The cost of workplace stress -- and how to reduce it | Rob Cooke

Translator: Myo Aung Reviewer: Sanda Aung

Stress -- we all know what it is and we all handle it differently.

စိတ်ဖိစီးမှုကို ကျုပ်တို့အားလုံး သိကြပြီး အဲဒါကို ကျုပ်တို့ ကိုင်တွယ်ပုံ မတူပါဘူး။

Whether it's our thoughts speeding up or slowing down,

ကျုပ်တို့ အတွေးအခေါ်တွေ အရှိန်မြင့်လာနေတာ ဒါမှမဟုတ် ကျဆင်းသွားတာလား၊

eating our emotions or not at all,

ကျုပ်တို့ရဲ့ စိတ်ခံစားမှုက အကုန်လုံး စားပစ်သလား၊ လုံးဝမစားတာလား၊

difficulty sleeping or just getting out of bed.

အိပ်ပျော်ဖို့ ခက်နေသလား ဒါမှမဟုတ် အိပ်ရာမှ ထဖို့ ခက်နေသလား။

Frankly, it sucks.

အဲဒါစိတ်ညစ်စရာကြီးပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But there's good stress too, you know,

ဒါပေမဲ့ ကောင်းတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုလည်း ရှိပါသေးတယ်၊

like preparing for the biggest public speaking event you've ever given.

ကိုယ့်တစ်ခါမှ မဟောကြားခဲ့တဲ့ လူတွေရှေ့မှာ ဟောပြောဖို့ ပြင်ဆင်ရတာမျိုးဆိုပါစို့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

On a global platform.

နိုင်ငံတကာ စင်မြင့်ပေါ်မှာတောင်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

No, even the good stress can mess with you,

ကောင်းတဲ့ ဖိစီးမှုကလည်း ခင်ဗျားတို့ကို ဒုက္ခပေးနိုင်တာ မှန်ပေမဲ့၊

but it's the bad stress that I came to talk about.

ကျနော်ပြောမှာက ဆိုးဝါးတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှု အကြောင်းပါ။

And probably not for the reason you'd expect.

အကြောင်းရင်းက ခင်ဗျားတို့ ထင်သလို မဟုတ်ဘူး။

I'm a relationship manager for affluent individuals.

ကျနော်ဟာ ချမ်းသာသူတွေရဲ့ ဆက်ဆံရေး မန်နေဂျာပါ။

Meaning, I work with wealthy folks and their families, hip to hip,

ကျနော်ဟာ ချမ်းသာသူတွေနဲ့ သူတို့မိသားစုနဲ့ ဘေးချင်းကပ်ထိုင်ပြီး

helping them achieve their financial goals.

သူတို့ရဲ့ဘဏ္ဍာရေး ပန်းတိုင်တွေမှီဖို့ ကူပေးသူပါ။

I like to keep the economy in mind, because I know

စီးပွားရေးကို ဦးနှောက်ထဲမှာ ထည့်ထားချင်ပါတယ်၊

that whatever impacts the economy, impacts my clients,

စီးပွားရေးကို သက်ရောက်မှုဟာ ဖောက်သည်တွေကိုလည်း သက်ရောက်ပါတယ်၊

and it turns out stress is impacting the economy in a massive way.

စိတ်ဖိစီးမှုကျတော့ စီးပွားရေးကို ကြီးမားစွာ သက်ရောက်ပြန်ပါတယ်။

What if I told you that by some estimates,

အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ အလုပ်ဆိုင်ရာ ဖိစီးမှုဟာ

the cost of work-related stress in the US is close to 300 billion dollars annually?

နှစ်စဉ် ဒေါ်လာဘီလီယံ ၃၀၀ နီးပါးရှိတယ်လို့ ပြောရင် ခင်ဗျားတို့ ယုံနိုင်မလား။

လုပ်ငန်းခွင် ဖိစီးမှု၊ သက်ရောက်မှု ကြီးမားလှတဲ့ ဖိစီးမှုဟာ

Workplace stress, the stress causing this massive impact,

ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ဘဝဖူလုံမှုနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတယ်။

is related to productivity and wellness.

ဒီနေ့ ကျုပ်တို့ ဒီမှာ အဲဒီအကြောင်းကို ဆွေးနွေးကြမယ်။

Today, that's what we're here to talk about.

And by the way, it's linked to employee disengagement,

စကားမစပ်၊ အလုပ်သမားတွေ စိတ်မဝင်စားကြတာ၊

chronic diseases that impact your work

ခင်ဗျားတို့အလုပ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ နာတာရှည်ရောဂါတွေ၊

and work-related injuries and illnesses.

လုပ်ငန်းခွင် ဒဏ်ရာရမှုတွေနဲ့ ဖျားနာမှုတွေ ဆက်စပ်နေကြတယ်။

And when you add up the cost of all five factors,

အချက်ငါးချက်စလုံးရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်ကို ပေါင်းကြည့်ရင်၊

it's an estimated 2.2 trillion dollars annually.

အဲဒါဟာ ခန့်မှန်းခြေ နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ၂.၂ ထရီလီယံ ရှိပါတယ်။

အဲဒါက ကျုပ်တို့ရဲ့ GDP ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းပါ။

That represents 12 percent of our GDP.

"အဲဒါ သိပ်ကိုများတဲ့ ငွေကြေးပဲ၊ ဘယ်လိုဖြစ် နိုင်မလဲ?"လို့ ခင်ဗျားတို့ မေးချင်ကြမယ်။

Now I know what you're thinking, "That is a lot of money, and how?"

စိတ်ဖိစီးမှု ဟာ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးကိစ္စသက်သက်ပဲ၊

အဲဒီလို ကြီးမားစွာ သက်ရောက်မှု ရှိတာ လုံးဝမဖြစ်နိုင်ဘူးဗျာ။

Stress is this deeply personal thing,

it's crazy to think it can have such a massive impact.

အဲဒါကို ရှင်းပြဖို့ စမ်းသပ်မှုတစ်ခုကို စိတ်ကူးကြည့်ကြပါ။

But consider this thought experiment to explain how.

ကလေးကို တစ်ယောက်တည်း စောင့်ရှောက်ရတဲ့ မိခင် စိတ်ဖိစီးမှုများတဲ့အလုပ်ထဲ၊

Imagine a single mother working a stressful job,

စိတ်ဖိစီးမှုများတဲ့ ဝန်းကျင်မျိုးထဲ၊

in a stress-filled environment,

အချိန် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း သူထိုင်နေရတာ စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

where she sits 90 percent of the time.

Maybe she doesn't have time to cook,

သူမဆီမှာ ချက်ပြုတ်ဖို့ အချိန်ရှိပုံ မရဘူး၊

so she chooses meals based off of convenience,

ဒါကြောင့် သူမဟာ လွယ်လွယ်ကူကူ ရတာကိုပဲ ရွေးစားရတယ်၊

which usually means what?

အဲဒါဘယ်လို အစားအစာမျိုးလဲ။

အလွန်အမင်း မွမ်းမံထားပြီး သကြားများတဲ့ စားစရာတွေပါ။

Overly processed, high-sugar foods.

Over time, this poor diet, mixed with stress from work,

အချိန်ကြာလာတာနဲ့ အစားအစာ ညံ့ဖျင်းမှုကို အလုပ်ထဲက ဖိစီးမှုနဲ့ ပေါင်းလိုက်တော့၊

leads to a chronic disease.

နာတာရှည် ရောဂါကို ဖြစ်လာစေတယ်။

Let's call it diabetes.

ဆီးချိုရောဂါ ဆိုကြပါစို့။

Medical care cost her and the company more money,

သူမရဲ့ ကျန်းမာရေးကို စောင့်ရှောက်မှု အတွက် သူရော၊ ကုမ္ပဏီပါ အကုန်အကျခံရမယ်၊

which means more stress.

အဲဒါက စိတ်ဖိစီးမှုကို တိုးလာစေမယ်။

Now, she's worried about her health and making ends meet,

သူမ သူ့ကျန်းမာရေးအတွက် စိုးရိမ်ပူပန် ချိန်မှာ အလုပ်ကို ပြီးအောင် လုပ်ကိုင်နေရာ

so she's probably distracted and less productive.

အာရုံလွင့်စင်နေလို့ အလုပ်ဟာ တွင်ကျယ်မှု နည်းပါမယ်။

But she can't be, remember?

ဒါပေမဲ့ သူမဟာ အဲဒီလို အဖြစ်မခံနိုင်ဘူး။

She's a single mother.

သူဟာ တစ်ယောက်တည်းကို ကလေးကို စောင့်ရှောက်နေရတာနော်။

Now she's thinking,

ဒီတော့ သူစဉ်းစားမိတာက၊

"What if something happens to me?

"ငါ တစ်ခုခု ဖြစ်သွားခဲ့ရင်ကော။

Who is going to take care of my child?

ငါ့ကလေးကို ဘယ်သူ စောင့်ရှောက်ပေးမှာလဲ။

Who is going to take care of my baby?"

ငါ့ကလေးကို ဘယ်သူကများ စောင့်ရှောက်ပေးမှာလဲ။"

More stress.

စိတ်ဖိစီးမှုဟာ ပိုဆိုးလာမယ်။

Now take that scenario, tweak it whichever way you'd like,

အဲဒီ ဇာတ်လမ်းကိုယူပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့

and lay it over the nation,

စိတ်ကူး ကြည့်မယ်ဆိုရင်၊

and you might start to see

ကျနော် ပြောခဲ့တဲ့ ဒေါ်လာ ထရီလီယံချီ ကုန်ကျမှုကို

how we run up against that multitrillion dollar cost.

ခင်ဗျားတို့ စပြီ မြင်ယောင်မှာ သေချာပါတယ်။

အခု ကျနော်ပြောတဲ့ဟာတွေက ကျနော့်မိသားစုနဲ့ သိပ်နီးစပ်တဲ့ အရာတွေပါ။

This all hits very close to home for me.

My father's one of the hardest-working and most intelligent people that I know.

ကျနော့်ဖခင်ဟာ အလုပ်ကို ကြိုးပမ်း လုပ်ခဲ့ပြီး သိပ်ကို ယဉ်ကျေးခဲ့သူပါ။

Don't get me wrong, mom worked and provided too,

အထင်မလွဲချင်ကြပါနဲ့၊ မေမေလည်း အလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်။

but he definitely embraced the role of being the primary breadwinner.

ဒါပေမဲ့ ဖခင်ဟာ မိသားစုကို အဓိက ပံ့ပိုးပေးခဲ့တဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့တာပါ။

And I'm sure most of us can understand the stress and pressure

ကျုပ်တို့ရဲ့ မိသားစုတွေကို စောင့်ရှောက်ဖို့ တာဝန်ယူရတာ

စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ ဖိအားတွေ ဘယ်လောက်များ တာကို ကျုပ်တို့ နားလည်ကြတယ်။

that comes with taking care of our families.

But when you combine that with workplace stress,

ဒါပေမဲ့ အဲဒါ လုပ်ငန်းခွင် ဖိစီးမှုနဲ့ ပေါင်းလိုက်တော့

do you know what could happen?

Developing irreversible high blood pressure,

ဘာတွေ ဖြစ်လာမယ် ထင်ပါသလဲ။

ကုစားမရနိုင်တဲ့ သွေးပေါင်ချိန်တက်ခြင်း၊

eventually losing function of your kidneys

အဆုံးမှာ ကျောက်ကပ်တွေလည်း ပုံမှန် အလုပ်မလုပ်ကြတော့ပါ၊

and spending a decade on dialysis -- his fate.

ဆယ်စုနှစ်ချီ dialysis ကုစားမှုကို ခံယူရတာ ဖခင်ပါ။

Now I'm happy to report that he did get a kidney transplant

အခု သူ့ကျောက်ကပ်ကို အစားထိုး ကုသနိုင်ခဲ့တာ ဝမ်းသာကြရတယ်။

just last year.

မနှစ်တုန်းကမှ ကုပြီးခဲ့တာပါ။

However --

(Applause and cheers)

ဒါပေမဲ့၊

(လက်ခုပ်သံများနှင့် အားပေးသံများ)

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဆယ်နှစ်နီးပါးကြာအောင်၊

However, for nearly a decade,

သူအလုပ်ကို ကြိုးစားလုပ်ကိုင်မှု ဒါမှမဟုတ် သူ့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမှနေပြီး

neither the economy nor my family got the benefit from his work ethic

စီးပွားရေးကရော ကျနော့မိသားစုပါ ဘာအကျိုးမှ မခံစားခဲ့ရဘဲ၊

or his intelligence,

and as he would say,

သူပြောတတ်သလို၊

that's just really sad commentary.

ဝမ်းနည်းစရာ ကောင်းတဲ့ ကံကြမ္မာပါ။

All I'm saying is,

ကျနော် ပြောချင်တာက၊

I think stress impacts the economy by reducing productivity

စိတ်ဖိစီးမှုဟာ ထုတ်ကုန် နည်းထုတ်နိုင်လို့ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပြီး

and increasing health care costs.

ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု စရိတ်ကို တိုးလာစေတယ်။

Makes sense?

Right?

အဲဒါကို နားလည်ကြတယ်နော်။

But here's what doesn't.

ဟုတ်တယ်နော်။

Current research from the World Health Organization

ဒါပေမဲ့ မမှန်တဲ့ဟာက ဒီလိုပါ။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ရဲ့ နောက်ဆုံး သုတေသနအရ

puts global spending on health at 7.8 trillion dollars.

ကျန်းမာရေးအတွက် နိုင်ငံတကာမှ သုံးစွဲမှုဟာ ဒေါ်လာ ၇.၈ ထရီလီယံရှိပါတယ်။

Research from the Global Wellness Institute

Global Wellness Institute ရဲ့ သုတေသနကျတော့

suggests that the 4.5-trillion-dollar global wellness industry

ဒေါ်လာ ၄.၅ ထရီလီယံ တန်တဲ့ နိုင်ငံတကာ ဘဝမြှင့်တင်ရေး လုပ်ငန်းဟာ

grew from 3.7 to 4.2 trillion between 2015 and 2017,

၂၀၁၅ မှ ၂၀၁၇ အကြားတွင် ၃.၇ မှ ၄.၂ ထရီလီယံသို့ တိုးလာခဲ့ပြီး၊

and sees that growth into 2022.

2022 အထိ အလားတူ တိုးလာမယ်လို့ ယူဆရတယ်။

ဒီတော့ ကျုပ်တို့ ဒါကို ပြောနေရတာ ဘာကြောင့်လဲ။

So what, why do you care?

Because that growth is nearly twice as fast as the global economy,

အဲဒီ တိုးသုံးမှုဟာ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးရဲ့ ပျမ်းမျှ တိုးတက်မှုနှုန်း

averaging about 3.3 percent in the same period.

၃.၃ ရာခိုင်နှုန်းထက် နှစ်ဆနီးပါး ပိုများနေတယ်၊

So what does all that mean?

ဒါတွေ အားလုံး ထောက်ပြနေကြတာက ဘာလဲ။

Every year, we're spending more per year on health,

နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ကျုပ်တို့ဟာ ကျန်းမာရေးအတွက်၊

လူတွေရဲ့ ဘဝကို မြှင့်တင်ပေးရေးနဲ့ ပိုကျန်းမာတဲ့ ဘဝပုံစံမျိုးဖြင့်

and the industries all about developing overall well-being

and living a healthier lifestyle

နေထိုင်ဖို့ တိုးတိုးပြီး သုံးစွဲနေကြရပြီး၊

are growing almost twice as fast as the global economy,

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး တိုးတက်မှုထက် နှစ်ဆနီးပါး ပိုပြီး သုံးစွဲနေကြတာတောင်၊

and yet, we're losing trillions of dollars per year in output.

ကျုပ်တို့ဟာ နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ထရီလီယံချီ ဆုံးရှုံးနေကြရပါသေးတယ်။

ဘာအဓိပ္ပါယ်လဲ?

So what's up?

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Well, stress levels are up,

စိတ်ဖိစီးမှုဟာ အဆင့်မြင့်တက်လာနေတယ်၊

and I believe that needs to change.

ဒါကို ပြောင်းပစ်ဖို့ လိုတယ် ယုံကြည်ပါတယ်။

I also believe the way we think about stress needs to change.

ပြီးတော့ ကျုပ်တို့ စိတ်ဖိစီးမှုကို စဉ်းစားပုံကိုပါ ပြောင်းပစ်ရမယ် ယုံပါတယ်။

So let's try by reframing how we view it.

ဒီတော့ အဲဒါကို သုံးသပ်တဲ့ ရှုဒေါင့်ကို ပြောင်းကြည့်ကြပါစို့။

See, we tend to think about stress as a consequence,

ကျုပ်တို့ဟာ စိတ်ဖိစီးမှုကို အကျိုးဆက်လို မြင်တယ်၊

but I see it as a culture.

ကျနော်က အဲဒါ ယဉ်ကျေးမှုလို့ မြင်တယ်။

Where do most of us spend our time?

ကျုပ်တို့ ကျုပ်တို့အချိန်ကို အများဆုံး ဖြုန်းကြတာက ဘယ်မှာလဲ။

At work, right?

Where we face that scale of finding that work-life balance.

အလုပ်မှာ နော်။

ကျုပ်တို့ဟာ အလုပ်နဲ့ဘဝ ဟန်ချက်မျှတရေး ပြဿနာ ရင်ဆိုင်ရတယ်။

So the bonds between work, stress, health and wellness

စိတ်ဖိစီးမှု၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ ဘဝဖူလုံရေး ဆက်နွှယ်မှုဟာ

have never been closer.

မကြုံစဖူး နီးစပ်လာပါပြီ။

And yet, there's a massive disconnect

ဒါပေမဲ့၊ စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ ဘဝဖူလုံမှုအား ကျုပ်တို့က

in how we approach stress and well-being in the workplace.

လုပ်ငန်းခွင်မှာ ချဉ်းကပ်ပုံကျတော့ လုံးဝ ဆက်စပ်မှု မရှိပါဘူး။

And we could blame many things, right?

ပြီးတော့ ပြစ်တင်လို့ ရတဲ့ အရာတွေက အများကြီးနော်။

New tech,

နည်းပညာသစ်ကို၊

laser focus on shareholder returns,

အစုရှယ်ယာအတွက် ပြန်ရတဲ့ အကျိုးစီးပွားကို အာရုံစိုက်နေမှု၊

or my favorite, keeping up with the Joneses

ဒါမှမဟုတ် အိမ်နီးချင်းတွေလို နေထိုင်ဖို့ ကြိုးစားရမှုနဲ့

and taking pictures while we try.

ကျုပ်တို့ ကြိုးပမ်းပုံကို ဓာတ်ပုံ ရိုက်ယူမှုတို့ပါ။

But at the end of the day,

I'm afraid that we've created a culture

တစ်နေ့တာ ကုန်ဆုံးချိန်မှာ၊

ကျုပ်တို့ ဖန်တီးထားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုထဲမှာ ကိုယ်ရေး စောင့်ရှောက်မှုနဲ့

where personal care and overall well-being are given the back seat.

ဘဝ ဖက်စုံမှဖူလုံရေး ကိစ္စတွေဟာ နောက်ဆုံး နေရာတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့တယ်။

So how do we move forward?

I believe the answer lies in three fundamental pillars.

ကျုပ်တို့ ရှေ့ဆက်ပြီး ဘယ်လို သွားကြမလဲ။

အခြေခံမဏ္ဍိုင် သုံးရပ်ကို အခြေခံရမယ် ယုံကြည်တယ်။

And if you find yourselves thinking,

ခင်ဗျားတို့က၊

"Rob, I've heard this before, tell me something I don't know,"

"Rob ရာ၊ ဒါကို ကျနော် ကြားခဲ့ဖူးတယ်၊ မသိတာ တစ်ခုခု ပြောပါ"လို့

ask yourself,

ထင်နေရင်၊

if we already know what to do,

ကျုပ်တို့ ဘာလုပ်ရမှာကို သိနှင့်နေကြရင်

ကျုပ်တို့ လုပ်နေကြတာက ဘာတွေများလဲလို့ မေးစရာ ရှိပါတယ်။

then what have we been doing?

First, corporations.

ပထမအချက်က ကော်ပိုရေးရှင်းတွေပါ။

Specifically, how a corporation's culture and communication style

အထူးပြောရရင်၊ ကော်ပိုရေးရှင်းရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ဆက်သွယ်ပြောဆိုပုံဟာ

play a pivotal role in the stress and well-being of a workplace.

လုပ်ငန်းခွင်ထဲက စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ ဘဝဖူလုံမှု ထဲမှာ အရေးပါတဲ့ အခန်းမှ ပါဝင်ရဲ့လား။

The DNA of a company is its culture, right?

ကုမ္ပဏီတစ်ခုရဲ့ DNA ဟာ ၎င်းရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုပဲနော်။

It sets the tone,

အဲဒါက အရာတိုင်းကို စံသတ်မှတ်ပေးပြီး

even goes as far as defining the company.

ကုမ္ပဏီကိုယ်၌ရဲ့ အမှတ်သညာပါ။

But I think companies should invest

ကျနော့်အထင် ကုမ္ပဏီတွေဟာ သူတို့ လုပ်သားတွေရဲ့

in the overall mental, physical and emotional well-being

စိတ်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်းနဲ့ စိတ်ခံစားမှု စသဖြင့် ဖက်စုံမှ ဖူလုံရေးထဲကို

of their employees

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံအပ်တယ်။

the way they invest in innovation, R and D, right?

ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ သုတေသနနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးမှု အတွက် ရင်းနှီးကြသလိုပါပဲ။

And do I think that this would increase productivity and reduce stress?

အဲဒီလိုမှ ကုန်ထုတ်စွမ်းအား မြှင့်ပြီး စိတ် ဖိစီးမှု နှိမ့်ချပေးမယ် ကျနော် ထင်သလား။

I really do.

ဟုတ်ကဲ့၊ ထင်ပါတယ်။

But for it to really stick,

ဒါပေမဲ့ အဲဒါ လက်တွေ့ ဖြစ်လာဖို့၊

a company has to figure out a way

ကုမ္ပဏီတစ်ခုဟာ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ဘဝဖူလုံမှုကို

to measure the overall well-being of its employees

တိုင်းတာရာတွင် ဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ ဝင်ငွေတွေကို စီမံကြသလိုပဲ

with the same accuracy and precision that they project growth and earnings.

တိကျ မှန်ကန်စွာ တိုင်းတာနိုင်မယ့် နည်းလမ်းကို ရှာကြံရန် လိုပါမယ်။

And if this sounds like a tall order, ask yourself

ဒါက မြင့်မားတဲ့ တောင်းဆိုချက်ပါလို့ ခင်ဗျားတို့ ထင်ကြရင်

what really is a company's most competitive advantage.

ကုမ္ပဏီ တစ်ခုရဲ့ပြိုင်ဆိုင်ရေး အားသာချက်က ဘာလဲ မေးကြည့်ကြပါ။

Its people.

ကုမ္ပဏီရဲ့ လုပ်သားတွေပါ။

We know this.

ကျုပ်တို့ ဒါကို သိပါတယ်။

And just like anything in a company, it has to start at the top.

ကုမ္ပဏီထဲက အရာမှန်သမျှလိုပဲ ဒါကိုလည်း ထိပ်မှနေပြီး စတင်ရပါမယ်။

So if you're a leader,

ဒီတော့ ခင်ဗျားက ခေါင်းဆောင်ဆိုရင်၊

openly showing how you care for your mental health

ကိုယ့်စိတ်ပိုင်းကျန်းမာရေးနဲ့ ဖက်စုံ ဖူလုံရေးကို

and overall well-being

မြင်သာအောင် ပြသပေးမှုက

is a huge catalyst.

ကြီးမားစွာ ကူပေးနိုင်တဲ့ ဓာတ်ကူပစ္စည်းပါ။

It's no secret I'm a soccer fan,

ကျနော်ဟာ ဘောလုံးကို ဝါသနာပါတာ အားလုံးသိကြတယ်။

so growing up, I had a couple of coaches.

ကျနော် တစ်သက်တာ နည်းပြဆရာ နှစ်ဦး ရှိခဲ့တယ်။

And I always had one who would lead the heavy cardio workouts.

အမြဲတမ်းဆိုသလို ပြင်းထန်တဲ့ ကာယလေ့ကျင့်ခန်းတွေကို ပြပေးသူ ရှိခဲ့တယ်။

He would not stand on the side and spectate.

ဘေးမှာရပ်ကြည့်မနေခဲ့ဘဲ၊

He would participate.

သူကိုယ်တိုင် ပါဝင်သူပါ။

And that did three things.

အဲဒါက အကျိုးသုံးမျိုး ရှိခဲ့တယ်။

It made it difficult for me to complain.

ကျနော့်ဘက်မှ ညည်းညူဖို့ မလွယ်ခဲ့ဘူး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

I always made sure to keep up,

ကျနော်ဟာ အစဉ်ပဲ အမှီလိုက်ရတယ်။

and I always felt more dialed in to the exercise.

ပြီးတော့ ကျနော်ဟာ လေ့ကျင့်ခန်း တွေထဲမှာ တိုးတိုး ပါဝင်ခဲ့ရတယ်။

It's the same idea.

စိတ်ကူးက အတူတူပါပဲ။

And finally, communication.

နောက်ဆုံးက ဆက်သွယ်ပြောကြားမှုပါ။

In order for me to really help my clients achieve their financial goals,

ကျနော့်အနေနဲ့ ကျနော့ ဖောက်သည်တွေကို သူတို့ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေး ပန်းတိုင် အောင်မြင်ဖို့

requires that I actively listen and then respond.

ကူပေးရန် ကျနော်ဟာ တက်ကြွစွာ နားထောင်ရန်နဲ့ တုံ့ပြန်ရန် လိုအပ်ခဲ့တယ်။

Let your employees tell you what stresses them out.

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အလုပ်သမားတွေကို စိတ်ဖိစီးနေတာ ဘာလဲ ပြောခိုင်းပါ။

Let them tell you what wellness benefits they need.

သူတို့လိုအပ်နေတဲ့ ဘဝဖူလုံရေး အချက်တွေကို ပြောပြခိုင်းပါ။

And then act.

အဲဒီနောက်မှာ လုပ်ဆောင်ပေးပါ။

And acting on what they tell you

သူတို့ ပြောပြခဲ့တာ လုပ်ဆောင်ပေးခြင်းက

will show how serious you take that feedback,

သူတို့ရဲ့တုံ့ပြန်ချက်ကို ခင်ဗျား ဘယ်လောက် အလေးထားတာကို ပြသပေးမှာမို့

and I can't help but feel the company will win in the long run.

ရေရှည်မှာ ကုမ္ပဏီဟာ သေချာပေါက် အောင်မြင်မှာ ကျနော်ခံစားမိပါတယ်။

Why?

Because properly equipped employees will be more productive and less stressed.

ဘာ​ကြောင့်လဲ ဆိုတော့။

အလုပ်သမားတွေကို လိုအပ်တာ တပ်ဆင်ပေးထားရင် ထုတ်လုပ်မှု တိုးပြီး ဖိစီးမှု နည်းမှာပါ။

Next, I'd like to ask help from everyone's favorite uncle.

ပြီးရင် ကျနော်ဟာ ကျုပ်တို့ ဦးလေးဘက်မှ ကူညီပေးဖို့ မေတ္တာရပ်ခံမယ်။

That's right, the government has to play a role in this.

အစိုးရကလည်း မိမိအခန်းမှ ပါဝင်ဖို့ လိုပါတယ်။

The World Economic Forum and the Harvard School of Public Health

World Economic Forum နဲ့ Harvard School of Public Health တို့မှ

estimate that from 2011 to 2030,

ခန့်မှန်းသလို ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၃၀ ခုနှစ်အထိ

အဓိကအကျဆုံး နာတာရှည်ရောဂါတွေနဲ့ စိတ်ရောဂါများတို့အတွက်

major chronic diseases and mental illnesses

will cost the global economy 47 trillion dollars.

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဟာ ဒေါ်လာ ၄၇ ထရီလီယံ ကုန်ကျပါလိမ့်မယ်။

And it's 2020.

အခုတော့ ၂၀၂၀ ထဲ ရောက်နေကြပြီ။

Now I'm not saying stress causes all major chronic diseases,

ခုနက အဓိကအကျဆုံး နာတာရှည်ရောဂါတွေ အားလုံး

ဒါမှမဟုတ် စိတ်ရောဂါအားလုံးတို့ မဟုတ်တောင်

or all mental illnesses,

၎င်းရဲ့ အချိုးအစား အချို့ဖြစ်တောင်မှ

but even if a portion of it is,

imagine how much lower that number could be

အစိုးရက အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်တတ်တာကို

if the government did what it does best --

စည်းကမ်းချက်တွေကို ပြဋ္ဌာန်းကျင့်သုံးတာကို

serve as the enforcer.

လက်တွေ့လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင် ကုန်ကျမှု များစွာမှ နည်းခဲ့မှာပါ။

But in this case, for higher workplace standards.

လုပ်ငန်းခွင် စံနှုန်းတွေ မြှင့်ပေးဖို့ကို ပြောနေတာပါ။

I don't know, maybe even corporate tax-incentive programs

ကော်ပိုရိတ်တွေကို အခွန်မက်လုံးပေးတဲ့ အစီအစဉ်တွေ ချမှတ်ပေးပြီး

to help raise those standards,

ခုနက စံညွှန်းတွေကို မြှင့်ပေးဖို့ ကြိုးစားတောင်၊

but the best wellness corporate policies and initiatives

ကော်ပိုရိတ်တွေ ကောင်းစားဖို့ အကောင်းဆုံး မူဝါဒတွေနဲ့ ကမ္မကထပြုချက်တွေ

backed by a forward-thinking government

won't matter much without help from the most crucial pillar.

အနာဂတ်ဆီ ရှေ့ရှုတဲ့ အစိုးရမှ ချမှတ်ပေးတောင်မှ

အရေးအပါဆုံး မဏ္ဍိုင်ကြီးဘက်မှ မကူညီဘဲ ဘာမှ ဖြစ်မလာနိုင်ဘူး။

You.

အဲဒါက ခင်ဗျားတို့ပါ။

That's right, stress and managing it is so dynamic,

စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ အဲဒါကို စီမံခန့်ခွဲမှုဟာ အပြောင်းအလဲမြန်လို့

you have to play your part.

ခင်ဗျားတို့ ကိုယ့်အခန်းကို ကပြဖို့ လိုတာ အမှန်ပါပဲ။

And it's going to benefit you and the economy.

အဲဒီလိုဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ရော စီးပွားရေးပါ အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှာပါ။

Look folks, I'm not a psychologist, OK?

ကျနော်ဟာ စိတ်ပညာရှင် မဟုတ်ပါဘူး။

But I have taken steps to develop my own mental health

ဒါပေမဲ့ ကျနော်ဟာ ကိုယ့်စိတ်ပိုင်း ကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးဖို့

and overall well-being,

so here's my last two cents.

ဘဝတိုးတက်လာဖို့

ခြေလှမ်းတချို့ကို ချမှတ်နိုင်ခဲ့လို့ အကြံပေးချင်တာ တင်ပြလိုပါတယ်။

I think a crucial first step is for everyone

is to be honest with themselves.

လူတိုင်းအတွက် ပထမဦးဆုံး အရေးကြီးဆုံး ခြေလှမ်းက

About what?

ကိုယ့်ကိုကိုယ် ရိုးသားဖို့ပါ။

About putting your mental, physical and emotional well-being

အဲဒါက ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ။

ကိုယ့် စိတ်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်းနဲ့ စိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို၊

in the rear view

and the damage it has caused.

အဲဒါတွေကြောင့် ဖြစ်ထွန်းလာခဲ့တဲ့

Honest about placing public opinion above self-preservation.

ထိခိုက်မှုတွေကို တချိန်လုံးမြင်နေဖို့ လိုပါတယ်။

အများပြည်သူရဲ့ အာဘော်ကို ကိုယ့်ထင်မြင်ချက် ရဲ့ အထက်မှာ ရိုးသားစွာ ထားရှိဖို့ပါ။

Think social media.

Honest about how we define ourselves and what actually does.

လူမှုမီဒီယာကို ထည့်တွက်ပါ။

ကိုယ့်ကိုမြင်ပုံနဲ့ လက်တွေ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရိုးသားကြပါ။

Sure, your career contributes to a portion of who you are.

ကိုယ့်အလုပ်က ကိုယ့်ပံ့ပိုးမှုရဲ့ တစိတ်တပိုင်းဖြစ်တာ သေချာပါတယ်။

But are we allowing it to define us just a little too much?

ဒါပေမဲ့၊ ကျုပ်တို့အား အနက်ဖွင့်ရာမှာ အလုပ်ကို အသုံးချမှု များလွန်းနေသလား။

And ask,

"Is this bringing me the value I saw with what it costs me?"

ကျုပ်တို့ မေးရမှာက၊

“အလုပ်က ယူဆောင်ပေးခဲ့တဲ့ တန်ဖိုးဟာ ငါအနစ်နာခံခဲ့ရတာနဲ့ ထိုက်တန်ရဲ့လား။ ”

And I don't just mean the dollars.

ဒေါ်လာငွေကိုသာ မဆိုလိုပါဘူး။

For me, being honest meant to get a good, hard look at my relationship

ကျနော့်အတွက်၊ ရိုးသားမှုဟာ ကိုယ့်စိတ်ကူး၊ လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်းနဲ့ ကျဆုံးမှုဆိုင်ရာ

with my thoughts, courage and failure.

ကိုယ့်သုံးသပ်ခံယူပုံ ယုတ္တိကျ ဆင်ခြင်မှုရှိဖို့ပါ။

Started years ago in this tournament championship game,

ချန်ပီယံပြိုင်ပွဲကို လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က စတင်ခဲ့ရာ

coach comes to me and says, "Rob Cooke,

တစ်နေ့တွင် နည်းပြဆရာက လာပြီး၊

you step up, we can't lose today."

"Rob Cooke၊ ဒီနေ့ ရှုံးလို့မရနိုင်ဘူး၊ ချီတက်ပေတော့"လို့ မှာတယ်။

So I stepped up.

Failed.

အဲဒါနဲ့ တက်လှမ်းလိုက်တယ်။

We lost.

(Laughter)

ရှုံးသွားတယ်။

ကျုပ်တို့ ရှုံးသွားကြတယ်။

Thanks for laughing.

(ရယ်သံများ)

(Laughter)

ရယ်ပြီး အားပေးတာကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

Feels good.

(ရယ်သံများ)

No, but ...

ကောင်းတယ်။

ဒါပေမဲ့၊

You know, after that, it stayed with me for a while,

အဲဒီနောက်မှာ ကျနော်ဟာ ခဏကြာ စိတ်ထဲမှာ ခံစားနေခဲ့ရလို့၊

to the point where any opportunity to step up,

ရှေ့တက်လှမ်းရဖို့၊

ကြီးမြင့်ဖို့၊ ဖွံ့ဖြိုးဖို့ အခွင့်အလမ်း ပေါ်လာတိုင်း

grow, develop,

I'd quietly bow my head,

ကျနော်ဟာ အသာလေး ခေါင်းငုံ့ပေးရင်း၊

step back.

နောက်ကို ပြန်ဆုတ်ပေးခဲ့တယ်။

အဲဒီနောက်မှာ ကျနော်ဟာ သတိစိတ်ဆိုတာ ရှာတွေ့ခဲ့တယ်။

And then I discovered mindfulness.

And I continued to develop it in my daily life to this day.

အဲဒီသတိစိတ် ဖွံ့ဖြိုးလာစေဖို့ နေ့စဉ် ဆက်အားထုတ်ခဲ့တာ ဒီနေ့အထိပါပဲ။

To live in the present, the now.

ပစ္စုပ္ပန်ထဲတွင်၊ လက်ရှိ အခိုက်အတန့်မှာ နေထိုင်တတ်ဖို့ပါ။

Now I get it, mindfulness may not be for everyone,

ဒီလို သတိစိတ်ဟာ လူတိုင်းအတွက် ဟုတ်ချင်မှ ဟုတ်နိုင်တာ နားလည်ပါတယ်၊

but when I think of some of the most successful and impactful people,

အအောင်မြင်ဆုံးနဲ့ ဩဇာအလွှမ်းမိုးဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို လိုက်ကြည့်ရင်၊

I see a common trend.

တူတဲ့ အချက်ကို သတိထားမိတယ်။

Mastery of their mental game.

သူတို့ရဲ့စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထဲမှာ ကျွမ်းကျင်ကြပုံပါ။

Which includes stress management.

It's all about developing awareness,

စိတ်စိတ်ဖိစီးမှုကို စီမံခန့်ခွဲမှုလည်း အကျုံးဝင်တယ်။

acknowledgment and acceptance

ကိုယ်ရဲ့ စိတ်ကူးတွေ၊ စိတ်ခံစားမှုတွေ၊

of your current thoughts, emotions, environment and physical state.

ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ရုပ်ပိုင်း အခြေအနေဆိုင်ရာ အသိစိတ်၊ သိမှတ်စိတ်နဲ

ခံယူစိတ်တို့ ဖွံ့ဖြိုးစေရန် အားထုတ်ကြသူတွေပါ။

Right?

ဟုတ်တယ်နော်။

Now I didn't say never facing stress.

စိတ်ဖိစီးမှု ဘယ်တော့မှ မရင်ဆိုင်ရဘူးလို့ ကျနော် မပြောပါဘူး။

But the management of that stress --

စိတ်ဖိစီးမှုအား စီမံခန့်ခွဲနိုင်မှုဟာ

that's the benefit, again, for you and the economy.

ခင်ဗျားတို့အတွက်ရော၊ စီးပွားရေးအတွက်ပါ အကျိုးရှိမှာပါ။

I'll leave you with this thought.

ခင်ဗျားတို့ကို ကျနော် ပေးချင်တဲ့ အကြံပြုချက် ရှိပါတယ်။

We all know that retirement is all about saving more now

အငြိမ်းစားယူဖို့ကို စီမံမှုဟာ နောက်ပိုင်းအတွက်

လက်ရှိအချိန်မှာ တိုးပြီး ချွေတာမှုပါပဲ။

for later.

What if we treated our mental health and overall well-being

ကျုပ်တို့ဟာ ကျုပ်တို့ရဲ့ စိတ်ပိုင်း ကျန်းမာမှုနဲ့ ဖက်စုံမှ ဘဝဖူလုံရေးကို

in the same capacity?

အလားတူပဲ လုပ်ကိုင်ကြမယ် ဆိုရင်ကော။

Develop and save more of you now

ခင်ဗျားတို့ ဘဝရဲ့ နောက်ပိုင်းအတွက် ဒီနေ့ကို ကိုယ့်အတွက်

for later in life.

ပိုချွေတာမှုကို ကျင့်သုံးကြပါ။

Doing nothing means more cost,

ဘာမှ မလုပ်မှုက ပိုပြီး ကုန်ကျမှုနဲ့

and worse, less time.

အဆိုးဆုံးက အချိန်နည်းမှုကို ဆိုလိုပါတယ်။

And of the two,

ပြီးတော့ အဲဒီနှစ်ခုစလုံးက

which can't you get back?

ဘယ်လိုမှ ပြန်မရနိုင်တာတွေပါ။

So let's start moving this culture of stress forward,

ဒီတော့ စိတ်ဖိစီးမှုဆိုင်ရာ ဒီလို ယဉ်ကျေးမှုကို ဆက်ကျင့်သုံးကြပါစို့၊

and start living happier, healthier

ရွှင်ခန်းချမ်းမြေ့စွာ စတင် နေထိုင်ရင်း

and hopefully, more productive lives.

ထုတ်လုပ်မှု တိုးလာမှာ မ​ျှော်လင့်ရမယ့် ဘဝမျိုးဖြင့် နေထိုင်ကြပါစို့။

Thank you.

(Applause)

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(လက်ခုပ်သံများ)