Anil Ananthaswamy: What it takes to do extreme astrophysics

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Roel Verbunt

I would like to talk today

Ik zou vandaag willen praten

about what I think is one of the greatest adventures

over wat ik zie als een van de grootste avonturen

human beings have embarked upon,

van de mensheid.

which is the quest to understand the universe

Dat is de zoektocht naar het begrijpen van het heelal

and our place in it.

en onze plaats erin.

My own interest in this subject, and my passion for it,

Mijn eigen belangstelling voor dit onderwerp, en mijn passie ervoor

began rather accidentally.

kwam eerder toevallig.

I had bought a copy of this book,

Ik had een exemplaar van dit boek gekocht:

"The Universe and Dr. Einstein" --

"Het universum en Dr Einstein" -

a used paperback from a secondhand bookstore in Seattle.

een gebruikte paperback van een tweedehands boekenwinkel in Seattle.

A few years after that, in Bangalore,

Een paar jaar later, in Bangalore,

I was finding it hard to fall asleep one night,

kon ik op een avond moeilijk de slaap vatten.

and I picked up this book,

Ik pakte dit boek met het idee

thinking it would put me to sleep in 10 minutes.

dat ik er in 10 minuten van in slaap zou vallen.

And as it happened,

Maar ik las het

I read it from midnight to five in the morning in one shot.

van middernacht tot vijf uur in de ochtend in een ruk uit.

And I was left with this intense feeling

Het gaf me dit intense gevoel

of awe and exhilaration

van ontzag en vreugde

at the universe

om het heelal

and our own ability to understand as much as we do.

en ons eigen vermogen om er zo veel van te begrijpen.

And that feeling hasn't left me yet.

Dat gevoel heeft me nog altijd niet verlaten.

That feeling was the trigger for me

Dat gevoel was voor mij de aanzet

to actually change my career --

om te veranderen van carrière -

from being a software engineer to become a science writer --

om van software-ingenieur wetenschapsschrijver te worden.

so that I could partake in the joy of science,

Zo kon ik deelhebben aan de vreugde van de wetenschap,

and also the joy of communicating it to others.

en ook de vreugde om ze naar anderen te communiceren.

And that feeling also led me

Door dat gevoel begon ik

to a pilgrimage of sorts,

aan een soort pelgrimstocht

to go literally to the ends of the earth

letterlijk naar de uiteinden van de aarde

to see telescopes, detectors,

om telescopen en detectoren te gaan bekijken.

instruments that people are building, or have built,

Instrumenten die mensen bouwen, of hebben gebouwd,

in order to probe the cosmos

voor het onderzoek van de kosmos

in greater and greater detail.

in steeds fijner detail.

So it took me from places like Chile --

Het bracht me van plaatsen als Chili -

the Atacama Desert in Chile --

de Atacama woestijn in Chili -

to Siberia,

naar Siberië,

to underground mines

de ondergrondse mijnen,

in the Japanese Alps, in Northern America,

in de Japanse Alpen, in Noord-Amerika,

all the way to Antarctica

helemaal naar Antarctica

and even to the South Pole.

tot zelfs naar de Zuidpool.

And today I would like to share with you

De beelden en verhalen van vandaag

some images, some stories of these trips.

gaan over deze reizen.

I have been basically spending the last few years

Ik ben de laatste jaren in principe bezig geweest met

documenting the efforts

het documenteren van de inspanningen

of some extremely intrepid men and women

van een aantal zeer onverschrokken mannen en vrouwen

who are putting,

die letterlijk keer op keer

literally at times, their lives at stake

hun leven op het spel zetten,

working in some very remote and very hostile places

door op sommige zeer afgelegen en zeer vijandige plekken te werken.

so that they may gather the faintest signals from the cosmos

En dat om voor ons de zwakste signalen uit de kosmos op te vangen

in order for us to understand this universe.

om zo dit universum beter te begrijpen.

And I first begin with a pie chart --

Ik begin met een cirkeldiagram.

and I promise this is the only pie chart

Ik beloof dat dit het enige cirkeldiagram wordt

in the whole presentation --

in de hele presentatie.

but it sets up the state of our knowledge of the cosmos.

Maar het stelt de stand van onze kennis van de kosmos voor.

All the theories in physics that we have today

Alle theorieën in de natuurkunde die we vandaag hebben

properly explain what is called normal matter --

leggen goed uit wat normale materie wordt genoemd -

the stuff that we're all made of --

het spul waar we allemaal van gemaakt zijn -

and that's four percent of the universe.

dat is vier procent van het heelal.

Astronomers and cosmologists and physicists think

Astronomen, kosmologen en natuurkundigen denken

that there is something called dark matter in the universe,

dat er nog iets, dat we donkere materie heten, in het heelal is te vinden.

which makes up 23 percent of the universe,

Die neemt 23 procent van het heelal voor haar rekening.

and something called dark energy,

En nog iets genaamd donkere energie,

which permeates the fabric of space-time,

die het weefsel van ruimte-tijd doordringt,

that makes up another 73 percent.

en staat voor de overige 73 procent.

So if you look at this pie chart, 96 percent of the universe,

Dus als je kijkt naar dit cirkeldiagram, is 96 procent van het heelal

at this point in our exploration of it,

op dit punt in onze verkenning ervan,

is unknown or not well understood.

onbekend of niet goed begrepen.

And most of the experiments, telescopes that I went to see

De meeste van de experimenten en telescopen waar ik ging naar kijken

are in some way addressing this question,

houden zich op de een of andere manier bezig met

these two twin mysteries of dark matter and dark energy.

dat tweelingmysterie van donkere materie en donkere energie.

I will take you first to an underground mine

Ik toon jullie eerst een ondergrondse mijn

in Northern Minnesota

in Noord-Minnesota

where people are looking

waar mensen op zoek zijn naar

for something called dark matter.

die zogenaamde donkere materie.

And the idea here is that they are looking for a sign

Het idee hier is dat ze op zoek zijn naar een signaal

of a dark matter particle hitting one of their detectors.

van donkere-materiedeeltjes die een van hun detectoren raken.

And the reason why they have to go underground

De reden waarom ze ondergronds moeten gaan

is that, if you did this experiment on the surface of the Earth,

is dat, als je dit experiment op het oppervlak van de Aarde zou doen,

the same experiment would be swamped by signals

het overspoeld zou worden door signalen afkomstig van

that could be created by things like cosmic rays,

dingen als kosmische straling,

ambient radio activity,

omgevingsradioactiviteit,

even our own bodies. You might not believe it,

zelfs van onze eigen lichamen. Je zou het niet geloven,

but even our own bodies are radioactive enough to disturb this experiment.

maar zelfs ons eigen lichaam is radioactief genoeg om dit experiment te verstoren.

So they go deep inside mines

Diep in de mijnen vinden ze

to find a kind of environmental silence

een soort van milieustilte

that will allow them to hear

die hen in staat zal stellen om

the ping of a dark matter particle hitting their detector.

de 'ping' van een donkere-materiedeeltje in hun detector te horen.

And I went to see one of these experiments,

Ik ging naar een van deze experimenten kijken,

and this is actually -- you can barely see it,

en dit is het - je ziet nauwelijks iets,

and the reason for that is it's entirely dark in there --

omdat het daar beneden helemaal donker is.

this is a cavern that was left behind by the miners

Dit is een door mijnwerkers

who left this mine in 1960.

in 1960 verlaten grot.

And physicists came and started using it

Natuurkundigen begonnen ze ergens

sometime in the 1980s.

in de jaren '80 te gebruiken.

And the miners in the early part of the last century

De mijnwerkers werkten

worked, literally, in candlelight.

in het begin van de vorige eeuw, letterlijk, bij kaarslicht.

And today, you would see this inside the mine,

Vandaag kan je dit zien in de mijn,

half a mile underground.

op 800 m diepte.

This is one of the largest underground labs in the world.

Dit is een van de grootste ondergrondse laboratoria in de wereld.

And, among other things, they're looking for dark matter.

En daar zijn ze, onder andere, op zoek naar donkere materie.

There is another way to search for dark matter,

Je kan ook op een andere manier zoeken naar donkere materie,

which is indirectly.

maar dan indirect.

If dark matter exists in our universe,

Als donkere materie in ons universum,

in our galaxy,

in ons melkwegstelsel bestaat,

then these particles should be smashing together

dan moeten deze deeltjes tegen elkaar botsen

and producing other particles that we know about --

en andere deeltjes die we kennen produceren -

one of them being neutrinos.

een soort zijn neutrino's.

And neutrinos you can detect

Neutrino's kan je detecteren

by the signature they leave

door het signaal dat ze afgeven

when they hit water molecules.

wanneer ze watermoleculen raken.

When a neutrino hits a water molecule

Wanneer een neutrino een watermolecuul raakt

it emits a kind of blue light,

wordt er blauw licht uitgezonden,

a flash of blue light,

een flits van blauw licht,

and by looking for this blue light,

en door op zoek te gaan naar dit blauwe licht,

you can essentially understand something about the neutrino

kom je iets te weten over dat neutrino

and then, indirectly, something about the dark matter

en dan onrechtstreeks iets over de donkere materie

that might have created this neutrino.

dat dit neutrino heeft voortgebracht.

But you need very, very large volumes of water

Maar je hebt heel, heel grote volumes water nodig

in order to do this.

om dit te doen.

You need something like tens of megatons of water --

Je hebt tientallen megaton water -

almost a gigaton of water --

bijna een gigaton water - nodig

in order to have any chance of catching this neutrino.

om iets of wat kans te hebben om deze neutrino's te verschalken.

And where in the world would you find such water?

Waar ter wereld vind je zo'n massa water?

Well the Russians have a tank in their own backyard.

Nou, de Russen hebben een tankvol in hun eigen achtertuin.

This is Lake Baikal.

Dit is het Baikalmeer.

It is the largest lake in the world. It's 800 km long.

Het is het grootste meer ter wereld. Het is 800 km lang.

It's about 40 to 50 km wide

Het is op de meeste plaatsen

in most places,

ongeveer 40 tot 50 km breed

and one to two kilometers deep.

en 1 tot 2 kilometer diep.

And what the Russians are doing

De Russen bouwen deze detectoren

is they're building these detectors

en laten ze dan ongeveer een kilometer

and immersing them about a kilometer beneath the surface of the lake

onder de oppervlakte van het meer zakken

so that they can watch for these flashes of blue light.

om uit te kijken naar deze flitsen van blauw licht.

And this is the scene that greeted me when I landed there.

Dit kreeg ik te zien toen ik daar aankwam.

This is Lake Baikal

Dit is het Baikalmeer

in the peak of the Siberian winter.

in het midden van de Siberische winter.

The lake is entirely frozen.

Het meer is volledig bevroren.

And the line of black dots

De lijn van zwarte stippen,

that you see in the background,

die jullie zien op de achtergrond,

that's the ice camp where the physicists are working.

is het kamp op het ijs waar de natuurkundigen werken.

The reason why they have to work in winter

De reden waarom ze in de winter moeten werken

is because they don't have the money to work in summer and spring,

is dat ze het geld niet hebben om in de zomer en de lente te werken.

which, if they did that,

Als ze dat wilden doen dan zouden ze schepen

they would need ships and submersibles to do their work.

en duikboten moeten hebben om hun werk te doen.

So they wait until winter --

Dus ze wachten tot de winter -

the lake is completely frozen over --

het meer is dan volledig dichtgevroren -

and they use this meter-thick ice

en ze gebruiken deze meterdikke ijskap

as a platform on which to establish their ice camp and do their work.

als een platform waarop zij hun kamp opstellen en hun werk doen.

So this is the Russians working on the ice

Dit zijn de Russen aan het werk op het ijs

in the peak of the Siberian winter.

in het midden van de Siberische winter.

They have to drill holes in the ice,

Ze moeten gaten in het ijs boren,

dive down into the water -- cold, cold water --

in het water duiken - ijskoud water -

to get hold of the instrument, bring it up,

om het instrument boven te halen en

do any repairs and maintenance that they need to do,

eventuele reparaties en onderhoud te verrichten, het daarna

put it back and get out before the ice melts.

terugplaatsen en zorgen dat alles klaar is voordat het ijs smelt.

Because that phase of solid ice lasts for two months

Omdat deze fase van massief ijs slechts twee maanden duurt

and it's full of cracks.

en het vol scheuren zit.

And you have to imagine, there's an entire sea-like lake

Je moet je voorstellen, daaronder zit een meer

underneath, moving.

dat beweegt als een zee.

I still don't understand this one Russian man

Ik begrijp nog steeds niet dat die Rus

working in his bare chest,

daar aan het werken is met ontbloot bovenlijf.

but that tells you how hard he was working.

Maar dat geeft je wel een beeld van de hardheid van het werk daar.

And these people, a handful of people,

Dit handvol mensen

have been working for 20 years,

is daar al 20 jaar aan het werk

looking for particles that may or may not exist.

op zoek naar deeltjes waarvan het niet eens zeker is dat ze bestaan.

And they have dedicated their lives to it.

Ze hebben er hun leven aan gewijd.

And just to give you an idea,

Alleen maar om je een idee te geven:

they have spent 20 million over 20 years.

zij hebben daar in 20 jaar 20 miljoen aan uitgegeven.

It's very harsh conditions.

Het zijn zeer moeilijke omstandigheden.

They work on a shoestring budget.

Ze werken met een klein budget.

The toilets there are literally holes in the ground

De toiletten zijn er letterlijk gaten in de grond

covered with a wooden shack.

afgedekt met een houten barak.

And it's that basic,

Zo primitief zijn de omstandigheden daar,

but they do this every year.

maar ze doen dit elk jaar.

From Siberia to the Atacama Desert in Chile,

Nu van Siberië naar de Atacama woestijn in Chili,

to see something called The Very Large Telescope.

om iets te bekijken dat De Zeer Grote Telescoop wordt genoemd.

The Very Large Telescope

De Zeer Grote Telescoop

is one of these things that astronomers do --

is een van die dingen die astronomen doen -

they name their telescopes rather unimaginatively.

Ze geven niet veel blijk van verbeelding bij het benoemen van hun telescopen.

I can tell you for a fact,

Je kan er donder op zeggen

that the next one that they're planning is called The Extremely Large Telescope.

dat de volgende De Extreem Grote Telescoop gaat heten.

(Laughter)

(Gelach)

And you wouldn't believe it,

En je zou het niet geloven,

but the one after that is going to be called The Overwhelmingly Large Telescope.

maar die daarna gaat De Overweldigend Grote Telescoop heten.

But nonetheless,

Maar toch,

it's an extraordinary piece of engineering.

Het is een uitzonderlijk stukje ingenieurskunst.

These are four 8.2 meter telescopes.

Dit zijn vier 8,2 meter telescopen.

And these telescopes, among other things,

Deze telescopen worden, onder andere,

they're being used to study

gebruikt om te bestuderen hoe de uitdijing van het universum

how the expansion of the universe is changing with time.

verandert in de tijd.

And the more you understand that,

Hoe meer inzicht je daarin hebt

the better you would understand

des te beter ga je doorhebben

what this dark energy that the universe is made of is all about.

hoe het zit met deze donkere energie - waar het universum van is gemaakt.

And one piece of engineering that I want to leave you with

Het stukje techniek waar ik

as regards this telescope

in verband met deze telescoop iets meer over wil zeggen

is the mirror.

is de spiegel.

Each mirror, there are four of them,

Elke spiegel, en er zijn er vier van,

is made of a single piece of glass,

wordt gemaakt van een enkel stuk glas,

a monolithic piece of high-tech ceramic,

een monolithische stukje hightech keramiek.

that has been ground down and polished to such accuracy

Het wordt met zo'n nauwkeurigheid geslepen en gepolijst

that the only way to understand what that is

dat de enige manier om te begrijpen wat dat is

is [to] imagine a city like Paris,

je je van een stad als Parijs moet voorstellen,

with all its buildings and the Eiffel Tower,

dat als je ze met al haar gebouwen en de Eiffeltoren

if you grind down Paris to that kind of accuracy,

met dezelfde nauwkeurigheid zou weg slijpen, de hobbels

you would be left with bumps that are one millimeter high.

die zouden overblijven niet hoger dan één millimeter zouden zijn.

And that's the kind of polishing that these mirrors have endured.

Over dat soort precisie hebben we het hier.

An extraordinary set of telescopes.

Een buitengewone reeks telescopen.

Here's another view of the same.

Hier is een andere weergave ervan.

The reason why you have to build these telescopes

De reden waarom je deze telescopen moet bouwen

in places like the Atacama Desert

op plaatsen als de Atacama woestijn

is because of the high altitude desert.

is dat deze woestijn op grote hoogte ligt.

The dry air is really good for telescopes,

De droge lucht is echt goed voor telescopen.

and also, the cloud cover is below the summit of these mountains

Ook is het wolkendek lager dan de top van deze berg

so that the telescopes have

zodat de telescopen ongeveer 300 dagen per jaar

about 300 days of clear skies.

van een heldere hemel kunnen genieten.

Finally, I want to take you to Antarctica.

Tot slot wil ik jullie meenemen naar Antarctica.

I want to spend most of my time on this part of the world.

Ik wil de meeste tijd besteden aan dit deel van de wereld.

This is cosmology's final frontier.

Dit is het laatste grensgebied van de kosmologie.

Some of the most amazing experiments,

Enkele van de meest verbazingwekkende experimenten,

some of the most extreme experiments,

enkele van de meest extreme experimenten,

are being done in Antarctica.

worden gedaan in Antarctica.

I was there to view something called a long-duration balloon flight,

Ik ben er wat je een lange-duurballonvaart zou kunnen noemen, gaan bekijken.

which basically takes telescopes and instruments

Hier worden telescopen en instrumenten

all the way to the upper atmosphere,

helemaal naar de bovenste atmosfeer,

the upper stratosphere, 40 km up.

de bovenste lagen van de stratosfeer, 40 km omhoog, meegenomen.

And that's where they do their experiments,

Dat is waar ze hun experimenten doen,

and then the balloon, the payload, is brought down.

waarna de ballon met zijn lading weer naar beneden wordt gehaald.

So this is us landing on the Ross Ice Shelf in Antarctica.

Hier zie je ons landen op de Ross Ice Shelf op Antarctica.

That's an American C-17 cargo plane

Een Amerikaans C-17 vrachtvliegtuig

that flew us from New Zealand

bracht ons uit Nieuw-Zeeland

to McMurdo in Antarctica.

naar McMurdo op Antarctica.

And here we are about to board our bus.

Hier maken we ons klaar om op de bus te stappen.

And I don't know if you can read the lettering,

ik weet niet of je de letters kan lezen,

but it says, "Ivan the Terribus."

maar er staat: "Ivan the Terribus."

And that's taking us to McMurdo.

Die neemt ons mee naar McMurdo.

And this is the scene that greets you in McMurdo.

Zo ziet het eruit in McMurdo.

And you barely might be able to make out

Misschien kan je

this hut here.

deze hut hier zien.

This hut was built by Robert Falcon Scott and his men

Deze hut werd gebouwd door Robert Falcon Scott en zijn mannen

when they first came to Antarctica

toen zij voor het eerst naar Antarctica kwamen

on their first expedition to go to the South Pole.

op hun eerste expeditie naar de Zuidpool.

Because it's so cold,

Het is daar zo koud dat de hele inboedel van die hut

the entire contents of that hut is still as they left it,

nog steeds is zoals zij het achterlieten, met de resten

with the remnants of the last meal they cooked still there.

van de laatste maaltijd die ze er hebben gekookt.

It's an extraordinary place.

Het is een bijzondere plek.

This is McMurdo itself. About a thousand people work here in summer,

Dit is McMurdo zelf. Ongeveer duizend mensen werken hier in de zomer,

and about 200 in winter

en ongeveer 200 in de winter

when it's completely dark for six months.

wanneer het er zes maanden lang helemaal donker is.

I was here to see the launch

Ik was er om de lancering

of this particular type of instrument.

van dit bijzondere type instrument mee te maken.

This is a cosmic ray experiment

Dit is een kosmische-stralingexperiment

that has been launched all the way to the upper-stratosphere

dat helemaal naar de bovenste lagen van de stratosfeer werd gelanceerd

to an altitude of 40 km.

tot een hoogte van 40 km.

What I want you to imagine is this is two tons in weight.

Dit weegt twee ton.

So you're using a balloon

Deze ballon

to carry something that is two tons

kan dus iets van twee ton

all the way to an altitude of 40 km.

40 km hoog brengen.

And the engineers, the technicians, the physicists

De ingenieurs, de technici, de natuurkundigen

have all got to assemble on the Ross Ice Shelf,

moeten dat allemaal op de Ross Ice Shelf monteren,

because Antarctica -- I won't go into the reasons why --

omdat Antarctica - ik zal niet ingaan op de redenen waarom -

but it's one of the most favorable places for doing these balloon launches,

een van de meest gunstige plaatsen voor het doen van deze ballonlanceringen.

except for the weather.

Behalve het weer dan.

The weather, as you can imagine,

Het weer, zoals jullie zich kunnen voorstellen,

this is summer, and you're standing on 200 ft of ice.

is dit in de zomer, en je staat op 60 m ijs.

And there's a volcano behind,

Ginder is er een vulkaan

which has glaciers at the very top.

met gletsjers op de top.

And what they have to do

Ze moeten

is they have to assemble the entire balloon --

de hele ballon - het canvas, parachute en alles -

the fabric, parachute and everything -- on the ice

op het ijs monteren

and then fill it up with helium.

en dan vullen met helium.

And that process takes about two hours.

Dat proces neemt ongeveer twee uur in beslag.

And the weather can change as they're putting together this whole assembly.

Het weer kan omslaan als ze dat aan het assembleren zijn.

For instance, here they are laying down the balloon fabric behind,

Hier leggen ze het balloncanvas erachter neer

which is eventually going to be filled up with helium.

in afwachting dat het met helium zal worden gevuld.

Those two trucks you see at the very end

Die twee vrachtwagens die je op het einde ziet

carry 12 tanks each of compressed helium.

hebben elk 12 tanks van samengeperst helium bij.

Now, in case the weather changes before the launch,

In het geval het weer voor de lancering omslaat,

they have to actually pack everything back up into their boxes

moeten ze alles opnieuw in hun dozen inpakken

and take it out back to McMurdo Station.

en mee terugnemen naar McMurdo Station.

And this particular balloon,

Deze speciale ballon

because it has to launch two tons of weight,

is zeer groot,

is an extremely huge balloon.

omdat hij twee ton gewicht moet meenemen.

The fabric alone weighs two tons.

Het canvas alleen al weegt twee ton.

In order to minimize the weight,

Om het gewicht te minimaliseren,

it's very thin, it's as thin as a sandwich wrapper.

is het erg dun, net is zo dun als boterhampapier.

And if they have to pack it back,

Als ze terug moeten inpakken,

they have to put it into boxes

moet het terug in de dozen

and stamp on it so that it fits into the box again --

en het aanstampen zodat het opnieuw in de doos past -

except, when they did it first,

Zo ging het toen zij het voor het eerst

it would have been done in Texas.

in Texas deden.

Here, they can't do it with the kind shoes they're wearing,

Hier gaat dat niet met het soort schoenen die ze aan hebben.

so they have to take their shoes off,

Dus moeten de schoenen uit

get barefoot into the boxes, in this cold,

en moeten ze dat werk in deze koude

and do that kind of work.

op blote voeten doen.

That's the kind of dedication these people have.

Dat is het soort toewijding dat deze mensen hebben.

Here's the balloon being filled up with helium,

Hier wordt de ballon gevuld met helium.

and you can see it's a gorgeous sight.

Een prachtig gezicht.

Here's a scene

Hier zie je de ballon

that shows you the balloon and the payload end-to-end.

en de lading naast elkaar.

So the balloon is being filled up with helium on the left-hand side,

De ballon wordt aan de linkerkant gevuld met helium,

and the fabric actually runs all the way to the middle

en het canvas loopt door naar het midden

where there's a piece of electronics and explosives

waar zich elektronica en explosieven bevinden.

being connected to a parachute,

Die worden aangesloten op een parachute,

and then the parachute is then connected to the payload.

en de parachute wordt vervolgens verbonden met de lading.

And remember, all this wiring is being done

Denk eraan dat al deze bedrading door mensen in extreme koude

by people in extreme cold, in sub-zero temperatures.

wordt gedaan, bij temperaturen onder nul.

They're wearing about 15 kg of clothing and stuff,

Ze dragen ongeveer 15 kg aan kleding en spullen,

but they have to take their gloves off in order to do that.

maar ze moeten hun handschoenen uittrekken om dat te doen.

And I would like to share with you a launch.

Ik wil jullie graag een lancering tonen.

(Video) Radio: Okay, release the balloon,

(Video) Radio: Oke, los de ballon,

release the balloon, release the balloon.

Los de ballon , los de ballon.

Anil Ananthaswamy: And I'll finally like to leave you with two images.

Anil Ananthaswamy: Om te eindigen wil ik jullie nog twee beelden laten zien.

This is an observatory in the Himalayas, in Ladakh in India.

Dit is een observatorium in de Himalaya, in Ladakh in India.

And the thing I want you to look at here

Let op

is the telescope on the right-hand side.

de telescoop aan de rechterkant.

And on the far left there

Helemaal links

is a 400 year-old Buddhist monastery.

is een 400 jaar oud boeddhistisch klooster.

This is a close-up of the Buddhist monastery.

Dit is een close-up van het boeddhistische klooster.

And I was struck by the juxtaposition

Ik werd getroffen door het toevallig samenvallen

of these two enormous disciplines that humanity has.

van deze twee enorme disciplines van de mensheid.

One is exploring the cosmos on the outside,

Een daarvan is het verkennen van de kosmos aan de buitenkant,

and the other one is exploring our interior being.

en de andere is het verkennen van ons diepe zelf.

And both require silence of some sort.

Beide vereisen stilte.

And what struck me was

Wat me opviel was dat op

every place that I went to to see these telescopes,

elke plaats waar ik naar deze telescopen ging kijken,

the astronomers and cosmologists

de astronomen en kosmologen

are in search of a certain kind of silence,

op zoek zijn naar een bepaald soort van stilte,

whether it's silence from radio pollution

Of het nu de stilte van radiovervuiling,

or light pollution or whatever.

lichtvervuiling of wat dan ook is.

And it was very obvious

Het was heel duidelijk

that, if we destroy these silent places on Earth,

dat, als we deze stille plekken op aarde vernietigen,

we will be stuck on a planet without the ability to look outwards,

we veroordeeld zullen zijn tot een planeet zonder de mogelijkheid naar buiten te kijken,

because we will not be able to understand the signals that come from outer space.

omdat we niet in staat zullen zijn om de signalen uit de ruimte te begrijpen.

Thank you.

Dank je.

(Applause)

(Applaus)