Dave Eggers: 2008 TED Prize wish: Once Upon a School

Translator: sonia virkar Reviewer: Abhinav Garule

Thank you so much everyone from TED, and Chris and Amy in particular.

टेडमधल्या सर्वांना धन्यवाद. क्रिस आणि एमीचे विशेष आभार.

माझा विश्वास बसत नाहिये, की मी इथे आहे.

I cannot believe I'm here.

I have not slept in weeks.

मला बरेच आठवडे झोप लागली नाही.

Neil and I were sitting there comparing how little we've slept

मी नील बरोबर बसून आमच्या कमी झोपेची तुलना करत होतो.

in anticipation for this. I've never been so nervous --

ह्या अपेक्षेनेही, मी इतका आतुर कधीच झालो नव्हतो.

and I do this when I'm nervous, I just realized. (Laughter)

आणि अशा वेळी, माझ्या लक्षात आलंय की मी असं करतो. (हशा)

So, I'm going to talk about sort of what we did at this organization

तर आम्ही ८२६ वेलांकली संस्थेत साधारण काय केले त्याबद्दल बोलणार आहे,

called 826 Valencia, and then I'm going to talk

आणि नंतर त्यातला तुमचा सहभाग

about how we all might join in and do similar things.

आणि तुमचे काम याबद्दल सांगेन.

Back in about 2000, I was living in Brooklyn,

२००० मधे मी ब्रुकलीनला रहात होतो,

I was trying to finish my first book,

मी माझं पहिलं पुस्तक संपवण्याच्या प्रयत्नात होतो,

I was wandering around dazed every day

मी रोज झोपाळलेल्या अवस्थेत भटकत होतो.

because I wrote from 12 a.m. to 5 a.m.

कारण मी रात्री १२ ते ५ लिहित असे.

So I would walk around in a daze during the day.

त्यामुळे दिवसा मी एका गुंगीतच फिरायचो.

I had no mental acuity to speak of during the day, but I had flexible hours.

दिवसा मला मानसिक सतर्कता मुळीच नसे, पण माझे कामाचे तास लवचिक होते.

In the Brooklyn neighborhood that I lived in, Park Slope,

ब्रुकलिनमधे मी पार्क स्लोप भागात रहात होतो,

there are a lot of writers --

तिथे बरेच लेखक होते--

it's like a very high per capita ratio

हे म्हणजे लेखकांचे सामान्य माणसांशी असलेले

of writers to normal people.

दरडोई प्रमाण जास्त असण्याइतके होते

Meanwhile, I had grown up around a lot of teachers.

मध्यंतरी मी अनेक शिक्षकांच्या सोबत लहानाचा मोठा झालो.

My mom was a teacher, my sister became a teacher

माझी आई आणि बहिणही शिक्षिका होत्या.

and after college so many of my friends went into teaching.

आणि कॉलेजनंतर माझे बरेच मित्र शिक्षणाच्या क्षेत्रात गेले.

And so I was always hearing them talk about their lives

त्यामुळे मी नेहमी त्यांना त्यांच्या आयुष्याबद्दल बोलताना ऐकलेय

and how inspiring they were,

आणि ते किती स्फूर्ती देणारे होते,

and they were really sort of the most hard-working

आणि खरंच सर्वात मेहनती होते आणि

and constantly inspiring people I knew.

माझ्या माहितीतल्यांना सतत प्रेरणा देत आहेत.

But I knew so many of the things they were up against,

पण मला माहित आहे की ते अनेक गोष्टींच्या विरुद्द होते आणि,

so many of the struggles they were dealing with.

ते अनेक प्रश्नांचा व संधर्षाचा सामना करत होते.

And one of them was that so many of my friends

ह्यातील एक प्रश्न असा की माझे बरेच मित्र

that were teaching in city schools were having trouble

शहरातल्या शाळेत शिकवत होते,

with their students keeping up at grade level,

त्यांच्या विद्यार्थ्यांना ग्रेड टिकवणे जमत नव्हते,

in their reading and writing in particular.

विशेषतः लेखन आणि वाचन यामधे.

Now, so many of these students had come from households

आता, यातील अनेकजण अशा घरांमधले होते,

where English isn't spoken in the home,

जिथे घरात इंग्लिश बोलत नाहीत,

where a lot of them have different special needs,

जिथे बऱ्याच विद्यार्थ्यांना वेगवेगळ्या विशेष गरजा होत्या,

learning disabilities. And of course they're working in schools

शिक्षणातल्या अक्षमता होत्या आणि अर्थात ते शाळेत काम करत होते

which sometimes and very often are under-funded.

ज्या कधीकधी आणि बऱ्याचदा कमी निधीमधे चालतात.

And so they would talk to me about this and say,

म्हणूनच ते माझ्याशी याबद्दल बोलताना म्हणत,

"You know, what we really need is just more people,

माहित आहे, आम्हाला खरंतर गरज आहे ती फक्त

more bodies, more one-on-one attention,

जास्त लोकांची,जास्त व्यक्ती, जास्त व्यक्तीगत लक्ष,

more hours, more expertise from people

जास्त तास, लोकांचे जास्तीचे कौशल्य

that have skills in English and can work with these students one-on-one."

ज्यांना इंग्लिशचे कौशल्य आहे आणि मुलांसोबत व्यक्तीगत काम करु शकतील."

Now, I would say, "Well, why don't you just work with them one-on-one?"

मी म्हणेन,"तुम्ही त्यांच्याबरोबर असे काम आताच का करत नाही?"

And they would say, "Well, we have five classes of 30 to 40 students each.

आणि ते म्हणायचे, "आमच्याकडे प्रत्येकी ३० ते ४० मुले असलेले ५ वर्ग आहेत.

This can lead up to 150, 180, 200 students a day.

म्हणजे एका दिवसात मुले होतात १५०,१८०,२००

How can we possibly give each student

आम्ही प्रत्येक मुलाला दर आठवड्याला

even one hour a week of one-on-one attention?"

एक तासतरी कसा देऊ? त्यासाठी तुम्हाला

You'd have to greatly multiply the workweek and clone the teachers.

आठवड्याच्या वारांना गुणावे लागेल किंवा शिक्षकांच्या प्रती काढाव्या लागतील.

And so we started talking about this.

तेव्हा आम्ही ह्याबद्दल बोलायला लागलो.

And at the same time,

आणि ह्याचवेळी मी,

I thought about this massive group of people I knew:

माझ्या माहितीच्या खूप लोकांचा विचार केला:

writers, editors, journalists, graduate students,

लेखक,संपादक,पत्रकार,पदवीधर विद्यार्थी,

assistant professors, you name it.

सहायक अध्यापक, तुम्ही म्हणाल ते.

All these people that had sort of flexible daily hours

असे सगळे लोक ज्यांचे कामाचे तास लवचिक असतात

and an interest in the English word --

आणि ज्यांना इंग्लिश भाषेत रस आहे--

I hope to have an interest in the English language,

मला इंग्लिश भाषेत रस वाटण्याची आशा आहे,

but I'm not speaking it well right now. (Laughter)

पण सध्या मी ती चांगली बोलत नाही. (हशा)

I'm trying. That clock has got me.

मी प्रयत्न करतोय. मला वेळ लागेल.

But everyone that I knew had an interest in the primacy of the written word

पण माझ्या ओळखीचे सर्वजण लिखित शब्दाचे श्रेष्ठत्व जाणून होते,

in terms of nurturing a democracy, nurturing an enlightened life.

अशा दृष्टीने की ते लोकशाहीचे आणि सुशिक्षित आयुष्याचे पोषण करते.

And so they had, you know, their time

आणि त्यांच्याकडे, त्यांचा वेळ होता

and their interest, but at the same time

आणि त्यांची आपुलकी होती, पण त्याचवेळी

there wasn't a conduit that I knew of in my community

माझ्या समाजात मला माहित असलेला असा कोणताही मार्ग नव्हता की

to bring these two communities together.

जो ह्या दोन गटांना एकत्र आणेल.

So when I moved back to San Francisco, we rented this building.

तेव्हा मी सेनफ्रान्सिस्कोला परत आल्यावर आम्ही ही इमारत भाड्याने घेतली.

And the idea was to put McSweeney's --

आणि तिथून मॅकस्विनीचे त्रैमासिक

McSweeney's Quarterly, that we published twice or three times a year,

आम्ही वर्षातून दोन-तीनदा प्रकाशित करायचो,

and a few other magazines --

इतर काही मासिकंसुद्धा--

we were going to move it into an office for the first time.

आम्ही ती मासिकं प्रथमच एका कार्यालयात हलवणार होतो, याआधी ते

It used to be in my kitchen in Brooklyn.

माझ्या ब्रुकलिनमधल्या स्वैपाकघरात होत असे.

We were going to move it into an office,

आम्ही ते कार्यालयात हलवणार होतो,

and we were going to actually share space with a tutoring center.

खरंतर आम्ही एका शिकवणी- केंद्राबरोबर ही जागा वाटून घेणार होतो.

So we thought, "We'll have all these writers and editors and everybody --

आम्हाला वाटलं,"आमच्याकडे हे लेखक, संपादक आणि सर्वजण असतील--

sort of a writing community -- coming into the office every day anyway,

जणूकाही लिहिणारा समाजच-- रोजच ते त्या कार्यालयात येतील,

why don't we just open up

आपण त्या इमारतीचा पुढचा भाग मुलांसाठी

the front of the building for students to come in there after school,

खुला ठेवू, ती शाळेनंतर तिथे येऊ शकतील,

get extra help on their written homework,

त्यांच्या लेखी गृहपाठात जास्तीची मदत मिळेल

so you have basically no border between these two communities?"

तर ह्या दोन गटांमधे मुळात काहीही अडथळा नाही, बरोबर?

So the idea was that we would be

तर आमची कल्पना होती की

working on whatever we're working on,

आम्ही आमच्या हातातले काहीतरी काम करत असू,

at 2:30 p.m. the students flow in and you put down what you're doing,

दुपारी २:३० ला मुलांचा लोंढा येईल व

or you trade, or you work a little bit later or whatever it is.

हातचे काम बाजूला ठेवू, किंवा ते नंतर करु किंवा तसेच काहीतरी.

You give those hours in the afternoon

दुपारचे ते तास तुम्ही

to the students in the neighborhood.

परिसरातल्या विद्यार्थ्यांना द्याल.

So, we had this place, we rented it,

तर, आमच्याकडची जागा भाडयाने दिली,

the landlord was all for it. We did this mural,

घर-मालकांचा पाठिंबा असून हे म्युरल केले,

that's a Chris Ware mural, that basically explains the entire history

हे चेरिस वेअर म्युरल आजे, जे मुख्यत:

of the printed word, in mural form -- it takes a long time

छापील शब्दाचा पूर्ण इतिहास चित्रात सांगते

to digest and you have to stand in the middle of the road.

ते समजायला तसा वेळ लागतो आणि तुम्ही रस्त्याच्या मध्यात उभे रहाता.

So we rented this space.

तेव्हा, ही जागा आम्ही भाडयाने दिली.

And everything was great except the landlord said,

आणि सर्वकाही छान होते, फक्त जागा-मालक म्हणाले,

"Well, the space is zoned for retail; you have to come up with something.

'ही जागा किरकोळीने देण्याची आहे,

काहीतरी कल्पना लढवा. तुम्ही कशाची तरी विक्री करा.

You've gotta sell something.

You can't just have a tutoring center."

तुम्ही फक्त शिकवण्याचे केंद्र ठेवू नका.

So we thought, "Ha ha! Really!"

तेव्हा मला वाटलं "हा हा! खरंच!"

And we couldn't think of anything necessarily to sell,

आणि आम्हाला काय विकावे हे धड काही सुचेना

but we did all the necessary research.

पण आम्ही लागणारे सगळे संशोधन केले.

It used to be a weight room, so there were rubber floors below,

ते एक प्रतिक्षालय असल्याने त्याची जमीन रबराची होती,

acoustic tile ceilings and fluorescent lights.

ध्वनी शोषणाऱ्या फरशा, प्रखर दिवे होते

We took all that down, and we found beautiful wooden floors,

हे सगळे काढून टाकल्यावर खाली सुंदर लाकडी जमीन मिळाली,

whitewashed beams and it had the look --

पांढरी सफेदी लावलेले खांब व एक वेगळे रुप--

while we were renovating this place, somebody said,

ह्या जागेचे नूतनीकरण करताना कोणी म्हणाले,

"You know, it really kind of looks like the hull of a ship."

"हे तर जहाजाच्या तळघरासारखं दिसतंय."

And we looked around and somebody else said,

आणि आम्ही सभोवती पाहिलं आणि दुसरं कोणीतरी म्हणालं,

"Well, you should sell supplies to the working buccaneer." (Laughter)

"तुम्ही चाचांना लागणारं सामान विकायला हवंत." (हशा)

And so this is what we did. So it made everybody laugh,

तर आम्ही केलं ते हे, ज्याने सर्वांनाच हसू आलं,

and we said, "There's a point to that.

आणि आम्ही म्हटलं, " ह्यात काहीतरी अर्थ आहे.

Let's sell pirate supplies." This is the pirate supply store.

आपण चाचांसाठी लागणाऱ्या सामानाचे दुकान उघडूया."

हे बघा, मी नैपकीनवर काढलेलं चित्र असंच होतं.

You see, this is sort of a sketch I did on a napkin.

A great carpenter built all this stuff and you see,

हे सगळं एका थोर सुताराने केलंय, आणि

आम्ही त्याला चाचांच्या सामग्रीचं दुकान वाटेल असं काहितरी केलंय.

we made it look sort of pirate supply-like.

ह्या बघा फुटावर विकल्या जाणाऱ्या फळ्या

Here you see planks sold by the foot

and we have supplies to combat scurvy.

स्कर्व्ही रोगाशी सामना करणाऱ्या ह्या वस्तू.

We have the peg legs there, that are all handmade and fitted to you.

आमच्याकडे पायांचे खुंट आहेत, हाताने घरी केलेले, जे तुम्हाला बसवतात.

Up at the top, you see the eyepatch display,

तिथे वर बरेच डोळ्यांचे पैच ठेवले आहेत,

which is the black column there for everyday use

तिथला काळा स्तंभ डोळ्यांचे पैच ठेवण्यासाठी

for your eyepatch, and then you have the pastel

रोज वापरतात आणि पिस्तुल आहे

रात्री बाहेर जाण्यासाठी इतर रंग आहेत---

and other colors for stepping out at night --

खास समारंभाच्या गोष्टी, देवाचे नितीनियम व आज्ञा असे काहीही.

special occasions, bar mitzvahs and whatever.

So we opened this place. And this is a vat

तर हे दुकान चालू झाले आणि ह्या कुंडात

that we fill with treasures that students dig in.

आम्ही भरुन ठेवलेला खजिना मुलं शोधतात.

This is replacement eyes in case you lose one.

हे डोळे आहेत, तुमचे पडले असले तर.

ह्या खुणा इथे जागोजागी आहेत:

These are some signs that we have all over the place:

"Practical Joking with Pirates."

"चाचांशी केलेले व्यावहारिक विनोद."

While you're reading the sign, we pull a rope behind the counter

तुम्ही हे वाचताना आम्ही ओट्यामागचा एक दोर ओढतो

and eight mop heads drop on your head.

आणि तुमच्या डोक्यावर आठ खोटी डोकी पडतात.

That was just my one thing -- I said we had to have something that drops on people's heads.

ही माझी कल्पना-- लोकांच्या डोक्यावर काहीतरी पडायला हवं.

It became mop heads. And this is the fish theater,

तीच ही खोटी डोकी, आणि हे माशांचं नाट्यगृह आहे,

which is just a saltwater tank with three seats,

जे तीन आसने असलेली एक खाऱ्या पाण्याची टाकी होती,

and then right behind it we set up this space,

आणि त्याच्या बरोबर पाठीमागे आम्ही ही जागा तयार केली,

जे आमचे शिकवणी-केंद्र होते

which was the tutoring center.

तेव्हा इथेच ते शिकवणी केंद्र आहे.

So right there is the tutoring center,

and then behind the curtain were the McSweeney's offices,

पडद्यांमागे मेकस्वेनीच्या कार्यालयांमधे

where all of us would be working on the magazine and book editing and things like that.

आम्ही सगळे मासिक, पुस्तक प्रकाशन किंवा असेच काहितरी काम करत असू.

The kids would come in --

मुले आत येतील--

किंवा आम्हाला वाटलं ती येतील. मी शब्द मागे घेतो.

or we thought they would come in. I should back up.

We set the place up, we opened up, we spent months and months

आम्ही जागा तयार केली, ती उघडली, आम्ही महिनोन महिने

renovating this place.

जागेचं नूतनीकरण करण्यात घालवले.

We had tables, chairs, computers, everything.

आमच्याकडे टेबले, खुर्च्या, कॉंप्युटर सगळे काही होते.

I went to a dot-com auction at a Holiday Inn in Palo Alto

मी पालो आल्टोमधल्या, सुटीच्या हॉटेलातल्या एका डॉट कॉम सेलला गेलो

and I bought 11 G4s with a stroke of a paddle.

आणि पेडलची सोय असलेले अकरा जी-फोर आणले.

Anyway, we bought 'em, we set everything up and then we waited.

असो, आम्ही सगळं आणलं, मांडामांड केली आणि वाट बघत बसलो.

हे मी १२ मित्रांना घेऊन सुरु केलं, जवळच रहाणारे

It was started with about 12 of my friends,

people that I had known for years that were writers in the neighborhood.

लेखक, बरेच वर्षांचे ओळखीचे होते.

And we sat. And at 2:30 p.m. we put a sandwich board out on the front sidewalk

आम्ही बसलो, दुपारी दोनला समोर फुटपाथवर बोर्ड ठेवला.त्याच्यावर

and it just said, "Free Tutoring for Your English-Related

लिहिले, "फुकट शिकवणी- इंग्लिशच्या आणि लेखनाच्या

and Writing-Related Needs -- Just Come In, It's All Free."

अडचणींसाठी--फक्त या.सगळे मोफत आहे."

And we thought, "Oh, they're going to storm the gates,

आणि आम्हाला वाटलं , "वा,आता मुलं वावटळीसारखी आत येतील,

they're gonna love it." And they didn't.

त्यांना हे खूप आवडेल. "पण तसं झालं नाही.

And so we waited, we sat at the tables, we waited and waited.

आणि आम्ही वाट पाहिली, टेबलांपाशी बसलो,आणि खूप थांबलो.

And everybody was becoming very discouraged

आणि सगळेच निराश होऊ लागले.

because it was weeks and weeks that we waited, really, where nobody came in.

कारण आम्ही आठवडेच्या आठवडे थांबलो आणि कोणीही आलं नाही.

And then somebody alerted us to the fact

कोणी आम्हाला सावध केलं

that maybe there was a trust gap,

की इथे पुरेसा विश्वास नसेल,

because we were operating behind a pirate supply store. (Laughter)

कारण आम्ही चाचांच्या दुकानामागे होतं. (हशा)

We never put it together, you know?

आम्ही असा एकत्रित विचारच केला नव्हता, माहिती आहे?

And so then, around that time, I persuaded a woman named Nineveh Caligari,

आणि त्याच वेळी, मी निनावे केलिगरी ह्या सॅन फ्रान्सिस्कोत शिक्षिका

a longtime San Francisco educator --

असलेल्या आणि मेक्सिको सिटीत शिकवणाऱ्या

she was teaching in Mexico City,

एका बाईला समजावलं की--

she had all the experience necessary,

तिच्याकडे शिकवण्याचा सर्व अनुभव होता,

knew everything about education,

तिला शिक्षणाची माहिती होती,

परिसरातल्या सर्व शिक्षक व समाजाशी ती जोडलेली होती--

was connected with all the teachers and community members in the neighborhood --

I convinced her to move up from Mexico City where she was teaching.

तिला मेक्सिको सिटीतून इथे यायला पटवलं

She took over as executive director.

ती आमची एक्सिक्युटिव्ह डायरेक्टर झाली.

Immediately, she made the inroads with the teachers

लगेचच तिने काही शिक्षकांसह प्रवेश केला

and the parents and the students and everything,

शिवाय पालक, मुलं आणि सगळं काही आलं

and so suddenly it was actually full every day.

आणि अचानक दररोज केंद्र भरायला लागलं.

And what we were trying to offer every day

आणि आम्ही रोज जे नवं देत होतो ते म्हणजे

was one-on-one attention.

एकावेळी एकाकडे लक्ष देणे. आमचं ध्येय होतं

The goal was to have a one-to-one ratio with every one of these students.

प्रत्येक मुलाला व्यक्तीगत लक्ष्य

You know, it's been proven

तुम्हाला माहित आहे, असं सिद्ध झालंय की

that 35 to 40 hours a year with one-on-one attention,

वर्षभर मुलाला ३५-४० तास व्यक्तीगत मिळालं तर

a student can get one grade level higher.

तो एक ग्रेड वर जाऊ शकतो.

And so most of these students, English is not spoken in the home.

बहुतेकांच्या घरी इंग्लिश बोलत नाहीत.

They come there, many times their parents --

ते तिथे येतात, खूपवेळा त्यांचे पालक--

you can't see it, but there's a church pew

तुम्हाला दिसत नसलेले चर्चचे बाक

that I bought in a Berkeley auction right there --

मी बर्कलेच्या लिलावातून आणलेले आहेत--

the parents will sometimes watch while their kids are being tutored.

मुलं शिकत असताना काहीवेळा पालक पहातात.

तर ह्या सगळ्याचा पाया

So that was the basis of it,

was one-on-one attention.

व्यक्तीगत लक्ष हा आहे.

And we found ourselves full every day with kids.

आणि रोज आमचा पूर्ण दिवस मुलांबरोबर जायचा.

If you're on Valencia Street within those few blocks at around 2 p.m.,

तुम्ही ह्या व्हेलेन्सिया स्ट्रीटवरच्या त्या दोन इमारतींमधे

2:30 p.m., you will get run over, often,

दुपारी दोन, अडीचच्या सुमाराला पाहिलंत तर बरेचदा

by the kids and their big backpacks, or whatever, actually running to this space,

पाठीवर मोठी दप्तरे घेतलेली मुले वाटेत येतील

which is very strange, because it's school, in a way.

हे खूप अजब आहे, कारण एकप्रकारे ही शाळा आहे.

But there was something psychological happening there

पण इथे काहितरी मानसिक बदल होतोय

that was just a little bit different.

हेच शाळेपेक्षा थोडं वेगळं आहे.

And the other thing was, there was no stigma.

आणि दुसरी गोष्ट म्हणजे, कसलाही कलंक नसणे.

Kids weren't going into the "Center-for-Kids-That-Need-More-Help,"

ती "मदतीची गरज असलेल्यांसाठीच्या केंद्रात"

or something like that. It was 826 Valencia.

किंवा तशाच कुठेतरी जात नव्हती. ते ८२६ व्हॅलेंसिया होतं.

First of all, it was a pirate supply store, which is insane.

पहिलं म्हणजे, ते चाचांच्या वस्तूंचं म्हणजेच वेडपट ठिकाण होतं.

And then secondly, there's a publishing company in the back.

दुसरं म्हणजे, त्याच्या मागेच एक प्रकाशन कंपनी होती.

And so our interns were actually working

त्यामुळे आमचे प्रशिक्षक अनेकदा

at the same tables very often,

त्याच टेबलांवर खरोखरच काम करत होते.

and shoulder-to-shoulder, computer-next-to-computer with the students.

अगदी खांद्याला खांदा व कॉम्प्युटरला कॉम्प्युटर लावून

And so it became a tutoring center --

अशा प्रकारे ते शिक्षणाचं केंद्र झालं--

publishing center, is what we called it --

ते प्रकाशन केंद्रही होतं--

आम्ही त्याला लेखन केंद्रही म्हणायचो.

and a writing center.

तर लोक आत जाऊन मुलांसोबत काम करत,

They go in, and they might be working with a high school student

किंवा कादंबरीवर-- कारण तिथे गुणी मुलेही होती.

actually working on a novel -- because we had very gifted kids, too.

So there's no stigma.

तेव्हा कलंक वाटण्यासारखं काही नाही.

They're all working next to each other. It's all a creative endeavor.

सगळे एकत्र काम करत. हा सृजनशील प्रवास आहे.

They're seeing adults. They're modeling their behavior.

ते मोठ्यांना पाहून त्यांचे वागणे आदर्श मानतात.

These adults, they're working in their field.

हेच मोठे आपापल्या क्षेत्रात काम करतात.

They can lean over, ask a question of one of these adults

मुले त्यांच्याकडे वळून एखादा प्रश्न विचारतात

and it all sort of feeds on each other.

सर्व गोष्टी एकमेकांना पूरक आहेत.

There's a lot of cross-pollination. The only problem,

तिथे बरीच देवघेव होते. एकच प्रश्न,

especially for the adults working at McSweeney's

विशेषत: मेकस्विनीकडे काम करणाऱ्यांचा

who hadn't necessarily bought into all of this when they signed up,

आहे,जो त्यांनी पहिल्यापासून आणला नसून

was that there was just the one bathroom. (Laughter)

असा आहे की, मोरी एकच आहे. (हशा)

With like 60 kids a day, this is a problem.

६० मुले असताना हे त्रासाचे आहे.

But you know, there's something about the kids finishing their homework

पण, गृहपाठ करणाऱ्या मुलांचं असं आहे की,

in a given day, working one-on-one, getting all this attention --

दिवसात, संपूर्ण व्यक्तीगत लक्ष मिळाल्याने

they go home, they're finished. They don't stall.

मुलं नंतर घरीच जातात, रेंगाळत नाहीत.

They don't do their homework in front of the TV.

ती टि.व्ही.समोर गृहपाठ करत नाहीत.

They're allowed to go home at 5:30 p.m., enjoy their family,

ती ५.३० वाजता घरी जातात, कुटुंबामधे,

enjoy other hobbies, get outside, play.

इतर छंद जोपासायला, बाहेर जायला, खेळायला.

And that makes a happy family.

त्याने पूर्ण कुटुंब सुखी होते.

A bunch of happy families in a neighborhood is a happy community.

परिसरातील सुखी कुटुंबे सुखी समाज बनवतात.

A bunch of happy communities tied together is a happy city and a happy world.

एकत्र बांधलेल्या अनेक सुखी समाजांचे सुखी शहर व सुखी जग होते.

So the key to it all is homework! (Laughter) (Applause)

तर सगळ्याचे रहस्य आहे गृहपाठ! (हशा) (टाळ्या)

There you have it, you know -- one-on-one attention.

तात्पर्य असं आहे-- व्यक्तीगत लक्ष.

तर आम्ही साधारण बारा स्वयंसेवकांनी सुरवात केली,

So we started off with about 12 volunteers,

and then we had about 50,

मग त्याचे साधारण ५० झाले,

and then a couple hundred.

आणि नंतर दोनशे!

And we now have 1,400 volunteers on our roster.

आणि आज आमच्या पटावर १४०० स्वयंसेवक आहेत.

आणि नोंदणी करणे आम्ही खूपच सोपे केले आहे.

And we make it incredibly easy to volunteer.

महत्वाचा मुद्दा असा, महिन्यात २ तासच वेळ असला तरी,

The key thing is, even if you only have a couple of hours a month,

तुम्ही एका विद्यार्थ्याशेजारी त्याच्या

those two hours shoulder-to-shoulder,

next to one student, concentrated attention,

खांद्याला खांदा लावून, लक्ष एकाग्र करुन,

shining this beam of light on their work,

त्याचं काम, त्याचे विचार व अभिव्यक्ती

on their thoughts and their self-expression,

यांच्यावर प्रकाशझोत पाडून,

is going to be absolutely transformative,

कमालीचे परिवर्तन घडवणार आहे.

because so many of the students have not had that ever before.

कारण खूप मुलांना याआधी लक्ष कधीच मिळालं नव्हतं.

So we said, "Even if you have two hours one Sunday every six months,

म्हणून आम्ही म्हणतो, "तुम्हाला जरी 6 महिन्यांतून एका रविवारी

it doesn't matter. That's going to be enough."

२ तास वेळही पुरेसा होईल. "शिक्षक-संख्या

So that's partly why the tutor corps grew so fast.

जलद वाढण्याचं तेही एक कारण आहे.

Then we said, "Well, what are we

मग आम्ही म्हणालो," दिवसा आपण

going to do with the space during the day,

ही जागा कशी वापरणार आहोत,

because it has to be used before 2:30 p.m.?"

दुपारी २:३० वाजण्यापूर्वी?

So we started bringing in classes during the day.

तेव्हा दुपारी वर्ग घ्यायला सुरवात केली.

So every day, there's a field trip where they together create a book --

दररोज, बाहेर सहल असते, जिथे ते एकत्र पुस्तक बनवतात

you can see it being typed up above.

हे बघा त्याचे टायपिंग होत आहे.

This is one of the classes getting way too excited about writing.

हा वर्ग लेखनात खूप उत्साही झाला.

You just point a camera at a class,

कुठल्याही वेळी वर्गाचा फोटो काढला,

and it always looks like this.

तर नेहमी अशासारखाच येतो.

So this is one of the books that they do.

तर हे त्यांनी केलेल्यातलं एक पुस्तक आहे.

Notice the title of the book,

पुस्तकाचं शीर्षक बघा,

"The Book That Was Never Checked Out: Titanic."

"कधीही तपासलं न गेलेलं पुस्तक: टायटॅनिक

And the first line of that book is, "Once there was a book named Cindy

आणि त्यातली पहिली ओळ आहे, "पूर्वी टायटानिकबद्दलचं एक

that was about the Titanic."

सिंडी नावाचं पुस्तक होतं."

So, meanwhile, there's an adult in the back typing this up,

तर तेव्हा त्यांच्या मागे एकजण हे टाईप करत असतो,

taking it completely seriously, which blows their mind.

पूर्ण गांभिर्याने,ज्याने ती भारावून जातात.

So then we still had more tutors to use.

तेव्हा आम्हाला अजून थोडे शिक्षक मिळतात.

This is a shot of just some of the tutors during one of the events.

हा एका कार्यक्रमातला काही शिक्षकांचा फोटो आहे.

आम्ही ज्या शिक्षकांबरोबर काम करतो--त्यांना हे वेगळं आहे

The teachers that we work with --

and everything is different to teachers -- they tell us what to do.

आम्ही काय करावं हे ते सांगतात.

आम्ही असा विचार केला की, आम्ही शेवटी

We went in there thinking,

पूर्णपणे जुळवून घेणारे आहोत. तुम्ही सांगणार.

"We're ultimately, completely malleable. You're going to tell us.

The neighborhood's going to tell us, the parents are going to tell us.

शेजारचे, पालक सांगतील.

The teachers are going to tell us how we're most useful."

शिक्षक सांगतील की आम्ही सर्वात उपयुक्त कसे होऊ.

So then they said, "Why don't you come into the schools?

तर ते म्हणाले, "तुम्ही शाळांमधे का येत नाही?"

Because what about the students that wouldn't come to you,

कारण तुमच्याकडे न येणाऱ्या विद्यार्थ्यांनी काय करायचे,

necessarily, who don't have really active parents that are bringing them in,

म्हणजे ज्यांचे पालक त्यांना असे सक्रीयपणे इथे आणत नाहीत,

or aren't close enough?" So then we started saying,

किंवा जे पुरेसे जवळ नाहीत?" मग आम्ही म्हणू लागलो,

"Well, we've got 1,400 people on our tutor roster.

आमच्याकडे नोंद केलेले १४०० प्रशिक्षक आहेत,

तेव्हा ही माहिती प्रसारित करु" एखादा शिक्षक म्हणेल,

Let's just put out the word." A teacher will say,

"I need 12 tutors for the next five Sundays.

मला पुढच्या ५ रविवारी १२ शिक्षक हवेत.

We're working on our college essays. Send them in."

आम्ही कोलेजच्या निबंधांचं काम करतोय.

त्यांना पाठवा तर आम्ही हा संदेश पाठवतो: १४०० शिक्षक

So we put that out on the wire: 1,400 tutors.

Whoever can make it signs up. They go in about a half an hour before the class.

ज्यांना जमेल ते नाव नोंदवतात. व वर्गाआधी अर्धा तास पोहोचतात.

The teacher tells them what to do,

त्यांनी काय करायचे, कसे करायचे

त्यांचे प्रशिक्षण, आतापर्यंत झालेले काम शिक्षक त्यांना सांगतात.

how to do it, what their training is, what their project is so far.

They work under the teacher's guide,

त्या शिक्षकांच्या मार्गदर्शनाखाली ते काम करतात.

and it's all in one big room.

हे सगळे एकाच मोठ्या खोलीत चालते.

And that's actually the brunt of what we do is,

आणि आमच्या कामाचा परिणाम असा आहे की,

people going straight from their workplace, straight from home,

लोक घरातून किंवा कामावरुन थेट

straight into the classroom and

वर्गांमधे जातात आणि

working directly with the students.

प्रत्यक्ष मुलांबरोबर काम करतात.

So then we're able to work with thousands and thousands of more students.

ह्यामुळेच आम्ही जास्तीच्या हजारो मुलांसोबत काम केले.

Then another school said, "Well, what if we

नंतर एका शाळेने म्हटले," असं केलं तर--

just give you a classroom and you can staff it all day?"

तुम्हाला एक वर्ग दिला व तुम्ही तिथे दिवसभर शिकवलंत तर?"

So this is the Everett Middle School Writers' Room,

अशा प्रकारे ही एव्हरेट माध्यमिक शाळा लेखकांची खोली झाली.

where we decorated it in buccaneer style.

हिची सजावट आम्ही ब्युकानेर पद्धतीने केली.

It's right off the library. And there we serve

ही खोली ग्रंथालयाच्या बाजूलाच असून तिथे आम्ही

all 529 kids in this middle school.

माध्यमिक शाळेतल्या ५२९ मुलांना शिकवतो.

This is their newspaper, the "Straight-Up News,"

हे त्यांचे वृत्तपत्र आहे,"थेट बातम्या"

that has an ongoing column from Mayor Gavin Newsom

ह्यामधे मेयर गोविन न्यूसम नियमित एक कोलम इंग्लिश आणि स्पेनिश

in both languages -- English and Spanish.

अशा दोन्ही भाषांमधे लिहितात.

So then one day Isabel Allende wrote to us and said,

तर एके दिवशी इसाबेल एलेंडेने आम्हाला लिहून विचारले,

"Hey, why don't you assign a book with high school students?

तुम्ही हायस्कूलच्या विद्यार्थ्यांसाठी एक पुस्तक का नेमत नाही?

I want them to write about how to achieve peace in a violent world."

मला त्यांनी हिंसक जगात शांतता कशी मिळवावी ह्यावर लिहायला हवे आहे."

And so we went into Thurgood Marshall High School,

तेव्हा आम्ही थरगुड मार्शल हायस्कूलमधे गेलो.

which is a school that we had worked with on some other things,

जिथे आम्ही पूर्वी इतर काही विषयांमधे काम केले होते,

and we gave that assignment to the students.

आणि मुलांना तीच कामगिरी दिली

And we said, "Isabel Allende is going to read all your essays at the end.

आम्ही म्हणालो,"तुमचे सर्व निबंध इसाबेल एलेंडे शेवटी वाचणार आहे

She's going to publish them in a book.

ती त्यांचे पुस्तक प्रकशित करणार आहे.

She's going to sponsor the printing of this book in paperback form.

ती त्याचे पेपरबेक पुस्तक प्रायोजित करणार आहे.

It's going to be available in all the bookstores in the Bay Area

बे भागातल्या पुस्तकाच्या सर्व दुकानांमधे ते असेल

and throughout the world, on Amazon and you name it."

तसंच जगभर, एमेझोनमधे म्हणाल तिथे

So these kids worked harder

तेव्हा मुलांनी जास्त मेहनत घेतली

than they've ever worked on anything in their lives,

आतापर्यंत कधीही केली नसेल इतकी केली,

because there was that outside audience,

कारण त्यांना बाहेरचा प्रेक्षक मिळणार होता,

there was Isabel Allende on the other end.

दुसऱ्या बाजूला इसाबेल एलेंडे होती.

I think we had about 170 tutors that worked on this book with them

मला वाटतं त्याच्यावर काम करायला मुलांबरोबर १७० शिक्षक होते

and so this worked out incredibly well.

आणि हे काम आश्चर्यकारकरित्या चांगले झाले.

We had a big party at the end.

सर्वात शेवटी आम्ही मोठी मेजवानी केली.

हे पुस्तक तुम्हाला कुठेही मिळेल. त्यातून पुस्तकांची मालिका तयार झाली.

This is a book that you can find anywhere. So that led to a series of these.

You can see Amy Tan sponsored the next one,

एमी टेनने प्रयोजित केलेले हे पुढचे पुस्तक,

"I Might Get Somewhere."

"मी कुठेतरी पोहोचू शकतो"

And this became an ongoing thing. More and more books.

आणि पुढे हाच पायंडा पडला. जास्त पुस्तके.

Now we're sort of addicted to the book thing.

आता आम्हाला पुस्तकांचे जणू व्यसन लागले आहे.

The kids will work harder than they've ever worked in their life

मुले आतापर्यंत कधीही केले नसेल इतके काम पुस्तकांवर करतात.

if they know it's going to be permanent,

जेव्हा ते कायमचे टिकते हे त्यांना कळते.

know it's going to be on a shelf,

त्यांना माहिती आहे ते शेल्फवर दिसेल,

know that nobody can diminish what they've thought and said,

त्यांचे लेखन कोणीही घटवू शकणार नाही,

आणि आम्ही त्यांच्या शब्दांना व विचारांना मान देतो

that we've honored their words, honored their thoughts

with hundreds of hours of five drafts, six drafts --

अनेक तास दिलेले पाचवे, सहावे पुनर्लेखन--

all this attention that we give to their thoughts.

आम्ही त्यांच्या विचारांना दिलेले लक्ष.

And once they achieve that level, once they've written at that level,

आणि एकदा ते त्या पातळीवर गेले, तिथून लेखन केले,

they can never go back.

की ते मागे वळून पहात नाहीत.

It's absolutely transformative.

हे निखालस परिवर्तन आहे.

आणि ती सर्व पुस्तके विकली जात. हे फळीजवळ आहे.

And so then they're all sold in the store. This is near the planks.

We sell all the student books.

आम्ही विद्यार्थ्यांची सगळी पुस्तके विकतो.

Where else would you put them, right?

ती इतर कुठे ठेवणार, नाही का?

So we sell 'em, and then something weird had been happening

तर आम्ही ती विकतो आणि त्यानंतर काहीतरी चमत्कारिक होतं

with the stores. The store, actually --

म्हणजे त्या दुकानाचं. खरं म्हणजे ते दुकान-

even though we started out as just a gag -- the store actually made money.

सुरवातीला जरी एक गंमत म्हणून चालू झालं तरी--चक्क पैसे मिळवतं.

So it was paying the rent.

त्यातून भाडं देता येतं

आणि कदचित ही फक्त सॅन फ्रन्सिस्कोमधलीच गोष्ट आहे--

And maybe this is just a San Francisco thing --

I don't know, I don't want to judge.

मला माहित नाही, मला निवाडा करायचा नाही.

But people would come in --

पण लोक येतात--

and this was before the pirate movies and everything!

आणि हे चाचांचे सिनेमे वगैरे निघण्यापूर्वी,

It was making a lot of money. Not a lot of money,

दुकानाने खूप पैसा कमावला. खूप काही नाही,

पण भाडे आणि एका पूर्णवेळ कर्मचाऱ्याचा पगार भरता आले.

but it was paying the rent, paying a full-time staff member there.

There's the ocean maps you can see on the left.

डावीकडे बघा समुद्राचे नकाशे आहेत.

And it became a gateway to the community.

हा समाजात जाण्याचा राजमार्गच झाला.

People would come in and say, "What the --?

लोक येऊन विचारत,"असं काही---?

What is this?" I don't want to swear on the web. (Laughter)

हे काय आहे? मला वेबवर शपथ घ्यायची नाही.(हशा)

Is that a rule? I don't know.

हा नियम आहे का? मला माहित नाही.

They would say, "What is this?"

ते म्हणत, "हे काय आहे?"

And people would come in and learn more about it.

आणि लोक येऊन त्याबद्दल जास्त माहिती घेत.

And then right beyond -- there's usually a little chain there --

आणि तिथे पलिकडे-- बरेचदा एक छोटी साखळी असे---

right beyond, they would see the kids being tutored.

त्यामागे, त्यांना शिकत असलेली मुलं दिसत.

This is a field trip going on. And so they would be shopping,

ही बाहेरची सहल आहे. ते खरेदी करत,

आणि ते स्वयंपाकासाठी डुकराची चरबी घेण्याची जास्त शक्यता असे,

and they might be more likely to buy some lard,

or millet for their parrot, or, you know, a hook,

किंवा त्यांच्या पोपटासाठी धान्य, किंवा एखादा हूक,

or hook protector for nighttime, all of these things we sell.

किंवा रात्री संरक्षण करणारा हूक,आम्ही हे सगळं विकतो.

So the store actually did really well.

तर दुकान खरंच चांगलं चाललं.

But it brought in so many people --

पण त्याने इतकी माणसं आली.

शिक्षक, देणगीदार, स्वयंसेवक, सगळे--

teachers, donors, volunteers, everybody --

because it was street level. It was open to the public.

कारण ते रस्त्यालगत होत. ते लोकांना खुलं होत.

It wasn't a non-profit buried, you know, on the 30th floor

ते ना-नफा प्रकारचं नव्हतं, म्हणजे शहरातल्या काही इमारतीत

of some building downtown. It was right in the neighborhood

३०व्या मजल्यावर असतं तसं.ते परिसरातच होतं

that it was serving, and it was open all the time to the public.

जिथे ते मदत करत आहेत, आणि ते सगळा वेळ लोकांना खुलं होतं.

So, it became this sort of weird, happy accident.

तर असा हा विचित्र, आनंदी अपघात होता.

So all the people I used to know in Brooklyn, they said,

तर माझ्या माहितीतले बर्कलेमधले सर्वजण

"Well, why don't we have a place like that here?"

"अरे, आमच्याकडे अशी जागा का नाही?

And a lot of them had been former educators

त्यांच्यातले बरेचजण पूर्वी शिक्षणात होते

or would-be educators, so they combined

किंवा त्यात जाणार होते, तेव्हा त्यांनी

with a lot of local designers, local writers,

बरेच स्थानिक योजक, लेखक घेतले आणि

and they just took the idea independently

ही कल्पना स्वतंत्रपणे राबवली

and they did their own thing.

त्यांनी त्यांचे स्वत:चे काम उभे केले.

They didn't want to sell pirate supplies.

त्यांना चाचांच्या गोष्टी विकायच्या नव्हत्या.

They didn't think that that was going to work there.

तिथे ते चालणार नाही असं त्यांना वाटलं.

So, knowing the crime-fighting community in New York,

तेव्हा न्यू यॉर्क मधला गुन्ह्यांशी लढणारा समाज पाहिल्यावर

they opened the Brooklyn Superhero Supply Company.

त्यांनी ब्रुकलिनमधे सुपरहिरोंना लागणाऱ्या सामानाचं दुकान काढलं.

This is Sam Potts' great design that did this.

हे सेम पोटच्या सुंदर डिझाइनने केले आहे.

And this was to make it look sort of like one of those

आणि हे दिसायला असे आहे की जणू

keysmith's shops that has to have every service

आतापर्यंत न दिलेल्या सगळ्या सेवा

they've ever offered, you know, all over there.

देणारे किल्लीवाल्याचे दुकान आहे.

So they opened this place. Inside, it's like a Costco

तर त्यांनी हे काढलं. आतमधे सुपरहिरोंचा

for superheroes -- all the supplies in kind of basic form.

सरंजाम मुळात लागणाऱ्या रुपात सगळा आहे.

These are all handmade.

हे हाती केलेले आहे.

These are all sort of repurposed other products, or whatever.

ही वस्तूंचा पुनर्वापर केल्यासारखी किंवा तशीच आहेत.

All the packaging is done by Sam Potts.

सगळे पेकेजिंग सेम पोटसने केलेले आहे.

So then you have the villain containment unit,

तर तिथे खलनायकांना शांत करण्याचा विभाग आहे,

where kids put their parents. You have the office.

जिथे मुले पालकांना ठेवतात. कार्यालय आहे.

This is a little vault -- you have to put your product in there,

हा छोटा कप्पा आहे--जिथे तुम्ही तुमचे उत्पादन ठेवता,

it goes up an electric lift

ते विजेच्या लिफ्टने वर जाते

and then the guy behind the counter tells you

आणि काऊंटरमागचा माणूस तुम्हाला

that you have to recite the vow of heroism,

सांगतो की तुम्ही शौर्याची एक शपथ म्हटली पाहिजे,

which you do, if you want to buy anything. And it limits, really, their sales.

जी तुम्ही काहीही विकत घेण्यापूर्वी घेता. ह्याने त्यांच्या विक्रीवर खरंच मर्यादा पडतात.

Personally, I think it's a problem.

व्यक्तीश: मला वाटतं ही एक समस्या आहे.

Because they have to do it hand on heart and everything.

कारण त्यांना ती छातीवर हात ठेवून वगैरे घ्यावी लागते.

These are some of the products. These are all handmade.

ही काही उत्पादने आहेत. सगळी हाती केलेली.

This is a secret identity kit.

हा गुप्त ओळखीचा संच आहे.

If you want to take on the identity of Sharon Boone,

जर तुम्हाला शेरन बून व्हायचे असेल,

one American female marketing executive

ही होवोकेनला रहाणारी अमेरिकन स्त्री

from Hoboken, New Jersey. It's a full dossier

मार्केटिंग एक्सिक्युटिव्ह आहे,

तर ह्या पुस्तिकेमधे तुम्हाला तिच्याबद्दल हवी ती सगळी माहिती मिळेल.

on everything you would need to know about Sharon Boone.

So, this is the capery where you get fitted for your cape,

ह्या शर्टांच्या विभागात तुम्हाला केप-शर्टामधे बसवले जाते.

and then you walk up these three steel-graded steps

त्यानंतर तुम्ही ह्या ३ स्टीलच्या पायऱ्या चढता

and then we turn on three hydraulic fans

मग आम्ही सर्व बाजूंनी पाण्यावरचे ३ पंखे सुरु करतो

from every side and then you can see the cape in action.

पंखे चालू करतो व तुम्हाला केपची मजा कळते.

There's nothing worse than, you know,

तुम्ही वर जाऊन असे दिसले की केपचा

getting up there and the cape is bunching up or something like that.

जुडगा वगैरे झालाय तर इतके वाईट दुसरे काही नाही.

So then, the secret door --

आता, हा गुप्त दरवाजा

this is one of the shelves you don't see

जे एक चालताना न दिसणारे शेल्फ आहे

when you walk in, but it slowly opens.

पण ते हळूच उघडते,

तुम्ही ते एकमेकांना भिडणाऱ्या हुकांमधे बघू शकाल.

You can see it there in the middle next to all the grappling hooks.

It opens and then this is the tutoring center in the back. (Applause)

ते उघडले की मागे शिकवणी-केंद्र आहे. (टाळ्या)

So you can see the full effect!

तर तुम्ही संपूर्ण परिणाम बघू शकता!

But this is -- I just want to emphasize --

पण हे--मला यावर भर द्यायचाय --

locally funded, locally built.

स्थानिक अनुदानावरचे, इथेच बांधलेले आहे.

All the designers, all of the builders,

सगळे योजक, सगळे बिल्डर

everybody was local, all the time was pro-bono.

सर्वजण स्थानिक आणि सगळावेळ प्रो-बोनो होते.

I just came and visited and said, "Yes, you guys are doing great,"

मी फक्त येऊन म्हणालो, होय तुम्ही ग्रेट आहात."

or whatever. That was it. You can see the time

किंवा काहीही. बस तेवढेच होते. न्यू यॉर्कच्या पाचही

in all five boroughs of New York in the back. (Laughter) (Applause)

विभागातली वेळ तिथे मागे दिसेल.(हशा)(टाळ्या)

So this is the space during tutoring hours.

तेव्हा शिकवण्याच्या वेळात ही जागा बघा.

It's very busy. Same principles: one-on-one attention,

खूपच व्यग्र. तेच तत्व: व्यक्तीगत लक्ष.

complete devotion to the students' work

मुलांच्या कामात संपूर्ण निष्ठा

and a boundless optimism and sort of a possibility

अमर्याद आशावाद आणि एक शक्यता

of creativity and ideas.

सृजनशीलता आणि कल्पनांची.

And this switch is flicked in their heads

हेच विचार त्यांच्या मनात प्रेरक झाले.

when they walk through those 18 feet of this bizarre store, right?

जेव्हा ते ह्या १८फुटी विचित्र दुकानात चालत होते, बरोबर?

So it's school, but it's not school.

तर ही शाळा आहे, ही शाळा नाही,

ही स्पष्टपणे शाळा नाही,

It's clearly not school, even though

जरी ती टेबले, पेन्सिली व कागदांसोबत खांद्याला खांदा लावून काम करत असले तरीही.

they're working shoulder-to-shoulder on tables, pencils and papers, whatever.

This is one of the students, Khaled Hamdan.

हा त्यातलाच एक विद्यार्थी आहे, खलिद हमदन.

You can read this quote.

तुम्ही त्याचे अवतरण वाचा,

Addicted to video games and TV. Couldn't concentrate at home.

व्हिडियो गेम व टी.व्ही.च्या अधीन झालेला. घरी लक्ष एकाग्र होत नाही.

Came in. Got this concentrated attention.

आत या. एकाग्रतेने लक्ष दिले गेले.

And he couldn't escape it.

तो त्यापासून पळू शकला नाही.

So, soon enough, he was writing. He would finish his homework early --

लवकरच, तो लिहू लागला. तो गृहपाठ लवकर संपवत असे--

got really addicted to finishing his homework early.

त्याची त्याला व्यसनाइतकी सवय लागली.

It's an addictive thing to sort of be done with it,

तो लवकर संपवणे,उरकणे ही जणू चटकच लागते,

तसंच तो तपासून मिळणे आणि पुढे काही साधायचे आहे हे कळणे

and to have it checked, and to know he's going to achieve

the next thing and be prepared for school the next day.

व दुसऱ्या दिवशीच्या शाळेसाठी तयार रहाणे.

So he got hooked on that, and then he started doing other things.

तो सगळ्याला सरावला, मग इतर गोष्टी करु लागला.

He's now been published in five books.

आता त्याची ५ पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत.

He co-wrote a mockumentary about failed superheroes

त्याने पराभूत सुपरहिरोंच्या डॉक्युमेंटरीच्या प्रहसनाचे सहलेखन केले

called "Super-Has-Beens."

ज्याचे नाव "कधी सुपर असलेले"

He wrote a series on "Penguin Balboa,"

त्याने "पेंग्विन बालबॉआ" ही मालिका लिहिली,

which is a fighting -- a boxing -- penguin.

ज्यात आहे मारामारी-- बॉक्सिंग--पेंग्विन पुस्तक.

And then he read aloud just a few weeks ago to 500 people at Symphony Space,

काही आठवड्यांपूर्वी त्याने सिंफनी स्पेसमधे ५०० लोकांसमोर वाचन केलं,

at a benefit for 826 New York. So he's there every day.

८२६ न्यू यॉर्कच्या मदतीसाठी, जिथे तो रोज असतो.

He's evangelical about it. He brings his cousins in now.

तो त्याच्या ध्येयाने प्रेरित झाला आहे. आता तो भावंडांनाही आणतो.

There's four family members that come in every day.

कुटुंबातले चारजण रोज येतात.

So, I'll go through really quickly.

तर, आता मी भरभर आढावा घेतो.

This is L.A., The Echo Park Time Travel Mart:

हे एल.ए. आहे, इको पार्क टाइम ट्रव्हल मार्ट:

"Whenever You Are, We're Already Then." (Laughter)

"तुम्ही कधीही असा, आम्ही आधीच असतो"(हशा)

This is sort of a 7-Eleven for time travelers.

हे जणू कालप्रवाशांसाठीचे ७-११ आहे.

So you see everything: it's exactly as a 7-Eleven would be.

तुम्हाला सगळं दिसतंय; ७-११ असावं तसंच आहे.

Leeches. Mammoth chunks. They even have their own Slurpee machine:

लिचेस. मेमोथ चंक्स. त्यांच्याकडे स्वत:चं स्लर्पी मशीनही आहे:

"Out of Order. Come Back Yesterday." (Laughter) (Applause)

" बंद आहे. काल परत या."(हशा)(टाळ्या)

Anyway. So I'm going to jump ahead.

असो.तर मी पुढे जातो.

These are spaces that are only affiliated with us,

ही ठिकाणे आमच्याशी फक्त संलग्न आहेत,

doing this same thing: Word St. in Pittsfield, Massachusetts;

हेच काम करणारी: पिटसफील्ड्मधले वर्ड सेंट;

सिनसिनटीतले इंक स्पॉट;सॅन फ्रान्सिस्को, कॅलिफोर्नियातल्या युथ स्पिक्सने

Ink Spot in Cincinnati; Youth Speaks, San Francisco, California,

which inspired us; Studio St. Louis in St. Louis;

आम्हाला प्रेरणा दिली; सेंट लुईसमधला सेंट लुईस स्टुडिओ;

Austin Bat Cave in Austin;

ओस्टिनमधले ओस्टिन बेट केव्ह;

Fighting Words in Dublin, Ireland, started by Roddy Doyle,

डबलिन, आयर्लेंडमधले फायटिंग वर्डस, रोडि डोयलेने काढलेले,

this will be open in April.

हे एप्रिलमधे चालू होईल.

Now I'm going to the TED Wish -- is that okay?

आता मी टेड-स्वप्नाकडे जातो,ठीक आहे?

All right, I've got a minute. So, the TED Wish:

ओक़े. माझ्याकडे एक मिनिट आहे.तर टेड-विश:

I wish that you -- you personally and every creative individual

माझी इच्छा आहे-- व्यक्तीश: तुम्ही आणि प्रत्येक सृजनशील व्यक्ती

and organization you know -- will find a way

आणि माहितीच्या संस्था असा मार्ग शोधतील

to directly engage with a public school in your area

तुमच्याजवळच्या सर्वजनिक शाळेत प्रत्यक्ष सहभागी व्हा

and that you'll then tell the story of how you got involved,

आणि ते कसे झालात याची गोष्ट सांगा,

म्हणजे वर्षभरात तुमच्याकडे हजारो उदाहरणे असतील

so that within a year we have a thousand examples --

a thousand! -- of transformative partnerships.

हजारो!-- परिवर्तनाच्या सहभागाची.

Profound leaps forward!

पुढची उत्तुंग झेप!

And these can be things that maybe you're already doing.

कदाचित ह्या गोष्टी तुम्ही आताच करत असाल.

I know that so many people in this room

मला माहिती आहे इथले बरेच लोक

are already doing really interesting things.

आधीच खरंच खूप रंजक गोष्टी करत आहेत.

I know that for a fact. So, tell us these stories and inspire others on the website.

हे सत्य आहे.तेव्हा आम्हाला ह्या गोष्टी सांगा व इतरांना वेबसाईटवर प्रेरणा द्या.

We created a website.

मी एक वेबसाईट काढली आहे.

I'm going to switch to "we," and not "I," hope:

मी म्हणेन "आम्ही","मी" नाही.

We hope that the attendees of this conference will usher in

मला आशा आहे की ह्या सभेचे प्रेक्षक आपल्या सार्वजनिक

a new era of participation in our public schools.

शाळांमधल्या सहभागाच्या नव्या युगात जातील.

We hope that you will take the lead

आम्हाला आशा आहे की तुम्ही

in partnering your innovative spirit and expertise

तुमचे नाविन्य शोधणारे मन,कौशल्य आणि

with that of innovative educators in your community.

समाजातले तसेच शिक्षक यांची भागिदारी कराल.

Always let the teachers lead the way.

शिक्षकांना नेहमी मार्गदर्शन करु द्या.

They will tell you how to be useful. I hope that you'll step in and help out.

तुमची उपयुक्तता ते तुम्हाला सांगतिल.मला आशा आहे तुम्ही पाऊल टाकाल व मदत कराल.

There are a million ways.

त्याचे हजारो मार्ग आहेत.

तुम्ही जवळच्या शाळेत जा

You can walk up to your local school

and consult with the teachers. They'll always tell you how to help.

शिक्षकांचा सल्ला घ्या. ते मदत कशी करावी सांगतील.

So, this is with Hot Studio in San Francisco,

तर हा सेन फ्रनन्सिस्कोमधला हॉट स्टुडिओ आहे,

त्यांनी हे आश्चर्यकारक काम केले.

they did this phenomenal job.

This website is already up, it's already got a bunch of stories,

ही वेबसाईट चालू झाली आहे, त्यावर काही गोष्टीही आहेत,

a lot of ideas. It's called "Once Upon a School,"

खूप कल्पनापण. त्याचं नाव "एकदा एका शाळेत"

मला वाटतं हे शीर्षक उत्तम आहे.

which is a great title, I think.

This site will document every story, every project that comes

ही साईट प्रत्येक गोष्ट नोंदवेल. या सभेमधून आलेला

out of this conference and around the world. So you go to the website,

आणि जगातला प्रत्येक प्रकल्प नोंदवेल. तेव्हा वेबसाईटवर जा,

you see a bunch of ideas you can be inspired by

स्फूर्ती देणाऱ्या अनेक कल्पना दिसतील

and then you add your own projects once you get started.

आणि तुम्ही सुरवात केलीत की तुमच्या प्रकल्पांची भर पडेल.

Hot Studio did a great job in a very tight deadline. So, visit the site.

होट स्टुडियोने वेळेच्या बंधनातही छान काम केले. साईट पहा.

If you have any questions, you can ask this guy,

तुमचे प्रश्न विचारण्यासाठी हा माणूस आहे,

जो आमच्या राष्ट्रीय कार्यक्रमांचा प्रमुख आहे. तो फोनवर उपलब्ध आहे.

who's our director of national programs. He'll be on the phone.

त्याला ई-मेल करा. तो तुम्हाला हव्या त्यागोष्टीचे उत्तर देईल.

You email him, he'll answer any question you possibly want.

And he'll get you inspired and get you going

आणि तो तुम्हाला स्फूर्ती देऊन तुमची वाटचाल सुरु करेल

and guide you through the process so that you can affect change.

आणि ह्या प्रक्रियेमधे मार्गदर्शन करेल व तुम्ही बदल घडवाल.

आणि ह्यात मजा येईल! ह्या भाषणाचा तोच उद्देश आहे--

And it can be fun! That's the point of this talk --

it needn't be sterile. It needn't be bureaucratically untenable.

काम वांझ नसेल. ते प्रशासकीयदृष्ट्या असमर्थनीय असण्याची गरज नाही.

You can do and use the skills that you have.

तुम्ही करु शकता. तुमच्याकडची कौशल्ये वापरा.

The schools need you. The teachers need you.

शाळांना तुमची गरज आहे. शिक्षकांना गरज आहे.

Students and parents need you. They need your actual person:

विद्यार्थी व पालकांना प्रत्यक्ष तुमची गरज आहे:

your physical personhood and your open minds

व्यक्तीश: तुमची व तुमच्या खुल्या मनाची

and open ears and boundless compassion,

आणि उघडे कान व अमर्याद अनुकंपा,

sitting next to them, listening and nodding

मुलांशेजारी बसा, ऐकत आणि सहमती देत

and asking questions for hours at a time.

प्रश्न विचारत एका वेळी तासन तास

Some of these kids just don't plain know how good they are:

ह्यातील काही मुलांना त्यांचे गुण खरंच बिलकुल माहित नसतात:

how smart and how much they have to say.

त्यांची हुशारी व त्यांच्याकडे सांगण्यासारखं किती असतं.

You can tell them. You can shine that light on them,

तुम्ही त्यांना सांगू शकता. तुम्ही त्यावर प्रकाश टाकू शकता,

one human interaction at a time. So we hope you'll join us.

एकावेळी एक मानवी संवाद.आम्हाला तुमच्या सहभागाची आशा आहे.

Thank you so much.

खूप खूप धन्यवाद.