To raise brave girls, encourage adventure | Caroline Paul

Translator: Buyanjargal Saikhanjargal Reviewer: Sundari Enkhtugs

When I was a kid, I was obsessed with the Guinness Book of World Records,

Би багадаа Гиннесийн дэлхийн дээд амжилтын тухай номонд их дуртай,

and I really wanted to set a world record myself.

өөрөө дэлхийн шинэ амжилт тогтоохыг их хүсдэг байлаа.

But there was just one small problem:

Гэхдээ, бага зэргийн асуудал байсан нь:

I had absolutely no talent.

Надад ямар ч авъяас байсангүй.

So I decided to set a world record in something

Тэгээд би ямар нэгэн авъяас шаарддаггүй

that demanded absolutely no skill at all.

шинэ амжилт тогтоохоор шийдсэн юм.

I decided to set a world record

Би дэлхийн шинэ амжилтыг

in crawling.

мөлхөлтийн төрлөөр тогтоохоор шийдэв.

(Laughter)

(Инээд)

Now, the record at the time was 12 and a half miles,

Тухайн үед дээд амжилт нь 20 км байв.

and for some reason, this seemed totally manageable.

Энэ нь яагаад ч юм ядах юмгүй хийж болохоор санагдаж байлаа.

(Laughter)

(Инээд)

I recruited my friend Anne,

Би Анн гэдэг найзаа элсүүлж,

and together we decided, we didn't even need to train.

бэлтгэл ч хийх шаардлагагүй гэдэг шийдвэрийг хамтран гаргав.

(Laughter)

(Инээд)

And on the day of our record attempt,

Тэгээд бид 2 шинэ амжилт тогтоохоор оролдсон өдрөө

we put furniture pads on the outside of our good luck jeans

азын жинснүүд дээрээ тавилгын зөөлөвч зүүгээд,

and we set off,

гараанаас гарав.

and right away, we were in trouble,

Дөнгөж эхлээд л асуудалд орлоо.

because the denim was against our skin

Жинсний материал бидний арьсыг урж, холгож,

and it began to chafe,

and soon our knees were being chewed up.

тун удалгүй бидний өвдөг гэмтэж эхлэв.

Hours in,

Хэдэн цагийн дараа

it began to rain.

бороо орж эхлэв.

Then, Anne dropped out.

Тэгээд Анн тэмцээнийг орхив.

Then, it got dark.

Удалгүй, гадаа харанхуй болов.

Now, by now, my knees were bleeding through my jeans,

Тэр үед миний өвдөгнөөс жинс нэвтэртэл цус гарч байлаа.

and I was hallucinating from the cold

Хүйтнээс, өвдөлтөөс, нэгэн хэвийн байдлаас үүдэн

and the pain and the monotony.

би хий юм харж эхлэв.

And to give you an idea of the suffer-fest that I was undergoing,

Та нарт өөрийнхөө ямар их зүдэрсэн талаар ойлгуулахын тулд дараах баримтыг хэлье.

the first lap around the high school track took 10 minutes.

Би сургуулийн гүйлтийн замын эхний нэг тойрогт 10 минут зарцуулсан.

The last lap took almost 30.

Харин сүүлийн тойрогт бараг 30 минут болов.

After 12 hours of crawling,

Ингээд 12 цагийн турш мөлхөсний эцэст

I stopped,

би зогсов.

and I had gone eight and a half miles.

Нийт явсан замаа тооцоход 13,6 км байлаа.

So I was short of the 12-and-a-half-mile record.

20,5 км-ийн дээд амжилтыг эвдэж чадаагүй.

Now, for many years, I thought this was a story of abject failure,

Би маш олон жилийн турш энэ түүхийг хөгийн бүтэлгүйтэл гэж бодож явлаа.

but today I see it differently,

Гэхдээ өнөөдөр би өөрөөр хардаг.

because when I was attempting the world record,

Учир нь би дэлхийн шинэ амжилтыг тогтоохоор оролдож байх үедээ

I was doing three things.

3 зүйл хийж байсан юм.

I was getting outside my comfort zone,

Би өөрийн тухтай бүсээсээ гарсан,

I was calling upon my resilience,

би өөрийн хүч чадлаа сорьсон,

and I was finding confidence in myself

мөн би өөртөө болон гаргасан шийдвэртээ

and my own decisions.

итгэх итгэлээ олсон юм.

I didn't know it then,

Тухайн үедээ мэдээгүй ч гэсэн

but those are not the attributes of failure.

эдгээр нь бүтэлгүйтлийн шинж тэмдэг биш байлаа.

Those are the attributes of bravery.

Харин эр зоригийн илрэл байв.

Now, in 1989, at the age of 26,

Би 1989 онд 26 настайдаа

I became a San Francisco firefighter,

Сан Франциско хотын гал сөнөөгч болж,

and I was the 15th woman in a department of 1,500 men.

тэнд 1500 эрэгтэй ажилтантай хэлтсийн 15 дахь эмэгтэй болж байлаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

Та нарын төсөөлж байгаачлан, намайг очиход

And as you can imagine, when I arrived

there were many doubts about whether we could do the job.

тухайн ажлыг хийж чадах эсэх эргэлзээ маш их байлаа.

So even though I was a 5'10", 150-pound collegiate rower,

Хэдийгээр би 177 см өндөртэй, 68 кг жинтэй коллежийн сэлүүрчин,

and someone who could endure 12 hours of searing knee pain --

мөн 12 цагийн турш өвдөгний халуу дүүгсэн өвдөлтийг тэсч чадсан хүн байсан ч,

(Laughter)

(Инээд)

би өөрийнхөө хүч чадал, тэвчээрээ нотлох хэрэгтэй гэдгээ мэдэж байлаа.

I knew I still had to prove my strength and fitness.

So one day a call came in for a fire,

Удалгүй нэг өдөр галын дуудлага ирж,

and sure enough, when my engine group pulled up,

манай багийнхан очиход,

there was black smoke billowing from a building off an alleyway.

зөрөг зам дээрх барилгаас хар утаа нүүгэлтэж байлаа.

And I was with a big guy named Skip,

Би Скип гэдэг том залуутай хамтран

and he was on the nozzle, and I was right behind,

тэр ус шүрших хоолой урд, би ардаас нь явав.

and it was a typical sort of fire.

Гал яг л асдгаараа асч

It was smoky, it was hot,

утаатай, их халуун байлаа.

and all of a sudden,

Гэтэл гэнэтхэн дэлбэрэлт болж,

there was an explosion,

Скип бид 2 хойш шидэгдэж,

and Skip and I were blown backwards,

my mask was knocked sideways,

миний маск цохигдон далийсан байлаа.

and there was this moment of confusion.

Хэсэг хугацаанд багагүй толгой эргэв.

And then I picked myself up,

Түүний дараагаар би босоод

цоргыг олохоор тэмтэрч

I groped for the nozzle,

and I did what a firefighter was supposed to do:

гал сөнөөгчийн хийх ёстой зүйлийг хийсэн:

I lunged forward,

би урагшаа зүтгэн,

opened up the water

усыг нээж,

and I tackled the fire myself.

өөрийн гараар галыг унтраасан.

The explosion had been caused by a water heater,

Уг дэлбэрэлтийн шалтгаан нь ус халаагч байв.

so nobody was hurt, and ultimately it was not a big deal,

Хүн шархдаагүйгээр зогсохгүй тийм ч сүртэй осол биш байв.

but later Skip came up to me and said,

Гэхдээ дараа нь Скип над дээр ирээд,

"Nice job, Caroline,"

"Сайн ажиллалаа, Каролин"

in this surprised sort of voice.

гэж гайхширсан хоолойгоор хэлэв.

(Laughter)

(Инээд)

And I was confused, because the fire hadn't been difficult physically,

Галыг унтраах тийм ч хэцүү байгаагүй, гэтэл яагаад тэр над руу

so why was he looking at me with something like astonishment?

гайхсан маягтай хардаг билээ?

And then it became clear:

Тэгээд бүх зүйл тодорхой болов:

Skip, who was by the way a really nice guy

Скип их сайхан залуу,

and an excellent firefighter,

мөн маш сайн гал сөнөөгч хэдий ч

not only thought that women could not be strong,

эмэгтэй хүнийг хүчтэй биш гэж бодоод зогсохгүй,

he thought that they could not be brave either.

зоригтой ч биш гэж боддог байв.

And he wasn't the only one.

Мөн тэр тэгэж боддог цорын ганц хүн нь ч биш байв.

Friends, acquaintances and strangers,

Найзууд, танилууд болон танихгүй хүмүүс,

men and women throughout my career

мэргэжлийн маань замд таарсан эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүс

ask me over and over,

бүгд надаас нэг зүйлийг дахин дахин асуудаг:

"Caroline, all that fire, all that danger,

"Каролин, тэр их гал, тэр их аюулаас чи айхгүй байна уу?" гэж.

aren't you scared?"

Honestly, I never heard a male firefighter asked this.

Үнэндээ би хэзээ ч эрэгтэй гал сөнөөгчөөс энэ асуултыг асууж байхыг сонсоогүй.

And I became curious.

Тэгээд би сонирхож эхлэв.

Why wasn't bravery expected of women?

Яагаад хүмүүс эмэгтэй хүнийг зоригтой байж чадна гэж боддоггүй юм бол?

Now, the answer began to come

Энэ асуултын хариу нь ингэж тодорхой болсон юм.

when a friend of mine lamented to me

Нэг найз маань бага охиныхоо

that her young daughter was a big scaredy-cat,

маш аймхай талаар надад гомдоллов.

and so I began to notice,

Ингээд би найзын маань охин үнэхээр аймхайг анзаарч,

and yes, the daughter was anxious,

гэхдээ түүнээс илүүтэйгээр эцэг эх нь санаа зовсон байдалтай байв.

but more than that, the parents were anxious.

Most of what they said to her when she was outside began with,

Тэд охиноо гадаа байхад нь ихэнхдээ дараах зүйлсийг хэлж байв:

"Be careful," "Watch out," or "No."

"Болгоомжтой бай", "Анхаараарай", эсвэл "Үгүй".

Now, my friends were not bad parents.

Миний найзууд мэдээж муу эцэг эх биш.

They were just doing what most parents do,

Тэд зүгээр л ихэнх эцэг, эхчүүдийн хийдэг зүйлийг хийж байлаа.

which is cautioning their daughters much more than they caution their sons.

Тэр нь хөвгүүдээс илүү охиддоо анхаарал тавьж, болгоомжилж байв.

There was a study involving a playground fire pole, ironically,

Инээдтэй нь тоглоомын талбайд байрладаг галын шонтой холбоотой нэг судалгаа байв.

in which researchers saw that little girls were very likely to be warned

Түүний үр дүнд бяцхан охидуудад галын шонгийн аюулын талаар

by both their moms and dads about the fire pole's risk,

аав ээж нь сануулга өгөх магадлал их байсан байна.

and if the little girls still wanted to play on the fire pole,

Тэгсэн хэдий ч бяцхан охидууд галын шон дээр тоглохыг хүсвэл,

a parent was very likely to assist her.

эцэг, эх нь хажууд нь туслах элбэг байв.

But the little boys?

Гэхдээ бяцхан хөвгүүдэд?

They were encouraged to play on the fire pole

Тэдэнд ямар ч айдас байсан хамаагүй,

despite any trepidations that they might have,

галын шон дээр тоглохыг нь дэмжиж,

and often the parents offered guidance on how to use it on their own.

ихэнхдээ яаж хэрэглэдэг талаар зааварчилгаа өгч байв.

So what message does this send to both boys and girls?

Тэгэхээр энэ нь охид, хөвгүүдэд ямар ойлголт өгдөг вэ?

Well, that girls are fragile and more in need of help,

Ерөнхийдөө охид эмзэг бөгөөд тусламж их хүсдэг бол

and that boys can and should master difficult tasks by themselves.

хөвгүүд ямар ч хэцүү даалгаврыг өөрсдөө даван туулах ёстой.

It says that girls should be fearful

Энэ нь охид аймхай байж,

and boys should be gutsy.

хөвгүүд зоригтой байх ёстой гэдэг мэссэж өгч байна.

Now, the irony is that at this young age,

Инээдтэй нь бага насандаа охид болон хөвгүүд

girls and boys are actually very alike physically.

бие махбодын хувьд их төстэй байдаг байна.

In fact, girls are often stronger until puberty,

Үнэндээ бэлгийн бойжилт хүртлээ

and more mature.

ихэнх охид илүү хүчтэй бөгөөд томоожсон байдаг.

And yet we adults act

Гэсэн хэдий ч насанд хүрсэн бид нар

as if girls are more fragile

охидыг илүү эмзгээр төсөөлж,

and more in need of help,

тэдэнд тусламж илүү хэрэгтэй,

and they can't handle as much.

тэд их зүйлийг даван туулж чадахгүй мэтээр аашилдаг.

This is the message that we absorb as kids,

Энэ нь бидний багадаа хүлээн авдаг мэдээлэл ба

and this is the message that fully permeates as we grow up.

биднийг өсч бойжих үед бүрэн шингэсэн байдаг.

Эмэгтэйчүүд бид нар үүнд итгэдэг, эрэгтэйчүүд ч үүнд итгэдэг,

We women believe it, men believe it,

and guess what?

тэгээд яадаг гээч?

As we become parents, we pass it on to our children,

Бид эцэг, эх болох үедээ, энэ мэдээллийг хүүхдүүддээ дамжуулдаг,

and so it goes.

тэгээд дахин үргэлжилдэг.

Well, so now I had my answer.

Тэгэхээр одоо би хариултаа оллоо.

Ийм л учраас эмэгтэйчүүд, бүр гал сөнөөгч эмэгтэйчүүд хүртэл

This is why women, even firewomen,

were expected to be scared.

айх ёстой мэт нийгмийн хүлээлттэй учирдаг.

This is why women often are scared.

Ингээд л эмэгтэйчүүд илүү аймхай болж төлөвших нь.

Now, I know some of you won't believe me when I tell you this,

Харин одоо намайг ингэж хэлэхэд та нарын зарим нь итгэхгүй байх,

but I am not against fear.

гэхдээ би айдсыг эсэргүүцдэг хүн биш.

I know it's an important emotion, and it's there to keep us safe.

Айдас биднийг хамгаалахын тулд оршдог чухал мэдрэмж гэдгийг мэднэ.

But the problem is when fear is the primary reaction

Гэхдээ асуудал нь юу вэ гэхээр

охид өөрсдийн тухтай бүсээсээ гадуур ямар нэг зүйлтэй учрахад

that we teach and encourage in girls

whenever they face something outside their comfort zone.

бидний зааж дэмждэг хамгийн эхний хариу үйлдэл нь айдас байгаа юм.

So I was a paraglider pilot for many years --

Би олон жилийн турш параплан нисгэгч байлаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

and a paraglider is a parachute-like wing,

Параплан гэдэг нь шүхэр маягийн далавч бөгөөд

and it does fly very well,

үнэхээр сайн нисдэг,

but to many people I realize it looks just like a bedsheet

гэвч энэ нь олон хүний хувьд уяагаар холбогдсон

with strings attached.

орны даавуу шиг л харагддаг.

(Laughter)

(Инээд)

And I spent a lot of time on mountaintops

Тэгээд би уулын орой дээр маш их хугацааг

inflating this bedsheet,

тэрхүү орны даавууг хийлэхэд,

running off and flying.

гүйхэд болон нисэхэд зарцуулсан.

Би одоо та нарын юу гэж бодож байгааг мэдэж байна.

And I know what you're thinking.

You're like, Caroline, a little fear would make sense here.

Та нар, Каролин багахан ч гэсэн айсан байх учиртай гэж байгаа байх.

And you're right, it does.

Мэдээж та нарын зөв.

I assure you, I did feel fear.

Би үнэхээр айж байсан.

But on that mountaintop,

Гэхдээ уулын орой дээр

waiting for the wind to come in just right,

салхины зөв чиглэлийг хүлээн зогсохдоо,

I felt so many other things, too:

би өөр маш олон зүйлийг мэдэрсэн:

exhilaration, confidence.

сэтгэл догдлол, өөртөө итгэх итгэл.

I knew I was a good pilot.

Би өөрийгөө сайн нисгэгч гэдгээ мэдэж байсан.

I knew the conditions were good, or I wouldn't be there.

Би нөхцөл байдал сайн байгааг, үгүй бол тэнд зогсохгүй байснаа мэднэ.

I knew how great it was going to be a thousand feet in the air.

Би агаар дээр мянган бээрийн өндөрт ямар гайхамшигтай байхыг мэдэрсэн.

So yes, fear was there,

Мэдээж айсан,

but I would take a good hard look at it,

гэхдээ би айдсаа нухацтай шинжилж үзээд,

assess just how relevant it was

хэр чухал болохыг нь тодорхойлоод,

and then put it where it belonged,

байх ёстой газар нь байрлуулсан:

which was more often than not

behind my exhilaration, my anticipation

миний сэтгэл догдлол, төсөөлөл, өөртөө итгэх итгэлийн ард.

and my confidence.

So I'm not against fear.

Тэгэхээр би айдсын эсрэг хүн биш.

I'm just pro-bravery.

Би зүгээр л их зоригтой хүн.

Now, I'm not saying your girls must be firefighters

Би таны охидыг заавал гал сөнөөгч,

or that they should be paragliders,

эсвэл параплан шүхэрчин болох ёстой гээгүй,

but I am saying that we are raising our girls to be timid, even helpless,

зүгээр л бид охидоо хулчгар, бүр нэмэргүй хүн болгон өсгөж байна гэдгийг,

бие махбодын эрсдэлээс сэргийлэн анхааруулсан цагаас

and it begins when we caution them against physical risk.

энэ байдал эхэлдэг л гэж хэлж байна.

The fear we learn and the experiences we don't

Бидний сурсан айдас болон туулж өнгөрүүлээгүй туршлага

stay with us as we become women

бидэнтэй хамт өсч томордог.

and morphs into all those things that we face and try to shed:

Түүнчлэн бидний даван туулж буй бүх зүйлд уусан шингэж дараах байдлаар илэрч байна:

our hesitation in speaking out,

илэн далангүй ярилцахаас татгалзах,

our deference so that we can be liked

бусдад таалагдахын тулд дүр эсгэх,

and our lack of confidence in our own decisions.

мөн өөрийн гаргасан шийдвэртээ эргэлзэн, итгэлгүй байх гэх мэт.

So how do we become brave?

Тэгэхээр бид яаж зоригтой болдог вэ?

Well, here's the good news.

Сайхан мэдээ нь гэвэл

Bravery is learned,

зоригтой байхад суралцаж болдог.

Тэгээд суралцаж болдог бүх л зүйлийн адилаар,

and like anything learned,

it just needs to be practiced.

дасгалжуулалт хэрэгтэй.

So first,

Тэгэхээр нэгдүгээрт,

we have to take a deep breath

бид гүнзгий амьсгаа аваад

and encourage our girls

өөрсдийн охидоо тэшүүрээр гулгахад нь,

to skateboard, climb trees

модонд болон тоглоомын талбайн галын шон дээр

and clamber around on that playground fire pole.

авирахыг нь дэмжих хэрэгтэй.

This is what my own mother did.

Миний ээж ийм л зүйл хийсэн.

She didn't know it then,

Тухайн үед түүний мэдэлгүй

but researchers have a name for this.

хэрэгжүүлсэн зүйлийг судлаачид Эрсдэлтэй Тоглоом

They call it risky play,

гэж нэрлэдэг байна.

and studies show that risky play is really important for kids, all kids,

Судалгааны үр дүнд эрсдэлтэй тоглоом нь хүүхэд бүрт маш хэрэгтэйг тогтоосон:

Яагаад гэвэл энэ тоглоомын хэлбэр аюулын үнэлгээ,

because it teaches hazard assessment,

it teaches delayed gratification,

сэтгэл ханамжийн үнэ цэнэ,

it teaches resilience,

уян хатан чанар,

it teaches confidence.

мөн өөртөө итгэх итгэлийг сургадаг юм.

In other words,

Өөрөөр хэлбэл

when kids get outside and practice bravery,

хүүхэд гадаа тоглон зоригтой байхад суралцахдаа давхар

they learn valuable life lessons.

амьдралын үнэт хичээлийг сурдаг юм.

Second, we have to stop cautioning our girls willy-nilly.

Хоёрт, бид охиддоо хэт их сэрэмжлүүлэг өгөхөө болих хэрэгтэй.

So notice next time you say,

Тэгэхээр дараагийн удаа

"Watch out, you're going to get hurt,"

"Болгоомжтой байгаарай, гэмтэх нь" эсвэл

or, "Don't do that, it's dangerous."

"Битгий, аюултай" гэж хэлэхээ азнаарай.

And remember that often what you're really telling her

Яг үнэндээ дараах зүйлсийг ихэвчлэн хэлж байгаагаа санаарай:

is that she shouldn't be pushing herself,

тэр өөрийгөө дайчлах хэрэггүй,

that she's really not good enough,

тэр хангалттай сайн биш,

that she should be afraid.

тэр аймхай байх ёстой.

Third,

Гуравт,

we women have to start practicing bravery, too.

эмэгтэйчүүд бид ч гэсэн зоригтой байхад сурч эхлэх хэрэгтэй.

We cannot teach our girls until we teach ourselves.

Бид өөрсөддөө заахгүй л бол охидууддаа зааж өгч чадахгүй.

So here's another thing:

Тэгэхээр бас нэг зүйл байна:

fear and exhilaration

айдас болон сэтгэл догдлол нь

feel very similar --

үнэхээр төстэй мэдрэмж юм.

the shaky hands, the heightened heart rate,

Чичирсэн гар, түргэссэн зүрхний цохилт,

the nervous tension,

сандарсан байдал,

and I'm betting that for many of you

би та нарын ихэнх нь

the last time you thought you were scared out of your wits,

өөрсдийгөө айж байна гэж бодсон сүүлийн удаадаа,

зүгээр л сэтгэл догдлолыг мэдэрч байсан болов уу гэж мөрийцөхөд бэлэн байна.

you may have been feeling mostly exhilaration,

and now you've missed an opportunity.

Тэгээд та нэг боломжоо алдсан байна.

So practice.

Тийм учраас сайн давт.

And while girls should be getting outside to learn to be gutsy,

Охидууд гадаа гарч зоригтой байхыг сурдаг бол,

I get that adults don't want to get on hoverboards or climb trees,

томчууд тэшүүрээр гулгаж, модонд авирахыг хүсдэггүйг ойлгож байна.

so we all should be practicing

Тэгэхээр бид энэ занг байнга сургуулилж байх хэрэгтэй.

at home, in the office

Гэртээ, ажил дээрээ

and even right here getting up the guts

энд хүртэл,

to talk to someone that you really admire.

өөрийнхөө биширдэг хүнтэй ярилцах зоригтой байх хэрэгтэй.

Finally, when your girl is, let's say,

Эцэст нь, таны охин эгц уулын орой дээрээс

on her bike on the top of the steep hill

дугуйтай доошоо буухаас хэтэрхий айж байна гэж бодъё.

that she insists she's too scared to go down,

guide her to access her bravery.

Ийм үед түүнийг зоригтой байдалдаа хүрэхэд нь чиглүүл.

Ultimately, maybe that hill really is too steep,

Эцсийн үр дүнд тэр уул үнэхээр эгц байсан ч гэсэн

but she'll come to that conclusion through courage, not fear.

таны охин айдсаар биш эр зоригоор үр дүнд хүрдгийг мэдэх болно.

Because this is not about the steep hill in front of her.

Яагаад гэвэл урд нь байгаа эгц уул гол нь биш.

This is about the life ahead of her

Түүний өмнө байгаа амьдралд чухал нөлөөтэй.

and that she has the tools

Охид бидний хамгаалж чадахгүй бүхий л аюул,

to handle and assess

all the dangers that we cannot protect her from,

бидний зөвлөн туслаж чадахгүй бүхий л бэрхшээлүүдийг

all the challenges that we won't be there to guide her through,

үнэлж, зохицуулж сурна.

everything that our girls here

Энд байгаа бидний охид болон

and around the world

дэлхийг тойрсон бүх охидын

face in their future.

ирээдүйд нь тохиолдох л зүйл.

So by the way,

Дашрамд дурдахад,

the world record for crawling today --

мөлхөлтийн төрлөөр дэлхийн дээд амжилт

(Laughter)

(Инээд)

is 35.18 miles,

өнөөдрийн байдлаар 56 км байгаа,

and I would really love to see a girl go break that.

би энэ дээд амжилтыг эмэгтэй хүн эвдэхийг хармаар байна.

(Applause)

(Алга ташилт)