4 Powerful Poems about Parkinson's and Growing Older | Robin Morgan | TED Talks

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

When I was only three or four,

ကျွန်မ သုံး-လေးနှစ်လောက်ပဲ ရှိသေးတဲ့ အရွယ်မှာ

I fell in love with poetry,

ကဗျာစာပေနဲ့ ချစ်ကြိုက်မိတယ်၊

with the rhythms and the music of language;

ကာရံတွေ ဂီတဘာသာစကားတွေပါတဲ့

with the power of metaphor and of imagery,

တင်စားချက်နဲ့ ရုပ်ပုံတွေရဲ့ စွမ်းအားနဲ့ပေါ့။

poetry being the essence of communication --

ကဗျာစာပေဟာ ဆက်သွယ်ရေး၊ အနှစ်သာရ ဖြစ်နေလို့လေ။

the discipline, the distillation.

ကျင့်ဝတ်၊ အနှစ်ချုပ်ပေါ့။

And all these years later, the poems I'll read today

ဒီနှစ်ပိုင်းတွေနောက် ဒီနေ့ ကျွန်မရွတ်မယ့် ကဗျာတွေကတော့

are from my just-finished seventh book of poetry.

မကြာခင်ကပဲ ရေးပြီးခဲ့တဲ့ ကျွန်မရဲ့ သတ္တမမြောက် ကဗျာစာအုပ်ထဲကပါ။

Well, five years ago, I was diagnosed with Parkinson's disease.

ကောင်းပြီ၊ လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်က ကျွန်မမှာ ပါကင်ဆန်ရောဂါ ပေါ်ခဲ့တယ်။

Though there's no cure yet,

ကုသဆေး မရှိသေးပေမဲ့လည်း

advances in treatment are really impressive.

ကုသမှုမှာ တိုးတက်မှုတွေကတော့ အထင်ကြီးလောက် စရာပါ။

But you can imagine that I was appalled to learn

ဒါပေမဲ့ အမျိုးသမီးတွေ သုသေသန စစ်ဆေးချက်တွေမှာ

that women are largely left out of research trials,

ချန်လှပ်ခံရတယ် ဆိုတာသိတော့ ကျွန်မ ချောက်ခြားသွားတာ မှန်းလို့ရပါတယ်။

despite gender-specific medical findings having demonstrated

လိင်သတ်မှတ်ချက် ဆေးပညာတွေ့ရှိမှု တွေက ပြထားတဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ

that we are not actually just small men --

မတူညီတဲ့ မျိုးပွားစနစ်တွေ ရှိနေတဲ့

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

who happen to have different reproductive systems.

တကယ့်ကို လူသေးသေးလေးတွေ မဟုတ်ဘူးဆိုတာတောင်....

Gender-specific medicine is good for men, too.

လိင်ဆိုင်ရာ အထူးဆေးဝါးဟာ အမျိုးသားတွေ အတွက်လည်း ကောင်းပါတယ်။

But you bring to a crisis the person you already are,

ဒါပေမဲ့ ကိုယ်ဖြစ်ပြီးသား ပုဂ္ဂိုလ်ကို အကြပ်အတည်း ဖြစ်စေပါတယ်။

including the, yes, momentum that you've learned to invoke

ဟုတ်ကဲ့ အပါအဝင် သင်ပါဝင်တဲ့ ပြင်းပြတဲ့ စောင့်ရှောက်ခြင်း နဲ့

through passionate caring and through action,

လုပ်ဆောင်မှု နှစ်ခုစလုံး ကနေ သင်ယူထားတဲ့ အဟုန်ဟာ

both of which require but also create energy.

စွမ်းအင်နဲ့ စွမ်းအင်ဖန်တီးမှု လိုအပ်ပါတယ်။

So as an activist, I began working with the Parkinson's Disease Foundation --

ဒီတော့ လှုပ်ရှားသူတစ်ယောက်အနေနဲ့ Parkinson's Disease Foundation

that's pdf.org --

(pdf.org) စပြီးတွဲလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

to create a major initiative to put women on the Parkinson's disease map.

အမျိုးသမီးတွေကို ပါကင်ဆန်ရောဂါ မြေပုံမှာ တင်ဖို့ ပဏမခြေလှမ်းတွေ ဖန်တီးဖို့ပါ။

And as a poet, I began working with this subject matter,

ကဗျာဆရာတစ်ယောက် အနေနဲ့ ဒီကိစ္စနဲ့ ဆိုင်တာတွေ စလုပ်ခဲ့တယ်၊

finding it tragic, hilarious, sometimes even joyful.

ဝမ်းနည်းဖွယ်၊ ရွှင်မြူးဖွယ် တစ်ခါတစ်လေ ပီတိဖြစ်ဖွယ်လို့ ထင်မြင်ရင်းပေါ့။

I do not feel diminished by Parkinson's;

ပါကင်ဆန်ရောဂါကြောင့် ဆုတ်ယုတ် သွားတယ်လို့ မခံစားရပဲ

I feel distilled by it,

ဒါကြောင့် သန့်စင်သွားတယ်လို့ ခံစားရပြီး

and I actually very much like the woman I'm distilling into.

တကယ်ကို သန့်စင်နေတဲ့ မိန်းမနဲ့ အရမ်းတူလာပါတယ်။

"No Signs of Struggle"

"ရုန်းကန်ခြင်း လက္ခဏာတွေ မဟုတ်"

Growing small requires enormity of will:

နည်းနည်းလေး ကြီးထွားလာဖို့ ဆန္ဒကြီးကြီးမားမား လိုပါတယ်။

just sitting still in the doctor's waiting room

ဆရာဝန်ရဲ့ စောင့်ဆိုင်းခန်းမှာ ငြိမ်ငြိမ်လေး ထိုင်ရင်း

watching the future shuffle in and out,

အနာဂတ်က ဝင်လိုက်၊ ထွက်လိုက်နဲ့ ရှပ်တိုက်တာကို စောင့်ကြည့်ရင်း

watching it stoop; stare at you

ငုံ့လျှိုးတာကို စောင့်ကြည့်ရင်း မင်းက မကြည့်မိအောင်

while you try not to look.

ကြိုးစားတုန်း မင်းကို စိုက်ကြည့်တယ်။

Rare is an exchange:

ရှားပါးမှုဟာ အတုံ့အလှယ် တစ်ခု။

a smile of brief, wry recognition.

တိုတောင်းတဲ့အပြုံးတစ်ချက်၊ ခနဲ့တဲ့တဲ့ အသိအမှတ်ပြုခြင်း။

You are the new kid on the block.

မင်းဟာ ရပ်ကွက်ထဲက လူသစ် ချာတိတ်လေး။

Everyone here was you once.

ဒီမှာရှိသူတိုင်း တစ်ခါက မင်းလိုဖြစ်ခဲ့တယ်။

You are still learning that growing small requires a largeness of spirit

သေးသေးလေး မွေးရတာဟာ ကိုယ် အံမကျသေးတဲ့ စိတ်ဓာတ်ရဲ့ ကြီးမားမှု

you can't fit into yet:

လိုတယ်ဆိုတာ သင်ယူနေတုန်းပါ။

acceptance of irritating help from those who love you;

ကိုယ့်ကိုချစ်တဲ့ သူတွေဆီက စိတ်တိုစရာ အကူကိုလက်ခံခြင်း၊

giving way and over, but not up.

ဖွင့်ဟပြီး ယုံကြည်မှုပေးတယ်၊ စွန့်မပြေးပါဘူး

You've swallowed hard the contents of the "Drink Me" bottle,

"သောက်ပါ" ပုလင်းမှာပါတာကို အတင်းမျိုချလိုက်ပြီး

and felt yourself shrink.

နောက်တွန့်မိတယ်လို့ ခံစားရတယ်။

Now, familiar furniture looms,

ကဲ မြင်ဖူးနေကျ ပရိဘောတွေ ဘွားကနဲပေါ်လာ

floors tilt, and doorknobs yield only when wrestled round with both hands.

ကြမ်းပြင်တွေက ယိမ်း၊ တံခါးဘုက လက်နှစ် ဖက်နဲ့ အတင်းလှည့်မှပဲ ပွင့်တော့တယ်။

It demands colossal patience, all this growing small:

ဒါက သည်းခံမှု အကြီးကြီးတောင်းဆိုတယ်၊ ဒီ သေးသေးလေး မွေးခြင်းအားလုံးမှာ၊

your diminished sleep at night,

ညမှာ ဆုတ်ယုတ်နေတဲ့ မင်းရဲ့အိပ်စက်ခြင်း၊

your handwriting, your voice, your height.

မင်းရဲ့လက်ရေး၊ မင်းရဲ့ အသံ၊ မင်းရဲ့အရပ်။

You are more the incredible shrinking woman

မင်းဟာ ဗုဒ္ဓဝါဒ နက်နဲ့မှု ငြိမ်းချမ်းမှု၊ လျှောလုပ်နေတာထက်ပိုတဲ့

than the Buddhist mystic, serene, making do with less.

မယုံနိုင်အောင် ကျုံ့လာနေတဲ့ မိန်းမပါ။

Less is not always more.

လျော့နည်းတာဟာ အမြဲ မပိုပါဘူး။

Yet in this emptying space, space glimmers,

ဒါပေမဲ့ ဒီဗလာကျင်းလာနေတဲ့ နေရာလပ်မှာ ကွက်လပ်တွေ ခပ်မှိန်မှိန်လင်းလက်ကာ

becoming visible.

ထင်ရှားလာနေတယ်လေ။

Here is a place behind the eyes of those accustomed

ဒီမှာက ဆုတ်ယုတ်မှုလို့ တစ်ချို့ ခေါ်လိမ့်မယ့်

by what some would call diminishment.

ကျင့်သားပါနေတဲ့ မျက်လုံးတွေ နောက်က နေရာတစ်ခုပါ။

It is a place of merciless poetry,

ဒါဟာ အကြင်နာမဲ့တဲ့ ကဗျာစာပေရဲ့ နေရာတစ်ခုပါ။

a gift of presence previously ignored,

နေ့စဉ်ရှုပ်ပွမှုထဲမှာ အရင်က မသိကျိုး ကျွန်ပြု၊ ဖုံးလွှမ်းခံထားခဲ့တဲ့

drowned in the daily clutter.

တည်ရှိခြင်းရဲ့ လက်ဆောင်တစ်ခုပါ။

Here every gesture needs intention,

ဒီမှာ ရည်မှန်းချက်လိုတဲ့ အမူအရာတိုင်းဟာ

is alive with consciousness.

သိစိတ်နဲ့ အတူ နိုးကြားနေပါတယ်။

Nothing is automatic.

ဘာမှ အလိုအလျောက် မဟုတ်ပါဘူး။

You can spot it in the provocation of a button,

ခလုတ်တစ်ခုရဲ့ ဆွပေးခြင်းထဲက လက်မောင်းတစ်ဘက်က

an arm poking at a sleeve,

အကျင်္ီလက်တစ်ခုကို ဆွပေးနေပါတယ်။

a balancing act at a night-time curb while negotiating the dark.

အမေှာင်ကို ညှိနှိုင်းရင်း ညအကန့်မှာ ချိန်ညှိနေတဲ့ လုပ်ရပ်တစ်ခုပါ။

Feats of such modest valor,

ဒီလို ရိုးကုပ်တဲ့ သတ္တိရဲ့ စွမ်းဆောင်မှုတွေကို

who would suspect them to be exercises in an intimate, fierce discipline,

ရင်းနှီး၊ ခက်ထန်တဲ့ စည်းမျဉ်း၊ မဆုတ်မနစ်တဲ့ သိမှုရဲ့ သစ္စာတရားထဲမှာ

a metaphysics of being relentlessly aware?

အလေ့အကျင့်တွေဖြစ်ဖို့ ဒါတွေကို ဘယ်သူ သံသယပွားလိမ့်မလဲ။

Such understated power here,

ဒီလို လျှော့တွက်ထားတဲ့ စွမ်းအားက ဒီမှာလေ။

in these tottering dancers who exert stupendous effort

အများစုက အရေးမပါဘူးလို့ မြင်တဲ့ လုပ်ရပ်မှာ အားသွန်ကြိုးပမ်းတဲ့

on tasks most view as insignificant.

ယိမ်းယိုင်နေတဲ့ ကချေသည်တွေဆီမှာ။

Such quiet beauty here, in these,

ဒီလို တိတ်ဆိတ် လှပမှုက ဒီမှာ ကျွန်မရဲ့ အသံတိုးညှင်းပြီး

my soft-voiced, stiff-limbed people;

မာတောင့်တဲ​့ ခြေဆံ၊လက်ဆံနဲ့ လူတွေမှာ။

such resolve masked by each placid face.

ဒီလို ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ တည်ငြိမ်တဲ့ မျက်နှာတိုင်းနဲ့ ဖုံးကွယ်ထားတယ်။

There is immensity required in growing small,

သေးသေးလေး မွေးမြူရာမှာ အလွန်တရာ ကြီးမားမှုလိုတယ်၊

so bent on such unbending grace.

ဒီတော့ ဒီလို အလျှော့မပေးတဲ့ ကျက်သရေကို စိတ်ပိုင်းဖြတ်လိုက်ပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

This one is called "On Donating My Brain to Science."

ဒါကတော့ "ဦးနှောက်ကို သိပ္ပံပညာသို့ လှူဒါန်းခြင်း" ပါ။

(Laughter)

ရယ်သံများ)

Not a problem.

ပြဿနာ မရှိဘူး။

Skip over all the pages reassuring religious people.

ဘာသာရေးသမားတွေကို စိတ်ချဖို့ အားပေး နေတဲ့ စာမျက်နှာတွေကို ကျော်လိုက်ပါ။

Already a universal donor: kidneys, corneas, liver, lungs,

အကြွင်းမဲ့ အလှူရှင် ဖြစ်နှင့်ပြီ၊ ကျောက်ကပ် မျက်ကြည်လွှာ အသည်း၊

tissue, heart, veins, whatever.

အဆုတ်၊ တစ်ရှူး၊ နှလုံး၊ အကြော၊ ဘာဖြစ်ဖြစ်လေ။

Odd that the modest brain never imagined its unique value in research,

သာမန်ဦးနှောက်က လေ့လာရာတွင် တန်ဖိုးရှိတာ ဘယ်တော့မှ မတွေးတာ အဆန်းပဲ။

maybe saving someone else from what it is they're not quite sure I have.

အခြားသူကို အဲဒါကနေ ကယ်နေတာ ဖြစ်လောက်တယ်ဆိုတာ သူတို့ သိပ်မသေချာဘူး။

Flattering, that.

မျက်နှာချိုသွေးနေတာပေါ့။

So fill in the forms,

ဒီတော့ ပုံစံတွေဖြည့်လိုက်၊

drill through the answers,

အဖြေတွေကနေ အသားကျအောင် သင်ပေး၊

trill out a blithe spirit.

ပေါ့ပါးတဲ့ စိတ်ဝိဉာဉ်ကို မြည်ကြူးလိုက်ပါ။

And slice me, dice me, spread me on your slides.

ပြီး ကိုယ့်ကို လှီးလိုက်၊ ခုတ်လိုက် မင်းဘေးတွေမှာ ဖြန့်ထားလိုက်။

Find what I'm trying to tell you.

ကိုယ်မင်းကို ကြိုးစားပြောနေတာ ရှာလိုက်၊

Earn me, learn me, scan me, squint through your lens.

မင်းရဲ့ မှန်ဘီလူးတွေကနေ မှေးပြီး ကိုယ့်ဆီက ယူလိုက်၊ သင်လိုက်၊ ဖတ်လိုက်။

Uncover what I'd hint at if I could.

တတ်နိုင်ရင် ကိုယ် အရိပ်အမြွက်ပြမယ့်ဟာကို သိအောင်လုပ်ပါ။

Be my guest, do your best, harvest me, track the clues.

ရပါတယ်၊ အကောင်းဆုံးလုပ်၊ ကိုယ့်ဆီက ဆွတ်ခူးသွား၊ သဲလွန်စတွေနောက်လိုက်ပါ။

This was a good brain while alive.

အသက်ရှင်တုန်းတော့ ဦးနှောက်ကောင်း တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်လေ။

This was a brain that paid its dues.

ထိုက်သင့်တာ ပေးဆပ်ခဲ့တဲ့ ဦးနှောက်ကောင်း တစ်ခုပါ။

So slice me, dice me, smear me on your slides,

ဒီတော့ ကိုယ့်ကို လှီးလိုက်၊ ခုတ်လိုက် မင်းရဲ့ ဆလိုက်တွေမှာ တင်ကြည့်လိုက်။

stain me, explain me, drain me like a cup.

ကိုယ့်ကို အရောင်ဆိုးလိုက်၊ ရှင်းပြလိုက်၊ ခွက်တစ်ခုလို့ မော့ချလိုက်ပါ။

Share me, hear me:

ကိုယ့်ကို ဝေမျှလိုက်၊ ကြားနာလိုက်ပေါ့။

I want to be used I want to be used

ကိုယ်က အသုံးချခံချင်တာပါ၊ အသုံးချခံချင်တာပါ၊

I want to be used up.

ကိုယ့်ကို အသုံးချပစ် စေချင်တယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

(Applause ends)

(လက်ခုပ်သံများ စဲသွားသည်)

And this one's called "The Ghost Light."

ဒါကတော့ "တစ္ဆေ အလင်း" လို့ခေါ်ပါတယ်။

Lit from within is the sole secure way

အတွင်းက အလင်းဟာ အမှောင်ကို ဖြတ်သန်းဖို့ တစ်ခုတည်းသော

to traverse dark matter.

စိတ်ချရတဲ့ နည်းလမ်းပါ။

Some life forms -- certain mushrooms, snails, jellyfish, worms --

တစ်ချို့ သက်ရှိပုံစံတွေ မှိုတွေ၊ ခရုတွေ၊ ရေခူတွေ၊ တီတောင်တွေဟာ

glow bioluminescent,

ဇီဝအလင်းနဲ့ တောက်ပကြတယ်၊

and people as well;

လူတွေလည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ၊

we emit infra-red light from our most lucent selves.

အတောက်ပဆုံး အတ္တတွေကနေ အနီအောက် ရောင်ခြည်ကို ထုတ်လွှင့်တယ်။

Our tragedy is we can't see it.

ဒါကို မမြင်နိုင်တာက အဖြစ်ဆိုးပါ။

We see by reflecting.

ရောင်ပြန်ဟပ်တာနဲ့ မြင်ကြရတယ်လေ။

We need biofluorescence to show our true colors.

ကိုယ်တို့ရဲ့ အရောင်အစစ်တွေကို ပြသဖို့ ဇီဝအလင်း လိုပါတယ်။

External illumination can distort, though.

ဒါပေမဲ့ ပြင်ပက အလင်းရောင်ဟာ ပုံကို ပျက်သွားစေနိုင်တယ်။

When gravity bends light,

ကမ္ဘာမြေဆွဲအားက အလင်းကို ကွေးလိုက်တဲ့အခါ

huge galaxy clusters can act as telescopes,

ကြီးမားတဲ့ ဂလက်စီ အခိုင်တွေက အဝေးကြည့် မှန်ပြောင်းလို လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။

elongating background images of star systems to faint arcs --

ရှည်မျောမျော ကြယ်စနစ်တွေရဲ့နောက်ခံပုံ တွေက စက်ဝန်းပြတ်တွေ မှိန်ဖို့

a lensing effect

ရုပ်ရှင်ရိုက်ခြင်း ရသဝိုင်ခွက်တစ်ခုကနေ

like viewing distant street lamps through a glass of wine.

အဝေးက လမ်းမီးတိုင် တွေကို ရှုကြည့် သလိုမျိုး။

A glass of wine or two now makes me weave

အခု ဝိုင် တစ်ခွက်၊ နှစ်ခွက်က ကိုယ့်ကို ယှက်ဖွဲ့ လိုက်တယ်။

as if acting the drunkard's part;

အမူးသမား အခန်းကို သရုပ်ဆောင်နသေလို၊

as if, besotted with unrequited love

အတုံ့အလှည့်မရှိတဲ့ ချစ်မေတ္တာကို အရူးအမူး ဖြစ်နေသလို၊

for the dynamic Turner canvasses spied out by the Hubble,

Hubble မြင်မိသွားတဲ့ တောင့်တင်းတဲ့ Turner ပတ္တုစတွေအတွက်

I could lurch down a city street set

လမ်းသွားလမ်းလာ တစ်ယောက်ရဲ့ ရန်စတဲ့ အကြည့်မပါပဲ

without provoking every pedestrian walk-on stare.

မြို့ရဲ့လမ်းတွေပေါ် ဆင်းသက်လို့ရပါတယ်။

Stare as long as you need to.

လိုသလောက် အကြာကြီး စိုက်ကြည့်လိုက်၊

If you think about it, walking, even standing, is illogical --

ဒီအကြောင်းတွေးရင်၊ လမ်းလျှောက်ရင်၊ ရပ်နေရင်တောင်မှာ ယုတ္တိမဲ့တယ်လေ။

such tiny things, feet! --

ဒီလို ခြေထောက်လေးတွေလေ...

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

especially when one's body is not al dente anymore.

အထူးသဖြင့် ကိုယ်ခန္ဓာက မာမာချာချာမှ မဟုတ်တော့တာ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Besides, creature of extremes and excess,

ဒါ့အပြင် အစွန်းရောက်မှုတွေနဲ့ လွန်ကဲခြင်းရဲ့ သတ္တဝါ၊

I've always thought Apollo beautiful but boring,

Apollo ဟာ ချောပေမယ့် ပျင်းစရာကြီး ပြီးတော့ ရုပ်လှလှ အပေါစား

and a bit of a dumb blonde.

ဆန်တယ်လို့ အမြဲတွေးမိဖူးတယ်။

Dionysians don't do balance.

Dionysians တွေဟာ ဟန်ချက် မညီဘူးလေ။

Balance, in other words, has never been my strong point.

တစ်နည်းပြောရင် ဟန်ချက်ညီတာဟာ ကိုယ့်ရဲ့ အားသာချက် တစ်ခါမှ မဖြစ်ဖူးဘူး။

But I digress.

ဒါပေမဲ့ ဘေးချော်သွားတယ်။

More and more these days,

ဒီနေ့တွေမှာ တိုးတိုးပြီး

digression seems the most direct route through

ဘေးချော်ခြင်းဟာ နေရာ၊စိတ်၊အလှည့်၊ အချိန် ဘာမှမရှိတဲ့

from where I've lost or found myself

ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပျောက်တာ သို့မဟုတ် တွေ့တဲ့နေရာက

out of place, mind, turn, time.

တိုက်ရိုက်အကျဆုံး လမ်းကြောင်း ဖြစ်ပုံရတယ်။

Place your foot just so, mind how you turn:

ခြေထောက်ကို ဒီအတိုင်းပဲထား၊ ဘယ်လို့လှည့်မလဲဆိုတာကို အာရုံပြု၊

too swift a swivel can bring you down.

အရမ်းမြန်တဲ့ ဆုံလည်ဟာ ပြုတ်ကျစေနိုင်တယ်လေ။

Take your time ushering the audience out,

ပရိတ်သတ်ကို အပြင်ထွက်ဖို့ လမ်းပြတာကို အချိန်ယူပါ၊

saying goodbye to the actors.

သရုပ်ဆောင်တွေကို နှုတ်ဆက်ရင်းပေါ့။

The ghost light

တစ္ဆေ အလင်းဟာ

is what they call the single bulb

ဇာတ်ရုံအလွတ်ထဲက ဗလာစင် အပေါ်မှာ

hanging above the bare stage in an empty theater.

ချိတ်ဆွဲထားတဲ့ သူတို့ အခေါ် တစ်လုံးတည်းသော မီးလုံးပါ။

In the empty theater of such a night,

ဒီလို ညတစ်ညရဲ့ ဇာတ်ရုံအလွတ်ထဲမှာ

waking to meet no external radiance,

ပြင်ပက ထွန်းလင်းခြင်းမရှိတာကို ဆုံတွေ့ဖို့ နိူးထခြင်း၊

this is the final struggle left to win,

ဒါဟာ အောင်နိုင်ဖို့ ကျန်နေတဲ့ နောက်ဆုံး ရုန်းကန်မှုပါ။

this the sole beacon to beckon the darkness in

ဒါဟာ အမှောင်ကို လက်ယပ်ပြီး ကျန်တာကို

and let the rest begin,

စခွင့်ပြုဖို့ နောက်ဆုံး အချက်ပြမီးပါ။

this the lens through which at last to see both Self and Other

ဒါဟာ ပညတ်တော်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဗီဇရဲ့ တောက်ပတဲ့ စွန်းထင်းမှုနဲ့

arrayed with the bright stain of original sin:

ဆင်မြန်းထားတဲ့ အတ္တနဲ့အခ​ြား နစ်ခုလုံးမြင်ရတဲ့ နောက်ဆုံး မှန်ဘီလူးပါ၊

lit from within.

ကိုယ်တွင်းက အလင်းပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

And this is the last one.

ဒါကတော့ နောက်ဆုံးတစ်ခုပါ။

"This Dark Hour"

" ဒီ အမှောင် နာရီ"

Late summer, 4 A.M.

နွေနှောင်းရာသီ၊ မနက် ၄ နာရီ။

The rain slows to a stop,

မိုးက ကြဲကြဲလာရင်း စဲသွားတယ်။

dripping still from the broad leaves

ပန်းခြံရဲ့ အမှောင်ထဲက မမြင်ရတဲ့ အပြာရောင်

of blue hostas unseen in the garden's dark.

ဆေးကျော်ကြီး အရွက်ဖားဖားတွေကနေ တစက်စက်ကျနေဆဲ၊

Barefoot, careful on the slick slate slabs,

ခြေဗလာ ချောကျိတဲ့ သင်ပုန်း ကျောက်ပြားတွေပ​ေါ်မှာ သတိထားပါ။

I need no light, I know the way,

အလင်းရောင် မလို၊ လမ်းကို သိပါတယ်၊

stoop by the mint bed,

ပူဒီနာခင်းဘေး ငုတ်လျှိုးလို့၊

scoop a fistful of moist earth,

မြေသားအစို လက်တစ်ဆုပ်ကို ယက်ကာရယ်

then grope for a chair,

ခုံတစ်လုံး စမ်းလို့ကွယ်၊

spread a shawl, and sit,

ခြုံလွာလေး ဖြန့်ကာ ထိုင်လိုက်တယ်၊

breathing in the wet green August air.

ဝါခေါင်လလေ စိုစိမ်းစိမ်းကို ရှူသွင်းရင်းပေါ့။

This is the small, still hour

ဒါဟာ သိပ်စောပြီး ငြိမ်နေတဲ့ နာရီပါ

before the newspaper lands in the vestibule like a grenade,

အဝင်ဆောင်ကို လက်ပစ်ဗုံးတစ်လုံးလို သတင်းစာ မကျခင်လေး

the phone shrills, the computer screen blinks and glares awake.

ဖုန်းသံ မမြည်ခင်၊ ကွန်ပြူတာ ဖျတ်ကနဲ မလင်းခင်၊ စူးဝါးတဲ့အလင်း မနိုးခင်ပေါ့။

There is this hour:

အဲဒီနာရီ ရှိပါတယ်။

poem in my head, soil in my hand:

ခေါင်းထဲမှာ ကဗျာ၊ လက်ထဲမှာ မြေသား၊

unnamable fullness.

အမည်ဖော်မရတဲ့ ပြည့်ဝမှုပါ။

This hour, when blood of my blood

ဒီနာရီ ကိုယ့်သွေးရဲ့သွေး၊

bone of bone, child grown to manhood now --

အရိုးရဲ့အရိုး၊ ကလေးက လူကြီးဖြစ်လာတယ်။

stranger, intimate, not distant but apart --

သူစိမ်း၊ အရင်းအချာ မဝေးပေမည့် ကွဲကွာနေတယ်။

lies safe, off dreaming melodies

သူ့လက်မောင်းတွေထဲ အချစ်က စိတ်ချလက်ချ မှေးစက်ခိုက်

while love sleeps, safe, in his arms.

ဘေးကင်းမှု လဲလျောင်းကာ သံစဉ်တွေကို အိပ်မက်မက်ရင်းပေါ့။

To have come to this place,

ဒီနေရာကို ရောက်လာပြီးဖို့

lived to this moment:

တိုင်းတာမရနိုင်တဲ့ ဒီတဒင်္ဂကို၊

immeasurable lightness.

ရှင်သန်ခဲ့တယ်။

The density of black starts to blur umber.

အနက်ရောင်ရဲ့ သိပ်သည်းဆဟာ မြေညိုရောင်ကို စတင် မှုန်ဝါးလိုက်တယ်

Tentative, a cardinal's coloratura,

မဝံ့မရဲနဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးရဲ့ ဘွဲ့သီချင်း

then the mourning dove's elegy.

ပြီးတော့ မနက်ခင်း ချိုးငှက်ရဲ့ တမ်းချင်းပါ။

Sable glimmers toward grey;

ညိုမဲမဲ မှုန်ဝါးဝါး ကနေ မီးခိုးရောင်ဆီကိုပေါ့၊

objects emerge, trailing shadows;

ဝတ္ထုတွေ ပေါါ်လာကြ၊ တန်းလန်းကျနေတဲ့ အရိပ်တွေ၊

night ages toward day.

ညဟာ နေ့ဘက်ဆီ အိုမင်းလာတယ်၊

The city stirs.

မြို့တော်က လွန့်လူးလာတယ်။

There will be other dawns, nights, gaudy noons.

အခြား အရုဏ်တက်တွေ၊ ညတွေ၊ လင်းလွန်းတဲ့ မွန်းတည့်တွေ၊

Likely, I'll lose my way.

ဖြစ်နိုင်စရာက ကိုယ်လမ်းပျောက်မှာပါ။

There will be stumbling, falling,

ခလုတ်တိုက် လဲကျခြင်းတွေ အမှောင်ကို ဆဲရေးခြင်းတွေ

cursing the dark.

ရှိလာလိမ့်မယ်။

Whatever comes,

ဘာပဲ လာလာ

there was this hour when nothing mattered,

ဘာမှကို အရေးမပါတဲ့အခါ ဒီနာရီက ရှိခဲ့တယ်။

all was unbearably dear.

အားလုံးဟာ မခံရပ်နိုင်လောက်အောင် တန်ဘိုးကြီးမားပါတယ်။

And when I'm done with daylights,

နေ့အလင်းတွေနဲ့ ပြီးတဲ့အခါ

should those who loved me grieve too long a while,

ကိုယ့်ကို ချစ်ခဲ့တဲ့သူတွေဟာ အတော် ကြာကြာကြီးကို ကြေကွဲကြတယ်၊

let them remember that I had this hour --

ကိုယ့်မှာ ဒီနာရီရှိခဲ့တာကို သူတို့ အမှတ်ရကြပါစေ၊

this dark, perfect hour --

ဒီမှောင်မဲ ပြည့်စုံလှတဲ့ နာရီပေါ့။

and smile.

ပြီးတော့ ပြုံးလိုက်ပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)