Shaka Senghor: Why your worst deeds don't define you | TED

Μετάφραση: Androniki Koumadoraki Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Twenty-three years ago,

Είκοσι τρία χρόνια πριν,

at the age of 19,

στα 19 μου,

I shot and killed a man.

πυροβόλησα και σκότωσα έναν άνδρα.

I was a young drug dealer

Ήμουν ένας νεαρός έμπορος ναρκωτικών,

with a quick temper

οξύθυμος

and a semi-automatic pistol.

και με ημιαυτόματο όπλο.

But that wasn't the end of my story.

Αλλά δεν ήταν αυτό το τέλος της ιστορίας μου.

In fact, it was beginning,

Ήταν η αρχή,

and the 23 years since

και τα 23 χρόνια που ακολούθησαν

is a story of acknowledgment,

είναι μια ιστορία αποδοχής,

apology and atonement.

μετάνοιας και εξιλέωσης.

But it didn't happen in the way

Δεν συνέβησαν με τον τρόπο

that you might imagine or think.

που θα φανταζόσασταν.

These things occurred in my life

Όλα αυτά συνέβησαν

in a way that was surprising,

με αναπάντεχο τρόπο,

especially to me.

τουλάχιστον για εμένα.

See, like many of you,

Όπως πολλοί από εσάς,

growing up, I was an honor roll student,

καθώς μεγάλωνα ήμουν εξέχων μαθητής,

a scholarship student,

έπαιρνα υποτροφίες

with dreams of becoming a doctor.

και ονειρευόμουν να γίνω γιατρός.

But things went dramatically wrong

Τα πράγματα πήραν ιδιαίτερα άσχημη τροπή

when my parents separated

όταν οι γονείς μου βρέθηκαν σε διάσταση

and eventually divorced.

και εν τέλει χώρισαν.

The actual events are pretty straightforward.

Τα γεγονότα είναι αρκετά συγκεκριμένα.

At the age of 17,

Στα 17 μου

I got shot three times

με πυροβόλησαν τρεις φορές

standing on the corner of my block in Detroit.

στη γειτονιά μου, στο Ντιτρόιτ.

My friend rushed me to the hospital.

Ο φίλος μου με πήγε στο νοσοκομείο.

Doctors pulled the bullets out,

Οι γιατροί αφαίρεσαν τις σφαίρες,

patched me up,

με έραψαν

and sent me back to the same neighborhood where I got shot.

και με έστειλαν πίσω στη γειτονιά που με πυροβόλησαν.

Throughout this ordeal,

Κατά τη διάρκεια αυτού του μαρτυρίου

no one hugged me,

κανείς δεν με αγκάλιασε,

no one counseled me,

κανείς δεν με συμβούλεψε,

no one told me I would be okay.

κανείς δεν μου είπε πως όλα θα πάνε καλά.

No one told me that I would live in fear,

Κανείς δεν μου είπε ότι θα ζούσα μέσα στον φόβο,

that I would become paranoid,

ότι θα γινόμουν παρανοϊκός,

or that I would react hyper-violently

ούτε ότι θα αντιδρούσα τόσο βίαια

to being shot.

μετά τον πυροβολισμό μου.

No one told me that one day,

Κανείς δεν μου είπε ότι μια μέρα,

I would become the person behind the trigger.

θα ήμουν το άτομο πίσω από τη σκανδάλη.

Fourteen months later,

Δεκατέσσερις μήνες μετά,

at 2 a.m.,

στις 2 τα ξημερώματα,

I fired the shots

έριξα εγώ τους πυροβολισμούς

that caused a man's death.

που προκάλεσαν τον θάνατο ενός ανθρώπου.

When I entered prison,

Όταν μπήκα στη φυλακή

I was bitter, I was angry, I was hurt.

ήμουν πικραμένος, θυμωμένος, πληγωμένος.

I didn't want to take responsibility.

Δεν ήθελα να αναλάβω την ευθύνη.

I blamed everybody from my parents

Έριχνα το φταίξιμο σε όλους,

to the system.

από τους γονείς μου μέχρι και στο σύστημα.

I rationalized my decision to shoot

Εκλογίκευσα την απόφασή μου να πυροβολήσω

because in the hood where I come from,

γιατί στη γειτονιά απ' όπου προέρχομαι

it's better to be the shooter

καλύτερα να 'σαι αυτός που πυροβολεί

than the person getting shot.

παρά αυτός που δέχεται τον πυροβολισμό.

As I sat in my cold cell,

Μέσα στο παγωμένο μου κελί

I felt helpless,

ένιωθα αβοήθητος,

unloved and abandoned.

μισητός, εγκαταλειμμένος.

I felt like nobody cared,

Ένιωθα ότι κανείς δεν νοιαζόταν

and I reacted

και αντέδρασα

with hostility to my confinement.

με εχθρότητα στην κράτησή μου.

And I found myself getting

Και βρέθηκα να μπλέκω

deeper and deeper into trouble.

σε όλο και μεγαλύτερα προβλήματα.

I ran black market stores,

Διεύθυνα καταστήματα μαύρης αγοράς,

I loan sharked,

έγινα τοκογλύφος,

and I sold drugs that were illegally smuggled

πουλούσα ναρκωτικά που έμπαιναν παράνομα

into the prison.

στη φυλακή.

I had in fact become

Είχα γίνει

what the warden of the Michigan Reformatory called

όπως με αποκαλούσε ο φύλακας του αναμορφωτηρίου του Μίσιγκαν

"the worst of the worst."

«ο χειρότερος των χειρότερων».

And because of my activity,

Λόγω της δραστηριότητάς μου

I landed in solitary confinement

κατέληξα σε κράτηση σε απομόνωση

for seven and a half years

για εφτάμιση χρόνια

out of my incarceration.

κατά την φυλάκιση μου.

Now as I see it, solitary confinement

Τώρα πια θεωρώ ότι η απομόνωση

is one of the most inhumane and barbaric places

είναι από τα πιο απάνθρωπα, βάρβαρα μέρη

you can find yourself,

που μπορείς να βρεθείς

but find myself I did.

και εγώ βρέθηκα εκεί.

One day, I was pacing my cell,

Μια μέρα, καθώς βημάτιζα στο κελί μου,

when an officer came and delivered mail.

ήρθε ένας υπάλληλος και μου έφερε την αλληλογραφία.

I looked at a couple of letters

Κοίταξα ένα-δυο γράμματα

before I looked at the letter

ώσπου είδα και το γράμμα

that had my son's squiggly handwriting on it.

που είχε την ασουλούπωτη γραφή του γιού μου.

And anytime I would get a letter from my son,

Κάθε φορά που είχα γράμμα του

it was like a ray of light

ήταν σαν να έμπαινε ηλιαχτίδα

in the darkest place you can imagine.

στο πιο σκοτεινό μέρος που μπορεί κανείς να φανταστεί.

And on this particular day, I opened this letter,

Εκείνη τη μέρα, άνοιξα το γράμμα

and in capital letters, he wrote,

και με κεφαλαία, μου έγραφε:

"My mama told me why you was in prison:

«Η μαμά μου είπε γιατί ήσουν φυλακή:

murder."

για φόνο».

He said, "Dad, don't kill.

Έγραφε «Μπαμπά, μη σκοτώνεις.

Jesus watches what you do. Pray to Him."

Ο Ιησούς βλέπει τι κάνεις. Προσευχήσου σε Εκείνον».

Now, I wasn't religious at that time,

Δεν ήμουν θρήσκος τότε,

nor am I religious now,

όπως δεν είμαι ούτε τώρα,

but it was something so profound

αλλά υπήρχε κάτι πολύ βαθύ

about my son's words.

στα λόγια του γιού μου.

Με έκαναν να εξετάσω πράγματα για τη ζωή μου

They made me examine things about my life

that I hadn't considered.

που δεν είχα σκεφτεί.

It was the first time in my life

Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου

that I had actually thought about the fact

που πραγματικά σκέφτηκα

that my son would see me as a murderer.

ότι ο γιός μου θα με έβλεπε ως δολοφόνο.

I sat back on my bunk

Κάθησα στο κρεβάτι μου

and I reflected on something I had read

και σκέφτηκα κάτι που είχα διαβάσει

in [Plato],

στη Δημοκρατία του Πλάτωνα,

where Socrates stated in "Apology"

όπου ο Σωκράτης έλεγε στην «Aπολογία»

that the unexamined life isn't worth living.

ότι δεν αξίζει να ζούμε μια ζωή δίχως περισυλλογή.

At that point is when the transformation began.

Σε εκείνο το σημείο άρχισε η μεταμόρφωση.

But it didn't come easy.

Δεν έγινε όμως εύκολα.

One of the things I realized,

Ένα από τα πράγματα που συνειδητοποίησα,

which was part of the transformation,

που ήταν μέρος της μεταμόρφωσης,

was that there were four key things.

ήταν ότι υπήρχαν τέσσερα βασικά πράγματα.

The first thing was,

Το πρώτο ήταν,

I had great mentors.

ότι είχα σπουδαίους μέντορες.

Now, I know some of you all are probably thinking,

Σίγουρα κάποιοι θα σκέφτεστε

how did you find a great mentor in prison?

πώς βρήκες έναν σπουδαίο μέντορα μέσα στη φυλακή;

But in my case,

Στην περίπτωσή μου όμως,

κάποιοι από τους μέντορές μου,

some of my mentors

who are serving life sentences

οι οποίοι εκτίουν ισόβια κάθειρξη,

were some of the best people to ever come into my life,

ήταν από τους καλύτερους ανθρώπους που συνάντησα στη ζωή μου

because they forced me to look at my life honestly,

γιατί με ανάγκασαν να δω τη ζωή μου με ειλικρίνεια

and they forced me to challenge myself

και να αμφισβητήσω

about my decision making.

τις αποφάσεις που έπαιρνα.

The second thing was literature.

Το δεύτερο ήταν η λογοτεχνία.

Prior to going to prison,

Πριν μπω στη φυλακή,

I didn't know that there were so many brilliant

δεν ήξερα ότι υπήρχαν τόσοι υπέροχοι

black poets, authors and philosophers,

μαύροι ποιητές, συγγραφείς και φιλόσοφοι,

and then I had the great fortune

ώσπου είχα την τεράστια τύχη

of encountering Malcolm X's autobiography,

να ανακαλύψω την αυτοβιογραφία του Μάλκομ Εξ

and it shattered every stereotype I had about myself.

η οποία κατέρριψε κάθε στερεότυπο που είχα για τον εαυτό μου.

The third thing was family.

Το τρίτο ήταν η οικογένεια.

For 19 years, my father stood by my side

Επί 19 χρόνια, ο πατέρας μου στάθηκε στο πλευρό μου

with an unshakable faith,

με ακλόνητη πίστη

because he believed that I had what it took

γιατί πίστευε ότι είχα την ικανότητα

to turn my life around.

να αλλάξω εντελώς τη ζωή μου.

I also met an amazing woman

Γνώρισα, επίσης, μια καταπληκτική γυναίκα,

who is now the mother of my two-year-old son Sekou,

τη μητέρα του δίχρονου γιού μου, του Σεκού,

and she taught me how to love myself

η οποία μου έμαθε πώς ν' αγαπώ τον εαυτό μου

in a healthy way.

με υγιή τρόπο.

The final thing was writing.

Το τελευταίο πράγμα ήταν το γράψιμο.

When I got that letter from my son,

Αφού έλαβα το γράμμα του γιου μου,

I began to write a journal

άρχισα να γράφω ένα χρονικό

about things I had experienced in my childhood

για τα πράγματα που έζησα στην παιδική μου ηλικία

and in prison,

και στη φυλακή,

and what it did is it opened up my mind to the idea

κάτι που γέννησε μέσα μου την ιδέα

of atonement.

της εξιλέωσης.

Earlier in my incarceration, I had received

Νωρίτερα κατά τη φυλάκισή μου,

a letter from one of the relatives of my victim,

είχα λάβει γράμμα από έναν συγγενή του θύματος,

and in that letter,

στο οποίο

she told me she forgave me,

μου έγραφε ότι με συγχώρησε

because she realized I was a young child

επειδή συνειδητοποίησε ότι ήμουν ένα νέο παιδί

who had been abused

που είχε κακοποιηθεί

and had been through some hardships

και είχε περάσει δυσκολίες

and just made a series of poor decisions.

και απλώς έλαβε μια σειρά λανθασμένων αποφάσεων.

It was the first time in my life

Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου

that I ever felt open to forgiving myself.

που σκέφτηκα να συγχωρήσω τον εαυτό μου.

One of the things that happened

Ένα πράγμα που συνέβη

after that experience is that

μετά από αυτή την εμπειρία

I thought about the other men who were incarcerated

είναι ότι σκέφτηκα

τους υπόλοιπους συγκρατούμενούς μου,

alongside of me,

and how much I wanted to share this with them.

και πόσο ήθελα να το μοιραστώ μαζί τους.

And so I started talking to them about

Έτσι άρχισα να συζητώ μαζί τους

some of their experiences,

για τις εμπειρίες τους

and I was devastated to realize

και με συντριβή συνειδητοποίησα

that most of them came from the same abusive environments,

ότι οι περίσσοτεροι προέρχονταν από αντίστοιχο περιβάλλον κακοποίησης

And most of them wanted help and they wanted to turn it around,

και οι περισσότεροι ήθελαν βοήθεια, ήθελαν ν' αλλάξουν,

but unfortunately the system

όμως δυστυχώς, το σύστημα,

that currently holds 2.5 million people in prison

που αυτή τη στιγμή κρατά 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους φυλακισμένους,

is designed to warehouse

μοιάζει πιο πολύ με αποθήκη

as opposed to rehabilitate or transform.

παρά με κέντρο αποκατάστασης ή αναμόρφωσης.

So I made it up in my mind

Συνεπώς αποφάσισα

that if I was ever released from prison

ότι αν ποτέ έβγαινα από τη φυλακή

that I would do everything in my power

θα έκανα ό,τι μπορούσα

to help change that.

για να αλλάξει αυτό.

In 2010, I walked out of prison

Το 2010, βγήκα από τη φυλακή

for the first time after two decades.

για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες.

Now imagine, if you will,

Φανταστείτε, αν θέλετε,

Fred Flintstone walking into an episode

τον Φρεντ Φλίνστοουν να μπαίνει σε επεισόδειο

of "The Jetsons."

των Τζέτσονς.

That was pretty much what my life was like.

Κάπως έτσι ήταν η ζωή μου.

For the first time, I was exposed to the Internet,

Για πρώτη φορά εκτέθηκα στο διαδίκτυο,

social media,

τα κοινωνικά μέσα,

cars that talk like KITT from "Knight Rider."

σε αμάξια που μιλούν σαν τον Κιτ από τον «Ιππότη της Ασφάλτου».

But the thing that fascinated me the most

Αυτό που με συνεπήρε περισσότερο

was phone technology.

ήταν η τεχνολογία των τηλεφώνων.

See, when I went to prison,

Όταν μπήκα στη φυλακή

our car phones were this big

τα τηλέφωνα στα αμάξια ήταν τόσο μεγάλα

and required two people to carry them.

που χρειαζόντουσαν δύο άτομα για να τα κουβαλήσουν.

So imagine what it was like when I first grabbed

Φανταστείτε λοιπόν όταν έπιασα για πρώτη φορά

my little Blackberry

το μικρό μου Μπλάκμπερι

and I started learning how to text.

και έμαθα να γράφω μηνύματα.

But the thing is, the people around me,

Οι άνθρωποι γύρω μου, ωστόσο,

they didn't realize that I had no idea

δεν συνειδητοποιούσαν ότι δεν είχα ιδέα

what all these abbreviated texts meant,

τι σήμαιναν όλες αυτές οι συντομεύσεις,

like LOL, OMG, LMAO,

όπως LOL, OMG, LMAO,

until one day I was having a conversation

ώσπου μια μέρα συνομιλούσα

with one of my friends via text,

μέσω μηνυμάτων με ένα φίλο,

and I asked him to do something, and he responded back, "K."

του ζήτησα να κάνει κάτι, και απάντησε με «Κ».

And I was like, "What is K?"

Και του κάνω «Τι είναι το Κ;»

And he was like, "K is okay."

Και μου λέει «το Κ σημαίνει Εντάξει».

So in my head, I was like,

Και σκέφτηκα

"Well what the hell is wrong with K?"

«Τι στο καλό συμβαίνει με το Κ;»

And so I text him a question mark.

Και του απάντησα με ερωτηματικό.

And he said, "K = okay."

Και απάντησε «Κ = Εντάξει».

And so I tap back, "FU." (Laughter)

Οπότε του απάντησα «ΑΓ». (Γέλια)

And then he texts back, and he asks me

Μου ξανάστειλε ρωτώντας

why was I cussing him out.

γιατί τον βρίζω.

And I said, "LOL FU,"

Και απάντησα «LOL, ΑΓ»,

as in, I finally understand.

ότι επιτέλους είχα καταλάβει.

(Laughter)

(Γέλια)

And so fast forward three years,

Περνώντας εν συντομία τρία χρόνια,

I'm doing relatively good.

πλέον τα πάω αρκετά καλά.

I have a fellowship at MIT Media Lab,

Πήρα υποτροφία από το Εργαστήριο Μέσων του ΜΙΤ,

I work for an amazing company called BMe,

δουλεύω για μια καταπληκτική εταιρεία, τη ΒΜe,

I teach at the University of Michigan,

διδάσκω στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν,

but it's been a struggle

αλλά δυσκολεύτηκα πολύ

because I realize that there are more

γιατί καταλαβαίνω ότι υπάρχουν

men and women coming home

άντρες και γυναίκες που αποφυλακίζονται

who are not going to be afforded those opportunities.

και δεν θα έχουν αυτές τις ευκαιρίες.

I've been blessed to work with some amazing

Νιώθω ευλογημένος που δουλεύω

men and women,

με εκπληκτικούς άντρες και γυναίκες,

helping others reenter society,

βοηθώντας άλλους να επανενταχθούν,

and one of them is my friend named Calvin Evans.

και ένας από αυτούς είναι ο φίλος μου Κάλβιν Έβανς.

He served 24 years for a crime he didn't commit.

Εξέτισε 24 χρόνια για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε.

He's 45 years old. He's currently enrolled in college.

Είναι 45 ετών. Έχει γραφτεί στο κολλέγιο.

And one of the things that we talked about

Ένα θέμα που συζητήσαμε

is the three things that I found important

είναι τα τρία καθοριστικά πράγματα

in my personal transformation,

για την προσωπική μου μεταμόρφωση,

the first being acknowledgment.

το πρώτο εκ των οποίων ήταν η αποδοχή.

I had to acknowledge that I had hurt others.

Έπρεπε να αποδεχτώ ότι είχα πληγώσει κάποιους.

I also had to acknowledge that I had been hurt.

Έπρεπε επίσης να αποδεχτώ ότι είχα πληγωθεί και εγώ.

The second thing was apologizing.

Το δεύτερο ήταν η απολογία.

I had to apologize to the people I had hurt.

Έπρεπε να ζητήσω συγνώμη από όσους πλήγωσα.

Even though I had no expectations of them accepting it,

Αν και δεν περίμενα να τη δεχτούν,

it was important to do because it was the right thing.

ήταν σημαντικό να το κάνω επειδή αυτό ήταν το σωστό.

But I also had to apologize to myself.

Έπρεπε όμως να ζητήσω συγνώμη και από τον εαυτό μου.

The third thing was atoning.

Το τρίτο ήταν η εξιλέωση.

For me, atoning meant

Για μένα εξιλέωση σήμαινε

going back into my community

να επιστρέψω στην κοινότητά μου

and working with at-risk youth

και να δουλέψω με επίφοβους νέους

who were on the same path,

που ήταν στον ίδιο δρόμο,

but also becoming at one with myself.

αλλά και να συγχωρήσω τον εαυτό μου.

Through my experience of being locked up,

Από την εμπειρία του εγκλεισμού μου,

one of the things I discovered is this:

ένα πράγμα που ανακάλυψα ήταν το εξής:

the majority of men and women

η πλειοψηφία αντρών και γυναικών που φυλακίζονται,

who are incarcerated are redeemable,

μπορούν να διασωθούν,

and the fact is,

και είναι γεγονός ότι

90 percent of the men and women who are incarcerated

το 90% όσων φυλακίζονται

will at some point return to the community,

θα επιστρέψουν κάποια στιγμή στην κοινότητα,

and we have a role in determining what kind

και εμείς έχουμε τη δυνατότητα να καθορίσουμε

of men and women return to our community.

τι είδους άντρες και γυναίκες θα επιστρέψουν στην κοινωνία μας.

My wish today

Η ευχή μου σήμερα

is that we will embrace

είναι να ακολουθήσουμε

a more empathetic approach

μια προσέγγιση με περισσότερη εμπάθεια

toward how we deal with mass incarceration,

σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουμε τη μαζική φυλάκιση,

that we will do away with

ότι θα απορρίψουμε

the lock-them-up-and-throw-away-the-key mentality,

τη νοοτροπία «κλειδώστε τους και πετάξτε το κλειδί»

because it's proven it doesn't work.

γιατί αποδεδειγμένα δεν έχει αποτέλεσμα.

My journey is a unique journey,

Το ταξίδι μου είναι μοναδική περίπτωση

but it doesn't have to be that way.

αλλά δεν χρειάζεται να είναι έτσι.

Anybody can have a transformation

Ο καθένας μπορεί να μεταμορφωθεί

if we create the space for that to happen.

αν δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες.

So what I'm asking today

Αυτό που σας ζητώ σήμερα

is that you envision

είναι να οραματιστείτε

a world where men and women

έναν κόσμο όπου άντρες και γυναίκες

aren't held hostage to their pasts,

δεν κρατούνται όμηροι του παρελθόντος τους,

where misdeeds and mistakes

όπου αδικοπραξίες και λάθη

don't define you for the rest of your life.

δεν θα σε καθορίζουν για το υπόλοιπο της ζωής σου.

I think collectively, we can create that reality,

Πιστεύω ότι όλοι μαζί, μπορούμε να το πραγματοποιήσουμε

and I hope you do too.

και ελπίζω να το πιστεύετε και εσείς.

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)