A new way to think about the transition to motherhood | Alexandra Sacks

Translator: Razaw Bor Reviewer: Daban Q Jaff

Do you remember a time when you felt hormonal and moody?

‎ئایا ئەو کاتانەتان دێتەوە یاد کاتێک گۆڕانکاری لە میزاج و هۆرمۆنات ڕوودەدات؟

Your skin was breaking out,

پێستی جەستەتان گۆڕانی بەسەر دێت،

your body was growing in strange places and very fast,

جەستەتان زۆر بە خێرای و بە شێوەیەکی نامۆ گۆڕانکاری بەسەر دێت،

and at the same time,

و لە ھەمان کاتدا،

people were expecting you to be grown-up in this new way.

خەڵکێش چاوەڕوانی ئەوەت لێدەکەن کە هەمیشە گەورانە مامەڵە بکەیت.

Teenagers, right?

ئایا ھەرزەکاربووین، ڕاستە؟

Well, these same changes happen to a woman when she's having a baby.

باشە، ھەمان ئەم گۆڕانکاریانە بەسەر ژنێک دادێت کاتێک منداڵی دەبێت.

And we know that it's normal for teenagers to feel all over the place,

ئەم گۆڕانکاریانە لە قۆناغی هەرزەکاری شتێکی ئاساییە،

so why don't we talk about pregnancy in the same way?

کەواتە بۆچی قۆناغی سکپریش وەک قۆناغی هەرزەکاری ئاسایی نەبێت؟

There are entire textbooks written about the developmental arc of adolescence,

لە پڕۆگرامەکانی خوێندندا بابەت گەلێکی زۆر سەبارەت بە گەشە لە قۆناغی ھەرزەکاری ھەیە،

and we don't even have a word to describe the transition to motherhood.

بەڵام وشەیەکمان نیە وەسفی ئەو گۆڕانکاریانە بکات کە لە قۆناغی دایکایەتی ڕوودەدات.

We need one.

پێویستە ھەبێت.

I'm a psychiatrist who works with pregnant and postpartum women,

‎من پسپۆڕی دەروونیم چاودێری ژنان لە کاتی سکپڕی و پاش منداڵبوون دەکەم،

a reproductive psychiatrist,

وەک ڕاھێنەرێکی پسپۆری دەروونی،

and in the decade that I've been working in this field,

و لە ماوەی ئەو دە ساڵەی کارم لەم بوارەدا کردووە،

I've noticed a pattern.

تێبینیی شتێکم کردووە.

It goes something like this:

ئەویش ئەوەیە:

a woman calls me up,

ژنێک بانگم دەکات،

she's just had a baby,

کە تازە منداڵی بووە،

and she's concerned.

و بەسەردا تووشی خەمۆکی بووە.

She says, "I'm not good at this. I'm not enjoying this.

دەڵێت: ھەست بە باشی ناکەم. دڵیشم پێی خۆش نیە.

Do I have postpartum depression?"

ئایا من توشی خەمۆکی پاش منداڵ بوون بوویم؟

So I go through the symptoms of that diagnosis,

‎ بۆیە پشکنینی نیشانەکانی ئەم نەخۆشیەم دەکەم،

and it's clear to me that she's not clinically depressed,

و بۆم ڕوون دەبێتەوە ئەم دایکە ھیچ نەخۆشیەکی خەمۆکی نییە،

and I tell her that.

و پێی دەلێم توشی خەمۆکی نەبوویت.

But she isn't reassured.

بەڵام بەم وەڵامە دڵنیا نابێتەوە.

"It isn't supposed to feel like this," she insists.

دایکەکە سوورە لەسەر ئەوەی "کە ھەستێکی "لەم جۆرە هەیە.

So I say, "OK. What did you expect it to feel like?"

بۆیە دەڵێم: ئایا پێشبینی چیت کرد تا ھەستێکی لەم جۆرەت لا دروست بێت؟

She says, "I thought motherhood would make feel whole and happy.

دایکەکە دەڵێت، " پێشبینی ئەوەم دەکرد دایکایەتی ھەستێکی زۆر خۆشم پێ ببەخشێت.

I thought my instincts would naturally tell me what to do.

و پێشبینیم دەکرد غەریزەی دایکایەتی بە سروشتی ڕێنمایم بکات کە چی بکەم.

I thought I'd always want to put the baby first."

ھەروەھا پێشبینی ئەوەشم دەکرد منداڵەکەم هەمیشە لە پێشینەی کارەکانم بێت.

This -- this is an unrealistic expectation

ئەمە پێشبینیەکی ڕاست نیە

of what the transition to motherhood feels like.

بۆ کاریگەری ئەو گۆڕنکاریانەی لە قۆناغی دایکایەتی ھەستی پێ دەکەن.

And it wasn't just her.

و تەنھا ئەم دایکە لەم حاڵەتەدا نییە.

I was getting calls with questions like this from hundreds of women,

سەدان پەیوەندیم لە لایەن ژنانەو بۆ دێت و پرسیار گەلێکی لەو جۆرەم لێ دەکەن،

all concerned that something was wrong,

و ھەموویان نیگەرانن ھەست دەکەن قۆناغێکی بە ئازاربوو،

because they couldn't measure up.

چونکە نەیانتوانی ھەڵسەنگاندن بۆ حاڵەتەکە بکەن.

And I didn't know how to help them,

و منیش نەمدەزانی چۆن یارمەتیدەریان بم،

because telling them that they weren't sick

چونکە ئەگەر پێشم ڕاگەیاندبان کە نەخۆش نین

wasn't making them feel better.

نەدەبووە پاڵنەری ئەوەی ھەست بە باشی بکەن.

I wanted to find a way to normalize this transition,

دەمویست بە ڕێگەیەکی نوێ ئەم گۆڕانکاریە دەروونییان بۆ ڕوونبکەمەوە کە ئەمە

to explain that discomfort is not always the same thing as disease.

ئاساییە و ھەست کردن بە نارەحەتی مانای ئەوە نیە کە تۆ نەخۆشیت.

So I set out to learn more about the psychology of motherhood.

‎بۆیە ھەوڵمدا زانیاری زیاتر لەسەر باری دەروونی لە قۆناغی دایکایەتی وەربگڕم.

But there actually wasn't much in the medical textbooks,

بەڵام لەڕاستییدا پەرتووکی پزیشکی زۆرم دەست نەکەوت،

because doctors mostly write about disease.

چونکە پزیشکەکان زیاتر دەربارەی نەخۆشییەکان دەنووسن.

So I turned to anthropology.

بۆیە پەنام بردە بەر زانستی مڕۆڤ ناسی.

And it took me two years, but in an out-of-print essay

و بۆ ماوەی دوو ساڵ، لێکۆڵینەم لەسەر وتارێکی بڵاو نەکراوە دا کرد

written in 1973 by Dana Raphael,

لە کاتێکدا ئەم وتارە لەلایەن دانا ڕافێڵ لە ساڵی ١٩٧٣ دا نوسراوە،

I finally found a helpful way to frame this conversation:

لە کۆتاییدا ڕێگەیەکی یارمەتیدەرم بۆ سنوردارکردنی ئەم گفتوگۆیە دۆزیەوە:

matrescence.

ئەویش پڕۆسەی بە دایک بوونە.

It's not a coincidence that "matrescence" sounds like "adolescence."

ڕێکەوت نیە کە پڕۆسەی بە دایک بوون وھەرزەکاری هاوشێوەن.

لە هەردوو باردا بە ھەمان گۆڕانکاری جەستەیی و ھۆرمۆنی دا تێپەر دەبن

Both are times when body morphing and hormone shifting

lead to an upheaval in how a person feels emotionally

‎وایان لێ دەکات کە چۆن لە ژێر کاریگەری هەست و سۆز بیر بکەنەوە و بڕیار بدەن

and how they fit into the world.

و چۆن خۆیان لەگەڵ ئەم جیھانە بگونجێنن.

And like adolescence, matrescence is not a disease,

و پڕۆسەی بە دایک بوون وەک قۆناغی ھەرزەکاری بە نەخۆشی ئەژمار ناکرێت،

لە کاتێکدا بۆ ئەم حاڵەتە ھیچ وشەیەک لە فەرھەنگی زانستی نییە،

but since it's not in the medical vocabulary,

since doctors aren't educating people about it,

هەروەها پزیشکەکان لە وشیارکردنەوەی خەڵک کەمتەرخەمن ،

it's being confused with a more serious condition

لەگەڵ جەند حالەتێکی نەخوازراویتر تێکەڵ دەبێت

called postpartum depression.

پێ ی دەوترێت خەمۆکی پاش منداڵ بوون.

I've been building on the anthropology literature

‎من سەبارەت بە زانستی مڕۆڤ ناسی شتم نووسیووە

and have been talking about matrescence with my patients

و نەخۆشەکانم سەبارەت بە پڕۆسەی بە دایک بوون ھۆشیار کردوونەتەوە

using a concept called the "push and pull."

بە بەکارھێنانی بیرۆکەیەک پێ ی دەڵێن " ڕاکێشان و پاڵنان."

Here's the pull part.

‎‎ ئەمە بەشی ڕاکێشانە.

As humans, our babies are uniquely dependent.

ئێمە وەک مڕۆڤ، منداڵەکانمان ناتوانن پشت بە خۆیان ببەستن.

Unlike other animals, our babies can't walk,

جیاواز لە گیاندارەکانی تر، منداڵە ساواکانمان ناتوانن بڕۆن،

they can't feed themselves,

و ناتوانن خۆیان خواردن بخۆن،

they're very hard to take care of.

چاودێری کردنیان ئەرکێکی قورسە.

So evolution has helped us out with this hormone called oxytocin.

یپەرەسەندن بە دروست کردنی ھۆرمۆنی ئۆکسیتۆسین کۆمەکی کردوین

It's released around childbirth

کە لە کاتی هاتنەدەرەوەی مناڵ و لە کاتی

and also during skin-to-skin touch,

بەریەککەوتنی جەستەی دایک و کۆرپەڵە دەردەدرێت.

so it rises even if you didn't give birth to the baby.

ڕێژەی ئەم ھۆرمۆنە زیاد دەکات ھەتا ئەگەر منداڵەکەش لە دایک نەبووبێت.

Oxytocin helps a human mother's brain zoom in, pulling her attention in,

ھۆرمۆنی ئۆکسۆتۆسین یارمەتی مێشکی دایکەکە دەدات پاڵ بە کۆڕپەڵەکە بنێت بۆ پێشەوە،

so that the baby is now at the center of her world.

لەم بارەدا جیهانی دایەکە تەنها مناڵەکەیەتی.

But at the same time, her mind is pushing away,

‎لە ھەمان کاتدا، خەیاڵی دایكەكە بەرەو لایەکی تر دەڕوات،

because she remembers there are all these other parts to her identity --

چونکە بیر لە ھەموو کارەکانی تری تایبەت بە خۆی وەک:

other relationships,

پەیوەندیایەکانی تر،

her work,

کارەکەی،

hobbies,

ھیوایەتەکانی،

a spiritual and intellectual life,

لایەنی ڕۆحی و ژیانێکی پڕ لە ڕۆشەنبیری دەکاتەوە،

not to mention physical needs:

بێ ئەوەی بیری لە چالاکیە جەستەیەکانی خۆی وەک:

to sleep, to eat, to exercise,

نوستن، نان خواردن، ڕاھێنان کردن،

to have sex,

پەیوەندی سۆزداری،

to go to the bathroom,

چوونە ژووری حەمام و توالێت،

alone --

بەتەنها بێت، بکاتەوە.

(Laughter)

‎(پێکەنین)

if possible.

‎ئەگەر بکرێت.

This is the emotional tug-of-war of matrescence.

ئەمەش بەرەنگاربوونەوەیە دژی ھەڵچوون لە پرۆسەی بە دایک بوون.

This is the tension the women calling me were feeling.

کاتێک ژنان ھەست بە گوشاری دەروونی دەکەن پەیوەندیم پێوە دەکەم.

It's why they thought they were sick.

ئەم ھۆکارەیە وا ھەستیان کردووە کە نەخۆش بووینە.

If women understood the natural progression of matrescence,

ئەگەر ئافرەتان لە گۆڕانکاریە سروشتیەکانی قۆناغی سکپری و پاش منداڵ بوون تێگەیشتبان،

if they knew that most people found it hard to live inside this push and pull,

ئەگەر بیانزانیبا زۆربەی خەڵک لەوە تێگەشتوون کە ئەم قۆناغە قۆناغێکی ھەستیارە،

if they knew that under these circumstances,

ئەگەر بیانزانیبا لە ژێر کاریگەری بارودۆخەکان،

ambivalence was normal and nothing to be ashamed of,

ھەستێکی لەم جۆرە ئاسیایە و پێویست ناکات شەرمی لێ بکرێت،

they would feel less alone,

ئەو کاتە کەمتر ھەست بە تەنیای دەکەن،

they would feel less stigmatized,

و کەمتر ھەست بە شەرمەزاری دەکەن،

and I think it would even reduce rates of postpartum depression.

و ھەست دەکەم دەبێتە ھۆی کەمبوونەوەی ڕێژەی خەمۆکی پاش منداڵ بوون.

I'd love to study that one day.

حەز دەکەم لە داهاتوو لەم بوارە بخوێنم.

I'm a believer in talk therapy,

من باوەڕم بە ڕێنمایە دەروونیەکانە،

so if we're going to change the way our culture understands

بۆیە ئەگەر ئێمە ڕێگەی تێگەیشتنی کلتورمان لە چۆنیەتی

this transition to motherhood,

گۆڕانکاریەکانی قۆناغی دایکایەتی بگۆڕین،

women need to be talking to each other,

نەک تەنها من، بەڵکو ئافرەتانیش خودی خۆیان،

not just me.

یەکتری لێ ئاگادار بکەنەوە.

So mothers, talk about your matrescence

بۆیە دایکان، گفتوگۆ سەبارەت بەم پرۆسەیە

with other mothers, with your friends,

لەگەڵ دایکەکانی تر، لەگەڵ ھاوڕێکانتان،

and, if you have one, with your partner,

لەگەڵ ھاوپیشەکانتان، ئەگەر ھەبێت، بکەن.

so that they can understand their own transition

بۆ ئەوەی بتوانن لە گۆڕانگاریەکانی ئەم حاڵەتەی خۆیان تێبگەن

and better support you.

بە ڕێگەی باشتر پشتگیری یەکتر بکەن.

But it's not just about protecting your relationship.

بەڵام ئەمە نەک تەنها نابێتە ھۆی پاراستی پەیوەندیەکانتان.

When you preserve a separate part of your identity,

کاتێک تۆ نهێنیەکی ژیانت و کەسایەتیت بە نهێنی دەیهێڵیتەوە،

you're also leaving room for your child to develop their own.

ڕێگە بۆ منداڵەکانیشت خۆش دەکەیت تا هاوشیوەی تۆ بیربکاتەوە.

When a baby is born, so is a mother,

‎ کاتێک منداڵ لە دایک دەبێت، ئەوە دایکە،

each unsteady in their own way.

لە ھەموو ھەنگاوە ناجێگیرەکانی ڕێگە قورسەکان لەگەڵیەتی.

Matrescence is profound,

پڕۆسەی بە دایک بوون زۆر کاریگەرە،

but it's also hard,

لەگەڵ ئەوەشدا ئەرکێکی قورسە،

and that's what makes it human.

و مڕۆڤێک دروست دەکات و پێیدەگەیەنێت.

Thank you.

‎ زۆر سوپاس.

(Applause)

(چەپڵە)