George Dyson: Let's take a nuclear-powered rocket to Saturn

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Rik Delaet

I'm a historian.

Ik ben historicus.

Steve told us about the future of little technology;

Steve heeft ons verteld over de toekomst van kleine technologie.

I'm going to show you some of the past of big technology.

Ik ga jullie een kijk geven op het verleden van grote technologie.

This was a project to build a 4,000-ton nuclear bomb-propelled spaceship

Dit was een project om een 4.000 ton zwaar ruimteschip te bouwen,

and go to Saturn and Jupiter.

aangedreven door een atoombom, om naar Saturnus en Jupiter te gaan.

This took place in my childhood, 1957-65.

Dit gebeurde tijdens mijn kindertijd -- van 1957 tot 1965.

It was deeply classified.

Het was uiterst geheim.

I'm going to show you some stuff that not only has not been declassified,

Ik ga jullie documenten tonen die niet alleen niet zijn vrijgegeven,

but has now been reclassified.

maar die nu opnieuw vertrouwelijk zijn geworden.

(Laughter)

(Gelach)

If all goes well, next year I'll be back,

Als alles goed gaat, kom ik volgend jaar terug om nog veel meer te tonen.

and I'll have a lot more to show you, and if all doesn't go well,

Als het niet goed gaat, zal ik in de gevangenis zitten, net als Wen Ho Lee.

I'll be in jail, like Wen Ho Lee.

(Laughter)

(Gelach)

So, this ship was basically the size of the Marriott Hotel,

Dit schip had de omvang van het Marriott Hotel,

a little taller and a little bigger.

een beetje hoger en een beetje groter.

And one of the people who worked on it at the beginning

Eén van de mensen die er in het begin aan werkten,

was my father, Freeman, there in the middle.

was mijn vader, Freeman -- daar in het midden.

That's me and my sister, Esther, who's a frequent TEDster.

Dat ben ik, en mijn zus Esther, die vaak naar TED...

I didn't like nuclear bomb-propelled spaceships.

Ik hou niet van door atoombommen aangedreven ruimteschepen.

I mean, I thought it was a great idea, but I started building kayaks.

Ik vond het een goed idee, maar ik begon kayaks te bouwen.

So we had a few kayaks.

We hadden een paar kayaks.

Just so you know that I am not Dr. Strangelove.

Gewoon, opdat je zou weten dat ik Dr. Strangelove niet ben.

But all the time I was out there doing these strange kayak voyages

Maar gedurende de hele tijd dat ik rare kayaktochten ondernam

in odd, beautiful parts of this planet,

naar rare, mooie plekken op deze planeet,

I always thought in the back of my mind about Project Orion,

dacht ik in mijn achterhoofd altijd aan Project Orion,

and how my father and his friends were going to build these big ships.

en hoe mijn vader en zijn vrienden zulke grote schepen zouden bouwen.

They were actually going to go --

Ze gingen dat echt doen. Echt waar.

Ted Taylor, who led the project, was going to take his children.

Ted Taylor, die het project leidde, zou zijn kinderen meenemen.

My father was not going to take his children,

Mijn vader zou zijn kinderen niet meenemen.

Daarom hebben we een paar jaar in onmin geleefd.

that was one of the reasons we sort of had a falling out for a few years.

(Laughter)

(Gelach)

Het project begon in '57 bij General Atomic.

The project began in '57 at General Atomics there,

that's right on the coast at La Jolla.

Dat is aan de kust, bij La Jolla.

Look at that central building right in the middle of the picture.

Kijk naar het centrale gebouw in het midden van het beeld.

Dat is de bibliotheek met een diameter van 40 meter.

That's the 130-foot diameter library.

That is exactly the size of the base of the spaceship.

Die is exact even groot als de basis van het ruimteschip.

So put that library at the bottom of that ship --

Die bibliotheek is de bodem van het schip --

that's how big the thing was going to be.

zo groot ging dat ding zijn.

It would take two or three thousand bombs.

Het zou twee- tot drieduizend bommen meenemen.

The people who worked on it were a lot of the Los Alamos people

De mensen die eraan werkten, waren van de Los Alamos-ploeg,

who had done the hydrogen bomb work.

die de waterstofbom hadden gemaakt.

It was the first project funded by ARPA.

Het was het eerste door ARPA gefinancierde project.

That's the contract where ARPA gave the first million dollars

Dat is het contract waarbij ARPA het eerste miljoen dollar geeft

to get this thing started.

om dit ding op te starten.

"Spaceship project officially begun. Job waiting for you. Dyson."

"Ruimteschip-project officieel begonnen. Klus wacht op jou. Dyson."

That's July '58.

Dat is juli '58.

Two days later, the space traveler's manifesto explaining why --

Twee dagen later: het ruimtereizigersmanifesto, dat uitlegt waarom --

net als we gisteren hoorden -- waarom we de ruimte in moeten.

just like we heard yesterday -- why we need to go into space:

"... trips to satellites of the outer planets.

"Trips naar satellieten van buitenplaneten" -- 20 augustus 1958.

August 20, 1958."

These are the statistics of what would be the good places to go and stop.

Dit zijn de statistieken van wat de goede plekken zijn om halt te houden.

Some of the sizes of the ships,

Sommige maten van de schepen,

ranging all the way up to ship mass of 8 million tons.

die gaan tot scheepsmassa's van 8 miljoen ton.

Dat was het uiterste geval.

So that was the outer extreme.

Here was version two: 2,000 bombs.

Hier was versie twee -- tweeduizend bommen.

These are five-kiloton yield bombs, about the size of small Volkswagens;

Dit zijn bommen van vijf kiloton, ongeveer zo groot als kleine Volkswagens.

Er waren er 800 nodig om in een baan om de aarde te geraken.

it would take 800 to get into orbit.

Here we see a 10,000-ton ship will deliver 1,300 tons

Dit is een schip van 10.000 ton --

zal 1.300 ton over en weer naar Saturnus brengen.

to Saturn and back -- essentially, a five-year trip.

Komt neer op een tochtje van vijf jaar.

Possible departure dates: October 1960 to February 1967.

Mogelijke vertrekdata: van oktober 1960 tot februari 1967?

These are trajectories going to Mars.

Dit zijn banen naar Mars.

All this was done by hand, with slide rules.

Dit is allemaal met de hand getekend, met rekenlinialen.

The little Orion ship,

Het kleine Orionschip --

om met chemische middelen hetzelfde te doen als Orion,

and what it would take to do what Orion does with chemicals:

you have a ship the size of the Empire State Building.

heb je een nodig schip van de omvang van de Empire State Building.

NASA had geen belangstelling. Ze probeerden het project af te blazen.

NASA had no interest; they tried to kill the project.

De steun kwam van de Luchtmacht.

The people who supported it were the Air Force,

Dat betekent dat het allemaal geheim was.

which meant that it was all secret.

Daarom ziet het er zo uit

And that's why when you get something declassified, that's what it looks like.

als je iets laat vrijgeven.

Military weapon versions that carried hydrogen bombs

Militaire wapensystemen die plaats hadden voor

waterstofbommen die de halve planeet konden vernietigen.

that could destroy half the planet.

There's another version there that sends retaliatory strikes at the Soviet Union.

Er was een andere versie die vergeldingsaanvallen op de Sovjet-Unie richtte --

This is the really secret stuff:

dit was het echte geheime spul: hoe krijg je gerichte energie-explosies,

how to get directed energy explosions.

So you're sending the energy of a nuclear explosion --

zodat je de energie van een nucleaire ontploffing verstuurt --

not like just a stick of dynamite, but you're directing it at the ship.

niet zoals een staaf dynamiet,

maar gericht op het schip.

And this is still a very active subject.

Dit is nog altijd een actueel onderwerp.

It's quite dangerous,

Het is erg gevaarlijk,

but I believe it's better to have dangerous things in the open

maar volgens mij kan je gevaarlijke dingen beter in de openheid houden

than think you're going to keep them secret.

dan dat je denkt dat je ze geheim kan houden.

This is what happened at 600 microseconds.

Dit gebeurde er op 600 microseconden.

De Luchtmacht begon kleinere modellen te bouwen, ze begonnen er echt mee.

The Air Force started to build smaller models

and actually started doing this.

The guys in La Jolla said, "We've got to get started now."

De mannen in La Jolla zeiden: "We moeten er nu aan beginnen."

They built a high-explosive propelled model.

Ze bouwden een hoogexplosief aangedreven model.

These are stills from film footage that was saved

Dit zijn beelden uit filmmateriaal dat werd bewaard door iemand

by someone who was supposed to destroy it but didn't,

die het moest vernietigen maar die dat niet deed,

en die het 40 jaar lang in zijn kelder bewaarde.

and kept it in their basement for the last 40 years.

Dit zijn ladingen van anderhalve kilo C4.

So, these are three-pound charges of C4;

that's about 10 times what the guy had in his shoes.

Dat is ongeveer 10 keer wat die terrorist in zijn schoenen had.

(Laughter)

This is Ed Day putting --

Dit is Ed Day, die -- elk van die koffieblikken bevat anderhalve kilo C4.

So each of these coffee cans has three pounds of C4 in it.

They're building a system that ejects these at quarter-second intervals.

Ze bouwen een systeem dat ze er met tussenpozen van een kwart seconde uitschiet.

That's my dad in the sport coat there, holding the briefcase.

Dat is mijn vader, in sportkledij daar, met zijn boekentas.

So, they had a lot of fun doing this.

Het was heel leuk om dit te doen, maar kinderen waren niet toegelaten.

But no children were allowed;

Mijn vader mocht mij zeggen dat hij een ruimteschip bouwde

my dad could tell me he was building a spaceship and going to go to Saturn,

en dat hij naar Saturnus zou gaan,

but he could not say anything more about it.

maar meer mocht hij er niet over zeggen.

So all my life I have wanted to find this stuff out,

Ik wilde dit mijn hele leven al uitzoeken.

and spent the last four years tracking these old guys down.

Ik heb de jongste 4 jaar besteed aan het opsporen van die ouwelui.

Dit zijn beelden uit de video.

These are stills from the video.

Jeff Bezos bood gisteren vriendelijk aan

Jeff Bezos kindly, yesterday, said he'll put this video up

on the Amazon site -- some little clip of it.

om deze video op de Amazon-site te zetten, een stukje ervan.

(Applause)

Dank aan hem.

So, thanks to him.

They got quite serious about the engineering of this.

Ze meenden het met het ontwerp hiervan.

De omvang van die massa is voor ons zeer omvangrijke technologie.

The size of that mass, for us,

is really large technology in a way we're never going to go back to.

Daar keren we nooit meer naar terug.

If you saw the 1959 --

Zag je de 1959 - zou zou het voelen in de passagiersafdeling.

this is what it would feel like in the passenger compartment;

that's acceleration profile.

Dat is een acceleratieprofiel.

(Laughter)

And pulse-system yield: we're looking at 20-kiloton yield

De opbrengst van het pulssysteem.

We hebben een opbrengst van 20 kiloton voor een effect van 10 miljoen newton.

for an effective thrust of 10 million newtons.

Well, here we have a little problem, the radiation doses at the crew station:

Hier zit een klein probleempje:

de stralingsdosissen in het bemanningsstation -- 700 rad per keer.

700 rads per shot.

(Laughter)

Fission yields during development:

Splijtingsopbrengst tijdens de ontwikkeling:

they were hoping to get clean bombs; they didn't.

ze hoopten op schone bommen. Dat lukte niet.

Eyeburn: this is what happens to the people in Miami who are looking up.

Verbrande ogen -- dat is het gevolg voor de mensen in Miami die omhoog kijken.

Personeelsafdeling. Merk op: dat is niet slecht.

(Laughter)

Personnel compartment noise: that's not too bad; it's very low frequencies,

Het heeft een lage frequentie, zoals die subwoofers.

it's basically like these sub-woofers.

And now we have ground-hazard assessments when you have a blow-up on the pad.

Hier hebben we inschattingen van de risico's aan de grond

als er een ontploffing is op het lanceerplatform.

Finally, at the very end in 1964, NASA steps in and says,

Helemaal op het einde, tenslotte, in 1964, komt de NASA erbij en zegt:

"OK, we'll support a feasibility study for a small version

"Wij steunen een haalbaarheidsstudie voor een kleine versie

die in onderdelen kan worden gelanceerd met Saturn Vs en dan kan worden geassembleerd."

that could be launched with Saturn Vs in sections and pieced together."

Dus dat deed de NASA, en het resultaat was

So this is what NASA did,

getting an eight-man version that would go to Mars.

een versie voor 8 man die naar Mars zouden gaan.

They liked it because the guys could kind of live there and be like,

Ze vonden dat goed omdat de mannen daar zowat konden leven,

zoals in een onderzeeër.

"It's like living in a submarine."

Dit is de bemanningscabine. Ze kan kantelen, dus wat op zijn kop staat,

This is crew compartment.

It switches, so what's upside down is right side up

staat rechtop als je je in kunstmatige zwaartekracht begeeft.

when you go to artificial gravity mode.

De wetenschappers gingen nog steeds mee.

The scientists were still going to go along;

Ze zouden zeven astronauten en zeven wetenschappers meenemen.

they would take seven astronauts and seven scientists.

Dit is een versie van 20 man, om naar Jupiter te gaan:

This is a 20-man version for going to Jupiter:

bedden, stormkelders, een gymzaal.

bunks, storm cellars, exercise room.

You know, it was going to be a nice, long trip.

Het zou een heerlijke lange trip worden.

The Air Force version: here we have a military version.

Versie van de Luchtmacht. Een militaire versie.

Dit soort dingen zijn niet vrijgegeven.

This is the kind of stuff that's not been declassified,

just that people managed to sneak home and after, you know,

Mensen smokkelden het naar huis

on their deathbed, basically, gave me that.

en gaven het me op hun sterfbed.

Het plan van een kunstenaar --

The sort of artist conceptions.

These are basically PowerPoint presentations

dit zijn een soort Powerpointpresentaties

given to the Air Force 40 years ago.

die 40 jaar geleden aan de Luchtmacht zijn gegeven.

Look at the little guys there outside the vehicle.

Kijk naar de kleine mannetjes, buiten het voertuig.

And one part of NASA was interested in it,

Een deel van NASA had belangstelling,

but the headquarters in NASA, they killed the project.

maar het hoofdkwartier van NASA schoot het project af.

So finally, at the end,

Op het einde zien we

we can see the thing followed its sort of design path right up to 1965,

dat dit ding zijn eigen soort ontwerppad volgde,

tot in 1965. En toen liepen al die paden dood.

and then all those paths came to a halt.

Results: none.

Resultaten? Geen.

This project is hereby terminated.

Dit project wordt bij deze beëindigd.

So that's the end.

Dat is dus het einde. Al wat ik tot slot kan zeggen, is dit:

All I can say in closing is:

we heard yesterday that one of the 10 bad things that could happen to us

gisteren hoorden we dat één van de 10 slechte dingen die ons kunnen overkomen,

is an asteroid with our name on it.

een asteroïde is met onze naam erop.

Eén van de slechte dingen die NASA kan overkomen,

And one of the bad things that could happen to NASA

is if that asteroid shows up with our name on it nine months out,

is dat als die asteroïde met onze naam opduikt, negen maanden ver,

and everybody says,

iedereen zegt: "Wat gaan we eraan doen?"

"Well, what are we going to do?"

Orion is echt één van de enige, zo niet de enige

And Orion is really one of the only, if not the only,

off-the-shelf technologies that could do something.

kant-en-klare technologie die iets zou kunnen doen.

(Laughter)

So I'm going to tell you the good news and the bad news.

Dus hier is het goede en het slechte nieuws.

The good news is that NASA has a small, secret contingency-plan division

Het goede nieuws is dat NASA een kleine, geheime

rampenplandivisie heeft die zich hiermee bezig houdt.

that is looking at this, trying to keep knowledge of Orion preserved

Ze proberen de kennis van Orion te bewaren voor als er zo'n ongeluk gebeurt.

in the event of such a misfortune.

Maybe keep a few little bombs of plutonium on the side.

Ze houden wellicht wat plutoniumbommetjes aan de kant.

That's the good news.

Dat is het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat,

The bad news is, when I got in contact with these people

toen ik deze mensen contacteerde,

to try and get some documents from them, they went crazy

om hun een paar documenten te ontlokken,

ze door het dak gingen, omdat ik alles had wat zij niet hebben.

because I had all this stuff that they don't have,

and NASA purchased 1,759 pages of this stuff from me.

NASA kocht 1.759 pagina's van deze dingen van mij.

So that's the state we're at; it's not very good.

Daar staan we nu. Het ziet er niet zo goed uit.

(Laughter)

(Applause)

(Applaus)