Murray Gell-Mann: Beauty and truth in physics

Μετάφραση: Maria Boura Επιμέλεια: Victor Carras

Thank you for putting up these pictures of my colleagues over here.

Σας ευχαριστώ που βάλατε αυτές τις φωτογραφίες των συναδέλφων μου εδώ.

(Laughter) We'll be talking about them.

(Γέλια)

Θα μιλήσουμε για αυτούς.

Θα προσπαθήσω να κάνω ένα πείραμα.

Now, I'm going try an experiment. I don't do experiments, normally. I'm a theorist.

Κανονικά δεν κάνω πειράματα. Είμαι θεωρητικός.

Αλλά θέλω να δω τι θα συμβεί αν πατήσω αυτό το κουμπί.

But I'm going see what happens if I press this button.

Sure enough. OK. I used to work in this field of elementary particles.

Σίγουρα. Εντάξει.

Κάποτε δούλευα σε αυτό το πεδίο της σωματιδιακής φυσικής.

Τι συμβαίνει στην ύλη αν την κόψετε πολύ ψιλά;

What happens to matter if you chop it up very fine?

Από τι αποτελείται;

What is it made of?

Και οι νόμοι αυτών των σωματιδίων ισχύουν σε όλο το Σύμπαν,

And the laws of these particles are valid throughout the universe,

και είναι έντονα συνδεδεμένοι με την ιστορία του Σύμπαντος.

and they're very much connected with the history of the universe.

Γνωρίζουμε πολλά για τέσσερις δυνάμεις.

We know a lot about four forces. There must be a lot more,

Πρέπει να υπάρχουν πολλές παραπάνω,

but those are at very, very small distances,

αλλά είναι σε πολύ, πολύ μικρές αποστάσεις,

and we haven't really interacted with them very much yet.

και δεν έχουμε αλληλεπιδράσει με αυτές πολύ ακόμα.

The main thing I want to talk about is this:

Το κυρίως θέμα για το οποίο θέλω να μιλήσω είναι αυτό:

ότι έχουμε αυτήν την αξιοσημείωτη εμπειρία στον κλάδο της θεμελιώδους φυσικής,

that we have this remarkable experience in this field of fundamental physics

πως η ομορφιά αποτελεί ένα πολύ επιτυχές κριτήριο

that beauty is a very successful criterion for choosing the right theory.

για την επιλογή της σωστής θεωρίας.

Και γιατί, στο καλό, να είναι έτσι;

And why on earth could that be so?

Λοιπόν, ορίστε ένα παράδειγμα από τη δική μου εμπειρία.

Well, here's an example from my own experience.

It's fairly dramatic, actually, to have this happen.

Είναι πολύ δραματικό που όντως συνέβη αυτό.

Three or four of us, in 1957,

Τρεις ή τέσσερις από μας, το 1957, διατυπώσαμε μια μερικώς πλήρη θεωρία

put forward a partially complete theory of one of these forces, this weak force.

για μια από αυτές τις δυνάμεις, την ασθενή [πυρηνική] δύναμη.

And it was in disagreement with seven -- seven, count them, seven experiments.

Και ερχόταν σε αντίθεση με εφτά -εφτά, μετρήστε τα, εφτά- πειράματα.

Experiments were all wrong.

Τα πειράματα ήταν εντελώς λάθος.

Και δημοσιεύσαμε χωρίς να το γνωρίζουμε,

And we published before knowing that,

γιατί υποθέσαμε, αφού είναι τόσο όμορφη, πρέπει να είναι σωστή!

because we figured it was so beautiful, it's gotta be right!

Τα πειράματα έπρεπε να είναι λάθος, και ήταν.

The experiments had to be wrong, and they were.

Ο φίλος εδώ, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν,

Now our friend over there, Albert Einstein,

used to pay very little attention when people said,

έδινε πολύ λίγη σημασία όταν του έλεγαν,

«Ξέρεις, υπάρχει κάποιος με ένα πείραμα που διαφωνεί με την ειδική σχετικότητα,

"You know, there's a man with an experiment that seems to disagree with special relativity.

ο Μίλλερ. Τι λες για αυτό;»

DC Miller. What about that?" And he would say, "Aw, that'll go away." (Laughter)

Και αυτός έλεγε, «Α, αυτό θα περάσει».

(Γέλια)

Now, why does stuff like that work? That's the question.

Τώρα, πώς δουλεύει κάτι τέτοιο; Αυτή είναι η ερώτηση.

Now, yeah, what do we mean by beautiful? That's one thing.

Τι εννοούμε όταν μιλάμε για ομορφιά;

Αυτό είναι το ένα.

I'll try to make that clear -- partially clear.

Θα προσπαθήσω να το κάνω σαφές - μερικώς.

Γιατί να δουλεύει, και έχει κάποια σχέση με τους ανθρώπους;

Why should it work, and is this something to do with human beings?

Θα σας δώσω την απάντηση για το τελευταίο που έθεσα,

I'll let you in on the answer to the last one that I offer,

και αυτή είναι, δεν έχει καμία σχέση με τους ανθρώπους.

and that is, it has nothing to do with human beings.

Somewhere in some other planet, orbiting some very distant star,

Κάπου σε κάποιον άλλο πλανήτη,

που περιφέρεται γύρω από κάποιο πολύ μακρινό αστέρι

maybe in a another galaxy,

ίσως σε κάποιον άλλο γαλαξία,

θα μπορούσαν να υπάρχουν οντότητες τουλάχιστον όσο ευφυείς όσο εμείς,

there could well be entities that are at least as intelligent as we are,

and are interested in science. It's not impossible; I think there probably are lots.

και να ενδιαφέρονται για την επιστήμη.

Δεν είναι αδύνατο· πιστεύω ότι μάλλον υπάρχουν πολλές.

Very likely, none is close enough to interact with us.

Πολύ πιθανόν, καμία δεν είναι αρκετά κοντά για να αλληλεπιδράσει μαζί μας.

But they could be out there, very easily.

Αλλά θα μπορούσαν να είναι εκεί έξω, άνετα.

And suppose they have, you know, very different sensory apparatus, and so on.

Και υποθέστε ότι έχουν πολύ διαφορετικό σύστημα αισθητήρων, και τα λοιπά.

Έχουν 7 πλοκάμια, και 14 μικρά, σύνθετα μάτια,

They have seven tentacles, and they have 14 little funny-looking compound eyes,

και εγκέφαλο σε σχήμα σαν κουλουράκι.

and a brain shaped like a pretzel.

Θα είχαν πράγματι διαφορετικούς νόμους;

Would they really have different laws?

Υπάρχουν πολλοί που το πιστεύουν, και νομίζω ότι είναι απόλυτη ανοησία.

There are lots of people who believe that, and I think it is utter baloney.

Πιστεύω ότι υπάρχουν νόμοι εκεί έξω,

I think there are laws out there,

and we of course don't understand them at any given time very well

και τους οποίους δεν τους καταλαβαίνουμε πολύ καλά - αλλά προσπαθούμε.

-- but we try. And we try to get closer and closer.

Και προσπαθούμε να φτάσουμε όλο και πιο κοντά.

Και κάποια μέρα, ίσως να μπορέσουμε να βρούμε

And someday, we may actually figure out the fundamental unified theory

τη θεμελιώδη ενοποιημένη θεωρία των σωματιδίων και των δυνάμεων,

of the particles and forces, what I call the "fundamental law."

αυτό που εγώ αποκαλώ τον «θεμελιώδη νόμο».

Ίσως να μην είμαστε και τόσο μακριά από αυτό.

We may not even be terribly far from it.

Αλλά ακόμα και εάν δεν το συναντήσουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας,

But even if we don't run across it in our lifetimes,

we can still think there is one out there,

μπορούμε να συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι υπάρχει εκεί έξω,

και απλώς προσπαθούμε να πάμε όλο και πιο κοντά σε αυτό.

and we're just trying to get closer and closer to it.

I think that's the main point to be made.

Πιστεύω αυτό είναι το βασικό σημείο.

Εκφράζουμε αυτά τα πράγματα μαθηματικώς.

We express these things mathematically.

Και όταν τα μαθηματικά είναι πολύ απλά

And when the mathematics is very simple --

when in terms of some mathematical notation,

-όταν με βάση κάποιο μαθηματικό συμβολισμό

μπορείτε να γράψετε μια θεωρία σε έναν πολύ μικρό χώρο,

you can write the theory in a very brief space, without a lot of complication --

χωρίς να είναι περίπλοκη-

αυτό ουσιαστικά εννοούμε όταν μιλάμε για ομορφιά ή κομψότητα.

that's essentially what we mean by beauty or elegance.

Να τι έλεγα για τους νόμους. Υπάρχουν όντως.

Here's what I was saying about the laws. They're really there.

Σίγουρα το πίστευε ο Νεύτωνας.

Newton certainly believed that.

Και είπε,

And he said, here, "It is the business of natural philosophy to find out those laws."

«Είναι δουλειά της φυσικής φιλοσοφίας να ανακαλύψει αυτούς τους νόμους».

The basic law, let's say -- here's an assumption.

Ορίστε μια υπόθεση:

η υπόθεση είναι ότι ο βασικός νόμος παίρνει στην πραγματικότητα

The assumption is that the basic law really takes the form

of a unified theory of all the particles.

τη μορφή μιας ενοποιημένης θεωρίας όλων των σωματιδίων.

Τώρα, κάποιοι την αποκαλούν τη «θεωρία των πάντων».

Now, some people call that a theory of everything.

Αυτό είναι λάθος,

That's wrong because the theory is quantum mechanical.

γιατί η θεωρία είναι κβαντομηχανική.

Και δε θα μπω σε πολλές λεπτομέρειες για την κβαντομηχανική, και τα λοιπά.

And I won't go into a lot of stuff about quantum mechanics and what it's like, and so on.

Έχετε ακούσει πολλά λάθος πράγματα για αυτήν ούτως ή άλλως.

You've heard a lot of wrong things about it anyway. (Laughter)

(Γέλια)

Υπάρχουν ακόμα και ταινίες για αυτή με πολλά λάθη.

There are even movies about it with a lot of wrong stuff.

But the main thing here is that it predicts probabilities.

Αλλά το βασικό εδώ είναι ότι προβλέπει πιθανότητες.

Καμιά φορά αυτές οι πιθανότητες είναι σχεδόν βεβαιότητες.

Now, sometimes those probabilities are near certainties.

Και σε πολλές γνωστές περιπτώσεις, φυσικά και είναι.

And in a lot of familiar cases, they of course are.

But other times they're not, and you have only probabilities for different outcomes.

Αλλά άλλες φορές δεν είναι,

και έχετε μόνο πιθανότητες για διαφορετικά αποτελέσματα.

Και αυτό σημαίνει, λοιπόν, πως η ιστορία του Σύμπαντος

So what that means is that the history of the universe is not determined just by the fundamental law.

δεν είναι προκαθορισμένη απλώς από τον θεμελιώδη νόμο.

Είναι αυτός ο θεμελιώδης νόμος και αυτή η απίστευτα μεγάλη σειρά ατυχημάτων,

It's the fundamental law and this incredibly long series of accidents,

ή τυχαίων εκβάσεων, που υπάρχουν επιπροσθέτως.

or chance outcomes, that are there in addition.

And the fundamental theory doesn't include those chance outcomes; they are in addition.

Και η θεμελιώδης θεωρία δεν περιλαμβάνει αυτά τα τυχαία αποτελέσματα·

είναι επιπρόσθετα.

Άρα δεν είναι η θεωρία των πάντων.

So it's not a theory of everything. And in fact, a huge amount of the information

Και στην πραγματικότητα, τεράστιο μέρος της πληροφορίας

in the universe around us comes from those accidents,

στο Σύμπαν γύρω μας προέρχεται από αυτά τα ατυχήματα,

και όχι απλώς από τους θεμελιώδεις νόμους.

and not just from the fundamental laws.

Now, it's often said that getting closer and closer

Συχνά λέγεται πως το να πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά στους θεμελιώδεις νόμους

to the fundamental laws by examining phenomena at low energies, and then higher energies,

με την μελέτη των φαινομένων

σε χαμηλές ενέργειες, και μετά σε υψηλότερες ενέργειες,

ή μικρότερες αποστάσεις, και μετά σε μικρότερες αποστάσεις,

and then higher energies, or short distances, and then shorter distances,

και μετά ακόμα μικρότερες αποστάσεις, και πάει λέγοντας,

and then still shorter distances, and so on, is like peeling the skin of an onion.

είναι σαν να ξεφλουδίζουμε ένα κρεμμύδι.

And we keep doing that,

Και συνεχίζουμε να το κάνουμε,

και κατασκευάζουμε ακόμα πιο ισχυρά μηχανήματα,

and build more powerful machines, accelerators for particles.

επιταχυντές για σωματίδια.

Κοιτάμε όλο και πιο βαθιά στη δομή των σωματιδίων,

We look deeper and deeper into the structure of particles,

και με αυτόν τον τρόπο

and in that way we get probably closer and closer to this fundamental law.

πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά σε αυτόν τον θεμελιώδη νόμο.

Αυτό που συμβαίνει είναι πως όσο εμείς το κάνουμε αυτό,

Now, what happens is that as we do that, as we peel these skins of the onion,

όσο αφαιρούμε τα στρώματα του κρεμμυδιού,

και πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά στον νόμο που βρίσκεται από κάτω,

and we get closer and closer to the underlying law,

we see that each skin has something in common with the previous one,

βλέπουμε πως κάθε στρώμα έχει κάτι κοινό με το προηγούμενο,

και με το επόμενο.

and with the next one. We write them out mathematically,

Τα καταγράφουμε μαθηματικώς,

και βλέπουμε πως χρησιμοποιούν πολύ παρόμοια μαθηματικά.

and we see they use very similar mathematics.

Απαιτούν πολύ παρόμοια μαθηματικά.

They require very similar mathematics.

Αυτό είναι πραγματικά εντυπωσιακό, και είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό

That is absolutely remarkable, and that is a central feature

αυτού που προσπαθώ να πω σήμερα.

of what I'm trying to say today.

Ο Νεύτωνας το ονόμασε

Newton called it -- that's Newton, by the way -- that one.

-αυτός είναι ο Νεύτωνας, παρεμπιπτόντως- αυτός εκεί.

This one is Albert Einstein. Hi, Al! And anyway,

Αυτός εδώ είναι ο Άλμπερτ Αϊνστάιν. Γεια σου, Αλ!

Και τέλος πάντων, είπε,

he said, "nature conformable to herself" -- personifying nature as a female.

«Η φύση σε συμφωνία με τον εαυτό της»,

προσωποποιώντας τη φύση ως θηλυκή.

And so what happens is that the new phenomena,

Αυτό που συμβαίνει, λοιπόν,

είναι πως τα νέα φαινόμενα, τα νέα στρώματα,

the new skins, the inner skins of the slightly smaller skins of the onion

τα εσωτερικά και λεπτότερα στρώματα του κρεμμυδιού, στα οποία φτάνουμε,

that we get to, resemble the slightly larger ones.

μοιάζουν με τα ελαφρώς μεγαλύτερα.

And the kind of mathematics that we had for the previous skin

Και τα μαθηματικά που είχαμε για τo προηγούμενo στρώμα

είναι σχεδόν τα ίδια με αυτά που χρειαζόμαστε για το επόμενο στρώμα.

is almost the same as what we need for the next skin.

Και γι' αυτό οι εξισώσεις φαίνονται τόσο απλές.

And that's why the equations look so simple.

Διότι χρησιμοποιούν μαθηματικά που ήδη έχουμε.

Because they use mathematics we already have.

Ένα απλό παράδειγμα είναι αυτό: ο Νεύτωνας βρήκε τον νόμο της βαρύτητας,

A trivial example is this: Newton found the law of gravity,

which goes like one over the square of the distance between the things gravitated.

ο οποίος λέει:

η δύναμη της βαρύτητας είναι αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης.

Ο Κουλόμπ, στη Γαλλία, βρήκε τον ίδιο νόμο για τα ηλεκτρικά φορτία.

Coulomb, in France, found the same law for electric charges.

Ορίστε ένα παράδειγμα της ομοιότητας.

Here's an example of this similarity.

You look at gravity, you see a certain law.

Κοιτάτε τη βαρύτητα, βλέπετε έναν συγκεκριμένο νόμο.

Και μετά κοιτάτε τον ηλεκτρισμό.

Then you look at electricity. Sure enough. The same rule.

Βέβαια. Ο ίδιος κανόνας.

It's a very simple example.

Είναι ένα πολύ απλό παράδειγμα.

There are lots of more sophisticated examples.

Υπάρχουν πολλά πιο εξειδικευμένα παραδείγματα.

Η συμμετρία είναι πολύ σημαντική σε αυτή τη συζήτηση.

Symmetry is very important in this discussion.

You know what it means. A circle, for example,

Ξέρετε τι σημαίνει.

Ένας κύκλος, για παράδειγμα,

είναι συμμετρικός σε περιστροφές γύρω από το κέντρο του.

is symmetric under rotations about the center of the circle.

You rotate around the center of the circle, the circle remains unchanged.

Τον περιστρέφετε γύρω από το κέντρο του κύκλου,

κι ο κύκλος παραμένει αναλλοίωτος.

Παίρνετε μια σφαίρα, σε τρεις διαστάσεις, την περιστρέφετε γύρω από το κέντρο της,

You take a sphere, in three dimensions, you rotate around the center of the sphere,

and all those rotations leave the sphere alone.

και όλες αυτές οι περιστροφές αφήνουν τη σφαίρα ίδια.

Αυτές είναι συμμετρίες της σφαίρας.

They are symmetries of the sphere.

So we say, in general, that there's a symmetry

Λέμε γενικά πως υπάρχει μια συμμετρία

under certain operations if those operations leave the phenomenon,

κάτω από συγκεκριμένες δράσεις, εάν αυτές οι δράσεις αφήνουν το φαινόμενο,

ή την περιγραφή του, αμετάβλητο.

or its description, unchanged.

Οι εξισώσεις του Μάξγουελ είναι βεβαίως συμμετρικές

Maxwell's equations are of course symmetrical

κάτω από περιστροφές σε όλο τον χώρο.

under rotations of all of space.

Δεν έχει σημασία εάν περιστρέψουμε όλο τον χώρο κατά κάποια γωνία,

Doesn't matter if we turn the whole of space around by some angle,

δεν αλλάζει το φαινόμενο του ηλεκτρισμού ή του μαγνητισμού.

it doesn't leave the -- doesn't change the phenomenon of electricity or magnetism.

There's a new notation in the 19th century that expressed this,

Υπάρχει ένας νέος συμβολισμός τον 19ο αιώνα που το εκφράζει αυτό,

and if you use that notation, the equations get a lot simpler.

και αν χρησιμοποιήσετε αυτόν τον συμβολισμό,

οι εξισώσεις γίνονται πολύ πιο απλές.

Τότε ο Αινστάϊν, με την ειδική θεωρία της σχετικότητας,

Then Einstein, with his special theory of relativity,

κοίταξε ένα ολόκληρο σύνολο συμμετριών στις εξισώσεις του Μάξγουελ,

looked at a whole set of symmetries of Maxwell's equations,

which are called special relativity.

οι οποίες ονομάζονται ειδική σχετικότητα.

Και αυτές οι συμμετρίες, τότε,

And those symmetries, then, make the equations even shorter, and even prettier, therefore.

κάνουν τις εξισώσεις ακόμα πιο μικρές, και συνεπώς, πιο όμορφες.

Ας το δούμε.

Let's look. You don't have to know what these things mean, doesn't make any difference.

Δε χρειάζεται να γνωρίζετε τι σημαίνουν αυτά,

δεν κάνει κάποια διαφορά.

But you can just look at the form. (Laughter) You can look at the form.

Αλλά μπορείτε απλά να κοιτάξετε τον τύπο.

(Γέλια)

You see above, at the top, a long list

Βλέπετε εκεί πάνω, μια μεγάλη λίστα από εξισώσεις

of equations with three components for the three directions of space: x, y and z.

με τρεις συνιστώσες για τις τρεις διαστάσεις του χώρου:

χ, ψ, και ζ.

Κατόπιν, χρησιμοποιώντας διανυσματική ανάλυση,

Then, using vector analysis, you use rotational symmetry, and you get this next set.

χρησιμοποιείτε συμμετρία περιστροφής, και παίρνετε αυτό το επόμενο σύνολο.

Μετά χρησιμοποιείτε τη συμμετρία της ειδικής σχετικότητας

Then you use the symmetry of special relativity and you get an even simpler set

και παίρνετε ένα ακόμα πιο απλό σύνολο,

down here, showing that symmetry exhibits better and better.

εδώ κάτω, που δείχνει τη συμμετρία όλο και καλύτερα.

Όσο περισσότερη συμμετρία έχετε,

The more and more symmetry you have, the better you exhibit the simplicity and elegance of the theory.

τόσο καλύτερα δείχνετε τη λιτότητα και την κομψότητα της θεωρίας.

Στις τελευταίες δύο, η πρώτη εξίσωση λέει ότι τα ηλεκτρικά φορτία και ρεύματα

The last two, the first equation says that electric charges and currents

δημιουργούν όλα τα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία.

give rise to all the electric and magnetic fields.

Η δεύτερη εξίσωση λέει πως δεν υπάρχει μαγνητισμός πέρα από αυτόν.

The next -- second -- equation says that there is no magnetism other than that.

Ο μόνος μαγνητισμός προέρχεται από ηλεκτρικά φορτία και ρεύματα.

The only magnetism comes from electric charges and currents.

Someday we may find some slight hole in that argument.

Ίσως κάποια μέρα βρούμε μια μικρή τρύπα σε αυτό το επιχείρημα,

αλλά για την ώρα, έτσι έχει η κατάσταση.

But for the moment, that's the case.

Ορίστε μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη την οποία πολλοί δεν έχουν ακούσει.

Now, here is a very exciting development that many people have not heard of.

Θα έπρεπε να την έχουν ακούσει,

They should have heard of it, but it's a little tricky to explain in technical detail,

αλλά είναι λίγο περίπλοκη να εξηγηθεί με τεχνικές λεπτομέρειες,

οπότε δε θα το κάνω. Απλώς θα την αναφέρω.

so I won't do it. I'll just mention it. (Laughter)

(Γέλια)

But Chen Ning Yang, called by us "Frank" Yang -- (Laughter)

Αλλά ο Γιάνγκ Τσεν Νινγκ, τον οποίο φωνάζουμε «Φρανκ» Γιάνγκ,

(Γέλια)

και ο Μπομπ Μιλς διατύπωσαν, πριν από 50 χρόνια,

-- and Bob Mills put forward, 50 years ago,

αυτή τη γενίκευση των εξισώσεων του Μάξγουελ, με μια νέα συμμετρία.

this generalization of Maxwell's equations, with a new symmetry.

Μια εντελώς καινούρια συμμετρία.

A whole new symmetry.

Τα μαθηματικά ήταν παρόμοια, αλλά υπήρχε μια εντελώς καινούρια συμμετρία.

Mathematics very similar, but there was a whole new symmetry.

They hoped that this would contribute somehow to particle physics

Ήλπιζαν πως αυτή θα συνεισέφερε κάπως στη σωματιδιακή φυσική.

Αλλά δεν συνεισέφερε από μόνη της στη σωματιδιακή φυσική.

-- didn't. It didn't, by itself, contribute to particle physics.

But then some of us generalized it further. And then it did!

Αλλά μετά κάποιοι από μας το γενίκευσαν περαιτέρω.

Και τότε έγινε!

Και έδωσε μια πολύ όμορφη περιγραφή της ισχυρής και της ασθενούς δύναμης.

And it gave a very beautiful description of the strong force and of the weak force.

So here we say, again, what we said before:

Και τώρα λέμε πάλι αυτό που είπαμε πριν:

πως κάθε στρώμα του κρεμμυδιού παρουσιάζει μια ομοιότητα με τα γειτονικά στρώματα.

that each skin of the onion shows a similarity to the adjoining skins.

Τα μαθηματικά, λοιπόν, των γειτονικών στρωμάτων

So the mathematics for the adjoining skins is very similar to what we need for the new one.

μοιάζουν πολύ με αυτά που χρειαζόμαστε για το καινούριο στρώμα.

And therefore it looks beautiful

Και συνεπώς είναι πανέμορφο,

διότι ήδη ξέρουμε πώς να το γράψουμε με έναν όμορφο, περιεκτικό τρόπο.

because we already know how to write it in a lovely, concise way.

So here are the themes. We believe there is a unified theory underlying all the regularities.

Αυτά, λοιπόν, είναι τα κεντρικά θέματα.

Πιστεύουμε πως υπάρχει μια ενοποιημένη θεωρία κάτω από όλες τις κανονικότητες.

Βήματα προς την ενοποίηση δείχνουν την απλότητα.

Steps toward unification exhibit the simplicity.

Η συμμετρία παρουσιάζει την απλότητα.

Symmetry exhibits the simplicity.

Και υπάρχει και η ομοιότητα ανάμεσα στις κλίμακες -

And then there is self-similarity across the scales -- in other words,

με άλλα λόγια, ανάμεσα στα στρώματα του κρεμμυδιού.

from one skin of the onion to another one.

Κοντινή ομοιότητα.

Proximate self-similarity. And that accounts for this phenomenon.

Και σε αυτό οφείλεται αυτό το φαινόμενο.

Γι' αυτό η ομορφιά

That will account for why beauty is a successful criterion for selecting the right theory.

είναι ένα επιτυχημένο κριτήριο για την επιλογή της κατάλληλης θεωρίας.

Να τι είπε ο ίδιος ο Νεύτωνας:

Here's what Newton himself said:

«Η φύση σε συντονισμό και συμφωνία με τον εαυτό της».

"Nature is very consonant and conformable to her self."

Ένα πράγμα που σκεφτόταν ήταν κάτι που οι περισσότεροι από μας

One thing he was thinking of is something that most of us take for granted today,

θεωρούν δεδομένο σήμερα, αλλά στον καιρό του δεν ήταν δεδομένο.

but in his day it wasn't taken for granted.

Υπάρχει μια ιστορία, που ίσως να μην είναι απολύτως σωστή,

There's the story, which is not absolutely certain to be right, but a lot of people told it.

αλλά πολλοί την έχουν πει.

Τέσσερις πηγές την είπαν.

Four sources told it. That when they had the plague in Cambridge,

Πως όταν είχαν την πανούκλα στο Κέιμπριτζ,

και αυτός πήγε στη φάρμα της μητέρας του -επειδή το πανεπιστήμιο ήταν κλειστό-

and he went down to his mother's farm -- because the university was closed --

είδε ένα μήλο να πέφτει από ένα δέντρο, ή στο κεφάλι του, ή κάτι τέτοιο.

he saw an apple fall from a tree, or on his head or something.

Και ξαφνικά συνειδητοποίησε ότι η δύναμη που τράβηξε το μήλο κάτω στη γη

And he realized suddenly that the force that drew the apple down to the earth

could be the same as the force regulating the motions of the planets and the moon.

θα μπορούσε να είναι η ίδια

με τη δύναμη που καθορίζει τις κινήσεις των πλανητών και του φεγγαριού.

Αυτό ήταν μια μεγάλη ενοποίηση για εκείνες τις μέρες,

That was a big unification for those days, although today we take it for granted.

αν και σήμερα το θεωρούμε δεδομένο.

Είναι η ίδια θεωρία της βαρύτητας.

It's the same theory of gravity.

Και διατύπωσε αυτήν την αρχή της φύσης, τον συντονισμό:

So he said that this principle of nature, consonance:

"This principle of nature being very remote from the conceptions of philosophers,

«Αυτήν την αρχή της φύσης,

να είναι πολύ απόμακρη από τις αντιλήψεις των φιλοσόφων,

αποφεύγω να την περιγράψω σε εκείνο το βιβλίο,

I forbore to describe it in that book,

μήπως και θεωρηθώ ένα υπερβολικό φρικιό...»

lest I should be accounted an extravagant freak ... "

-αυτό είναι που πρέπει όλοι μας να προσέχουμε,

That's what we all have to watch out for, (Laughter) especially at this meeting.

(Γέλια)

ειδικά σε αυτή τη συνάντηση-

«...κι έτσι, να προκαταλάβω τους αναγνώστες μου

" ... and so prejudice my readers against all those things which were the main design of the book."

κατά όλων εκείνων που ήταν το κεντρικό θέμα αυτού του βιβλίου».

Ποιος θα το ισχυριζόταν σήμερα

Now, who today would claim that as a mere conceit of the human mind?

ότι αυτό είναι μια απλή σύλληψη του ανθρώπινου μυαλού;

That the force that causes the apple to fall to the ground

Πως η δύναμη που προκαλεί το μήλο να πέσει στο έδαφος

είναι η ίδια δύναμη που προκαλεί τους πλανήτες και το φεγγάρι να κινούνται;

is the same force that causes the planets and the moon to move around,

and so on? Everybody knows that. It's a property of gravitation.

Όλοι το ξέρουν αυτό.

Είναι ιδιότητα της βαρύτητας.

Δεν είναι κάτι μέσα στο ανθρώπινο μυαλό.

It's not something in the human mind. The human mind can, of course, appreciate it

Το ανθρώπινο μυαλό μπορεί, βεβαίως,

να το εκτιμήσει και να το χαρεί, να το χρησιμοποιήσει,

and enjoy it, use it, but it's not -- it doesn't stem from the human mind.

αλλά δεν προέρχεται από το ανθρώπινο μυαλό.

Προέρχεται από τον χαρακτήρα της βαρύτητας.

It stems from the character of gravity.

Και αυτό ισχύει για όλα τα πράγματα για τα οποία μιλάμε.

And that's true of all the things we're talking about.

Είναι ιδιότητες του θεμελιώδους νόμου.

They are properties of the fundamental law.

The fundamental law is such that the different skins of the onion resemble one another,

Ο θεμελιώδης νόμος είναι τέτοιος

που τα διαφορετικά στρώματα του κρεμμυδιού μοιάζουν μεταξύ τους,

και συνεπώς τα μαθηματικά για το ένα στρώμα σας επιτρέπουν

and therefore the math for one skin allows you to express beautifully and simply

να εκφράσετε όμορφα και απλά το φαινόμενο του επόμενου στρώματος.

the phenomenon of the next skin.

Λέω εδώ πως ο Νεύτωνας έκανε πολλά πράγματα εκείνη τη χρονιά:

I say here that Newton did a lot of things that year:

η βαρύτητα, οι νόμοι της κίνησης, η ανάλυση,

gravity, the laws of motion, the calculus, white light composed of all the colors of the rainbow.

το λευκό χρώμα που αποτελείται από όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου.

And he could have written quite an essay on "What I Did Over My Summer Vacation."

Θα ήταν μια τρομερή πραγματεία

αν έγραφε έκθεση με θέμα «Τι έκανα στις καλοκαιρινές μου διακοπές».

(Γέλια)

(Laughter)

Γι' αυτό και δε χρειάζεται να θεωρήσουμε αυτές τις αρχές

So we don't have to assume these principles as separate metaphysical postulates.

ως ξεχωριστά μεταφυσικά αξιώματα.

Έπονται της θεμελιώδους θεωρίας.

They follow from the fundamental theory.

Είναι αυτό που αποκαλούμε αναδυόμενες ιδιότητες.

They are what we call emergent properties.

Δε χρειάζεστε κάτι παραπάνω για να πάρετε κάτι παραπάνω.

You don't need -- you don't need something more to get something more.

Αυτό σημαίνει ανάδυση.

That's what emergence means.

Η ζωή μπορεί να αναδυθεί

Life can emerge from physics and chemistry, plus a lot of accidents.

από τη φυσική και τη χημεία, και πολλά ατυχήματα.

Το ανθρώπινο μυαλό μπορεί να προκύψει

The human mind can arise from neurobiology and a lot of accidents,

από τη νευροβιολογία και από πολλά ατυχήματα,

the way the chemical bond arises from physics and certain accidents.

όπως και ο χημικός δεσμός

προκύπτει από τη φυσική και από συγκεκριμένα ατυχήματα.

It doesn't diminish the importance of these subjects

Δεν μειώνει τη σημαντικότητα αυτών των θεμάτων

το να γνωρίζουμε ότι ακολουθούν από πιο θεμελιώδη πράγματα, συν ατυχήματα.

to know that they follow from more fundamental things, plus accidents.

Αυτός είναι ένας γενικός κανόνας,

That's a general rule, and it's critically important to realize that.

και είναι εξαιρετικά σημαντικό να το συνειδητοποιήσουμε.

Δε χρειάζεστε κάτι παραπάνω έτσι ώστε να πάρετε κάτι παραπάνω.

You don't need something more in order to get something more.

Ο κόσμος συνέχεια το ρωτάει όταν διαβάζει το βιβλίο μου,

People keep asking that when they read my book, "The Quark and the Jaguar,"

«Το κουάρκ και το τζάγκουαρ»,

and they say, "Isn't there something more beyond what you have there?"

και λέει, « Δεν υπάρχει κάτι παραπάνω από αυτό που γράφεις εκεί;»

Πιθανώς, εννοούν κάτι υπερφυσικό.

Presumably, they mean something supernatural.

Τέλος πάντων, δεν υπάρχει. (Γέλια)

Anyway, there isn't. (Laughter)

You don't need something more to explain something more.

Δεν χρειάζεστε κάτι παραπάνω για να εξηγήσετε περισσότερα.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Thank you very much. (Applause)

(Χειροκρότημα)