Kitra Cahana: My father, locked in his body but soaring free

Μετάφραση: Sakis Mitragkas Επιμέλεια: Ioannis Papacheimonas

I know a man who soars above the city every night.

Ξέρω έναν άνθρωπο που πετά στα ύψη, πάνω από την πόλη κάθε βράδυ.

In his dreams, he twirls and swirls

Στα όνειρα του, στριφογυρίζει και στροβιλίζεται

with his toes kissing the Earth.

με τα δάχτυλα των ποδιών του να αγγίζουν τη Γη.

Everything has motion, he claims,

Όλα έχουν κίνηση, ισχυρίζεται,

even a body as paralyzed as his own.

ακόμη και ένα σώμα παράλυτο όπως το δικό του.

This man is my father.

Three years ago, when I found out

that my father had suffered a severe stroke

ότι ο πατέρας μου είχε υποστεί ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο,

in his brain stem,

I walked into his room in the ICU

μπήκα στο δωμάτιό του στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας

at the Montreal Neurological Institute

στο Νευρολογικό Ινστιτούτο του Μοντρεάλ

and found him lying deathly still,

και τον βρήκα ξαπλωμένο σε νεκρική ακινησία,

tethered to a breathing machine.

διασωληνομένο σε ένα μηχάνημα αναπνοής.

Paralysis had closed over his body slowly,

Η παράλυση ξεκίνησε στο σώμα του σιγά-σιγά,

beginning in his toes, then legs,

αρχίζοντας από τα δάχτυλα των ποδιών,

torso, fingers and arms.

μετά στα πόδια, στον κορμό, τα δάχτυλα και τα χέρια.

It made its way up his neck,

Προχώρησε μέχρι το λαιμό του,

cutting off his ability to breathe,

αποκόπτοντας του την ικανότητά να αναπνέει,

and stopped just beneath the eyes.

He never lost consciousness.

Ποτέ δεν έχασε τις αισθήσεις του.

Rather, he watched from within

Αντίθετα, παρακολουθούσε από μέσα του

as his body shut down,

το σώμα του να σβήνει,

limb by limb,

μέλος προς μέλος,

muscle by muscle.

μυς προς μυς.

In that ICU room, I walked up to my father's body,

Σε εκείνο το δωμάτιο του Μ.Ε.Θ., στάθηκα πάνω από το σώμα του πατέρα μου,

and with a quivering voice and through tears,

και με τρεμάμενη φωνή και δάκρυα,

I began reciting the alphabet.

άρχισα να λέω την αλφαβήτα.

A, B, C, D, E, F, G,

A, B, C, D, E, F, G,

H, I, J, K.

H, I, J, K.

At K, he blinked his eyes.

Στο Κ, ανοιγόκλεισε τα μάτια του.

I began again.

Άρχισα πάλι.

A, B, C, D, E, F, G,

A, B, C, D, E, F, G,

H, I.

H, I.

He blinked again at the letter I,

Εκείνος ανοιγόκλεισε και πάλι στο γράμμα I,

then at T, then at R, and A:

μετά στο Τ, στο R, και Α:

Kitra.

Κίτρα.

He said "Kitra, my beauty, don't cry.

Είπε «Κίτρα, ομορφιά μου, μην κλαις.

This is a blessing."

Αυτό είναι ευλογία.»

There was no audible voice, but my father

Δεν ακουγόταν καμιά φωνή,

called out my name powerfully.

αλλά ο πατέρας μου φώναξε το όνομά μου δυνατά.

Just 72 hours after his stroke,

Μόλις 72 ώρες μετά το εγκεφαλικό του επεισόδιο,

he had already embraced

είχε ήδη αγκαλιάσει το σύνολο της κατάστασης του.

the totality of his condition.

Despite his extreme physical state,

he was completely present with me,

ήταν ολοκληρωτικά παρών μαζί μου,

guiding, nurturing,

καθοδηγώντας, φροντίζοντας,

and being my father as much

και όντας πατέρας μου το ίδιο

if not more than ever before.

αν όχι περισσότερο, από ό,τι πριν.

Locked-in syndrome

Κλειδωμένος σε ένα σύνδρομο

is many people's worst nightmare.

που είναι ο χειρότερος εφιάλτης πολλών ανθρώπων.

In French, it's sometimes called

Στα γαλλικά, μερικές φορές ονομάζεται

"maladie de l'emmuré vivant."

"maladie de l'emmuré vivant."

Literally, "walled-in-alive disease."

Κυριολεκτικά, «η ασθένεια του ζωντανού εντοιχισμένου."

For many people, perhaps most,

Για πολλούς, ίσως τους περισσότερους,

paralysis is an unspeakable horror,

η παράλυση είναι μια ανείπωτη φρίκη,

but my father's experience

αλλά η εμπειρία του πατέρα μου

losing every system of his body

χάνοντας κάθε λειτουργία του σώματός του

was not an experience of feeling trapped,

δεν ήταν μια εμπειρία στην οποία αισθανόταν παγιδευμένος,

but rather of turning the psyche inwards,

αλλά αντίθετα έστρεψε την ψυχή του προς τα μέσα,

dimming down the external chatter,

εξασθενίζοντας τον εξωτερικό θόρυβο,

facing the recesses of his own mind,

αντιμετωπίζοντας τις εσοχές του μυαλού του,

and in that place,

και από αυτή τη θέση,

falling in love with life and body anew.

αγάπησε εκ νέου την ζωή και το σώμα του.

As a rabbi and spiritual man

Ως ραβίνος και πνευματικός άνθρωπος

dangling between mind and body, life and death,

ακροβατούσε ανάμεσα στο νου και το σώμα, τη ζωή και το θάνατο,

the paralysis opened up a new awareness for him.

η παράλυση του άνοιξε μια νέα αντίληψη.

He realized he no longer needed to look

Συνειδητοποίησε ότι δεν χρειάζεται να κοιτάμε

beyond the corporeal world

πέρα από τον υλικό κόσμο

in order to find the divine.

προκειμένου να βρεθεί το θείο.

"Paradise is in this body.

«Ο παράδεισος είναι σε αυτό το σώμα.

It's in this world," he said.

Είναι σε αυτόν τον κόσμο», είπε.

I slept by my father's side for the first four months,

Κοιμήθηκα δίπλα στον πατέρα μου για τους πρώτους τέσσερις μήνες,

tending as much as I could

φροντίζοντας τον όσο περισσότερο μπορούσα

to his every discomfort,

σε κάθε δυσφορία του,

understanding the deep human psychological fear

κατανοώντας τον βαθιά ανθρώπινο ψυχολογικό φόβο

of not being able to call out for help.

του να μην είναι σε θέση να φωνάξει για βοήθεια.

My mother, sisters, brother and I,

Η μητέρα μου, οι αδελφές, ο αδελφός μου και εγώ,

we surrounded him in a cocoon of healing.

τον περιβάλαμε σε ένα κουκούλι επούλωσης.

We became his mouthpiece,

Γίναμε το επιστόμιο του,

spending hours each day reciting the alphabet

ξοδεύοντας ώρες κάθε μέρα απαγγέλοντας το αλφάβητο

as he whispered back sermons

καθώς ψιθύριζε κηρύγματα

and poetry with blinks of his eye.

και ποίηση με το ανοιγόκλειμα των ματιών του

His room, it became our temple of healing.

Το δωμάτιό του, έγινε ναός της επούλωσης.

His bedside became a site for those

Το προσκέφαλο του έγινε ένας χώρος

seeking advice and spiritual counsel, and through us,

για όσους αναζητούν συμβουλή και πνευματική καθοδήγηση,

και μέσα από εμάς, ο πατέρας μου ήταν σε θέση να μιλήσει

my father was able to speak

and uplift,

και να υψωθεί,

letter by letter,

γράμμα προς γράμμα,

blink by blink.

βλέφαρο προς βλέφαρο.

Everything in our world became slow and tender

Τα πάντα στον κόσμο μας γίνανε αργά και στοργικά

as the din, drama and death of the hospital ward

όπως η φασαρία, το δράμα και ο θάνατος στο θάλαμο του νοσοκομείου

faded into the background.

ξεθώριασαν στο παρασκήνιο.

I want to read to you one of the first things

Θέλω να σας διαβάσω ένα από τα πρώτα πράγματα

that we transcribed in the week following the stroke.

που καταγράψαμε την εβδομάδα που ακολούθησε το εγκεφαλικό.

He composed a letter,

Συνέθεσε ένα γράμμα,

addressing his synagogue congregation,

απευθυνόμενος στη συγκέντρωση της συναγωγής του,

and ended it with the following lines:

και το τελείωσε με τις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές:

"When my nape exploded,

«Όταν έσπασε το αγγείο στον αυχένα μου,

I entered another dimension:

μπήκα σε άλλη διάσταση:

inchoate, sub-planetary, protozoan.

ατελής, υπο-πλανητική, πρωτόζωη.

Universes are opened and closed continually.

Τα σύμπαντα ανοίγουν και κλείνουν συνεχώς.

There are many when low,

Υπάρχουν πολλά που όταν είναι χαμηλά,

who stop growing.

που σταματούν να μεγαλώνουν.

Last week, I was brought so low,

Την περασμένη εβδομάδα έπεσα τόσο χαμηλά,

but I felt the hand of my father around me,

αλλά ένιωσα το χέρι του πατέρα μου γύρω μου,

and my father brought me back."

και ο πατέρας μου με έφερε πίσω.»

When we weren't his voice,

Όταν δεν ήμασταν η φωνή του,

we were his legs and arms.

ήμασταν τα πόδια και τα χέρια του.

I moved them like I know I would have wanted

Τον μετακινούσα, όπως εγώ νομίζω πως θα ήθελα

my own arms and legs to be moved

να μετακινηθούν τα δικά μου χέρια και πόδια

were they still for all the hours of the day.

όταν ήταν ακίνητα για όλες τις ώρες της ημέρας.

I remember I'd hold his fingers near my face,

Θυμάμαι είχα κρατήσει τα δάχτυλά του κοντά στο πρόσωπό μου,

bending each joint to keep it soft and limber.

λυγίζοντας κάθε άρθρωση για να τις κρατήσω μαλακές και εύκαμπτες.

I'd ask him again and again

Θα τον ρωτούσα ξανά και ξανά

to visualize the motion,

να φανταστεί την κίνηση,

to watch from within as the finger curled

να δει από μέσα του καθώς τα δάχτυλα δίπλωναν

and extended, and to move along with it

και τέντωναν,

και να προχωρήσει με αυτό στο μυαλό του.

in his mind.

Then, one day, from the corner of my eye,

Τότε, μια ημέρα με την άκρη του ματιού μου,

I saw his body slither like a snake,

είδα στο σώμα του ένα ολίσθημα σαν φίδι,

an involuntary spasm passing through the course

ένας ακούσιος σπασμός που διαπερνά τα άκρα του.

of his limbs.

At first, I thought it was my own hallucination,

Στην αρχή, νόμιζα ότι ήταν ψευδαίσθηση,

having spent so much time tending to this one body,

έχοντας ξοδέψει τόσο πολύ χρόνο φροντίζοντας αυτό το σώμα

so desperate to see anything react on its own.

σε τόση απόγνωση να το δω να αντιδρά από μόνο του.

But he told me he felt tingles,

Αλλά μου είπε ότι αισθάνθηκε τσιμπίματα,

sparks of electricity flickering on and off

σπινθήρες ηλεκτρισμού να ανάβουν και να σβήνουν

just beneath the surface of the skin.

ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δέρματος.

The following week, he began ever so slightly

Την επόμενη εβδομάδα, άρχισε πάντα πολύ ελαφρά

to show muscle resistance.

να δείχνει αντοχή στους μύες.

Connections were being made.

Γίνονταν συνδέσεις.

Body was slowly and gently reawakening,

Το σώμα αργά και απαλά αφυπνιζόταν,

limb by limb, muscle by muscle,

άκρο προς άκρο, μυς προς μυ,

twitch by twitch.

σύσπαση προς σύσπαση.

As a documentary photographer,

Ως φωτογράφος ντοκιμαντέρ,

I felt the need to photograph

ένιωσα την ανάγκη να φωτογραφίσω

each of his first movements

κάθε μια από τις πρώτες κινήσεις του

like a mother with her newborn.

όπως μια μητέρα το νεογέννητο της.

I photographed him taking his first unaided breath,

Τον φωτογράφισα να παίρνει την πρώτη του αναπνοή χωρίς βοήθεια,

the celebratory moment after he showed

την χαρούμενη στιγμή αφού έδειξε

muscle resistance for the very first time,

μυϊκή αντοχή, για πρώτη φορά,

the new adapted technologies that allowed him

τις νέες προσαρμοσμένες τεχνολογίες που του επέτρεψαν

to gain more and more independence.

να κερδίσει όλο και μεγαλύτερη ανεξαρτησία.

I photographed the care and the love

Φωτογράφισα την φροντίδα και την αγάπη

that surrounded him.

που τον περιστοίχιζαν.

But my photographs only told the outside story

Αλλά οι φωτογραφίες μου έλεγαν μόνο την εξωτερική ιστορία

of a man lying in a hospital bed

ενός άντρα ξαπλωμένου σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου

attached to a breathing machine.

συνδεδεμένο σε μηχάνημα αναπνοής.

I wasn't able to portray his story from within,

δεν ήμουν σε θέση να απεικονίσω την ιστορία εκ των έσω,

and so I began to search for a new visual language,

και έτσι άρχισα να ψάχνω για μια νέα οπτική γλώσσα,

one which strived to express the ephemeral quality

με την οποία προσπάθησα να εκφράσω με την εφήμερη ποιότητα

of his spiritual experience.

της πνευματικής εμπειρίας του.

Finally, I want to share with you

Τέλος, θέλω να μοιραστώ μαζί σας

a video from a series that I've been working on

ένα βίντεο από μια σειρά που δουλεύω

that tries to express the slow, in-between existence

που προσπαθεί να εκφράσει το αργό ενδιάμεσο στάδιο της ύπαρξης

that my father has experienced.

που ο πατέρας μου έχει βιώσει.

As he began to regain his ability to breathe,

Καθώς ο ίδιος άρχισε να ανακτά την ικανότητά του να αναπνέει,

I started recording his thoughts,

ξεκίνησα να ηχογραφώ τις σκέψεις του,

and so the voice that you hear in this video

και έτσι η φωνή σε αυτό το βίντεο

is his voice.

είναι η φωνή του.

(Video) Ronnie Cahana: You have to believe

(Βίντεο) Ρόννι Καχάνα: Πρέπει να πιστέψετε

you're paralyzed

ότι είστε παράλυτοι

to play the part

για να παίξετε το ρόλο

of a quadriplegic.

ενός τετραπληγικού.

I don't.

Εγώ όχι.

In my mind,

Στο μυαλό μου,

and in my dreams

και στα όνειρά μου

every night

κάθε βράδυ

I Chagall-man float

εγώ ο Σαγκάλ αιωρούμαι

over the city

πάνω από την πόλη

twirl and swirl

with my toes kissing the floor.

με τα δάχτυλα των ποδιών μου να αγγίζουν το πάτωμα.

I know nothing about the statement

Αγνοώ την ύπαρξη

of man without motion.

ενός ανθρώπου χωρίς κίνηση.

Everything has motion.

Τα πάντα έχουν κίνηση.

The heart pumps.

Η καρδιά χτυπά

The body heaves.

Το σώμα εκτοξεύεται.

The mouth moves.

Το στόμα κινείται.

We never stagnate.

Εμείς ποτέ δεν μένουμε στάσιμοι.

Life triumphs up and down.

Η ζωή θριαμβεύει παντού.

Kitra Cahana: For most of us,

Για τους περισσότερους από εμάς,

our muscles begin to twitch and move

οι μύες μας να αρχίζουν να συσπώνται και να κινούνται

long before we are conscious,

πολύ πριν το συνειδητοποιήσουμε,

but my father tells me his privilege

αλλά ο πατέρας μου λέει για το προνόμιο του

is living on the far periphery

να ζει στη μακρινή περιφέρεια

of the human experience.

της ανθρώπινης εμπειρίας.

Like an astronaut who sees a perspective

Όπως ένας αστροναύτης που βλέπει μια προοπτική

that very few of us will ever get to share,

που πολύ λίγοι από εμάς θα μπορέσουν ποτέ να μοιραστούν,

he wonders and watches as he takes

αναρωτιέται και παρακολουθεί καθώς παίρνει

his first breaths

τις πρώτες ανάσες του

and dreams about crawling back home.

και ονειρεύεται να γυρίζει πίσω στο σπίτι.

So begins life at 57, he says.

Έτσι αρχίζει η ζωή στα 57, λέει.

A toddler has no attitude in its being,

Ένα νήπιο δεν έχει καμιά συμπεριφορά στο ξεκίνημά του,

but a man insists on his world every day.

αλλά ένας άνθρωπος επιμένει στον κόσμο του κάθε μέρα.

Few of us will ever have to face physical limitations

Λίγοι από εμάς θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε φυσικούς περιορισμούς

to the degree that my father has,

στο βαθμό που ο πατέρας μου τους έχει,

but we will all have moments of paralysis

αλλά όλοι θα βιώσουμε στιγμές παράλυσης

in our lives.

στη ζωή μας.

I know I frequently confront walls

Ξέρω ότι συχνά αντιμετωπίζω τοίχους

that feel completely unscalable,

που φαίνονται εντελώς ανυπέρβλητοι,

but my father insists

αλλά ο πατέρας μου επιμένει

that there are no dead ends.

ότι δεν υπάρχουν αδιέξοδα.

Instead, he invites me into his space of co-healing

Αντ 'αυτού, με προσκαλεί στο δικό του χώρο της από κοινού ίασης

to give the very best of myself, and for him

για να δώσω τον καλύτερο μου εαυτό,

και αυτός να δώσει τον καλύτερο του εαυτό σε μένα.

to give the very best of himself to me.

Paralysis was an opening for him.

Η παράλυση ήταν μια αρχή για τον ίδιο.

It was an opportunity to emerge,

Ήταν μια ευκαιρία για να αναδυθεί,

to rekindle life force,

να αναζωπυρώσει τη δύναμη της ζωής,

to sit still long enough with himself

να καθίσει αρκετό καιρό με τον εαυτό του

so as to fall in love with the full continuum

έτσι ώστε να αγαπήσει με προσήλωση τη δημιουργία.

of creation.

Today, my father is no longer locked in.

Σήμερα, ο πατέρας μου δεν είναι πλέον κλειδωμένος.

He moves his neck with ease,

Κινεί το λαιμό του με ευκολία,

has had his feeding peg removed,

ο σωλήνας σίτισης του έχει αφαιρεθεί,

breathes with his own lungs,

αναπνέει με τους δικούς τους πνεύμονες,

speaks slowly with his own quiet voice,

Μιλάει αργά με τη δική του σιγανή φωνή,

and works every day

και δουλεύει κάθε μέρα

to gain more movement in his paralyzed body.

να πετύχει περισσότερη κίνηση στο παράλυτο σώμα του.

But the work will never be finished.

Αλλά το έργο δεν πρόκειται ποτέ να τελειώσει.

As he says, "I'm living in a broken world,

Όπως λέει ο ίδιος, «Ζω σε ένα διαλυμένο κόσμο,

and there is holy work to do."

και έχουμε ιερή εργασία να κάνουμε.»

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα)

(Applause)