Clay Shirky: How cognitive surplus will change the world

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Kristine Sargsyan

The story starts in Kenya

Այս պատմությունը սկիզբ է առնում Քենիայում

in December of 2007,

2007-ի դեկտեմբերին,

when there was a disputed presidential election,

երբ այնտեղ նախագահական ընտրությունները վիճարկվեցին։

and in the immediate aftermath of that election,

Ընտրությունների անմիջական հետևանքով

there was an outbreak of ethnic violence.

այնտեղ էթնիկ բռնության պայթյուն տեղի ունեցավ։

And there was a lawyer in Nairobi, Ory Okolloh --

Նայրոբիում կար մի իրավաբան՝ Օրի Օկոլոհ,

who some of you may know from her TEDTalk --

որին ձեզանից մի մասը ճանաչում է իր TED ելույթից,

who began blogging about it on her site,

նա սկսեց բլոգ վարել իր կայքում

Kenyan Pundit.

Kenyan Pundit անունով։

And shortly after the election and the outbreak of violence,

Ընտրություններից և էթնիկ բռնության պայթյունից հետո

the government suddenly imposed

կառավարությունը հանկարծակի հարկադրեց,

a significant media blackout.

որ լրատվամիջոցները ընդհատեն իրենց գործունեությունը։

And so weblogs went from being

Եվ այդպիսով, բլոգերը փոխեցին

commentary as part of the media landscape

իրենց զուտ մեկնաբանական բնույթը

to being a critical part of the media landscape

և դարձան լրատվական աշխարհի կարևոր մասը,

in trying to understand where the violence was.

փորձելով հասկանալ, թե որտեղ է տեղի ունենում բռնություն։

And Okolloh solicited

Եվ Օկոլլոն ստացավ

from her commenters

ավելի շատ տեղեկատվություն, այն մասին

more information about what was going on.

թե ինչ է կատարվում կայքում մեկնաբանություններ անող մարդկանցից։

The comments began pouring in,

Սկսվեց մեկնաբանությունների հոսքը։

and Okolloh would collate them. She would post them.

Օկոլոն բաղդատում էր դրանք, և տեղադրում կայքում։

And she quickly said, "It's too much.

Բայց շուտով նա ասեց․ «Սա չափազանց շատ է։

I could do this all day every day

Ես կարող եմ ամեն օր ամբողջ օրը սրանով զբաղվել

and I can't keep up.

և միևնույնն է չհասցնել։

There is more information

Այս պահին այնքան շատ տեղեկատվություն կա

about what's going on in Kenya right now

Քենիայում տեղի ունեցող դեպքերի մասին,

than any one person can manage.

որ որևէ մեկը չի կարող դա կառավարել։

If only there was a way to automate this."

Եթե միայն ձև գտնվեր ավտոմատացնել այս ամենը»։

And two programmers who read her blog

Եվ երկու ծրագրավորող, որոնք ընթերցում էին նրա բլոգը,

held their hands up and said, "We could do that,"

բարձրացրեցին իրենց ձեռքերը և ասցին.«Մենք կարող ենք դա անել»։

and in 72 hours, they launched Ushahidi.

Եվ 72 ժամ անց, նրանք մեկնարկեցին Ushahidi-ին։

Ushahidi -- the name means "witness"

Ushahidi նշանակում է «վկա»

or "testimony" in Swahili --

կամ «վկայություն»,

is a very simple way of taking reports from the field,

դեպքերի մասին հաղորդագրություններ տրամադրելու պարզ ձև է,

whether it's from the web or, critically,

լինի դա վեբկայքերից, թե

via mobile phones and SMS,

բջջային հեռախոսներից՝ SMS-ների տեսքով,

aggregating it and putting it on a map.

այս ամենը միացվում է իրար և տեղադրվում քարտեզի վրա։

That's all it is, but that's all that's needed

Ընդհամենը այդքանը, բայց հենց այդ էլ պահանջվում է։

because what it does is it takes the tacit information

Արվում է հետևյալը. վերցվում է ամբողջ տեղեկատվությունը,

available to the whole population --

որը հասանելի է բնակչությանը,

everybody knows where the violence is,

բոլորը գիտեն որտեղ է բռնություն կատարում,

but no one person knows what everyone knows --

բայց ոչ մեկ չգիտի, թե ինչ գիտեն բոլորը այդ ամենի մասին,

and it takes that tacit information

և այսպիսով, այն վերցնում է տեղեկատվությունը

and it aggregates it,

միավորում այն,

and it maps it and it makes it public.

տեղադրում քարտեզի վրա և հանրային դարձնում։

And that, that maneuver

Եվ այդ միջոցը,

called "crisis mapping,"

որը կոչվում է «ճգնաժամային քարտեզագրում»

was kicked off in Kenya

սկիզբ առավ Քենիայում

in January of 2008.

2008 թ-ի հունվարին։

And enough people looked at it and found it valuable enough

Բավականին քանակությամբ մարդ օգտվեց դրանից և արժեքավորեց այն,

that the programmers who created Ushahidi

և ծրագրավորողները, որոնք ստեղծել էին Ushahidi-ին,

decided they were going to make it open source

որոշեցին այն բաց կոդի վերածել,

and turn it into a platform.

և պլատֆորմ դարձնել։

It's since been deployed in Mexico

Դրանից հետո այն օգտագործվել է Մեքսիկայում

to track electoral fraud.

ընտրական կեղծիքներին հետևելու համար։

It's been deployed in Washington D.C. to track snow cleanup.

Այն օգտագործվել է Վաշինգտոնում ձյուն մաքրելու աշխատանքներին հետևելու համար։

And it's been used most famously in Haiti

Եվ կայքի ամենահայտնի օգտագործումը Հաիթիում

in the aftermath of the earthquake.

երկրաշարժից անմիջապես հետո էր։

And when you look at the map

Եվ երբ նայում եք քարտեզին,

now posted on the Ushahidi front page,

որն այժմ տեղադրված է Ushahidi-ի առաջին էջի վրա,

you can see that the number of deployments in Ushahidi

դուք կարող եք տեսնել, որ Ushahidi-ին օգտագործվում է

has gone worldwide, all right?

ամբողջ աշխարհում, ճի՞շտ է։

This went from a single idea

Այն սկսվեց մեկ գաղափարից

and a single implementation

և մեկ իրագործումից

in East Africa in the beginning of 2008

Արևելյան Աֆրիկայում 2008թ-ի սկզբին,

to a global deployment

և գլոբալ օգտագործում գտավ

in less than three years.

երեք տարուց պակաս ժամկետում։

Now what Okolloh did

Այն ինչ արեց Օկոլոն

would not have been possible

հնարավոր չէր լինի անել

without digital technology.

առանց թվային տեխնոլոգիաների։

What Okolloh did would not have been possible

Այն ինչ արեց Օկոլոն հնարավոր չէր լինի անել

without human generosity.

առանց մարդկային մեծահոգության։

And the interesting moment now,

Հետաքրքիրն այն է,

the number of environments

որ մի շարք միջավայրերում,

where the social design challenge

սոցիալական մարտահրավերները

relies on both of those things being true.

կարող են լուծում գտնել միայն երբ կան այդ երկուսը։

That is the resource that I'm talking about.

Սա այն ռեսուրսն է, որի մասին խոսում եմ։

I call it cognitive surplus.

Ես անվանում են այն կոգնիտիվ ավելցուկ։

And it represents the ability

Եվ այն ներկայացնում է

of the world's population

աշխարհի բնակչության կարողությունը

to volunteer and to contribute and collaborate

կամավոր աշխատել, աջակցել և համագործակցել

on large, sometimes global, projects.

մեծ, երբեմն գլոբալ ծրագրերի շուրջ։

Cognitive surplus is made up of two things.

Կոգնիտիվ ավելցուկը բաղկացած է երկու բանից։

The first, obviously, is the world's free time and talents.

Առաջինը, ակնհայտորեն, մարդկանց ազատ ժամանակն ու տաղանդն է։

The world has over

Աշխարհում կա ավելի քան

a trillion hours a year

երեք տրիլիոն ազատ ժամ

of free time

մեկ տարվա մեջ

to commit to shared projects.

համատեղ ծրագրերի համար։

Now, that free time existed in the 20th century,

Այդ ազատ ժամանակը գոյություն ուներ 20-րդ դարում,

but we didn't get Ushahidi in the 20th century.

բայց 20-րդ դարում մենք չունեինք Ushahidi։

That's the second half of cognitive surplus.

Դա կոգնիտիվ ավելցուկի երկրորդ մասն է։

The media landscape in the 20th century

20-րդ դարում լրատվությունը

was very good at helping people consume,

օգնում էր մարդկանց սպառել։

and we got, as a result,

Եվ որպես արդյունք, մենք շատ լավ

very good at consuming.

սովորեցինք սպառել։

But now that we've been given media tools --

Բայց այժմ, երբ մեզ տրվել են լրատվական գործիքներ,

the Internet, mobile phones -- that let us do more than consume,

ինտերնետ, բջջային հեռախոսներ, դա թույլ է տալիս մեզ ավելին անել,

what we're seeing is that people weren't couch potatoes

մենք տեսնում ենք, որ մարդիկ ծույլ էին, ոչ թե այն պատճառով,

because we liked to be.

որ նրանց դուր էր գալիս ոչինչ չանել։

We were couch potatoes because that was

Մենք ծույլ էինք, որովհետև,

the only opportunity given to us.

դա միակ հնարավորությունն էր, որ մեզ տրվել էր։

We still like to consume, of course.

Իհարկե մեզ այժմ նույնպես դուր է գալիս սպառել։

But it turns out we also like to create,

Բայց պարզվում է, որ մեզ նաև դուր է գալիս ստեղծել,

and we like to share.

և մեզ դուր է գալիս կիսվել մարդկանց հետ։

And it's those two things together --

Եվ այդ երկուսը միասին,

ancient human motivation

հնագույն մարդկային մոտիվացիան

and the modern tools to allow that motivation

և ժամանակակից գործիքներն են, որ մոտիվացիա են հանդիսանում

to be joined up in large-scale efforts --

դրանք միավորելու համար որպիսի խոշոր ծրագրեր իրականացնեն

that are the new design resource.

և հենց դրանք են նորագույն ռեսուրսները։

And using cognitive surplus,

Օգտագործելով կոգնիտիվ ավելցուկը

we're starting to see truly incredible experiments

մենք սկսում ենք տեսնել զարմանահրաշ արդյունքներ

in scientific, literary,

գիտական, գրական,

artistic, political efforts.

գեղարվեստական, քաղաքական ոլորտներում։

Designing.

Դիզայնի մեջ։

We're also getting, of course, a lot of LOLcats.

Մենք նաև իհարկե ստանում ենք բազմաթիվ LOLcats-ներ։

LOLcats are cute pictures of cats

LOLcats-ը դրանք կատուների նկարներ են,

made cuter with the addition of cute captions.

որոնց ավելացված է ծիծաղելի գրություններ։

And they are also

Դրանք նույնպես հանդիսանում են

part of the abundant media landscape we're getting now.

հարուստ լրատվական աշխարհի մի մասը ներկայումս։

This is one of the participatory --

Սա հանդիսանում է մասնակցային

one of the participatory models

մոդելներից մեկը,

we see coming out of that, along with Ushahidi.

որն առաջ է եկել Ushahidi-ի հետ մեկտեղ։

Now I want to stipulate, as the lawyers say,

Ես հավաստիացնում ես ձեզ,

that LOLcats are the stupidest possible

որ LOLcats-ը աշխարհի ամենահիմար

creative act.

ստեղծագործական գործունեությունն է։

There are other candidates of course,

Իհարկե կան նաև այլ թեկնածուներ էլ,

but LOLcats will do as a general case.

բայց, որպես օրինակ, կարող ենք դիտարկել LOLcats-ը։

But here's the thing:

Ահա թե ինչումն է բանը։

The stupidest possible creative act

Ամենահիմար ստեղծագործական գործունեությունը

is still a creative act.

անգամ ստեղծագործական գործունեություն է։

Someone who has done something like this,

Ցանկացած մեկը, որ նման բան է արել,

however mediocre and throwaway,

անկախ նրանից, որ դա «թափելու բան է»,

has tried something, has put something forward in public.

նա փորձել է ստեղծել ինչ-որ բան հանրության համար։

And once they've done it, they can do it again,

Եվ, եթե մարդիկ մեկ անգամ նման դա են անում, նրանք կարող են դա կրկին անել։

and they could work on getting it better.

Եվ նրանք կարող են աշխատել այն ավելի լավը դարձնել։

There is a spectrum between mediocre work and good work,

Միջին և լավ աշխատանքի միջև գոյություն ունի սպեկտր։

and as anybody who's worked as an artist or a creator knows,

Եվ ինչպես ցանկացած արվեստագետ կամ ստեղծագործող անձ գիտի

it's a spectrum you're constantly

այդ սպեկտրի վերին մասին հասնելու համար

struggling to get on top of.

անընդհատ պետք է պայքարել:

The gap is between

Տարբերությունը

doing anything and doing nothing.

ինչ-որ բան անելու և ոչինչ չանելու մեջ է։

And someone who makes a LOLcat

Եվ ինչ-որ մեկը, ով պատրաստել է LOLcat

has already crossed over that gap.

արդեն անցել է այդ սահմանը։

Now it's tempting to want to get the Ushahidis

Առանց LOLcats-ի Ushahidi-ին հասնելու միտքը

without the LOLcats, right,

շատ գայթակղիչ է, այդպես չէ՞,

to get the serious stuff without the throwaway stuff.

հասնել լուրջ բաների առանց «զիբիլիով» զբաղվելու։

But media abundance never works that way.

Բայց լրատվամիջոցները երբեք այդպես չեն գործել։

Freedom to experiment means freedom to experiment with anything.

Փորձարկման ազատությունը նշանակում է ազատություն փորձարկելու ցանկացած բան։

Even with the sacred printing press,

Նույնիսկ «սրբազան» տպագիր մամուլի դեպքում

we got erotic novels 150 years

մենք ստացել ենք սիրային պատմվածքներ և 150 տարի հետո միայն

before we got scientific journals.

գիտական ամսագրեր։

So before I talk about

Բայց մինչ ես կխոսեմ

what is, I think, the critical difference

LOLcats-ի և Ushahidi-ի միջև

between LOLcats and Ushahidi,

հիմնական տարբերության մասին,

I want to talk about

ես ուզում եմ խոսել

their shared source.

դրանց ընդհանուր աղբյուրի մասին։

And that source is design for generosity.

Եվ այդ աղբյուրը առատաձեռնությանն է։

It is one of the curiosities of our historical era

Հետաքրքրականն այն է, որ մեր պատմական դարաշրջանում,

that even as cognitive surplus

երբ կոգնիտիվ ավելցուկը

is becoming a resource we can design around,

դառնում է մի ռեսուրս, որ մենք կարող ենք օգտագործել,

social sciences are also starting to explain

հասարակագետները նաև սկսում են բացատրել,

how important

թե որքան կարևոր է

our intrinsic motivations are to us,

ներքին մոտիվացիան,

how much we do things because we like to do them

թե որքան բան ենք մենք անում այն պատճառով, որ սիրում ենք դա անել,

rather than because our boss told us to do them,

և ոչ թե որովհետև մեր տնօրենն է այդպես կարգադրել,

or because we're being paid to do them.

և ոչ էլ որովհետև մենք գումար ենք ստանում դա անելու համար։

This is a graph from a paper

Սա գրաֆիկ է մի հետազոտությունից,

by Uri Gneezy and Aldo Rustichini,

որն իրականացրել են Ուրի Գնեզին և Ալդո Ռաստիչինին,

who set out to test, at the beginning of this decade,

ովքեր այս տանամյակի սկզբին մի փորձ են արել,

what they called "deterrence theory."

որը նրանք անվանել են «հետ պահող տեսություն»։

And deterrence theory is a very simple theory of human behavior:

Հետ պահող տեսությունը մարդկային վարքագծի շատ պարզ տեսություն է։

If you want somebody to do less of something,

Եթե ցանկանում եք, որ ինչ-որ մեկը ինչ-որ մի բան ավելի քիչ անի,

add a punishment and they'll do less of it.

պատիժ մտցրեք, և մարդիկ ավելի քիչ այդ բանը կանեն։

Simple, straightforward, commonsensical --

Պարզ է, շիտակ և իրականությանը մոտ,

also, largely untested.

ինչպես նաև չփորձարկված։

And so they went and studied

Եվ այդպիսով, նրանք ուսումնասիրեցին

10 daycare centers in Haifa, Israel.

10 մանկապարտեզ Երուսաղեմի Հայֆա քաղաքում։

They studied those daycare centers

Նրանք ուսումնասիրեցին այդ մանկապարտեզները

at the time of highest tension,

ամենալարված ժամանակաշրջանում,

which is pick-up time.

որը երեխաներին մանկապարտեզից տուն տանելու ժամանակահատվածն էր։

At pick-up time the teachers,

Երբ մոտենում է երեխաներին տուն տանելու ժամանակը, մանկավարժները,

who have been with your children all day,

որոնք ամբողջ օրն անցկացրել են ձեր երեխաների հետ,

would like you to be there at the appointed hour to take your children back.

ցանկանում են, որ դուք ճիշտ ժամանակին գաք և երեխաներին տանեք տուն։

Meanwhile, the parents -- perhaps a little busy at work, running late, running errands --

Մինչդեռ ծնողները, որոնք միգուցե մի փոքր զբաղված են աշխատանքի վայրում, այլ գործեր ունեն,

want a little slack to pick the kids up late.

ցանկանում են մի փոքր ավելի ուշ երեխաներին վերցնել մանկապարտեզից։

So Gneezy and Rustichini said,

Այսպիսով, Գնիզին և Ռաստիչին հարց տվեցին,

"How many instances of late pick-ups

«Ինչքա՞ն դեպք է գրանցվել 10 մանկապարտեզում,

are there at these 10 daycare centers?"

երբ ծնողներն ուշ են եկել երեխաների հետևից»։

Now they saw -- and this is what the graph is,

Նրանք տեսան, և դա պատկերված է գրաֆիկի վրա,

these are the number of weeks and these are the number of late arrivals --

սրանք շաբաթներն են, սա` ուշ այցերի քանակը,

that there were between six and 10

որ միջին հաշվով եղել է 6-10 դեպք,

instances of late pick-ups

երբ ծնողներն ուշացել են,

on average in these 10 daycare centers.

բոլոր 10 մանկապարտեզներում։

So they divided the daycare centers into two groups.

Այսպիսով, նրանք բաժանեցին մանկապարտեզներն երկու խմբի։

The white group there

Սպիտակ խումբն այստեղ

is the control group; they change nothing.

վերահսկվող խումբն է, այնտեղ ոչ մի բան չի փոխվել։

But the group of daycare centers represented by the black line,

Բայց սևով նշված մանկապարտեզների խմբում

they said, "We are changing this bargain

նրանք ասեցին, «Մենք փոխում ենք պայմանները

as of right now.

հենց այս պահից սկսած։

If you pick your kid up more than 10 minutes late,

Եթե դուք ուշանում եք ավելի քան 10 րոպե,

we're going to add a 10 shekel fine to your bill.

մենք ավելացնում ենք 10 շեկել ձեր երեխայի վարձին։

Boom. No ifs, ands or buts."

Հենց այդպես։ Ոչ մի բացառություն»։

And the minute they did that,

Եվ այն պահից, երբ պայմանները փոխվեցին,

the behavior in those daycare centers changed.

այդ մանկապարտեզներում ծնողների վարքը փոխվեց։

Late pick-ups went up

Ուշացումների քանակն աճեց

every week for the next four weeks

ամեն շաբաթ յուրաքանչյուր հաջորդ չորս շաբաթվա ընթացքում,

until they topped out at triple the pre-fine average,

մինչև դրանք հասան մինչ տուգանքը եղած ուշացումների թվի եռապատիկին,

and then they fluctuated

և դրանից հետո տատանվեցին

at between double and triple the pre-fine average

մինչ տուգանքն եղած ուշացումների թվի կրկնապատիկի և եռապատիկի միջև,

for the life of the fine.

այնքան ժամանակ քանի դեռ տուգանքն ուժի մեջ էր։

And you can see immediately what happened, right?

Եվ միանգամից երևում է, թե ինչ տեղի ունեցավ, այդպես չէ՞։

The fine broke the culture

Տուգանքը կոտրեց մանկապարտեզների

of the daycare center.

մշակույթը։

By adding a fine,

Տուգանքն ավելացնելով,

what they did was communicate to the parents

նրանք կարծես հաղորդեցին ծնողներին,

that their entire debt to the teachers

որ ծնողների ամբողջ պարտքից ուսուցիչներին

had been discharged

կարելի է ազատվել

with the payment of 10 shekels,

10 շեկել վճարելով,

and that there was no residue of guilt or social concern

առանց խղճի խայթի կամ անհանգստության,

that the parents owed the teachers.

որ ծնողները նախկինում կարող էին ունենալ։

And so the parents, quite sensibly, said,

Եվ այդպես ծնողները մտածեցին,

"10 shekels to pick my kid up late?

«Ուշացման համար 10 շեկե՞լ է պետք վճարել։

What could be bad?"

Ի՞նչ վատ բան կա դրա մեջ»։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

The explanation of human behavior

Մարդկային վարքագծի բացատրությունը,

that we inherited in the 20th century

որը մենք ժառանգել ենք 20-րդ դարում,

was that we are all rational, self-maximizing actors,

ասում է, որ մենք բոլորս ռացիոնալ էակներ ենք։

and in that explanation --

Եվ այդ բացատրության համաձայն,

the daycare center had no contract --

քանի դեռ մանկապարտեզները չունեին որևէ պայմանագիր,

should have been operating without any constraints.

նրանք պիտի աշխատեին առանց որևէ հարկադրման։

But that's not right.

Բայց այդպես չէր իրականում։

They were operating with social constraints

Նրանք աշխատում էին սոցիալական հարկադրման ներքո,

rather than contractual ones.

չնայած նրան, որ պայմանագիր չկար։

And critically, the social constraints

Եվ իրականում, սոցիալական հարկադրումը

created a culture that was more generous

ստեղծել էր մի մշակույթ, որն ավելի մեծահոգի էր,

than the contractual constraints did.

քան պայմանագրային հարկադրումը։

So Gneezy and Rustichini run this experiment for a dozen weeks --

Այսպիսով Գնիզին և Ռաստիչին փորձն անցկացրեցին մի քանի շաբաթ,

run the fine for a dozen weeks --

տուգանքը պահպանեցին այդ շաբաթների ընթացքում,

and then they say, "Okay, that's it. All done; fine."

որից հետո նրանք ասեցին, «Լավ, բավական է։ Ամեն ինչ պարզ է»։

And then a really interesting thing happens:

Այնուհետև մի հետաքրքիր բան տեղի ունեցավ։

Nothing changes.

Տուգանքը դադարեցնելուց հետո ոչ մի բան չփոխվեց։

The culture that got broken by the fine

Մշակույթը, որը կոտրվել էր տուգանքի պատճառով,

stayed broken when the fine was removed.

այդպես կոտրված էլ մնաց տուգանը վերացնելուց հետո։

Not only are economic motivations

Ոչ միայն տնտեսական և

and intrinsic motivations

ներքին մոտիվացիաներն

incompatible,

անհամադրելի են,

that incompatibility

այդ անհամադրելիությունը

can persist over long periods.

կարող է պահպանվել երկար ժամանակ։

So the trick

Կարևորը,

in designing these kinds of situations

նման իրավիճակներ ստեղծելիս,

is to understand where you're relying on

հասկանալն է, թե երբ պետք է հույս դնել

the economic part of the bargain -- as with the parents paying the teachers --

տնտեսական գործոնի վրա, ինչպես ծնողների տուգանք վճարման դեպքում,

and when you're relying on the social part of the bargain,

և երբ հույս դնել սոցիալական գործոնի վրա,

when you're really designing for generosity.

այն դեպքում, երբ առատաձեռնության մշակույթ եք ստեղծում։

This brings me back to the LOLcats

Սա կրկին բերում է ինձ LOLcats-ի և

and to Ushahidi.

Ushahidi-ի հարցին։

This is, I think, the range that matters.

Կարծում եմ, այստեղ կարևորը մասնակիցների լայն շրջանն է։

Both of these rely on cognitive surplus.

Դրանք երկուսն էլ հիմնված են կոգնիտիվ ավելցուկի վրա։

Both of these design for the assumption

Երկուսն էլ հիմնված են այն ենթադրության վրա,

that people like to create and we want to share.

որ մարդկանց դուր է գալիս ստեղծել և միմյանց հետ կիսվել։

Here is the critical difference between these:

Ահա դրանց միջև գոյություն ունեցող կարևոր տարբերությունը․

LOLcats is communal value.

LOLcats-ը համայնական արժեք է։

It's value created by the participants

Դա արժեք է, որ ստեղծվում է մասնակիցների կողմից

for each other.

միմյանց համար։

Communal value on the networks we have

Համայնական արժեքը, որը գոյություն ունի ցանցում

is everywhere --

ամենուր է։

every time you see a large aggregate

Յուրաքանչյուր անգամ, երբ դուք տեսնում եք մեծ չափի

of shared, publicly available data,

կամ համատեղ, հանրային մատչելի տեղեկատվություն,

whether it's photos on Flickr

լինի դա լուսանկարներ Flickr-ում,

or videos on Youtube or whatever.

թե տեսահոլովակներ Youtube-ում կամ ցանկացած այլ բան։

This is good. I like LOLcats as much as the next guy,

Դա լավ է։ Ինձ դուր են գալիս LOLcats-ը, միգուցե նույնիսկ ավելի

maybe a little more even,

քան մեկ ուրիշին։

but this is also

Բայց սա նաև

a largely solved problem.

մեծ հաշվով լուծված խնդիր է։

I have a hard time envisioning a future

Ես դժվարությամբ եմ պատկերացնում, որ ապագայում,

in which someone is saying,

որտեղ ինչ-որ մեկը հարցնի․

"Where, oh where, can I find a picture

«Որտեղի՞ց, որտեղի՞ց կարող եմ գտնել

of a cute cat?"

կատվի նկար»։

Ushahidi, by contrast,

Ushahidi-ն, ի տարբերություն,

is civic value.

քաղաքացիական արժեք է։

It's value created by the participants

Դա արժեք է, որ ստեղծվել է մասնակիցների կողմից,

but enjoyed by society as a whole.

և ամբողջ հասարակությունը վայելում է այն։

The goals set out by Ushahidi

Ushahidi-ի կողմից սահմանված նպատակը,

are not just to make life better

կյանքի բարելավումն է ոչ միայն

for the participants,

մասնակիցների համար,

but to make life better for everyone in the society

այն նաև այն հասարակության յուրաքանչյուր անդամի համար,

in which Ushahidi is operating.

որտեղ Ushahidi-ն գործում է։

And that kind of civic value

Եվ այդպիսի քաղաքացիական արժեքը

is not just a side effect

պարզապես մարդկային մոտիվացիայի

of opening up to human motivation.

կողմնակի ազդեցություն չէ։

It really is going to be a side effect

Այն իրականում լինելու է կողմնակի ազդեցություն

of what we, collectively,

այն բանի, ինչ մենք հավաքական ուժերով,

make of these kinds of efforts.

ստեղծելու ենք մեր ջանքերով։

There are a trillion

Յուրաքանչյուր տարի մենք ունենք

hours a year

տրիլիոն ժամ

of participatory value

համատեղ արժեք ստեղծելու

up for grabs.

համար։

That will be true year-in and year-out.

Այդպես է լինելու երկար տարիներ։

The number of people who are going to be able

Մարդկանց թիվը, որոնք կկարողանան

to participate in these kinds of projects

մասնակցել այդպիսի ծրագրերին

is going to grow,

պատրաստվում է աճել։

and we can see that organizations

Եվ մենք կարող ենք տեսնել, որ կազմակերպությունները,

designed around a culture of generosity

որոնք ստեղծված են մեծահոգության մշակութի հիման վրա,

can achieve incredible effects

կարող են ունենալ հրաշալի արդյունքներ,

without an enormous amount of contractual overhead --

առանց հսկայական ծախսեր անելու։

a very different model

Սա շատ տարբերվում է

than our default model for large-scale group action in the 20th century.

20-րդ դարի մեծաքանակ խմբակային գործունեության համար նախատեսված մոդելից։

What's going to make the difference here

Այստեղ կարևորն այն է

is what Dean Kamen said,

ինչ ասել է գյուտարար և ձեռնարկիչ

the inventor and entrepreneur.

Դին Կամենը։

Kamen said, "Free cultures get what they celebrate."

Կամենն ասել է․ «Ազատ մշակույթը ստանում է այն ինչ փառաբանում է»։

We've got a choice before us.

Մենք ընտրություն ունենք մեր առջև։

We've got this trillion hours a year.

Մենք ունենք տարվա մեջ տրիլիոն ժամ։

We can use it to crack each other up, and we're going to do that.

Մենք կարող ենք օգտագործել այն միմյանց վնաս պատճառելու համար, և մենք այդպես էլ անելու ենք։

That, we get for free.

Դա շատ հեշտ է։

But we can also celebrate

Բայց մենք նաև կարող ենք փառաբանել,

and support and reward the people

աջակցել և պարգևել մարդկանց,

trying to use cognitive surplus

որոնք օգտագործում են կոգնիտիվ ավելցուկ,

to create civic value.

քաղաքացիական արժեք ստեղծելու համար։

And to the degree we're going to do that, to the degree we're able to do that,

Եվ այնքանով որքանով, որ մենք անենք դա, այնքանով որքանով, որ մենք կարողանանք անել դա,

we'll be able to change society.

մենք կկարողանաք փոխել հասարակությունը։

Thank you very much.

Շատ շնորհակալություն։