Ami Klin: A new way to diagnose autism

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: ALEKSANDAR MITEVSKI Reviewer: Charlie Psy

I always wanted to become a walking laboratory of social engagement:

Отсекогаш сакав да станам

подвижна лабораторија за друштвените случувања,

да ги разберам чувствата, мислите, намерите,

to resonate other people's feelings, thoughts, intentions, motivations,

мотивите на другите луѓе, на тој начин што ќе бидам со нив.

in the act of being with them.

As a scientist, I always wanted to measure that resonance,

Како научник, отсекогаш сакав да ја мерам оваа способност,

that sense of the other that happens so quickly,

способноста за насетување на другите која се случува ептен брзо,

in the blink of an eye.

дур да трепнеш.

We intuit other people's feelings;

Ние ги насетуваме чувствата на другите.

we know the meaning of their actions even before they happen.

Го знаеме значењето на нивните однесувања

дури и пред да се случат.

We're always in this stance

Секогаш сме во позиција да бидеме

of being the object of somebody else's subjectivity.

објект на нечија туѓа субјективност.

We do that all the time. We just can't shake it off.

Постојано го правиме тоа. Едноставно не можеме да го отстраниме.

It's so important that the very tools we use to understand ourselves,

Тоа е толку важно што самите алатки кои ги користиме

за да се разбереме самите себе, да го разбереме

to understand the world around us,

светот околу нив, се обликувани од таа позиција.

are shaped by that stance.

We are social to the core.

Ние сме друштвени во нашата основа.

So my journey in autism really started

Моето патување во аутизмот навистина започна кога

when I lived in a residential unit for adults with autism.

живеев во еден дом за возрасни со аутизам.

Повеќето од тие индивидуи поголемиот дел од нивните животи

Most of those individuals had spent most of their lives

in long-stay hospitals.

го имаа поминато во болници. Ова беше многу оддамна.

This is a long time ago.

And for them, autism was devastating.

За нив, аутизмот беше катастрофален.

They had profound intellectual disabilities.

Имаа длабоки интелектуални попречувања.

They didn't talk.

Не зборуваа. Но пред сè,

But most of all,

тие беа неверојатно изолирани

they were extraordinarily isolated from the world around them,

од светот околу нив, од нивната средина

from their environment

и од луѓето.

and from the people.

In fact, at the time, if you walked into a school

Всушност, на времето, ако влезевте во училиште

for individuals with autism,

за индивидуи со аутизам, ќе слушневте многу бучава,

you'd hear a lot of noise,

plenty of commotion, actions, people doing things.

голема раздвиженост, ќе видевте луѓе кои прават нешто,

But they're always doing things by themselves.

но секогаш сами.

So they may be looking at a light in the ceiling,

Можеби гледаат во светлото на таванот

or they may be isolated in the corner,

или можеби се изолирани во ќошот,

or they might be engaged in these repetitive movements,

или можеби се занесени во некои повторувачки движења,

in self-stimulatory movements that led them nowhere.

движења за само-стимулирање кои се бесцелни.

Extremely, extremely isolated.

Екстремно, екстремно изолирани.

Well, now we know that autism is this disruption,

Добро, сега знаеме дека аутизмот

е нарушување, нарушување на способноста за насетување

the disruption of this resonance that I am telling you about.

за која ви зборував.

These are survival skills.

Тоа се животно важни вештини.

These are survival skills that we inherited

Тоа се вештини за преживување кои сме ги наследиле

во текот на многу, многу стотици илјади години

over many, many hundreds of thousands of years of evolution.

еволуција.

You see, babies are born in a state of utter fragility.

Видете, бебињата се раѓаат во состојба на потполна ранливост.

Without the caregiver, they wouldn't survive,

Без негувачот, тие не би преживеале, па оттука логично е

so it stands to reason that nature would endow them

дека природата ќе им ги всади овие механизми

with these mechanisms of survival.

за преживување.

Тие се насочуваат кон негувачот.

They orient to the caregiver.

From the first days and weeks of life,

Уште од првите денови и недели од животот,

babies prefer to hear human sounds,

бебињата повеќе сакаат да слушаат човечки звуци, наместо

rather than just sounds in the environment.

звуци од околната средина.

They prefer to look at people rather than at things,

Повеќе сакаат да гледаат во луѓе наместо во предмети,

and even as they're looking at people, they look at people's eyes,

а кога гледаат во луѓе,

тие гледаат во нивните очи, бидејќи

because the eye is the window to the other person's experiences,

очите се прозорец во доживувањата на другите луѓе,

so much so that they even prefer to look at people

тие дури преферираат да гледаат во луѓето кои

who are looking at them rather than people who are looking away.

веќе гледаат кон нив, наместо кон луѓето кои гледаат на страна.

Well, they orient to the caregiver.

Добро, тие се ориентираат кон негувачот.

The caregiver seeks the baby.

Негувачот го бара бебето.

And it's out of this mutually reinforcing choreography

И токму од оваа взаемно поткрепувачка кореографија

that a lot that is of importance to the emergence of mind --

зависат елементите кои се важни за настанокот на умот,

the social mind, the social brain -- depends on.

друштвениот ум, друштвениот мозок.

We always think about autism

Ние секогаш размислуваме за аутизмот

as something that happens later on in life.

како нешто што се појавува подоцна во животот.

It doesn't; it begins with the beginning of life.

Не е така. Тој започнува уште од почетокот на животот.

As babies engage with caregivers, they soon realize that, well,

Како што бебињата се дружат со негувачите, тие набргу

сфаќаат дека има нешто помеѓу ушите

there is something between the ears that is very important --

кое е многу важно --

it's invisible, you can't see it, but it's really critical.

невидливо е, не се гледа -- но навистина е важно,

And that thing is called attention.

а тоа нешто се вика внимание.

And they learn soon enough,

Тие учат многу брзо, дури и пред да прозборат,

even before they can utter one word,

сфаќаат дека можат да го контролираат

that they can take that attention and move somewhere

и дека со тоа внимание можат да си ги добијат работите што ги сакаат.

in order to get things they want.

They also learn to follow other people's gazes,

Исто така учат да го следат погледот на другите луѓе,

because whatever people are looking at is what they are thinking about.

бидејќи погледот на луѓето им кажува за

што размислуваат тие.

And soon enough, they start to learn about the meaning of things,

И набргу, тие започнуваат да учат за значењето на

нештата, бидејќи кога некој гледа во нешто или

because when somebody is looking at something

or somebody is pointing at something,

кога некој покажува кон нешто,

бебињата не дознаваат само за насоката,

they're not just getting a directional cue.

They are getting the other person's meaning of that thing,

туку учат и за значењето што го има тоа нешто

за таа личност, за ставот, и набргу започнуваат

the attitude.

And soon enough, they start building this body of meanings,

да го градат овој збир на значења,

but meanings that were acquired within the realm of social interaction.

но значења кои се стекнати во рамки на

друштвена интеракција.

Those are meanings that are acquired

Ова се значења кои се акумулирани како дел

as part of their shared experiences with others.

од нивното споделено искуство со другите.

Well, this is a 15-month-old little girl,

Добро, ова е малечко 15-месечно девојче

кое има аутизам.

and she has autism.

And I am coming so close to her that I am maybe two inches from her face,

И јас доаѓам толку блиску до нејзе што можеби сум

на пет сантиметри од нејзиното лице, а таа не ме ниту забележува.

and she's quite oblivious to me.

Imagine if I did that to you, came two inches from your face.

Замислете да ви го направев ова на вас,

да ви дојдев на пет сантиметри од лицето.

You'd do probably two things, wouldn't you?

Веројатно би направиле две работи, така?

You would recoil. You would call the police.

Би се исплашиле. Би повикале полиција. (Смеа)

(Laughter)

You would do something,

Би направиле нешто, бидејќи буквално е невозможно

because it's literally impossible to penetrate somebody's physical space

да го нарушите физичкиот простор на некого,

а да не добиете реакција.

and not get that reaction.

We do so, remember, intuitively, effortlessly.

Ние го правиме тоа, запамтете, интуитивно и без напор.

This is our body wisdom;

Тоа е мудроста на нашето тело. Не е нешто што е

it's not something mediated by our language.

посредувано од нашиот јазик. Нашето тело едноставно го знае тоа,

Our body just knows that.

и сме го знаеле тоа многу долго време.

And we've known that for a long time.

And this is not something that happens to humans only.

Ова не се јавува само кај луѓето.

It happens to some of our phyletic cousins,

Се јавува кај нашите најблиски роднини,

because if you're a monkey, and you look at another monkey,

оти ако сте мајмун,

и погледнете во друг мајмун,

and that monkey has a higher hierarchy position than you,

а тој мајмун има повисока хиерархиска позиција од вас,

and that is considered to be a signal or threat,

тогаш тоа би претставувало заканувачки сигнал,

well, you are not going to be alive for long.

епа тогаш, нема да останете живи долго.

So something that in other species are survival mechanisms,

Значи нешто што кај другите видови е механизам за преживување,

без кој тие не би можеле да живеат,

without which they wouldn't basically live,

we bring into the context of human beings,

го имаме и во контекст на човечките битија,

and this is what we need to simply act, socially.

и токму ова ни треба за да бидеме друштвени.

Now, she is oblivious to me and I'm so close to her,

Сега, таа не ме забележува, а јас сум толку близу до нејзе,

and you think, maybe she can see you,

можеби ќе си помислите, дека не гледа

maybe she can hear you.

можеби не слуша.

Well, a few minutes later,

После неколку минути, таа оди во ќошот од

she goes to the corner of the room,

собата и наоѓа едно мало парче чоколада M&M.

and she finds a tiny little piece of candy, an M&M.

So I could not attract her attention,

Значи јас не можев да ѝ го привлечам вниманието,

but something -- a thing -- did.

но нешто друго, предмет, ѝ го привлече.

Now, most of us make a big dichotomy

Кај повеќето од нас се среќава една голема дихотомија

between the world of things and the world of people.

помеѓу светот на предметите и светот на луѓето.

Now, for this girl, that division line is not so clear,

Е сега, кај ова девојче, оваа поделба не е толку изразена,

and the world of people is not attracting her

и светот на луѓето не ја привлекува толку многу

as much as we would like.

колку што ние би сакале.

Now, remember that we learn a great deal by sharing experiences.

Сетете се дека голем дел од она што учиме

доаѓа од споделените искуства.

What she is doing right now is that her path of learning is diverging,

Е сега, во овој момент нејзиниот начин на

учење станува сè поневообичаен,

moment by moment,

as she is isolating herself further and further.

како што таа сè повеќе се изолира.

So we feel sometimes that the brain is deterministic,

Понекогаш мислиме дека мозокот одредува сè,

the brain determines who we're going to be.

дека мозокот одредува какви ќе станеме.

But, in fact, the brain also becomes who we are,

Но всушност важи и обратното, мозокот станува она што сме,

and at the same time that her behaviors are taking away

и додека нејзиното однесување ја оддалечува од

from the realm of social interaction,

зоната на друштвената интеракција,

this is what's happening with her mind,

нејзиниот ум и мозок стекнуваат сè поизразени аутистични особини.

and this is what's happening with her brain.

Добро, аутизмот има најизразена генетска компонента

Well, autism is the most strongly genetic condition

of all developmental disorders.

од сите развојни растројства,

тоа е нарушување на мозокот.

And it's a brain disorder.

It's a disorder that begins much prior to the time

Тоа е растројство кое започнува уште пред да

that the child is born.

се роди детето.

We now know that there is a very broad spectrum of autism.

Сега знаеме дека има многу широк аутистички спектар.

Има индивидуи со длабоки интелектуални

There are those individuals who are profoundly intellectually disabled

попречувања, но има и такви кои се надарени.

but there are those that are gifted.

There are those individuals who don't talk at all;

Има индивидуи кои воопшто не зборуваат.

Исто така има и такви кои премногу зборуваат.

there are those individuals who talk too much.

Има индивидуи кои ако ги набљудувате додека се во

There are those individuals that if you observe them in their school,

училиште, ќе видите дека место не ги фаќа и постојано

you see them running the periphery fence all the school day if you let them,

ви бегаат ако им го дозволите тоа,

to those individuals who cannot stop coming to you

но и такви кои постојано ќе ви доаѓаат и ќе се обидуваат

да се дружат со вас, без престан,

and trying to engage you repeatedly, relentlessly,

но честопати тоа го прават на еден чуден начин,

but often in an awkward fashion,

на еден неприроден начин.

without that immediate resonance.

Well, this is much more prevalent than we thought at the time.

Аутизмот е многу позастапен за разлика од она што мислевме на времето.

When I started in this field,

Кога влегов во ова поле, мислевме дека аутизмот се јавува

we thought there were four individuals with autism per 10,000 --

кај четири индивидуи на 10.000,

дека е многу ретка состојба.

a very rare condition.

Well, now we know it's more like one in 100.

Сега знаеме дека се јавува на еден од 100.

There are millions of individuals with autism all around us.

Околку нас има милиони индивидуи со аутизам.

The societal cost of this condition is huge,

Општествениот трошок од оваа состојба е огромен.

in the US alone, maybe 35 to 80 billion dollars.

Само во САД, можеби од 35 до 80 милијарди долари,

And you know what?

и знаете што? Повеќето од тие фондови се наменети

Most of those funds are associated with adolescents and particularly adults

за адолесценти и особено за возрасни кои

who are severely disabled,

се сериозно онеспособени,

individuals who need wraparound services --

индивидуи на кои им се потребни целодневни услуги, услуги

services that are very, very intensive.

кои се многу, многу интензивни и чија цена може

And those services can cost in excess of 60,000 to 80,000 dollars a year.

да надмине од 60 до 80.000 долари годишно.

Those are individuals who did not benefit from early treatment,

Ова се индивидуи кои не добиле ран третман,

бидејќи сега знаеме дека аутизмот настанува поради

because now we know that autism creates itself

as individuals diverge in that pathway of learning that I mentioned to you.

невообичаениот начин на учење,

за кој ви зборував.

Were we to be able to identify this condition

Доколку сме биле во можност порано да ја идентификуваме

at an earlier point, and intervene and treat --

оваа состојба, да интервенираме и да ја третираме,

I can tell you, this has been probably something that has changed my life

можам да ви кажам, а ова веројатно беше

нешто што ми го смени животот во изминативе 10 години,

in the past 10 years,

this notion that we can absolutely attenuate this condition.

сознанието дека со сигурност можеме да ја ублажиме

оваа состојба.

Also, we have a window of opportunity,

Исто така, имаме една кратка прилика, бидејќи

because the brain is malleable for just so long,

мозокот е еластичен само толкав период,

and that window of opportunity happens in the first three years of life.

тој краток период трае во

првите три години од животот.

It's not that that window closes; it doesn't.

Не дека после сè е завршено. Не.

Туку, еластичноста значително се намалува.

But it diminishes considerably.

And yet, the median age of diagnosis in this country

И покрај тоа, просечната година на дијагностицирање во оваа земја

е сè уште околку петата година,

is still about five years,

and in disadvantaged populations,

а во пониските слоеви,

популацијата која нема пристап до клиничките услуги,

the populations that don't have access to clinical services,

rural populations, minorities,

руралната популација, малцинствата,

the age of diagnosis is later still,

дијагнозата се поставува уште подоцна,

што е исто како да ви кажам дека ги осудуваме овие

which is almost as if I were to tell you

that we are condemning those communities to have individuals with autism

заедници да имаат индивидуи со аутизам

чијашто состојба ќе се влошува уште повеќе.

whose condition is going to be more severe.

So I feel that we have a bioethical imperative.

Јас сметам дека ние имаме био-етички императив.

The science is there.

Науката е овде,

But no science is of relevance

но ниту една наука нема релевантност доколку не остави траг

if it doesn't have an impact on the community.

врз заедницата, а ние едноставно не смееме да

And we just can't afford that missed opportunity,

ја пропуштиме приликата,

because children with autism become adults with autism.

бидејќи децата со аутизам стануваат возрасни со аутизам,

а ние сметаме дека оние нешта што можеме да ги направиме

And we feel that those things we can do

for these children, for those families, early on,

за овие деца, за овие семејства, уште на почеток,

will have lifetime consequences --

ќе имаат долготрајни последици,

за детето, за семејството и за заедницата во глобала.

for the child, for the family, and for the community at large.

Значи ова е нашето гледиште за аутизмот.

So this is our view of autism.

Има повеќе од сто гени кои се поврзани со

There are over a hundred genes that are associated with autism.

аутизмот. Всушност, ние веруваме дека ќе се појават

In fact, we believe there are going to be

помеѓу 300 и 600 гени поврзани со аутизмот,

something between 300 and 600 genes associated with autism,

and genetic anomalies, much more than just genes.

како и генетски аномалии, а не само гени.

Овде ние всушност имаме едно прашање,

And we actually have a bit of a question here,

because if there are so many different causes of autism,

бидејќи ако има толку многу различни причинители на аутизмот,

how do you go from those liabilities to the actual syndrome?

тогаш како овие поединечни причинители

доведуваат до синдромот? Бидејќи луѓето како мене,

Because people like myself,

кога ќе влезат во некоја играчница,

when we walk into a playroom,

we recognize a child as having autism.

препознаваат дека детето има аутизам.

So how do you go from multiple causes

Значи како големиот збир на причинители

се развиваат во синдром кој има одредена хомогеност?

to a syndrome that has some homogeneity?

And the answer is what lies in between,

А одговорот лежи во она што се наоѓа измеѓу,

which is development.

а тоа е развојот.

And in fact, we are very interested in those first two years of life,

Всушност, нас нè интересираат првите две

години од животот, бидејќи ваквите предиспозиции

because those liabilities don't necessarily convert into autism.

не секогаш преминуваат во аутизам.

Autism creates itself.

Аутизмот се создава сам.

Were we to be able to intervene during those years of life,

Доколку сме во можност да интервенираме во текот на тие години,

we might attenuate for some, and God knows, maybe even prevent for others.

можеби кај некој ќе го ублажиме, и Господ знае,

а кај други можеби ќе го спречиме аутизмот.

So how do we do that?

И како го правиме тоа?

How do we enter that feeling of resonance,

Како влегуваме во тоа чувство за насетување,

how do we enter another person's being?

како влегуваме во бивствувањето на друга личност?

Се сеќавам кога се сретнав со она 15-месечно дете,

I remember when I interacted with that 15-month-old,

the thing that came to my mind was,

на ум ми падна една работа, а тоа беше,

"How do you come into her world?

"Како да влезам во нејзиниот свет?

Дали таа размислува за мене? Дали размислува за другите?"

Is she thinking about me? Is she thinking about others?"

Well, it's hard to do that,

Епа, тоа е малку тешко, па затоа моравме да создадеме

so we had to create the technologies.

технологии. Моравме во основа да влеземе во телото.

We had to basically step inside a body.

We had to see the world through her eyes.

Моравме да го видиме светот низ нејзините очи.

И така во текот на изминативе години ги создававме

And so in the past many years,

we've been building these new technologies

овие нови технологии кои се базираат на следење на очите.

that are based on eye tracking.

We can see, moment by moment, what children are engaging with.

Од момент во момент можеме да видиме

со што се занимаваат децата.

Ова е мојот колега Ворен Џонс, со кого ги создававме

This is my colleague, Warren Jones,

with whom we've been building these methods, these studies,

овие методи, овие истражувања, во текот на

for the past 12 years.

последниве 12 години,

And you see there a happy five-month-old,

а таму гледате едно среќно пет-месечно бебе,

момче кое има пет месеци кое ќе гледа во работи кои

a five-month little boy who is going to watch things

that are brought from his world:

се донесени од неговиот свет,

his mom, the caregiver,

мајка му, негувачот, но исто така и искуства кои

but also experiences that he would have were he to be in his daycare.

би ги имало во неговиот дневен престој.

What we want is to embrace that world and bring it into our laboratory,

Сакаме да го опфатиме тој свет и да

го донесеме во нашата лабораторија,

but in order for us to do that,

а за да го направиме тоа, моравме да ги создадеме

we had to create these very sophisticated measures,

овие многу софистицирани мерки,

мерки за тоа како луѓето, како малите бебиња,

measures of how people, how little babies,

how newborns, engage with the world, moment by moment.

како новороденчињата, комуницираат со светот,

од момент во момент,

што е важно, а што не е важно.

What is important and what is not.

Well, we created those measures,

И така, ги создадовме овие мерки, а овде,

and here, what you see is what we call a funnel of attention.

гледате нешто што го нарекуваме фокус на вниманието.

You're watching a video --

Гледате снимка.

those frames are separated by about a second --

Овие сцени траат по една секунда, на нив се гледа

through the eyes of 35 typically developing two-year-olds.

насоката на вниманието на 35 две-годишни деца

со нормален развој

And we freeze one frame,

потоа замрзнуваме една сцена,

and this is what the typical children are doing.

и еве што прават нормалните деца.

In this scan pass, in green here, are two-year-olds with autism.

Во ова скенирање, со зеленото, се две-годишни деца со аутизам.

So on that frame, the children who are typical are watching this,

Значи во оваа сцена, децата кои се нормални

се фокусираат кон

the emotion of expression of that little boy

емоционалниот израз на ова мало момче

as he's fighting a little bit with the little girl.

додека се закача со девојчето.

What are the children with autism doing?

Што прават децата со аутизам?

They are focusing on the revolving door,

Тие се фокусираат кон вратата која постојано

opening and shutting.

се отвара и затвора.

Well, I can tell you that this divergence that you're seeing here

Добро, можам да ви кажам дека оваа разлика

што ја гледате овде

doesn't happen only in our five-minute experiment.

не се јавува само во овој пет-минутен експеримент.

It happens moment by moment in their real lives,

Се случува од момент во момент во нивниот секојдневен живот,

and their minds are being formed and their brains are being specialized

на овој начин нивните умови се формираат,

нивните мозоци стануваат специјализирани во нешто друго,

in something other than what is happening with their typical peers.

и стануваат поразлични од нивните нормални другарчиња.

Well, we took a construct from our pediatrician friends,

Зедовме еден конструкт од

нашите пријатели педијатрите,

концептот наречен графици на раст.

the concept of growth charts --

you know, when you take a child to the pediatrician,

Знаете, кога ќе однесете дете на педијатар,

таму му мерат физичка височина и тежина.

and you have physical height and weight.

Well, we decided we were going to create growth charts

Така ние одлучивме да направиме графици за раст

наменети за друштвената вклученост,

of social engagement.

We sought children from the time they're born.

и баравме деца кои се штотуку родени,

What you see here on the x-axis

а овде на x-оската гледате два, три, четири, пет, шест

is two, three, four, five, six months and nine,

месеци и девет, се до 24 месечна возраст,

until about the age of 24 months.

This is the percent of their viewing time

а ова е времето поминато во фокусирање

that they're focusing on people's eyes,

на погледот кон очите на другите луѓе,

and this is their growth chart.

и еве го нивниот графикон за раст.

Започнуваат овде, ги сакаат очите на луѓето,

They start over here -- they love people's eyes --

and it remains quite stable.

и останува прилично стабилно.

It sort of goes up a little bit in those initial months.

Некако се зголемува малку во почетните месеци.

Now, let's see what's happening with babies who became autistic.

Сега, да видиме што се случува со бебињата

кои стануваат аутистични.

It's something very different.

Се јавува нешто сосема поразлично.

It starts way up here, but then it's a free fall.

Започнува овде горе, а потоа имате слободен пад.

It's very much like they brought into this world the reflex

Тие доаѓаат на овој свет со рефлексот кој ги насочува

that orients them to people, but it has no traction.

кон луѓето, но се чини дека тој нема доволно сила.

It's almost as if that stimulus -- you --

Како да стимулот, а тоа сте вие,

you're not exerting influence on what happens

не вршите влијание врз она што се случува

as they navigate their daily lives.

додека тие се ориентираат во секојдневието.

Now, we thought those data were so powerful, in a way,

Ние сметавме дека ваквите податоци се многу моќни

на некој начин, па затоа сакавме да видиме што се случува

that we wanted to see what happened in the first six months of life,

во првите шест месеци од животот, бидејќи ако се дружите

because if you interact with a two- and a three-month-old,

со два или три месеци возрасно дете,

ќе се изненадите колку многу се друштвени овие бебиња.

you'd be surprised by how social those babies are.

And what we see in the first six months of life

Во овие први шест месеци од животот увидовме

дека многу лесно можеме да ги разликуваме овие две групи.

is that those two groups can be segregated very easily.

And using these kinds of measures and many others,

И користејќи ваков вид на мерки, и многу други,

увидовме дека нашиот метод би можел, всушност,

what we found out is that our science could, in fact,

identify this condition early on.

да ги идентификува овие состојби многу рано.

We didn't have to wait for the behaviors of autism

Не мораме да чекаме аутистичките однесувања

to emerge in the second year of life.

да се појават во втората година од животот.

Ако ги мериме нештата кои се, еволуциски,

If we measured things that are, evolutionarily, highly conserved,

високо конзервирани, и кои развојно многу рано се појавуваат,

and developmentally very early-emerging --

things that are online from the first weeks of life --

односно, присутни се уште во првите недели од животот,

we could push the detection of autism

тогаш би можеле да го детектираме аутизмот

all the way to those first months,

уште во текот на овие први месеци,

and that's what we are doing now.

и токму тоа го правиме сега.

Now, we can create the very best technologies

Сега, можеме да ги создадеме најдобрите технологии

and the very best methods to identify the children,

и најдобрите методи за идентификување на децата,

но ова нема да вреди доколку немаме влијание врз

but this would be for naught if we didn't have an impact

on what happens in their reality in the community.

она што реално се случува во самата заедница.

Now we want those devices, of course,

Сакаме овие направи, се разбира,

to be deployed by those who are in the trenches --

да бидат користени од оние кои се во првите борбени редови,

our colleagues, the primary care physicians, who see every child --

нашите колеги, матичните лекари,

кои се среќаваат со секое дете,

and we need to transform those technologies

и треба да ги трансформираме овие технологии

into something that is going to add value to their practice,

во нешто што ќе биде од практична корист за нивната работа,

because they have to see so many children.

бидејќи тие треба да прегледаат толку многу деца.

And we want to do that universally so that we don't miss any child.

Сакаме тоа да го направиме на глобално ниво

за да не испуштиме ниту едно дете,

But this would be immoral

но ова би било неморално

if we also did not have an infrastructure for intervention, for treatment.

доколку исто така немаме инфраструктура за интервенција,

за третман.

We need to be able to work with the families, support the families,

Треба да бидеме во можност да работиме со семејствата,

да ги поддржиме семејствата, да ги пребродиме првите години

to manage those first years with them.

заедно со нив. Треба да бидеме во можност да

We need to be able to really go

from universal screening to universal access to treatment,

преминеме од универзален скрининг кон универзален пристап до третман,

because those treatments are going to change

бидејќи овие третмани ќе го променат, како животот

these children's and those families' lives.

на овие деца, така и животот на нивните семејства.

Сега, кога ќе помислите што сè можете да направите

Now, when we think about what we [can] do in those first years,

во овие први години,

I can tell you, having been in this field for so long,

можам да ви кажам,

бидејќи многу долго сум во ова поле,

навистина се чувствувате подмладени.

one feels really rejuvenated.

There is a sense that the science that one worked on

Ова е чувство дека науката на којашто сте работеле

може всушност да влијае врз реалноста,

can actually have an impact on realities,

preventing, in fact, those experiences

да превенира, всушност, оние доживувања

that I really started in my journey in this field.

поради кои и го започнав мојот пат во ова поле.

I thought at the time that this was an intractable condition.

На времето мислев дека ова е непроменлива состојба.

No longer. We can do a great deal of things.

Не повеќе. Можеме да сториме многу работи.

And the idea is not to cure autism.

Идејата не е да го излечиме аутизмот.

That's not the idea.

Тоа не ни е замислата.

What we want is to make sure

Туку, сакаме да бидеме сигурни

that those individuals with autism can be free

дека индивидуите со аутизам ќе ги избегнат

from the devastating consequences that come with it at times,

катастрофалните последици кои понекогаш се пропратни на оваа состојба,

the profound intellectual disabilities, the lack of language,

длабоките интелектуални попречувања, недостатокот на говор,

the profound, profound isolation.

длабоката, длабока изолација.

We feel that individuals with autism, in fact,

Ние сметаме дека индивидуите со аутизам, всушност,

have a very special perspective on the world,

го гледаат светот од една многу оригинална перспектива,

and we need diversity.

а на нас ни треба различност, тие можат да работат екстремно добро

And they can work extremely well in some areas of strength:

во некои области кои им лежат:

predictable situations, situations that can be defined.

предвидливите ситуации, ситуации кои се дефинирани.

Because after all, they learn about the world

Бидејќи после сè, тие учат за светот речиси како за

almost, like, about it,

таков, а не учат како да функционираат во него.

rather than learning how to function in it.

But this is a strength if you're working, for example, in technology.

Но ова е предност, ако работите, на пример,

во полето на технологијата.

And there are those individuals who have incredible artistic abilities.

И ги имате оние индивидуи кои имаат неверојатни

уметнички способности.

We want them to be free to do that.

Не сакаме да ги снајде лошото.

Сакаме следната генерација индивидуи со аутизам да може

We want that the next generations of individuals with autism

will be able not only to express their strengths,

не само да ги изрази своите силни страни, туку и

but to fulfill their promise.

да ги исполни своите ветувања.

Well, thank you for listening to me.

Ви благодарам за вниманието. (Аплауз)

(Applause)