Marian Bantjes: Intricate beauty by design

Translator: Ms. Dverski Reviewer: Biljana Dijanisieva

I'm going to begin by reciting a poem.

Ќе започнам со рецитација на една куса песна.

"Oh beloved dentist:

„Ох, мил забару:

Your rubber fingers in my mouth ...

Твоите гумени прсти во мојата уста,

your voice so soft and muffled ...

твојот глас, толку мек и тивок.

Lower the mask, dear dentist,

Спушти ја маската, драг забару,

lower the mask."

спушти ја маската.“

(Laughter)

(Смеа)

Okay, in this presentation,

Добро, во оваа презентација

I'm going to be putting the right side of your brains

вашата десна мозочна хемисфера

through a fairly serious workout.

ќе ја поставам пред прилично сериозен предизвик.

You're going to see a lot of imagery,

Ќе видите многу слики,

and it's not always connected to what I'm talking about,

кои нема секогаш да бидат поврзани со она што ќе го говорам.

so I need you to kind of split your brains in half

Затоа, би сакала, условно речено, да го поделите мозокот на два дела,

and let the images flow over one side

да им дозволите на слајдовите да се слеваат кон едната страна,

and listen to me on the other.

а вие да ме следите со другата.

So I am one of those people

Значи, јас сум од оние луѓе

with a transformative personal story.

со трансформативна лична приказна.

Six years ago,

Пред шест години,

after 20 years in graphic design and typography,

по 20 години поминати во графичкиот дизајн и типографијата,

I changed the way I was working

го сменив начинот на кој работев

and the way most graphic designers work

и на кој работат повеќето графички дизајнери,

to pursue a more personal approach to my work,

за да се впуштам во потрага по поблизок пристап кон мојата работа,

with only the humble attempt

водена единствено од скромната желба

to simply make a living doing something that I loved.

да заработам работејќи го она што навистина го сакам.

But something weird happened.

Но, се случи нешто чудно.

I became bizarrely

Станав бизарно

popular.

популарна.

My current work

Мојата сегашна работа

seems to resonate with people

изгледа допира до луѓето

in a way that has so taken me by surprise

на начин кој за мене претставува вистинско изненадување,

that I still frequently wonder

па сè уште често се прашувам

what in the hell is going on.

што, по ѓаволите, се случува?

And I'm slowly coming to understand

Полека почнав да сфаќам

that the appeal of what I do

дека привлечноста на она што го работам

may be connected to why I do it.

можеби има врска со причината поради која го работам тоа.

These days, I call myself a graphic artist.

Денес себеси се нарекувам графички уметник.

So where my work as a graphic designer

Значи, кога се сметав себеси за графички дизајнер,

was to follow strategy,

работата ми беше да следам одредена стратегија,

my work now

а денес мојата работа

follows my heart

го следи моето срце

and my interests

и моите интереси,

with the guidance of my ego

водена од моето его

to create work that is mutually beneficial to myself and a client.

да создавам дела кои се корисни како за мене, така и за мојот клиент.

Now, this is heresy

Токму ова претставува ерес

in the design world.

во светот на дизајнот.

The ego is not supposed

Егото не би смеело

to be involved in graphic design.

да биде вклучено во графичкиот дизајн.

But I find that for myself,

Но, открив дека кај мене,

without exception,

без исклучоци,

the more I deal with the work

колку повеќе ја работам оваа работа

as something of my own,

како нешто што е мое,

as something that is personal,

како нешто што е лично,

the more successful it is

толку таа е поуспешна,

as something that's compelling,

затоа што станува интригантна,

interesting and sustaining.

интересна и жива.

So I exist somewhat outside of the mainstream

Тоа значи дека работам надвор од матицата

of design thinking.

на дизајнерското размислување.

Where others might look at measurable results,

Таму каде што другите бараат мерливи резултати,

I tend to be interested in more ethereal qualities,

јас повеќе се интересирам за некои недофатливи квалитети,

like "Does it bring joy?"

како, на пример, дали мојата уметност носи радост,

"Is there a sense of wonder?"

дали го буди чувството на восхит,

and "Does it invoke curiosity?"

и дали предизвикува љубопитност?

This is a scientific diagram, by the way.

Патем, ова што сега го гледате е научен дијаграм.

I don't have time to explain it,

Нема да имам време да го објаснам,

but it has to do with DNA and RNA.

но поврзан е со ДНК и РНК.

So I have a particular imaginative approach to visual work.

Значи, имам одреден имагинативен пристап кон визуелната работа.

The things that interest me when I'm working

Работите кои ме интересираат додека работам

are visual structure,

се визуелната структура,

surprise

изненадувањето

and anything that requires figuring things out.

и сè што бара да биде одгатнато.

So for this reason, I'm particularly drawn

Токму поради овие причини, особено ме привлекуваат

to systems and patterns.

системите и образците.

I'm going to give you a couple of examples of how my brain works.

Ќе ви дадам неколку примери за тоа како функционира мојот мозок.

This is a piece that I did for

Ова е проект што го работев

The Guardian newspaper in the U.K.

за магазинот Гардијан во Обединетото Кралство.

They have a magazine that they call G2.

Тие имаат магазин што се вика Џи Ту (G2).

And this is for their puzzle special

Ова е за нивниот специјален енигматичен број

in 2007.

во 2007 година.

And puzzling it is.

И навистина е енигматичен.

I started by creating a series of tiling units.

Започнав со создавање на серија од поплочени единици.

And these tiling units, I designed

Овие единици ги дизајнирав

specifically so that they would contain

така што во себе да содржат

parts of letterforms within their shapes

делови од букви во рамките на самата форма,

so that I could then

со што потоа

join those pieces together

би можела да ги поврзам таквите делови во една целина,

to create letters and then words

за да создадам букви, а потоа и цели зборови,

within the abstract patterning.

во самиот апстрактен модел.

But then as well, I was able to

Но, потоа можев и

just flip them, rotate them

да ги превртувам, да ги ротирам

and combine them in different ways

и да ги комбинирам на различен начин,

to create either regular patterns

за да создадам конкретни

or abstract patterns.

или апстрактни шеми.

So here's the word puzzle again.

Па, еве го зборот „загатка“ уште еднаш.

And here it is with the abstract surrounding.

А, еве го со апстрактната позадина.

And as you can see, it's extremely difficult to read.

Како што може да забележите, многу тешко се чита.

But all I have to do is

Но, сè што треба да сторам

fill certain areas of those letterforms

е да пополнам некои делови од буквените форми

and I can bring those words out of

и така ќе ги истакнам зборовите

the background pattern.

во однос на позадината.

But maybe that's a little too obvious.

Но, можеби ова е премногу очигледно.

So then I can add some color in with the background

Па, може да додадам малку боја во позадината

and add a bit more color in with the words themselves,

и уште малку боја во самите зборови.

and this way, working with the art director,

На овој начин, работејќи со уметничкиот директор,

I'm able to bring it to just the right point

можам да ја добијам вистинската комбинација,

that it's puzzling for the audience --

која е доволно енигматична за публиката,

they can figure out that there's something they have to read --

може да видат дека тука има нешто што треба да се прочита,

but it's not impossible for them to read.

но во исто време тоа нешто не е невозможно за читање.

I'm also interested in working with

Исто така, ме интересира и работа

unusual materials

со невообичаени материјали,

and common materials in unusual ways.

како и со оние стандардните, но на невообичаен начин.

So this requires figuring out how to

Поради што морам добро размислам

get the most out of something's innate properties

како да го извлечам максимумот од природните својства на нештата

and also how to bend it to my will.

и како да ги приклонам на својата волја.

So ultimately,

Значи, крајната цел ми е

my goal is to create something unexpected.

да создадам нешто неочекувано.

To this end, I have worked in sugar

За таа цел, работев со шеќер

for Stefan Sagmeister,

за Стефан Сагмајстер,

three-time TED speaker.

кој три пати говорел на TED.

And this project began essentially

Овој проект, во основа, започна

on my kitchen table.

на мојата кујнска маса.

I've been eating cereal for breakfast

Цел живот

all of my life.

јадам житарки за појадок.

And for that same amount of time,

И секогаш кога ги јадам,

I've been spilling sugar on the table

расипувам шеќер на масата

and just kind of playing with it with my fingers.

и си играм со него со прстите.

And eventually I used this technique

На крајот, ја искористив оваа техника

to create a piece of artwork.

за да креирам еден вид уметничко дело.

And then I used it again to create

Потоа ја употребив за да дизајнирам

six pieces for Stefan's book,

шест такви дела за книгата на Стефан,

"Things in My Life I've Learned So Far."

„Работи што досега ги научив во животот.“

And these were created

Тие беа дизајнирани

without sketches, just freehand,

со слободна рака, без употреба на скици,

by putting the sugar down on a white surface

со тоа што зрнцата шеќер ги ставив на бела подлога,

and then manipulating it to get

а потоа ги моделирав за да ги добијам

the words and designs out of it.

зборовите и дизајнот.

Recently, I've also made some

Неодамна направив

rather highbrow baroque borders

и прилично детални барокни рабови

out of lowbrow pasta.

со помош на обични тестенини.

And this is for a chapter that I'm doing in a book,

Ова е за поглавје што го работам во една книга.

and the chapter is on honor.

Поглавјето е за почитта.

So it's a little bit unexpected,

Можеби е малку неочекувано,

but, in a way, it refers

но се однесува

to the macaroni art

на уметничките дела од макарони,

that children make for their parents

кои децата ги прават за своите родители,

or they make in school and give to their parents,

или пак ги прават на училиште за да им ги подарат на родителите,

which is in itself a form of honor.

што, само по себе, е форма на почит.

This is what you can do with some household tinfoil.

Еве што може да се направи со малку домашен станиол.

Okay, well, it's what I can do with some household tinfoil.

Добро, де, ова е што јас можам да направам со малку домашен станиол.

(Laughter)

(Смеа)

I'm very interested in wonder,

Ме интересира чудењето,

in design as an impetus to inquiring.

дизајнот како подвижна сила на истражувањето.

To say I wonder is to say

Кога ќе речете „се чудам“

I question, I ask.

значи се прашувате, барате одговор.

And to experience wonder is to experience awe.

А, дa се доживее чудо значи да се почувствува восхитеност.

So I'm currently working on a book,

Моментално работам на книга

which plays with both senses of the word,

која се игра со двете значења на зборот,

as I explore some of my own ideas

а јас ги поставувам своите идеи

and inquiries

и прашања

in a visual display of rather

во визуелна форма

peacock-like grandeur.

на надмен раскош и сјај.

The world is full of wonder.

Светот е полн со чуда.

But the world of graphic design,

Но, светот на графичкиот дизајн,

for the most part, is not.

воглавно, не е.

So I'm using my own writings

Затоа, ги користам сопствените текстови

as a kind of testing ground for a book that has

како терен за тестирање во книгата,

an interdependency between word and image

која ги обединува зборот и сликата

as a kind of seductive force.

како еден вид привлечна сила.

I think that one of the things

Мислам дека една од работите

that religions got right

која религиите правилно ја примениле

was the use of visual wonder

е користењето на визуелни ефекти

to deliver a message.

при пренесување на порака.

I think this true marriage of art and information

Мислам дека оваа природна врска помеѓу уметноста и информациите,

is woefully underused in adult literature,

за жал, не се применува во зрелата литература.

and I'm mystified as to

И навистина не ми е јасно

why visual wealth is not more commonly used

зошто визуелните способности не се користат почесто

to enhance intellectual wealth.

за подобрување на интелектуалните способности.

When we look at works like this,

Кога ќе видиме вакви дела

we tend to associate them with children's literature.

автоматски ги поврзуваме со литература за деца.

There's an implication that ornamental graphics

Се наметнува ставот дека декоративната графика

detract from the seriousness of the content.

ја намалува сериозноста на содржината.

But I really hope to have the opportunity

Се надевам дека ќе имам можност

to change that perception.

да ја променам таквата перцепција на нештата.

This book is taking rather a long time,

Книгата се подготвува веќе подолго време.

but I'm nearly done.

Но, скоро сум готова.

For some reason, I thought it would be a good idea

Од некоја причина, си помислив дека би било добро

to put an intermission

да вметнам мала пауза

in my talk.

во мојот говор.

And this is it -- just to give you and me a moment to catch up.

Ова е токму тоа - кус одмор, за да земеме малку воздух.

(Laughter)

(Смеа)

So I do these valentines.

Дизајнирам и картички за Св. Валентин.

I've been sending out valentines

Масовно испраќам вакви картички

on a fairly large scale since 2005.

уште од 2005 година.

These are my valentines

Ова се моите картички

from 2005 and 2006.

од 2005 и 2006 година.

And I started by

Започнав

doing just a single image like this

со тоа што дизајнирав само една слика, како што е оваа,

and sending them out to each person.

која им ја испратив на моите познаници.

But in 2007,

Но, во 2007 година

I got the cockamamie idea

ми падна на ум една апсурдна идеја

to hand-draw each valentine

рачно да ги нацртам сите картички

for everyone on my mailing list.

за луѓето во мојата листа на контакти.

I reduced my mailing list to 150 people.

Ја скусив листата на 150 луѓе.

And I drew each person

За секој од нив нацртав

their own unique valentine

посебна картичка за Св. Валентин,

and put their name on it

на која го напишав името на примателот,

and numbered it and signed it and sent it out.

ја нумерирав, ја потпишав и ја пратив.

Believe it or not, I devised this

Верувале или не, идејата ја замислив

as a timesaving method.

како метод кој ќе ми заштеди малку време.

I was very busy in the beginning of that year,

Бев многу зафатена на почетокот од годината

and I didn't know when I was going to find time

и не знаев како ќе најдам време

to design and print a single valentine.

да дизајнирам и отпечатам една готова картичка.

And I thought that I could kind of do this piecemeal

Па, помислив дека картичките може да ги изработам постепено,

as I was traveling.

додека патувам.

It didn't exactly work out that way.

Но, не излезе баш како што планирав.

There's a longer story to this,

Приказната, во суштина, е долга,

but I did get them all done in time,

но успеав сите да ги завршам на време

and they were extremely well received.

и беа особено добро примени.

I got an almost 100 percent response rate.

Имав скоро сто процентен одзив на нив.

(Laughter)

(Смеа)

And those who didn't respond

А, оние кои не одговорија

will never receive anything from me ever again.

никогаш повеќе нема добијат ништо од мене.

(Laughter)

(Смеа)

Last year,

Минатата година

I took a more conceptual approach to the valentine.

применив малку поконцептуален пристап кон картичките.

I had this idea that I wanted people

Идејата беше луѓето

to receive a kind of

да добијат еден вид

mysterious love letter,

мистериозно љубовно писмо,

like a found fragment in their mailbox.

во форма на фрагмент, што ќе го најдат во нивните поштенски сандачиња.

I wanted it to be something

Сакав тоа да биде нешто

that was not addressed to them

што нема да биде адресирано до нив

or signed by me,

или потпишано од мене,

something that caused them to wonder

нешто што ќе ги натера да се зачудат

what on Earth this thing was.

што ли е тоа.

And I specifically wrote

За таа цел, напишав

four pages that don't connect.

четири страници што не се поврзани една со друга.

There were four different versions of this.

Во четири, различни варијанти.

And I wrote them

Ги составив така што

so that they begin in the middle of a sentence,

да започнат среде реченица

end in the middle of a sentence.

и да завршат среде реченица.

And they're on the one hand, universal,

Писмата беа напишани воопштено,

so I avoid specific names or places,

избегнував конкретни имиња и места,

but on the other hand, they're personal.

но, од друга страна, беа лични.

So I wanted people to really get the sense that

Сакав луѓето навистина да почувствуваат

they had received something that could have been

дека добиле нешто што би можело да биде

a love letter to them.

љубовно писмо адресирано до нив.

And I'm just going to read one of them to you.

Сега ќе ви прочитам едно од нив.

"You've never really been sure of this,

„Знам дека не си свесен за ова,

but I can assure you that this quirk

но, верувај ми, тој мал каприц,

you're so self-conscious of

кој толку многу те вознемирува,

is intensely endearing.

е длабоко привлечен.

Just please accept that this piece of you

Те молам, сфати дека ова делче од тебе

escapes with your smile,

се провлекува низ твојата насмевка,

and those of us who notice

а ние што го забележиме

are happy to catch it in passing.

сме пресреќни да го дофатиме на минување.

Time spent with you is like chasing and catching small birds,

Времето поминато со тебе е како бркање и ловење мали птици,

but without the scratches and bird shit."

само без гребнатинките и птичјите гомна.

(Laughter)

(Смеа)

"That is to say,

Сакам да кажам,

your thoughts and words flit and dart,

твоите мисли и зборови скокаат и се фрлаат,

disconcertedly elusive at times,

вознемирувачки недопирливи од време на време,

but when caught and examined --

но кога ќе ги фатиш и разбереш -

ahh, such a wonder,

ах, какво чудо.

such a delightful reward.

Колку чудесна награда.

There's no passing time with you,

Со тебе времето не минува,

only collecting --

туку расте -

the collecting of moments with the hope for preservation

се таложи во збир на моменти кои обземаат

and at the same time release.

и во исто време ослободуваат.

Impossible? I don't think so.

Невозможно? Јас не мислам така.

I know this makes you embarrassed.

Знам дека писмово те засрамува.

I'm certain I can see you blushing.

Можам да те видам како црвенееш.

But I just have to tell you because

Но, сепак, морам да ти го кажам ова, затоа што

sometimes I hear your self-doubt,

понекогаш те слушнам како се сомневаш во себеси,

and it's so crushing to think

и ме боли кога ќе помислам

that you may not know how truly wonderful you are,

дека можеби не си свесен за тоа колку си прекрасен,

how inspiring and delightful

колку си инспиративен и чудесен,

and really, truly the most completely ..."

и колку навистина, најискрено, си најкомплетниот...“

(Laughter)

(Смеа)

(Applause)

(Аплауз)

So Valentine's Day

Св. Валентин

is coming up in a couple of days,

е за неколку дена.

and these are currently arriving

И во моментот овие писма пристигнуваат

in mailboxes all around the world.

во сандачињата ширум светот.

This year, I got, what I really have to say

Морам да кажам дека оваа година имам

is a rather brilliant idea,

една прилично брилијантна идеја,

to laser cut

а тоа е да ги исечам со ласер...

my valentines

картичките за Св. Валентин

out of used Christmas cards.

од употребени божикни картички.

So I solicited friends

За таа цел ги замолив моите пријатели

to send me their used Christmas cards,

да ми ги пратат нивните стари божикни картички.

and I made 500 of these.

Направив 500 вакви картички.

Each one of them is completely different.

Секоја од нив е целосно различна.

I'm just really, really thrilled with them.

Навистина сум задоволна.

I don't have that much else to say,

Немам многу што друго да додадам.

but they turned out really well.

Излегоа навистина добро.

I do spend a lot of time on my work.

Поминувам многу време на работа.

And one of the things that I've been thinking about recently

И нешто за што размислувам во последно време

is what is worth while.

е што е она што вреди.

What is it that's worth spending my time on

Што е она што вреди за да му го посветам своето време

and my life on in this way?

и својот живот во целина?

Working in the commercial world,

Бидејќи работам во комерцијалниот свет,

this is something that I do have to struggle with at times.

ова е дилема со која често се соочувам.

And yes, sometimes I'm swayed by money.

И да, понекогаш знам да бидам залажана од парите.

But ultimately, I don't consider that a worthy goal.

Но, сепак, нив не ги сметам за важна цел.

What makes something worthwhile for me

Она што за мене е важно

is the people I work for or with,

се луѓето за или со кои работам,

the conditions I work under

условите под кои работам

and the audience that I'm able to reach.

и публиката до која ќе успеам да допрам.

So I might ask: "Who is it for?"

Па, би можела да прашам: За кого е сето ова?

"What does it say?"

Што сакам да кажам со тоа?

and "What does it do?"

Што сакам да постигнам?

You know, I have to tell you, it's really difficult

Знаете, морам да ви кажам дека е навистина тешко,

for someone like me to come up on stage

за некој како мене, да се качи на сцената

at this conference

на оваа конференција,

with these unbelievably brilliant minds,

меѓу овие неверојатно брилијантни умови

who are thinking these

кои можат да ја видат

really big-picture,

големата слика

world-changing, life-changing

за промена на светот, промена на животот,

ideas and technologies.

низ нови идеи и технологија.

And it's very, very common

Доста е вообичаено

for designers and people in the visual arts

за дизајнерите и луѓето во визуелната уметност

to feel that we're

да се чувствуваме

not contributing enough,

како да не придонесуваме доволно.

or worse, that all we're doing is

Или, уште полошо, како сè што правиме

contributing to landfill.

е да придонесуваме кон зголемување на сметот.

Here I am; I'm showing you

Еве ме мене, ви покажувам

some pretty visuals

некои фини визуелизации

and talking about aesthetics.

и ви говорам за естетика.

But I've come to believe that

Но, сепак, верувам дека

truly imaginative visual work

вистински имагинативното визуелно творештво

is extremely important in society.

е од огромно значење за општеството.

Just in the way that I'm inspired

Исто како што јас се инспирирам

by books

од книгите

and magazines of all kinds,

и најразличните видови списанија,

conversations I have, movies,

од секојдневните разговори, филмовите,

so I also think,

исто така мислам

when I put visual work out there into the mass media,

дека кога ја канализирам својата работа низ медиумите,

work that is interesting, unusual,

работа која е интересна, невообичаена,

intriguing,

интригантна,

work that maybe opens up that sense

работа која го стимулира чувството

of inquiry in the mind,

за љубопитност на умот,

that I'm seeding the imagination of the populace.

дека со тоа ја поттикнувам фантазијата на луѓето.

And you just never know who

А, никогаш не можете да знаете

is going to take something from that

кој ќе се мотивира од тоа дело

and turn it into something else,

и ќе го преобрази во нешто поинакво.

because inspiration

Затоа што инспирацијата

is cross-pollinating.

се шири како мрежа.

So a piece of mine

Па така, некое мое дело

may inspire a playwright

може да инспирира некој драматург,

or a novelist or a scientist,

новелист или научник,

and that in turn may be the seed

а тие во иднина

that inspires a doctor

да мотивираат некој доктор,

or a philanthropist

филантроп

or a babysitter.

или дадилка.

And this isn't something that you can quantify

Ова не е нешто што можете да го квантифицирате,

or track or measure,

да го следите или да го измерите.

and we tend to undervalue things in society

Како општество сме склони кон потценување на оние работи

that we can't measure.

кои не можеме да ги измериме.

But I really believe

Но, навистина верувам

that a fully operating, rich society

дека едно целосно функционално и богато општество

needs these seeds coming from all directions

има потреба од овие стимули, кои доаѓаат од сите насоки

and all disciplines

и од сите дисциплини,

in order to keep the gears of inspiration

со цел да му помогне на напливот на инспирација

and imagination

и фантазија

flowing and cycling and growing.

да се раѓа, преобразува и расте.

So that's why I do what I do,

Ете зошто го работам она што го работам,

and why I spend so much time and effort on it,

зошто вложувам толку време и напор во таа работа,

and why I work in the commercial, public sphere,

и зошто работам во комерцијалната, јавна сфера,

as opposed to the isolated, private sphere

а не во изолиранaта, приватна сфера

of fine art:

на ликовната уметност.

because I want as many people as possible

Затоа што сакам што повеќе луѓе

to see my work, notice it, be drawn into it,

да ја видат мојата работа, да ја забележат, да бидат вовлечени во неа,

and be able to take something from it.

и од истата да можат да добијат нешто за возврат.

And I actually really feel that it's worthwhile

И, всушност, навистина чувствувам дека вреди

to spend my valuable

да го поминам моето ценето

and limited time on this Earth

и ограничено време на Земјата

in this way.

на овој начин.

And I thank you for allowing me to show it to you.

И ви благодарам што ми дозволивте да ви го покажам тоа.

(Applause)

(Аплауз)