Anil Ananthaswamy: What it takes to do extreme astrophysics

33,798 views ・ 2011-04-26

TED


भिडियो प्ले गर्नको लागि तलको अंग्रेजी उपशीर्षकहरूमा डबल-क्लिक गर्नुहोस्।

Translator: Ujjwol Lamichhane Reviewer: Jyoti Lamichhane
00:15
I would like to talk today
0
15330
2000
म आज बोल्न चाहान्छु
00:17
about what I think is one of the greatest adventures
1
17330
2000
त्यो कुरा जुन मलाइ लाग्छ एक महत्तम साहसिक कार्य हो
00:19
human beings have embarked upon,
2
19330
2000
जुन मनुष्यहरुले प्रारम्भन गरेकाछन्,
00:21
which is the quest to understand the universe
3
21330
3000
ब्रह्माण्ड बुझ्ने अन्वेषण
00:24
and our place in it.
4
24330
2000
तथा ब्रह्माण्डमा हाम्रो स्थान ।
00:26
My own interest in this subject, and my passion for it,
5
26330
3000
यो विषयमा मेरो आफ्नो रुचि, एवं मेरो अनुरस चाँहि
00:29
began rather accidentally.
6
29330
2000
अकस्मात आरम्भ भयो ।
00:31
I had bought a copy of this book,
7
31330
3000
मैले यो पुस्तको एक प्रति किनेको थिएँ
00:34
"The Universe and Dr. Einstein" --
8
34330
2000
"ब्रह्माण्ड तथा विद्वान् आइन्स्टाइन्" —
00:36
a used paperback from a secondhand bookstore in Seattle.
9
36330
3000
सिएटल्को पूर्व प्रयुक्‍त पुस्तकापणमा किनिएको एक प्रयुक्त पत्रावरणबद्ध पुस्तक
00:39
A few years after that, in Bangalore,
10
39330
3000
केहि वर्ष पछि, बॆंगळूरु नगरमा
00:42
I was finding it hard to fall asleep one night,
11
42330
2000
मलाइ निद्रा लाग्न गाह्रो भिइ रहेको थियो,
00:44
and I picked up this book,
12
44330
2000
र मैले यो पुस्तक पढ्न थाले
00:46
thinking it would put me to sleep in 10 minutes.
13
46330
2000
किनकी यस्ले मलाइ १० मिनेट् मै निद्रामा पुर्‍याउँछ भनेर।
00:48
And as it happened,
14
48330
2000
तर के भयो भन्दा,
00:50
I read it from midnight to five in the morning in one shot.
15
50330
3000
मैले यो पुस्तक मध्यरात देखि बिहानको पाँच बजे सम्म लगातार पढेर एक पटक मै सकेँ ।
00:53
And I was left with this intense feeling
16
53330
3000
अनि ममा यो तीव्र भावना आयो
00:56
of awe and exhilaration
17
56330
2000
सश्रद्ध उत्तेजना तथा आनन्दको भावना
00:58
at the universe
18
58330
2000
ब्रह्माण्डका निम्ति
01:00
and our own ability to understand as much as we do.
19
60330
3000
र हाम्रो बुझ्ने क्षमता का निम्ति ।
01:03
And that feeling hasn't left me yet.
20
63330
3000
र आज सम्म पनि मलाइ त्यो भावनाले छोडेको छैन ।
01:06
That feeling was the trigger for me
21
66330
2000
त्यो भावना नै थियो मेरा निम्ति आरम्भक
01:08
to actually change my career --
22
68330
2000
जसले गर्दा मैले आफ्नो पेशा परिवर्तन गरेँ--
01:10
from being a software engineer to become a science writer --
23
70330
3000
प्रक्रियासामग्री अभियन्त्रक बाट विज्ञान लेखक--
01:13
so that I could partake in the joy of science,
24
73330
3000
यस अर्थले की म विज्ञानको हर्षमा सम्मिलित हुनसकु
01:16
and also the joy of communicating it to others.
25
76330
3000
र अरुलाइ सम्प्रेषण गर्नुको हर्ष ।
01:19
And that feeling also led me
26
79330
2000
एवं त्यो भावनाले मलाई
01:21
to a pilgrimage of sorts,
27
81330
2000
तीर्थयात्रा झै
01:23
to go literally to the ends of the earth
28
83330
2000
पृथिवीका स्वरुपतया शेषहरुमा लग्यो
01:25
to see telescopes, detectors,
29
85330
3000
हेर्न ती दूरदर्शकहरु, संसूचकहरु,
01:28
instruments that people are building, or have built,
30
88330
3000
उपकरणहरु जुन मनुष्यहरु निर्माण गरेँ अथवा गर्दैछन्
01:31
in order to probe the cosmos
31
91330
2000
यस अर्थ की हाम्ले विश्वब्रह्माण्डलाई अनुसन्धान गर्न
01:33
in greater and greater detail.
32
93330
2000
उच्चतर तथा उच्चतर विस्तारमा ।
01:35
So it took me from places like Chile --
33
95330
2000
चिलीदेश आदि स्थान देखि--
01:37
the Atacama Desert in Chile --
34
97330
2000
चिलीदेशको आटाकामा मरुभूमिदेखि --
01:39
to Siberia,
35
99330
2000
साइबेरिया सम्म,
01:41
to underground mines
36
101330
2000
भूमिगत खानिहरु सम्म,
01:43
in the Japanese Alps, in Northern America,
37
103330
2000
जापानी एल्पस् पर्वतमालामा, उत्तरी अमेरिकामा,
01:45
all the way to Antarctica
38
105330
2000
देखि अण्टार्क्टिकासम्मै
01:47
and even to the South Pole.
39
107330
2000
र दक्षिण ध्रुवमा पनि ।
01:49
And today I would like to share with you
40
109330
2000
र आज म तपाँइँहरुको समक्ष बाँड्न चाहाँन्छु
01:51
some images, some stories of these trips.
41
111330
3000
केहि छायाचित्रहरु, केहि कथाहरु यस यात्राका
01:54
I have been basically spending the last few years
42
114330
2000
मूलतः मैले गएका केहि वर्षहरु
01:56
documenting the efforts
43
116330
2000
यी प्रयासहरुलाइ प्रलेखन गरेँ
01:58
of some extremely intrepid men and women
44
118330
3000
ती अति वीर पुरुष स्रीहरुको
02:01
who are putting,
45
121330
2000
जो यी प्रयासहरुका निमित्त
02:03
literally at times, their lives at stake
46
123330
2000
साँच्चै नै कुनै कालला, आफ्नो प्राण कै बाजि राख्छन्
02:05
working in some very remote and very hostile places
47
125330
3000
अति दूरस्थ तथा अति शत्रुतापूर्ण स्थानमा कर्म गर्छन्
02:08
so that they may gather the faintest signals from the cosmos
48
128330
4000
यस प्रयोजनका निम्ति की तिनीहरुले ब्रह्माण्डबाट आएको मधुरो सङ्केतलाइ सङ्ग्रह गर्न सकुन
02:12
in order for us to understand this universe.
49
132330
3000
हामलाइ ब्रह्माण्ड बुझ्नका निम्ति ।
02:15
And I first begin with a pie chart --
50
135330
2000
सर्वप्रथम म एक वृत्तखण्ड रेखाचित्रबाट।
02:17
and I promise this is the only pie chart
51
137330
2000
र म प्रतिज्ञा गर्छु की यो एक मात्र वृत्तखण्ड रेखाचित्र हुनेछ
02:19
in the whole presentation --
52
139330
2000
यो सम्पूर्ण प्रस्तुति भरि ।
02:21
but it sets up the state of our knowledge of the cosmos.
53
141330
4000
किन्तु यसले ब्रह्माण्डबारे रहेको हाम्रो ज्ञानको अवस्था दर्शाउँछ ।
02:25
All the theories in physics that we have today
54
145330
3000
हामी सँग आज भौतिकशास्त्रमा भएका समस्त सिद्धान्तहरुले
02:28
properly explain what is called normal matter --
55
148330
2000
सामान्य पदार्थलाई यथायोग्य सँग अन्वाख्यान गर्छ --
02:30
the stuff that we're all made of --
56
150330
2000
जुन सामग्रीले हामी बनेका छम् --
02:32
and that's four percent of the universe.
57
152330
2000
त्यो ब्रह्माण्डको चार प्रतिशत मात्रै हो ।
02:34
Astronomers and cosmologists and physicists think
58
154330
3000
खगोलज्ञहरु तथा ब्रह्माणडज्ञहरु तथा भौतिकज्ञहरु सोच्छन की
02:37
that there is something called dark matter in the universe,
59
157330
3000
की त्यहाँ ब्रह्माणडमा तमो पदार्थ नामक केहि छ
02:40
which makes up 23 percent of the universe,
60
160330
2000
जस्ले ब्रह्माण्डको २३ प्रतिशत बनाँउछ,
02:42
and something called dark energy,
61
162330
2000
र केहि जस्को नाम तमो ऊर्जा हो,
02:44
which permeates the fabric of space-time,
62
164330
2000
जो दिक्-कालको वस्त्रमा विस्तारित हुन्छ,
02:46
that makes up another 73 percent.
63
166330
2000
जस्ले अर्को ७३ प्रतिशत बनाँउछ।
02:48
So if you look at this pie chart, 96 percent of the universe,
64
168330
3000
त्यसैले, यदि तपाँइँ यो वृत्तखण्ड रेखाचित्रमा हर्नुभयो भने, ९६ प्रतिशत ब्रह्माण्ड,
02:51
at this point in our exploration of it,
65
171330
2000
यो अन्वेषणकालमा हाम्रा निम्ति,
02:53
is unknown or not well understood.
66
173330
3000
अज्ञात छ अथवा हामी बुझेकै छैनौँ।
02:56
And most of the experiments, telescopes that I went to see
67
176330
3000
र अधिकतम प्रयोगहरुमा, मैले जुन दूरदर्शक हेर्न गएँ
02:59
are in some way addressing this question,
68
179330
3000
तीनीहरुले कुनै रूपमा यो प्रश्न सम्बोधन गर्दै छन्,
03:02
these two twin mysteries of dark matter and dark energy.
69
182330
3000
यी द्वि रहस्यहरु, तमो पदार्थ तथा तमो ऊर्जाको।
03:05
I will take you first to an underground mine
70
185330
2000
म प्रथम त तपाँइँहरुलाई एक भूमिगत खानिमा
03:07
in Northern Minnesota
71
187330
2000
उत्तरी मिनेसोटा (संयुक्त राज्य अमेरिकाको उत्तरी केन्द्रीय राज्य) मा
03:09
where people are looking
72
189330
2000
जनहरु हर्दैछन्
03:11
for something called dark matter.
73
191330
2000
तमो पदार्थ नामक केहि तत्त्व।
03:13
And the idea here is that they are looking for a sign
74
193330
3000
र युक्ति यहाँ के भन्दा, सङ्केतहरु अन्वेषण गरिदैँछ
03:16
of a dark matter particle hitting one of their detectors.
75
196330
3000
की तमो पदार्थ कणले यिनीहरुको संसूचकमा दिएको ठक्करको सङ्केत।
03:19
And the reason why they have to go underground
76
199330
2000
भूमिगत हुनुपर्ने कारणमा
03:21
is that, if you did this experiment on the surface of the Earth,
77
201330
3000
चाँहि, यदि तपाँइँले यो प्रयोग भूमण्डलको सतहमा गर्नुभयो भने
03:24
the same experiment would be swamped by signals
78
204330
2000
त्यहि प्रयोग सङ्केतहरुले आप्लावित हुनेछ
03:26
that could be created by things like cosmic rays,
79
206330
2000
जसको कारण ब्रह्माण्डीय किरण हिन्छन्,
03:28
ambient radio activity,
80
208330
2000
व्यापक विकिरण सक्रियता,
03:30
even our own bodies. You might not believe it,
81
210330
3000
र हाम्रै शरीर पनि। तपाँइँलाइ विश्वास न लाग्गला,
03:33
but even our own bodies are radioactive enough to disturb this experiment.
82
213330
3000
तर हाम्रै देह पनि यो प्रयोगलाइ भङ्ग गर्न यथेष्ट विकिरणसक्रिय छ।
03:36
So they go deep inside mines
83
216330
3000
त्यसैले तिनीहरु गभीर खानिहरु भित्र जान्छन्
03:39
to find a kind of environmental silence
84
219330
2000
प्राप्त गर्न त्यस्तो वातावरणीय शान्ति
03:41
that will allow them to hear
85
221330
2000
जस्ले तीनलाइ सुन्न दिन्छ
03:43
the ping of a dark matter particle hitting their detector.
86
223330
3000
तमो पदार्थले तिनको संसूचकमा गरेको त्यो सानो ठक्कर।
03:46
And I went to see one of these experiments,
87
226330
2000
अनि म यी प्रयोगहरु हेर्न गएँ,
03:48
and this is actually -- you can barely see it,
88
228330
2000
तथा सत्यता के हो भने-- तपाँइँले केवल केहि मात्र देख्न सक्नुहुन्छ,
03:50
and the reason for that is it's entirely dark in there --
89
230330
3000
र सत्यता के हो भने-- तपाँइँले केवल अलि अलि मात्र देख्न सक्नुहुन्छ,
03:53
this is a cavern that was left behind by the miners
90
233330
3000
यो एक गुहा(गुफा) हो जुन आखनिकहरुले छोडेका थिए
03:56
who left this mine in 1960.
91
236330
2000
उनीहरुले यो खानि सन् १९६० मा छोडेका हुन् ।
03:58
And physicists came and started using it
92
238330
2000
अनि भौतिकशास्रीहरुले आए र प्रयोग प्रारम्भ गरेँ
04:00
sometime in the 1980s.
93
240330
2000
१९८०को दशकको कुनै कालमा।
04:02
And the miners in the early part of the last century
94
242330
3000
एवं गएको शताब्दीको प्राथमिक कालमा आखनिकहरु
04:05
worked, literally, in candlelight.
95
245330
2000
यहाँ कर्म गर्दा स्वरुपतया नै मैनबत्तीमा काम गर्थे ।
04:07
And today, you would see this inside the mine,
96
247330
2000
र आज, तपाँइँ देख्नु हुन्छ यस्तो, खानि भित्र,
04:09
half a mile underground.
97
249330
2000
आधि माइल भूमि भित्र।
04:11
This is one of the largest underground labs in the world.
98
251330
2000
यो संसारकै बृहत्तम भूमिगत प्रयोगशाला हो ।
04:13
And, among other things, they're looking for dark matter.
99
253330
3000
र, धेरै कुरा मध्ये, यिनीहुर तमो पदार्थको अन्वेषण गर्दै छन् ।
04:16
There is another way to search for dark matter,
100
256330
2000
तमो पदार्थलाइ अन्वेषण गर्ने अन्य मार्ग पनि छ,
04:18
which is indirectly.
101
258330
2000
परोक्ष रूपले,
04:20
If dark matter exists in our universe,
102
260330
2000
यदि हाम्रो ब्रह्माण्डमा तमो पदार्थ छन् भने,
04:22
in our galaxy,
103
262330
2000
हाम्रो तारापुञ्जमा,
04:24
then these particles should be smashing together
104
264330
2000
यी पदार्थहरु एकत्र चूर्णीत भएर,
04:26
and producing other particles that we know about --
105
266330
3000
अरु हामिलाई जानकारी भएको पदार्थ उत्पादन गर्नुपर्छ --
04:29
one of them being neutrinos.
106
269330
2000
ती मध्येको एक हुन क्लीवाणुकहरु ।
04:31
And neutrinos you can detect
107
271330
2000
अनि क्लीवाणुकहरु चाँहि पता लगाउँने
04:33
by the signature they leave
108
273330
2000
तिनीहरुले छोडेको स्वसङ्केतको द्वारा हो
04:35
when they hit water molecules.
109
275330
2000
जब तिनीहरुले जलाणुमा ठक्कर दिन्छन् ।
04:37
When a neutrino hits a water molecule
110
277330
2000
जब एक क्लीवाणुले एक जलाणुलाई ठक्कर दिन्छ
04:39
it emits a kind of blue light,
111
279330
2000
तब एक प्रकारको नील प्रकाशको उत्सर्जन हुन्छ,
04:41
a flash of blue light,
112
281330
2000
नीलवर्ण प्रकाशको एक दीप्ति,
04:43
and by looking for this blue light,
113
283330
2000
र यही नील प्रकाश हेरेर,
04:45
you can essentially understand something about the neutrino
114
285330
2000
हामी बुझ्न सक्छौँ मूलतः क्लीवाणुहरुको विषयमा केहि
04:47
and then, indirectly, something about the dark matter
115
287330
3000
अनि, परोक्षरूपमा तमो पदार्थको विषयमा पनि केहि
04:50
that might have created this neutrino.
116
290330
2000
जस्ले क्वीवाणु उत्पादन गरेको हुनसक्छ।
04:52
But you need very, very large volumes of water
117
292330
3000
परन्तु, अति अति बृहत् परिमाणमा पानी चाँहिन्छ
04:55
in order to do this.
118
295330
2000
यो गर्नाका निमित्त ।
04:57
You need something like tens of megatons of water --
119
297330
2000
दशौ मेगाटन् जल --
04:59
almost a gigaton of water --
120
299330
2000
लग्भग गिगाटन् जस्ति जल--
05:01
in order to have any chance of catching this neutrino.
121
301330
3000
क्लीवाणु भेट्ने सम्भावनाका निम्ति ।
05:04
And where in the world would you find such water?
122
304330
2000
अनि संसारमा कहाँ तेती पानी पाइन्छ त ?
05:06
Well the Russians have a tank in their own backyard.
123
306330
3000
शुभम्, रूसीहरु सँग तेस्तो टङ्की त पछाडि आँगन् मै छ ।
05:09
This is Lake Baikal.
124
309330
2000
त्यो हो जलाशय बाइकाल ।
05:11
It is the largest lake in the world. It's 800 km long.
125
311330
3000
संसारको बृहत्तम ताल हो यो । ८०० किलोमिटर् लामो ।
05:14
It's about 40 to 50 km wide
126
314330
2000
४० देखि ५० किलोमिटर् चौडाई भएको
05:16
in most places,
127
316330
2000
अधिकतम स्थानहरुमा,
05:18
and one to two kilometers deep.
128
318330
2000
एक देखि द्वि किलोमिटर् गभीर ।
05:20
And what the Russians are doing
129
320330
2000
अनि रूसीहरुले के गर्दै छन् भने
05:22
is they're building these detectors
130
322330
2000
तिनीहरुले यी संसूचकहरु निर्माण गर्दै छन्
05:24
and immersing them about a kilometer beneath the surface of the lake
131
324330
3000
र जलाशयको सतह भन्दा एक किलोमिटर् जति तल, डुबाउँदै छन् ती संसूचकहरुलाई
05:27
so that they can watch for these flashes of blue light.
132
327330
3000
यस प्रयोजनले की तीनले ती नील प्रकाश दीप्तिहरु हेर्न सकुन ।
05:30
And this is the scene that greeted me when I landed there.
133
330330
3000
एवं यो चाँहि त्यो दृश्य यो जसले मलाई त्यहाँ स्वागत् गर्यो जब म त्यहाँ पुगेँ ।
05:33
This is Lake Baikal
134
333330
2000
त्यो हो बाइकाल ताल
05:35
in the peak of the Siberian winter.
135
335330
2000
साइबेरियाली शीतकालको शिखरमा ।
05:37
The lake is entirely frozen.
136
337330
2000
यो जलाशय सम्पूर्णै जमेको छ ।
05:39
And the line of black dots
137
339330
3000
र त्यो कालो रेखाका बिन्दुहरु
05:42
that you see in the background,
138
342330
2000
जुन तपाँइँ पृष्ठभूमिमा देख्न सक्नुहुन्छ,
05:44
that's the ice camp where the physicists are working.
139
344330
2000
त्यो हिम्शिविर हुन् जाँहाँ भौतिकशास्री कर्म गर्दै छन् ।
05:46
The reason why they have to work in winter
140
346330
2000
शीतकालमै चाँहि किन काम गर्न पर्यो भन्दा
05:48
is because they don't have the money to work in summer and spring,
141
348330
3000
किनकी तिनीहरु सँग ग्रीष्मकाल तथा वसन्त ऋतु मा कर्म गर्ने पैसा छैन,
05:51
which, if they did that,
142
351330
2000
जुन, यदि तिनले गर्ने हो भने,
05:53
they would need ships and submersibles to do their work.
143
353330
2000
तिनीहरुलाइ तिनको कर्म गर्न जलयान तथा अन्तःसागरीयानको आवश्यक पर्छ ।
05:55
So they wait until winter --
144
355330
2000
त्यसैले तिनीहरु शीतकाल सम्म प्रतीक्षा गर्छन् --
05:57
the lake is completely frozen over --
145
357330
2000
जब जलाशय सम्पूर्णरूपे जमेको हुन्छ --
05:59
and they use this meter-thick ice
146
359330
2000
र तिनीहरुले यहि एक मिटर् बाक्लो हिम् को प्रयोग गर्छन्
06:01
as a platform on which to establish their ice camp and do their work.
147
361330
3000
मञ्चको रूपमा जाँहाँ तिनीहरु आफ्नो शिविर स्थापित गर्छन् एवं स्वकर्म ।
06:04
So this is the Russians working on the ice
148
364330
4000
अतएव, यी रूसीहरुले हिम्‌मा काम गर्दै छन्
06:08
in the peak of the Siberian winter.
149
368330
2000
साइबेरियाली शीतकालको शिखरमा ।
06:10
They have to drill holes in the ice,
150
370330
2000
तिनीहरुलाई हिम्‌मा विवर छिद्रण गर्नु पर्छ,
06:12
dive down into the water -- cold, cold water --
151
372330
2000
अनि पानी भित्र डुबेर -- चिसो, शीत जल --
06:14
to get hold of the instrument, bring it up,
152
374330
3000
उपकरणको प्राप्त गर्न, माथी ल्याउँन,
06:17
do any repairs and maintenance that they need to do,
153
377330
3000
अनि पुनरूद्धार तथा रक्षण गर्न, जुन तिनीहरुले गर्नुपर्छ,
06:20
put it back and get out before the ice melts.
154
380330
2000
पुनः स्व स्थानमा राख्न र बाहिर आँउन हिम् पग्लीनु पूर्व ।
06:22
Because that phase of solid ice lasts for two months
155
382330
2000
किनकी त्यो ठोस हिम्‌को चरण द्विमास रहन्छ
06:24
and it's full of cracks.
156
384330
2000
र चिराहरुले पूर्ण हुन्छ ।
06:26
And you have to imagine, there's an entire sea-like lake
157
386330
3000
एवं तपाँइँले कल्पना गर्न सक्नुहुन्छ होला, त्याँहाँ एक समुद्र-समान जलाशय
06:29
underneath, moving.
158
389330
2000
तल चलन गर्दै छ ।
06:31
I still don't understand this one Russian man
159
391330
3000
म अझै पनि बुझ्न सक्दीन यो रूसी पुरूष
06:34
working in his bare chest,
160
394330
2000
नग्न छाती लिएर कर्म गर्दै छ,
06:36
but that tells you how hard he was working.
161
396330
3000
किन्तु यसले यो व्यक्ति कति कठिन कर्म गर्दैछ भनेर जनाउँछ ।
06:39
And these people, a handful of people,
162
399330
2000
र यी व्यक्तिहरु, अल्पसङ्ख्यक व्यक्तिहरु
06:41
have been working for 20 years,
163
401330
2000
२० वर्ष देखि काम गर्दैछन्,
06:43
looking for particles that may or may not exist.
164
403330
2000
अन्वेषण गर्दैछन् ती कणहरुको जस्को अस्तित्व सुनिश्चित छैन ।
06:45
And they have dedicated their lives to it.
165
405330
3000
र तिनीहरुले आफ्नो जीवन यो कर्मका निमित्त समर्पित गर्छन ।
06:48
And just to give you an idea,
166
408330
2000
तपाँइँलाइ एउटा चित्रण प्रस्तुत गर्न,
06:50
they have spent 20 million over 20 years.
167
410330
3000
तिनीहरुले २० मिलियन २० वर्ष भन्दा बढि ।
06:53
It's very harsh conditions.
168
413330
2000
यो अत्यन्तै कठोर अवस्था हो ।
06:55
They work on a shoestring budget.
169
415330
2000
तीनीहरु अपर्याप्त आयव्ययकमा कर्म गर्छन् ।
06:57
The toilets there are literally holes in the ground
170
417330
2000
यिनीहरुको शौचालय भनेकै भूमिमा भएको यो छिद्र हो
06:59
covered with a wooden shack.
171
419330
3000
ढाकिएको छ एक काष्ठनिर्मित प्रकोष्ठले ।
07:02
And it's that basic,
172
422330
2000
अनि त्यो त प्राथमिक,
07:04
but they do this every year.
173
424330
2000
परन्तु तिनीहरु यो प्रति वर्ष गर्छन् ।
07:06
From Siberia to the Atacama Desert in Chile,
174
426330
3000
साइबेरिया देखि
07:09
to see something called The Very Large Telescope.
175
429330
2000
हेर्न ती अति विशाल दूरदर्शक नामक उपकरणहरु ।
07:11
The Very Large Telescope
176
431330
2000
अति विशाल दूरदर्शक
07:13
is one of these things that astronomers do --
177
433330
2000
यी यस्तो सामग्रीलाई खगोलज्ञहरु--
07:15
they name their telescopes rather unimaginatively.
178
435330
2000
नामाकरण गर्दा अलि कल्पनाशीलता अभाव प्रदर्शन गर्छन् ।
07:17
I can tell you for a fact,
179
437330
2000
म एक सत्य भन्न सक्छु,
07:19
that the next one that they're planning is called The Extremely Large Telescope.
180
439330
3000
अर्को त्यो उपकरणको नाम बृहत् विशाल दूरदर्शक हुनेछ ।
07:22
(Laughter)
181
442330
2000
(हास्य)
07:24
And you wouldn't believe it,
182
444330
2000
अनि तपाँइँले विश्वास गर्नुहुन्नहोला,
07:26
but the one after that is going to be called The Overwhelmingly Large Telescope.
183
446330
3000
तर यीनले अर्को को नाम चरम बृहत् विशाल दूरदर्शक राख्नेछन् ।
07:29
But nonetheless,
184
449330
2000
अपितु,
07:31
it's an extraordinary piece of engineering.
185
451330
2000
यो अभियान्त्रिकीको असाधारण रचना हो ।
07:33
These are four 8.2 meter telescopes.
186
453330
3000
यी चार ८.२ मिटर् दूरदर्शक हुन् ।
07:36
And these telescopes, among other things,
187
456330
2000
अनि दूरदर्शकहरु, अरु विभिन्न कुरा मध्ये,
07:38
they're being used to study
188
458330
2000
प्रयोग गरिदैछ अध्ययनका निमित्त
07:40
how the expansion of the universe is changing with time.
189
460330
3000
की कसरी ब्रह्ममाण्डको विस्तारीता समयानुसार परिवर्तन हुदैछ ।
07:43
And the more you understand that,
190
463330
2000
अनि जति धेरै बुझ्यो,
07:45
the better you would understand
191
465330
2000
त्यति नै धेरै बुझिन्छ
07:47
what this dark energy that the universe is made of is all about.
192
467330
3000
की के हो तमो ऊर्जा -- जसबाट ब्रह्माण्ड बनेको छ -- आखिर के रहेछ त ।
07:50
And one piece of engineering that I want to leave you with
193
470330
3000
अनि एक अभियान्त्रिकीको उपकरण जससँग म तपाँइँहरुलाई छोड्न चाँहान्छु
07:53
as regards this telescope
194
473330
2000
यो दूरदर्शक सम्बन्धि
07:55
is the mirror.
195
475330
2000
चाँहि दर्पण हो ।
07:57
Each mirror, there are four of them,
196
477330
2000
प्रत्येक दर्पण, त्याँहाँ चार वटा छन्,
07:59
is made of a single piece of glass,
197
479330
2000
काचका एकै रचनांशले बनेका हुन्,
08:01
a monolithic piece of high-tech ceramic,
198
481330
2000
एक उच्च प्रौद्योगि मृत्तिकाको एकीकृत रचनांश,
08:03
that has been ground down and polished to such accuracy
199
483330
3000
जुनलाई चाँहि घोटेर तथा प्रमार्जक यस्तो परिशुद्धता प्राप्त
08:06
that the only way to understand what that is
200
486330
3000
गरिन्छ की यो बुझ्न
08:09
is [to] imagine a city like Paris,
201
489330
2000
उदाहरणका लागि पेरिस जस्तो नगरको लाई कल्पना गरौँ,
08:11
with all its buildings and the Eiffel Tower,
202
491330
3000
जाँहाँ त्यसका सम्पूर्ण भवन तथा आईफेल अट्ट,
08:14
if you grind down Paris to that kind of accuracy,
203
494330
3000
यदि तपाँइँ पेरिस नगरलाई यसरी घोट्नु भयो की परिशुद्धता,
08:17
you would be left with bumps that are one millimeter high.
204
497330
4000
यस्तो भयो की एक मिलिमिटर् उच्च पाहाड मात्र रहने छ ।
08:21
And that's the kind of polishing that these mirrors have endured.
205
501330
3000
त्यस्तो प्रकारको प्रमार्जक खेपेका हुन्छन् यी दर्पणहरु ले ।
08:24
An extraordinary set of telescopes.
206
504330
2000
एक असाधारण दूरदर्शकको समुच्चय,
08:26
Here's another view of the same.
207
506330
2000
याँहाँ छ अर्को दर्शन त्यहिको,
08:28
The reason why you have to build these telescopes
208
508330
2000
यी दूरदर्शकहरु निर्माण गर्नुको कारण
08:30
in places like the Atacama Desert
209
510330
2000
कारण की यस्ता स्थान जस्तै आटाकामा मरुभूमि
08:32
is because of the high altitude desert.
210
512330
3000
किनकी यो उच्च तुङ्गता मरुभूमि हो ।
08:35
The dry air is really good for telescopes,
211
515330
3000
त्याँहाँको शुष्क वायु दूरदर्शका लागि अत्यन्तै राम्रो हुन्छ,
08:38
and also, the cloud cover is below the summit of these mountains
212
518330
2000
अपितु, मेघावरण पनि पर्वत शिखर भन्दा तल हुन्छ
08:40
so that the telescopes have
213
520330
2000
जस्ले गर्दा दूरदर्शकलाई
08:42
about 300 days of clear skies.
214
522330
2000
लग्भग् ३०० दिन जति स्पष्ट आकाश प्राप्त गर्छन् ।
08:44
Finally, I want to take you to Antarctica.
215
524330
2000
परिशेषे, म तपाँइँहरुलाई अण्टार्क्टिका(पृथ्वीको दक्षिणतम महाद्वीप) मा लान चाँहाँन्छु ।
08:46
I want to spend most of my time on this part of the world.
216
526330
4000
म मेरो अधिक समय भूमण्डको यो भागमा विताउँन चाँहाँन्छु ।
08:50
This is cosmology's final frontier.
217
530330
2000
यो ब्रह्ममाण्डको सीमान्त हो ।
08:52
Some of the most amazing experiments,
218
532330
2000
केहि अधिकतम अद्भुत प्रयोगहरु,
08:54
some of the most extreme experiments,
219
534330
2000
केहि अधिकतम चरम प्रयोगहरु,
08:56
are being done in Antarctica.
220
536330
2000
अण्टार्क्टिकामा गरिदै छ ।
08:58
I was there to view something called a long-duration balloon flight,
221
538330
3000
दीर्घावधि वायुकुम्भ(बेलुन्)को अपगम(उडान) हेर्न म त्याँहाँ पुगेको थिएँ,
09:01
which basically takes telescopes and instruments
222
541330
3000
जसले मूलतः दूरदर्शक एवं उपकरणहरुलाई
09:04
all the way to the upper atmosphere,
223
544330
2000
उच्चतर वायुमण्डल सम्म,
09:06
the upper stratosphere, 40 km up.
224
546330
3000
उच्चतर समतापमण्डल, ४० किलोमिटर् माथि लैजान्छ ।
09:09
And that's where they do their experiments,
225
549330
2000
अनि त्याँहाँ जाँहाँ तिनीहरुले आफ्नो प्रयोगहरु गर्ने भनेको,
09:11
and then the balloon, the payload, is brought down.
226
551330
3000
अनि त्यसपछि त्यो वायुकुम्भ, नीतभारलाई तल ल्याईन्छ ।
09:14
So this is us landing on the Ross Ice Shelf in Antarctica.
227
554330
3000
र यो हामि हौँ अण्टार्क्टिकाको रस् नामक हिम् मञ्चमा ।
09:17
That's an American C-17 cargo plane
228
557330
2000
त्यो एक अमेरिकी सी-१७ नामक प्रभार विमान हो
09:19
that flew us from New Zealand
229
559330
2000
जस्ले हामिलाई न्यूजील्याण्ड्देशबाट
09:21
to McMurdo in Antarctica.
230
561330
2000
अण्टार्क्टिकाको म्याक्मर्डोमा ल्याई पुर्यायो ।
09:23
And here we are about to board our bus.
231
563330
2000
अब हामि बस् चढ्न लाग्दैछौँ ।
09:25
And I don't know if you can read the lettering,
232
565330
2000
र मलाई थाहा छैन यदि तपाँइँ अक्षर पढ्न सक्नुहुन्छ वा हुन्न,
09:27
but it says, "Ivan the Terribus."
233
567330
3000
तर के लेखियो छ भने, "इवान, भयानक बस् ।"
09:30
And that's taking us to McMurdo.
234
570330
3000
अनि यस्ले हामीलाई म्याक्मर्डो पुर्याउँने छ ।
09:33
And this is the scene that greets you in McMurdo.
235
573330
3000
एवं यो त्यो दृश्य हो जस्ले तपाँइँलाई म्याक्मोर्डोमा स्वागत् गर्नेछ ।
09:36
And you barely might be able to make out
236
576330
2000
अनि तपाँइँले त्याँहाँ त्यो गाह्रो गरि देख्नुभएको
09:38
this hut here.
237
578330
2000
चाँहि कुटी हो ।
09:40
This hut was built by Robert Falcon Scott and his men
238
580330
3000
कुटी जुन रोबर्ट् फाल्कन् स्कट् र उनका व्यक्तिहरुले निर्माण गरेको
09:43
when they first came to Antarctica
239
583330
2000
जब तिनीहरु प्रथम पटक अण्टार्क्टिका आएका थिए
09:45
on their first expedition to go to the South Pole.
240
585330
2000
तिनीहरुको प्रथम दक्षिण ध्रुव अभियानका लागि ।
09:47
Because it's so cold,
241
587330
2000
याँहाँ यति शीत(चिसो) छ कि,
09:49
the entire contents of that hut is still as they left it,
242
589330
3000
कुटीका सम्पूर्ण सामाग्रीहरु जस्तो छोडेको त्यस्तै छन्,
09:52
with the remnants of the last meal they cooked still there.
243
592330
3000
यति सम्म की तिनीहरुले पकाएको खानाको अवशेष अझै त्याँहाँ छ ।
09:55
It's an extraordinary place.
244
595330
2000
यो असाधारण स्थान हो ।
09:57
This is McMurdo itself. About a thousand people work here in summer,
245
597330
3000
म्याक्मोर्डो नै यहि हो । याँहाँ ग्रीष्मकामला अनुमानित हजार जन कर्म गर्छन्,
10:00
and about 200 in winter
246
600330
2000
र अनुमाति २०० शीतकालमा
10:02
when it's completely dark for six months.
247
602330
2000
जब याँहाँ सम्पूर्णै अन्धकारमय हुन्छ, छ मासको लागि ।
10:04
I was here to see the launch
248
604330
2000
म याँहाँ आरम्भको लाई थिएँ
10:06
of this particular type of instrument.
249
606330
2000
एक यस्तै विशेष उपकरणको ।
10:08
This is a cosmic ray experiment
250
608330
2000
यो एक अन्तरिक्ष किरण प्रयोग हो
10:10
that has been launched all the way to the upper-stratosphere
251
610330
3000
जुन उच्चतर समतापमण्डलमा आरम्भ गरियो
10:13
to an altitude of 40 km.
252
613330
2000
४० किलोमिटर्को तुङ्गतामा ।
10:15
What I want you to imagine is this is two tons in weight.
253
615330
3000
म तपाँइँलाई के कल्पना गराउँन चाँहान्छु भने यो द्वि टन् भारको छ ।
10:18
So you're using a balloon
254
618330
2000
अनि तपाँइँले एक वायुकुम्भ प्रयोग गर्दैहुनुहुन्छ
10:20
to carry something that is two tons
255
620330
2000
द्वि सय किलोको भार बोक्न
10:22
all the way to an altitude of 40 km.
256
622330
3000
त्यो पनि ४० किलोमिटर्को तुङ्गता (उच्चाई) सम्म ।
10:25
And the engineers, the technicians, the physicists
257
625330
3000
एवं अभियन्त्रकहरु, प्रविधिज्ञहरु, भौतिकज्ञहरुले
10:28
have all got to assemble on the Ross Ice Shelf,
258
628330
3000
रस् हिम् मञ्चमा नै समुच्चयन गर्नु पर्छ,
10:31
because Antarctica -- I won't go into the reasons why --
259
631330
3000
किनकी यो अण्टार्क्टिका -- म कारण सम्म जान्न किन --
10:34
but it's one of the most favorable places for doing these balloon launches,
260
634330
2000
तर यो वायुकुम्भ प्रारम्भ गर्ने अधितम अनुकूल स्थान हो,
10:36
except for the weather.
261
636330
2000
अपक्षयण(मौसम्) बाहेक ।
10:38
The weather, as you can imagine,
262
638330
2000
अपक्षयण, तपाँइँ कल्पना गर्न सक्नुहुन्छ,
10:40
this is summer, and you're standing on 200 ft of ice.
263
640330
2000
यो ग्रीष्म हो र तपाँइँ २०० फिट्को हिम्‌मा उभ्भिनु भइरहेहो छ ।
10:42
And there's a volcano behind,
264
642330
2000
अनि पछाडि छ ज्वालामुखी,
10:44
which has glaciers at the very top.
265
644330
2000
जस्को अति शिखरमा हिमनदिहरु छन् ।
10:46
And what they have to do
266
646330
2000
अनि हामीगर्नु पर्ने हे हो भन्दा
10:48
is they have to assemble the entire balloon --
267
648330
2000
त्यो कुल वायुकुम्भलाई समुच्चयन गर्ने --
10:50
the fabric, parachute and everything -- on the ice
268
650330
3000
वस्त्र, अवतरण छत्र तथा सर्वसामाग्री -- हिम् मा
10:53
and then fill it up with helium.
269
653330
2000
र त्यसमा हीलियम् भर्ने ।
10:55
And that process takes about two hours.
270
655330
2000
यो प्रक्रियालाई अनुमानित द्वि घण्टा लग्छ ।
10:57
And the weather can change as they're putting together this whole assembly.
271
657330
3000
र अपक्षयण कुनै बेला पनि हामीले समुच्चयन गर्दा गर्दै परिवर्तन हुनसक्छ ।
11:00
For instance, here they are laying down the balloon fabric behind,
272
660330
3000
उदाहरणस्वरूप, याँहाँ तिनीहरु वायुकुम्भको वस्त्र तल राख्दै छन्,
11:03
which is eventually going to be filled up with helium.
273
663330
3000
जस्मा अन्ततः हीलियम् भरिने छ ।
11:06
Those two trucks you see at the very end
274
666330
2000
ति द्वि ट्रकहरु जुन तपाँइँ अति अन्तमा देख्दैहुनुहुन्छ
11:08
carry 12 tanks each of compressed helium.
275
668330
3000
तिनीहरुमध्ये एक एकैले १२ टङ्की सम्पीडित हीलियम् बोक्छन् ।
11:11
Now, in case the weather changes before the launch,
276
671330
3000
अब, यदि प्रारम्भ पूर्व अपक्षयण परिवर्तन भयो भने,
11:14
they have to actually pack everything back up into their boxes
277
674330
3000
तिनीहरुले साँच्चैनै सम्पूर्ण सामाग्रीहरु आफ्नो भाण्डहरुमा राख्नु पर्ने छ
11:17
and take it out back to McMurdo Station.
278
677330
3000
र म्याक्मोर्डो प्रेक्षणस्थलमा लानुपर्ने छ ।
11:20
And this particular balloon,
279
680330
2000
यो विशेष वायुकुम्भ,
11:22
because it has to launch two tons of weight,
280
682330
2000
किनकी यस्ले द्वि टन् भार प्रमोचन गर्नुपर्छ
11:24
is an extremely huge balloon.
281
684330
3000
एक विशाल वायुकुम्भ हो ।
11:27
The fabric alone weighs two tons.
282
687330
2000
यो वस्त्रमात्रै भारमा द्वि टन् छ ।
11:29
In order to minimize the weight,
283
689330
3000
भार घटाउँनका निम्ति,
11:32
it's very thin, it's as thin as a sandwich wrapper.
284
692330
2000
यो यति अतिकृश हुन्छ की खाना भेर्ने आवेष्टन जति कृश ।
11:34
And if they have to pack it back,
285
694330
2000
र तिनीहरुले त्यस्लाई पुनः सवेष्‍टन गर्नुपर्नेछ ।
11:36
they have to put it into boxes
286
696330
2000
अनि भाण्डमा राख्नुपर्नेछ ।
11:38
and stamp on it so that it fits into the box again --
287
698330
3000
अनि भाण्ड भित्र अटोस् भन्ने हेतुले त्यस माथि सम्पीडिन गर्नपर्नेछ --
11:41
except, when they did it first,
288
701330
2000
अपवाद के छ भने, तिनीहरुले प्रथम पटक गर्दा,
11:43
it would have been done in Texas.
289
703330
2000
टेक्सस् राज्यमा गरेकाहुन्थे ।
11:45
Here, they can't do it with the kind shoes they're wearing,
290
705330
3000
याँहाँ, तिनीहरुले जुन प्रकारको जुत्तालाएका छन् त्यसले त्यो गर्न मिल्दैन,
11:48
so they have to take their shoes off,
291
708330
2000
त्यसैले तिनीहरुले आफ्नो जुत्ता फुकाल्नु पर्छ,
11:50
get barefoot into the boxes, in this cold,
292
710330
2000
र भाण्डलाई नाङ्गो खुट्टाले थिच्चनुपर्छ यो शीतकालमा
11:52
and do that kind of work.
293
712330
2000
र त्यस्तो कर्म गर्छन् ।
11:54
That's the kind of dedication these people have.
294
714330
2000
त्यस्तो निष्ठा छ यी व्यक्तिहरुमा ।
11:56
Here's the balloon being filled up with helium,
295
716330
2000
याँहाँ वायुकुम्भ हीलियम् ले भरिँदैछ,
11:58
and you can see it's a gorgeous sight.
296
718330
2000
र तपाँइँ देख्न सक्नु हुन्छ यो भव्य दृश्य छ ।
12:00
Here's a scene
297
720330
2000
याँहाँ छ त्यो दृश्य
12:02
that shows you the balloon and the payload end-to-end.
298
722330
2000
जब वायुकुम्भ तथा भारयोग शेष-सरासरि छन् ।
12:04
So the balloon is being filled up with helium on the left-hand side,
299
724330
3000
अनि त्यो वायुकुम्भ वाम्-हस्त पक्षमा हीलियम्ले भरिदै छ,
12:07
and the fabric actually runs all the way to the middle
300
727330
3000
र त्यो वस्त्र साँच्चैनै मध्य भाग सम्म पुग्छ
12:10
where there's a piece of electronics and explosives
301
730330
3000
जाँहाँ वैद्युतुपकरणहरु तथा विस्फोटकहरु
12:13
being connected to a parachute,
302
733330
2000
अवतरण छत्रमा जोडिदै छन्,
12:15
and then the parachute is then connected to the payload.
303
735330
2000
तथा त्यो अवतरण-छत्र चाँहि भारयोगमा जोडिन्छ ।
12:17
And remember, all this wiring is being done
304
737330
2000
अनि स्मरण रहोस्, यो सम्पूर्णै तार स्थापन गरिदैछ
12:19
by people in extreme cold, in sub-zero temperatures.
305
739330
3000
त्यस्तो चरम शीतमा उपशून्य तापमानमा, ती व्यक्तिहरुबाट ।
12:22
They're wearing about 15 kg of clothing and stuff,
306
742330
3000
तिनीहरु आफै १५ किलो भारको परिधान लगाएका छन्,
12:25
but they have to take their gloves off in order to do that.
307
745330
3000
तर तिनीहरुलाई आफ्नो पञ्जा फुकालेर कर्म गर्नुपर्छ ।
12:28
And I would like to share with you a launch.
308
748330
3000
र म तपाँइँहरु सँग एक प्रारम्भन बाँड्न चाहान्छु,
12:31
(Video) Radio: Okay, release the balloon,
309
751330
2000
(चलदृश्ये) दूरश्रवण- हुन्छ, वायुकुम्भ मुक्त गर,
12:33
release the balloon, release the balloon.
310
753330
3000
कुम्भ मुक्त गर, कुम्भ मुक्त गर ।
13:04
Anil Ananthaswamy: And I'll finally like to leave you with two images.
311
784330
3000
अनिल अनाथस्वामि- परिशेषे म तपाँइँहरुलाई द्वि चित्रसँगै छोड्न चाहान्छु ।
13:07
This is an observatory in the Himalayas, in Ladakh in India.
312
787330
3000
यो भारतको लदाक् हिमाली क्षेत्रास्वथित एक वेधशाला हो ।
13:10
And the thing I want you to look at here
313
790330
2000
अनि एउटा कुरा म तपाँइँले हर्नुहोला
13:12
is the telescope on the right-hand side.
314
792330
2000
की याँहाँ वामेतर हस्त पक्षमा एक दूरदर्शक ।
13:14
And on the far left there
315
794330
2000
तथा दूर वामे त्याँहाँ
13:16
is a 400 year-old Buddhist monastery.
316
796330
2000
एक ४०० वर्ष प्राचीन बौद्ध विहार छ ।
13:18
This is a close-up of the Buddhist monastery.
317
798330
2000
बौद्ध विहारको समीप दृश्‍य हो यो ।
13:20
And I was struck by the juxtaposition
318
800330
3000
म विस्मित भएँ यो सन्निधि देखेर
13:23
of these two enormous disciplines that humanity has.
319
803330
3000
सन्निधि ती मानवतासँग भएकस द्वि प्रकाण्ड विद्याहरु देखेर ।
13:26
One is exploring the cosmos on the outside,
320
806330
3000
एकले बाह्य विश्वब्रह्माण्ड समन्वेषण गर्दै छ,
13:29
and the other one is exploring our interior being.
321
809330
2000
एवं अर्कोले हाम्रो भित्री स्वयमस्तित्व समन्वेषण गर्दै छ ।
13:31
And both require silence of some sort.
322
811330
3000
र दुवैलाई आवश्यक छ शान्ति कुनै प्रकारको भए नी ।
13:34
And what struck me was
323
814330
2000
अनि के ले विस्मित पार्यो भन्दा
13:36
every place that I went to to see these telescopes,
324
816330
2000
प्रत्येक स्थानहरु जाँहाँ म दूरदर्शकादि उपकरण हेर्न गएँ,
13:38
the astronomers and cosmologists
325
818330
2000
खगोलज्ञहरु तथा ब्रह्माणडज्ञहरु
13:40
are in search of a certain kind of silence,
326
820330
2000
विशेष प्रकारको शान्ति अवेक्षण गर्छन्,
13:42
whether it's silence from radio pollution
327
822330
2000
चाहे त्यो विकिरण प्रदूषणबाट शान्ति नै किन नहोस्,
13:44
or light pollution or whatever.
328
824330
3000
वा प्रकाश प्रदूषण बाट अथवा आदि जे भए पनि,
13:47
And it was very obvious
329
827330
2000
सुस्पष्ट के छ भने
13:49
that, if we destroy these silent places on Earth,
330
829330
2000
यदि हामीले यी शान्ति क्षेत्रहरु नाश गर्यौँ भने,
13:51
we will be stuck on a planet without the ability to look outwards,
331
831330
3000
हामी यस्तो ग्रहमा रहनेछौँ जाँहाँ हामीसँग बाह्यिक पक्ष हेर्ने क्षमता रहने छैन,
13:54
because we will not be able to understand the signals that come from outer space.
332
834330
3000
किनकी हामीले बाह्य अन्तरिक्षबाट आएका सङ्केतहरु बुझ्न सक्नेछैनौँ ।
13:57
Thank you.
333
837330
2000
धन्यवाद ।
13:59
(Applause)
334
839330
3000
तालीहरु
यस वेबसाइटको बारेमा

यो साइटले तपाईंलाई अंग्रेजी सिक्नका लागि उपयोगी YouTube भिडियोहरूसँग परिचय गराउनेछ। तपाईंले संसारभरका शीर्ष-निशान शिक्षकहरूद्वारा पढाइएका अंग्रेजी पाठहरू देख्नुहुनेछ। त्यहाँबाट भिडियो प्ले गर्नको लागि प्रत्येक भिडियो पृष्ठमा प्रदर्शित अंग्रेजी उपशीर्षकहरूमा डबल-क्लिक गर्नुहोस्। उपशीर्षकहरू भिडियो प्लेब्याकसँग सिङ्कमा स्क्रोल हुन्छन्। यदि तपाइँसँग कुनै टिप्पणी वा अनुरोधहरू छन् भने, कृपया यो सम्पर्क फारम प्रयोग गरेर हामीलाई सम्पर्क गर्नुहोस्।

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7