Why talking to your friends can help you save money | Your Money and Your Mind

90,373 views ・ 2021-03-03

TED


Бейнені ойнату үшін төмендегі ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз.

00:00
Transcriber:
0
0
7000
00:00
Changing people's financial behavior is difficult,
1
38
2874
Аудармашы: Ainur Akhmetova Редактор: Askhat Yerkimbay
Адамның ақшаға қатысты түсінігін өзгерту қиын болғанымен,
00:02
but it is possible.
2
2912
1376
амалын табуға болады.
00:04
[Your Money and Your Mind with Wendy De La Rosa]
3
4663
2375
[Ақша мен ақыл – Венди Де ла Роза]
00:08
One company that was looking to reduce energy consumption in San Diego
4
8288
3625
Сан-Диегодағы энергия тұтынуды азайтқысы келген бір компания
00:11
tried to change people's behaviors
5
11954
1792
адамдардың әдет-дағдысын
00:13
by using signs with one key sentence.
6
13788
3041
бір ауыз сөйлеммен өзгертуге тырысты.
00:16
What exactly was that sentence?
7
16829
2375
Қандай сөйлем дейсіз бе?
00:19
Well, it turns out that signs about protecting the environment
8
19246
3500
Қоршаған ортаны қорғау туралы белгілер немесе
00:22
or looking out for future generations
9
22788
2166
болашақ ұрпаққа қамқор болу туралы әлде
00:24
or signs that focus on the amount of money that people will save
10
24954
3167
адамдар үнемдейтін ақша мөлшеріне қатысты белгілер
00:28
were not effective in reducing consumers' energy consumption.
11
28163
3666
энергияны аз тұтынуда тиімсіз болып шықты.
00:31
Instead, the message that worked the best
12
31829
2583
Керісінше, үздік жұмыс істеген хабарлама
00:34
was a simple one that read,
13
34412
1667
оқылған әрі қарапайым болды,
00:36
"The majority of your neighbors
14
36079
1625
“Көршілеріңіздің көбі
00:37
are undertaking energy-saving actions every day.”
15
37746
3208
күн сайын энергия үнемдеп жүр“.
00:40
A similar message focusing on what our neighbors are doing
16
40996
3750
Осыған ұқсас хабарлама көршілеріміздің Ұлыбританияда
00:44
was used in the UK to incentivize British taxpayers
17
44746
3375
салық төлеушілердің салықты уақытында төлеуге ынталандыру үшін
00:48
to pay their taxes on time.
18
48121
1833
не істеп жатқанына бағытталған.
00:49
That simple change, pointing out what other people are doing,
19
49954
3333
Өзгелердің не істеп жатқанын көрсететін бұл қарапайым өзгеріс
00:53
led to an increase in collections of about 29 percent.
20
53329
4333
жинақтың шамамен 29 пайызға өсуіне себеп болды.
00:57
Psychologist Robert Cialdini, who worked on both of these studies,
21
57662
3417
Осы зерттеудің екеуінде де жұмыс істеген психолог Роберт Циалдини
01:01
calls this phenomenon "social proof."
22
61121
2083
бұл құбылысты “әлеуметтік дәлел” деп атады.
01:03
He says people look to what others do
23
63246
2792
Ол адамдар өздерінің мінез-құлқын басқару үшін
01:06
in order to guide their own behavior.
24
66038
2416
басқалардың не істейтінін бақылайтынын айтады.
01:08
It's no wonder, then,
25
68496
1125
Қаржылық шешімімізді
01:09
that we base a lot of our own fiscal decisions
26
69663
2666
басқалардың не істейтініне қарап негіздейтініміз
01:12
on what other people do.
27
72371
1250
жасырын емес.
01:13
And unfortunately, what we most easily observe
28
73621
2833
Өкініштісі, өзгелердің
01:16
are other people's spending behavior,
29
76454
1792
ақша жинаудағы амалдарына емес,
01:18
not their savings behavior.
30
78288
1666
шығынына көбірек назар аударамыз.
01:19
It's easy to notice if your friend goes on vacation
31
79954
2667
Досыңыздың демалысқа кеткенін немесе жаңа көлік әлде
01:22
or buys a new car or a swanky pair of shoes.
32
82621
3000
аяқ-киім сатып алғанын байқаған жеңілірек.
01:25
And with social media, you can even keep tabs
33
85663
2250
Әлеуметтік желі арқылы бай және танымал адамның
01:27
on the shopping habits of the rich and the famous.
34
87954
2500
сауда жасағандағы әдеттерін бақылай аласыз.
01:30
Now, if someone wins the lottery,
35
90496
1792
Енді егер біреу лотерея ұтып алса,
01:32
we'd expect them to spend more money -- and they do.
36
92329
3084
көп ақша жұмсайды деп күтеміз және олар жұмсайды да.
01:35
But what's really interesting
37
95413
1416
Ал оларлың көршілерінің
01:36
is what happens to their neighbors.
38
96829
2084
қалай әрекет ететіні қызығырақ.
01:38
A recent study found that close neighbors of lottery winners
39
98954
3667
Жақында жүргізілген зерттеу лотерея жеңімпаздарының
01:42
are more likely to borrow money, spend more on goods
40
102621
3333
жақын көршілері қарызға ақша алуға, тауарға көбірек жаратуға және
01:45
and eventually declare bankruptcy.
41
105954
2667
ақырында банкрот деп жар салуға бейім екенін анықтады.
01:48
In fact, the larger the lottery winner,
42
108663
2250
Шындығында, лотерея жеңімпазының
01:50
the higher the rate of bankruptcy
43
110913
1916
ақшасы ірі болса, көршілері
01:52
among the neighbors of the lottery winners.
44
112871
2792
көбірек банкротқа ұшыратады.
01:55
Basically, the lottery winner's behavior
45
115704
2375
Негізінде лотерея жеңімпазының мінез-құлқы
01:58
is rubbing off on their neighbors.
46
118121
1917
көршілеріне теріс әсер етеді.
02:00
We are always aware of consumer spending,
47
120079
2292
Біз әрқашан тұтыну шығынынан,
02:02
but what we are not aware of
48
122413
1458
хабардар болғанымызбен,
02:03
are other people's savings behavior.
49
123913
2166
басқалардың сақтау туралы амалын білмейміз.
02:06
So let's lift that veil.
50
126079
1334
Онда соған ден қоялық.
02:07
You can start with just a couple of friends.
51
127413
2041
Сіз екі жұп досыңыздан бастасаңыз болады.
02:09
Instead of asking where they bought their new bike
52
129496
2333
Олардың жаңа велосипедін қайдан сатып алғанын,
02:11
or the best time of year to travel to France,
53
131871
2333
Францияға бару үшін жылдың қай мезгілі
02:14
ask them if they paid down their mortgage
54
134246
2083
жақсы деп сұрағаннан гөрі несиесін төлеп пе,
02:16
or if they have an emergency fund
55
136329
1750
қиын күнге қор жинап па,
02:18
or if they've paid off their student loan.
56
138079
2042
студенттік несиесін, төлегенін біліңіз.
02:20
Tell them about your own financial situation.
57
140121
2125
Өзіңіздің де қаржы жағдайыңыз туралы айтыңыз.
02:22
To really make this a social affair,
58
142288
1833
Мұны әлеуметтік іске айналдыру үшін
02:24
I encourage you to start celebrating paying down your debts.
59
144163
3583
қарызыңыздың төленгенін атап өтуіңізге куә болғым келеді.
02:27
Maybe you've seen the viral video of a happy dancing woman
60
147788
3583
Мүмкін, 200,000 доллар студенттік қарызын төлегендегі бақыттан
02:31
who paid off more than 200,000 dollars in student debt.
61
151413
3875
билеген әйелдің видеосын көрген боларсыз...
02:35
She was able to achieve this incredible milestone
62
155288
2833
Ол бұл керемет межеге жете алды,
02:38
because she was bold enough to ask her colleagues
63
158121
2708
себебі әріптестері мен салалық қызметтестерінен
02:40
and her industry peers
64
160829
1292
қанша тапқанын сұрауға
02:42
how much they earned,
65
162121
1250
батылы жетті,
02:43
noting the thousands of dollars that she was missing out on,
66
163413
3666
жоғалтқан мыңдаған долларды атап өтіп,
02:47
and finding a job that would pay her her fair market rate.
67
167079
4750
және өзінің нарық бағасына сәйкес келетін жұмыс таба алды.
02:51
I think that video gained notoriety
68
171829
1875
Бұл видео кең танылды, өйткені
02:53
because it's not often that we get to see what people have saved
69
173746
3667
біз адамдардың ақша сақтағанын және қалай іске
02:57
and how they're doing it.
70
177454
1417
асыратынын жиі көрмейміз.
02:58
But it shouldn't be so rare.
71
178871
1583
Бірақ бұл сирек болмауы қажет.
03:00
By having check-ins with your friends,
72
180496
1833
Достарыңызбен бірге тіркелу арқылы
03:02
you can help make a trend.
73
182371
1292
сіз тренд жасай аласыз.
03:03
I remember when I paid off my student loan,
74
183704
2250
Менің студенттік несиені төлеген кезім есімде,
03:05
I wish I would have celebrated that milestone with friends.
75
185954
2792
Бұл межені достарыммен бірге атап өткім келді.
03:08
But at the time, I, too, was brainwashed into thinking
76
188788
3125
Бірақ ол кезде достарыммен ақша туралы
03:11
that I shouldn't talk to my friends about money,
77
191954
2375
сөйлесудің қажеті жоқ,
03:14
that it was a scary taboo subject.
78
194371
2333
тыйым салынған тақырып деп ойладым.
03:16
Don't be like me.
79
196704
1167
Мен сияқты болмаңыз.
03:17
Start the conversation today.
80
197913
1708
Әңгімелесуді бүгін бастаңыз.
03:19
Research has shown that our social bonds make us healthier.
81
199621
3375
Зерттеулер көрсеткендей, әлеуметтік байланыс бізді салауатты етеді.
03:23
It's time to harness your social ties
82
203038
2250
Әлеуметтік байланысыңызды қаржылық жағдайыңызды
03:25
to boost your financial fitness, too.
83
205288
2541
жақсарту үшін қолданатын уақыт келді.
03:27
Your future self will thank you.
84
207871
1958
Болашағыңыздан алғыс алыңыз.
Осы веб-сайт туралы

Бұл сайт ағылшын тілін үйренуге пайдалы YouTube бейнелерімен таныстырады. Сіз әлемнің түкпір-түкпірінен келген үздік оқытушылар жүргізетін ағылшын тілі сабақтарын көресіз. Бейнені сол жерден ойнату үшін әрбір бейне бетінде көрсетілетін ағылшын тіліндегі субтитрлерді екі рет басыңыз. Субтитрлер бейнені ойнатумен синхрондалады. Егер сізде қандай да бір ескертулер немесе сұраулар болса, осы байланыс формасы арқылы бізге хабарласыңыз.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7