Why talking to your friends can help you save money | Your Money and Your Mind

Transcriber:

Changing people's financial behavior is difficult,

Tłumaczenie: Agnieszka Kloc Korekta: Rysia Wand

Trudno zmienić zachowania finansowe,

but it is possible.

ale da się to zrobić.

[Your Money and Your Mind with Wendy De La Rosa]

[Pieniądze i umysł z Wendy De La Rosa]

One company that was looking to reduce energy consumption in San Diego

Firma, która chciała zmniejszyć zużycie prądu w San Diego,

tried to change people's behaviors

spróbowała wpłynąć na zachowanie

by using signs with one key sentence.

za pomocą szyldów zawierających jedno kluczowe zdanie.

What exactly was that sentence?

Jakie to było zdanie?

Well, it turns out that signs about protecting the environment

Okazuje się, że szyldy o ochronie środowiska,

or looking out for future generations

czy te o trosce o przyszłe pokolenia,

or signs that focus on the amount of money that people will save

albo skupiające się na oszczędności

were not effective in reducing consumers' energy consumption.

nie pomagały w ograniczeniu zużycia prądu.

Instead, the message that worked the best

Najskuteczniejsza wiadomość

was a simple one that read,

była prosta i brzmiała tak:

"The majority of your neighbors

“Większość twoich sąsiadów

are undertaking energy-saving actions every day.”

codziennie stosuje energooszczędne rozwiązania“.

A similar message focusing on what our neighbors are doing

Podobnej wiadomości o tym, co robią sąsiedzi,

was used in the UK to incentivize British taxpayers

użyto w Wielkiej Brytanii, aby skłonić brytyjskich podatników

to pay their taxes on time.

do płacenia podatków na czas.

That simple change, pointing out what other people are doing,

Prosta zmiana, polegająca na zwróceniu uwagi na to, co robią inni,

led to an increase in collections of about 29 percent.

podniosła wpływy z podatków o 29%.

Psychologist Robert Cialdini, who worked on both of these studies,

Psycholog Robert Cialdini, który pracował przy obu tych projektach,

nazwał to zjawisko “społecznym dowodem słuszności”.

calls this phenomenon "social proof."

He says people look to what others do

Uważa, że ludzie zwracają uwagę na to, co robią inni,

in order to guide their own behavior.

aby ukierunkować własne działania.

It's no wonder, then,

Nic więc dziwnego,

that we base a lot of our own fiscal decisions

że opieramy wiele decyzji finansowych

on what other people do.

na tym, co robią inni.

And unfortunately, what we most easily observe

Niestety, u innych najłatwiej zobaczyć

are other people's spending behavior,

nawyki związane z wydawaniem,

not their savings behavior.

a nie z oszczędzaniem pieniędzy.

It's easy to notice if your friend goes on vacation

Łatwo zauważyć, że znajomy wyjeżdża na wakacje,

or buys a new car or a swanky pair of shoes.

kupuje nowy samochód, czy wypasione buty.

And with social media, you can even keep tabs

Dzięki mediom społecznościowym

on the shopping habits of the rich and the famous.

można nawet śledzić nawyki zakupowe sławnych i bogatych.

Now, if someone wins the lottery,

Jeśli ktoś wygra na loterii,

we'd expect them to spend more money -- and they do.

oczekujemy, że będzie wydawał więcej - i tak też się dzieje.

But what's really interesting

Jednak naprawdę interesujące jest to,

is what happens to their neighbors.

co wtedy dzieje się z sąsiadami.

A recent study found that close neighbors of lottery winners

Niedawne badania wykazały, że bliscy sąsiedzi zwycięzców loterii

are more likely to borrow money, spend more on goods

są bardziej skłonni do pożyczania pieniędzy,

and eventually declare bankruptcy.

więcej kupują i ostatecznie bankrutują.

In fact, the larger the lottery winner,

Im większa wygrana na loterii,

the higher the rate of bankruptcy

tym wyższy odsetek bankructwa wśród sąsiadów zwycięzców loterii.

among the neighbors of the lottery winners.

Basically, the lottery winner's behavior

W zasadzie zachowanie zwycięzców loterii

is rubbing off on their neighbors.

wpływa na ich sąsiadów.

We are always aware of consumer spending,

Zawsze jesteśmy świadomi wydatków konsumenckich,

but what we are not aware of

za to nie jesteśmy świadomi,

are other people's savings behavior.

jak inni podchodzą do oszczędzania.

So let's lift that veil.

Uchylmy rąbka tajemnicy.

You can start with just a couple of friends.

Można zacząć od kilku przyjaciół.

Instead of asking where they bought their new bike

Zamiast pytać, gdzie kupili nowy rower

or the best time of year to travel to France,

lub o najlepszą porę roku na wyjazd do Francji,

ask them if they paid down their mortgage

zapytaj ich, czy spłacili hipotekę,

or if they have an emergency fund

czy mają pieniądze na czarną godzinę

or if they've paid off their student loan.

lub czy spłacili kredyt studencki.

Tell them about your own financial situation.

Opowiedz im o swojej sytuacji finansowej.

To really make this a social affair,

Aby zrobić z tego wydarzenie towarzyskie,

I encourage you to start celebrating paying down your debts.

zachęcam was do świętowania spłacania długów.

Maybe you've seen the viral video of a happy dancing woman

Może widzieliście to popularne wideo szczęśliwej i roztańczonej kobiety,

who paid off more than 200,000 dollars in student debt.

która spłaciła ponad 200 tysięcy dolarów kredytu studenckiego.

She was able to achieve this incredible milestone

Udało jej się to niesamowite osiągnięcie,

because she was bold enough to ask her colleagues

bo nie bała się pytać współpracowników

and her industry peers

i kolegów z branży,

how much they earned,

ile zarabiają.

noting the thousands of dollars that she was missing out on,

Dowiedziała się, że jej stawki są mocno zaniżone

and finding a job that would pay her her fair market rate.

i znalazła posadę z płacą rynkową.

I think that video gained notoriety

Myślę, że to wideo zdobyło złą sławę,

because it's not often that we get to see what people have saved

bo nieczęsto widzimy, ile inni umieli zaoszczędzić

and how they're doing it.

i jak to robią.

But it shouldn't be so rare.

To nie powinno być takie rzadkie.

By having check-ins with your friends,

Rozmawiając z przyjaciółmi,

you can help make a trend.

możesz stworzyć trend.

I remember when I paid off my student loan,

Pamiętam, kiedy spłaciłam swój kredyt studencki,

I wish I would have celebrated that milestone with friends.

i żałuję, że nie uczciłam tego osiągnięcia z przyjaciółmi.

But at the time, I, too, was brainwashed into thinking

Ale wtedy ja również miałam wyprany mózg i myślałam,

that I shouldn't talk to my friends about money,

że z kolegami nie mówi się o pieniądzach,

that it was a scary taboo subject.

że to temat tabu.

Don't be like me.

Nie bądź jak ja.

Start the conversation today.

Zacznij rozmawiać już dziś.

Research has shown that our social bonds make us healthier.

Badania pokazują, że więzi społeczne poprawiają zdrowie.

It's time to harness your social ties

Czas wykorzystać relacje społeczne,

to boost your financial fitness, too.

aby poprawić również kondycję finansową.

Your future self will thank you.

Podziękujesz sobie w przyszłości.