How we can face the future without fear, together | Rabbi Lord Jonathan Sacks

Μετάφραση: Miriela Patrikiadou Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

"These are the times,"

«Αυτοί είναι οι καιροί»,

said Thomas Paine,

είπε ο Τόμας Πέιν,

"that try men's souls."

«που δοκιμάζουν τις ανθρώπινες ψυχές».

And they're trying ours now.

Και τώρα δοκιμάζουν τις δικές μας.

This is a fateful moment in the history of the West.

Αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή στην ιστορία της Δύσης.

We've seen divisive elections and divided societies.

Είδαμε εκλογές που δίχασαν και κοινωνίες διχασμένες.

We've seen a growth of extremism

Είδαμε μια αύξηση του εξτρεμισμού

in politics and religion,

στην πολιτική και τη θρησκεία,

all of it fueled by anxiety, uncertainty and fear,

που εξ ολοκλήρου πυροδοτούνται

από τις ανησυχίες, την αβεβαιότητα και το φόβο,

of a world that's changing almost faster than we can bear,

ενός κόσμου που αλλάζει σχεδόν γρηγορότερα απ' όσο αντέχουμε,

and the sure knowledge that it's going to change faster still.

και με τη βεβαιότητα ότι θα αλλάξει ακόμη γρηγορότερα.

I have a friend in Washington.

Έχω έναν φίλο στην Ουάσινγκτον.

I asked him, what was it like being in America

Τον ρώτησα, «Πώς ήταν να είσαι στην Αμερική

during the recent presidential election?

στη διάρκεια των πρόσφατων προεδρικών εκλογών;»

He said to me, "Well,

Μου είπε, «Λοιπόν,

it was like the man

ήταν σαν τον άντρα,

sitting on the deck of the Titanic

που κάθεται στο κατάστρωμα του Τιτανικού,

with a glass of whiskey in his hand

με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι,

and he's saying, 'I know I asked for ice --

και λέει, «Εντάξει. Ξέρω ότι ζήτησα πάγο...

(Laughter)

(Γέλια)

but this is ridiculous.'"

μα αυτό είναι γελοίο».

So is there something we can do,

Υπάρχει, λοιπόν, κάτι που μπορούμε να κάνουμε,

each of us,

ο καθένας από εμάς,

to be able to face the future without fear?

για να μπορέσουμε ν' αντιμετωπίσουμε το μέλλον χωρίς φόβο;

I think there is.

Νομίζω ότι υπάρχει.

And one way into it is to see

Ένας τρόπος να γίνει αυτό είναι να καταλάβουμε

that perhaps the most simple way into a culture and into an age

ότι ίσως ο πιο απλός τρόπος να εξετάσεις έναν πολιτισμό και μια εποχή

is to ask: What do people worship?

είναι να αναρωτηθείς: Τι λατρεύει ο λαός;

People have worshipped so many different things --

Οι λαοί έχουν λατρέψει τόσα διαφορετικά πράγματα -

the sun, the stars, the storm.

τον ήλιο, τα αστέρια, την καταιγίδα.

Some people worship many gods, some one, some none.

Μερικοί άνθρωποι λατρεύουν πολλούς θεούς, κάποιοι έναν, κάποιοι κανέναν.

In the 19th and 20th centuries,

Στον 19ο και 20ο αιώνα

people worshipped the nation,

οι λαοί λάτρεψαν το έθνος,

the Aryan race, the communist state.

την Άρια φυλή, το κομμουνιστικό κράτος.

What do we worship?

Τι λατρεύουμε εμείς;

I think future anthropologists

Νομίζω ότι οι μελλοντικοί ανθρωπολόγοι

will take a look at the books we read

θα δουν τα βιβλία που διαβάζουμε

on self-help, self-realization,

για την αυτοβοήθεια, την αυτοπραγμάτωση,

self-esteem.

την αυτοεκτίμηση.

They'll look at the way we talk about morality

Θα δουν πώς βλέπουμε την ηθική

ως αυτό που μας κάνει να είμαστε αληθινοί με τον εαυτό μας,

as being true to oneself,

the way we talk about politics

τον τρόπο που μιλάμε για την πολιτική,

as a matter of individual rights,

ως θέμα ατομικών δικαιωμάτων.

and they'll look at this wonderful new religious ritual we have created.

Και θα δουν κι αυτό το νέο θαυμάσιο θρησκευτικό τελετουργικό που φτιάξαμε.

You know the one?

Το ξέρετε;

Called the "selfie."

Το λένε «σέλφι».

(Γέλια)

And I think they'll conclude that what we worship in our time

Και νομίζω ότι θα συμπεράνουν ότι αυτό που λατρεύουμε στην εποχή μας

is the self, the me, the I.

είναι ο εαυτός μας, το εγώ μας.

And this is great.

Κι αυτό είναι υπέροχο.

It's liberating. It's empowering. It's wonderful.

Είναι λυτρωτικό. Είναι ενθαρρυντικό. Είναι θαυμάσιο.

But don't forget that biologically, we're social animals.

Όμως, μην ξεχνάτε ότι βιολογικά είμαστε κοινωνικά όντα.

We've spent most of our evolutionary history

Περάσαμε το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της εξέλιξής μας

in small groups.

σε μικρές ομάδες.

We need those face-to-face interactions

Χρειαζόμαστε αυτές τις προσωπικές αλληλεπιδράσεις

where we learn the choreography of altruism

όπου μαθαίνουμε τη χορογραφία του αλτρουϊσμού,

and where we create those spiritual goods

και δημιουργούμε πνευματικά αγαθά

like friendship and trust and loyalty and love

όπως η φιλία, η εμπιστοσύνη, η πίστη και η αγάπη,

that redeem our solitude.

τα οποία λυτρώνουν τη μοναξιά μας.

When we have too much of the "I" and too little of the "we,"

Όταν έχουμε πολύ «εγώ» και λίγο «εμείς»,

we can find ourselves vulnerable,

γινόμαστε ευάλωτοι,

fearful and alone.

φοβισμένοι και μόνοι.

It was no accident that Sherry Turkle of MIT

Δεν ήταν τυχαίο ότι η Σέρι Τερκλ του ΜΙΤ

called the book she wrote on the impact of social media

έδωσε στο βιβλίο της για τον αντίκτυπο των κοινωνικών δικτύων τον τίτλο:

"Alone Together."

«Μόνοι Μαζί».

So I think the simplest way of safeguarding the future "you"

Νομίζω, λοιπόν, ότι ο πιο απλός τρόπος να διασφαλίσουμε το μελλοντικό «εσείς»,

is to strengthen the future "us"

είναι να ενισχύσουμε το μελλοντικό «εμείς»

in three dimensions:

σε τρεις διαστάσεις:

the us of relationship,

Το «εμείς» της σχέσης,

the us of identity

το «εμείς» της ταυτότητας,

and the us of responsibility.

και το «εμείς» της ευθύνης.

So let me first take the us of relationship.

Ας ξεκινήσω, λοιπόν, με το «εμείς» της σχέσης.

And here, forgive me if I get personal.

Στο σημείο αυτό, συγχωρέστε με που θα μιλήσω προσωπικά.

Once upon a time,

Μια φορά κι έναν καιρό,

a very long time ago,

πριν από πολύ-πολύ καιρό,

I was a 20-year-old undergraduate

ήμουν ένας εικοσάχρονος φοιτητής

studying philosophy.

που σπούδαζε φιλοσοφία.

I was into Nietzsche and Schopenhauer and Sartre and Camus.

Μου άρεσαν ο Νίτσε, ο Σοπενχάουερ, ο Σαρτρ και ο Καμύ.

I was full of ontological uncertainty

Ήμουν γεμάτος οντολογική αβεβαιότητα

and existential angst.

και υπαρξιακό φόβο.

It was terrific.

Ήταν φανταστικό!

(Laughter)

(Γέλια)

I was self-obsessed and thoroughly unpleasant to know,

Ήμουν εγωκεντρικός και δεν ήμουν ευχάριστη παρέα,

until one day I saw

μέχρι που μια μέρα είδα,

across the courtyard

στην άλλη άκρη της αυλής,

a girl

ένα κορίτσι

who was everything that I wasn't.

που ήταν όλα όσα δεν ήμουν εγώ.

She radiated sunshine.

Ακτινοβολούσε φως.

She emanated joy.

Εξέπεμπε χαρά.

I found out her name was Elaine.

Έμαθα ότι την έλεγαν Ελέιν.

We met. We talked.

Γνωριστήκαμε. Μιλήσαμε.

We married.

Παντρευτήκαμε.

And 47 years, three children and eight grandchildren later,

Και 47 χρόνια, τρία παιδιά και οκτώ εγγόνια αργότερα,

I can safely say

μπορώ να πω με σιγουριά

it was the best decision I ever took in my life,

ότι ήταν η καλύτερη απόφαση που πήρα ποτέ στη ζωή μου,

because it's the people not like us

γιατί είναι οι άνθρωποι που δεν μας μοιάζουν

that make us grow.

που μας κάνουν να αναπτυσσόμαστε.

And that is why I think

Και γι' αυτό πιστεύω

we have to do just that.

ότι πρέπει να κάνουμε ακριβώς αυτό.

The trouble with Google filters,

Το πρόβλημα με τα φίλτρα του Google,

Facebook friends

τους φίλους στο Facebook,

and reading the news by narrowcasting rather than broadcasting

και τις ειδήσεις που μικραίνουν τον ορίζοντά μας αντί να τον μεγαλώνουν,

means that we're surrounded almost entirely by people like us

δείχνει ότι σχεδόν αποκλειστικά περιβαλλόμαστε από ανθρώπους σαν εμάς,

whose views, whose opinions, whose prejudices, even,

των οποίων η οπτική, οι απόψεις, ακόμα και οι προκαταλήψεις,

are just like ours.

είναι ακριβώς σαν τις δικές μας.

And Cass Sunstein of Harvard has shown

Ο Κας Σάνστεϊν από το Χάρβαρντ έδειξε

that if we surround ourselves with people with the same views as us,

ότι αν περιβαλλόμαστε από ανθρώπους που έχουν τις ίδιες απόψεις με εμάς,

we get more extreme.

γινόμαστε πιο ακραίοι.

I think we need to renew those face-to-face encounters

Νομίζω πως πρέπει να ανανεώσουμε τις συναντήσεις πρόσωπο με πρόσωπο

with the people not like us.

με ανθρώπους που δεν είναι σαν εμάς.

I think we need to do that

Πρέπει να το κάνουμε αυτό

in order to realize that we can disagree strongly

για να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε να διαφωνούμε έντονα

and yet still stay friends.

και παρ' όλα αυτά να παραμένουμε φίλοι.

It's in those face-to-face encounters

Σε αυτές τις συναντήσεις

that we discover that the people not like us

είναι που ανακαλύπτουμε ότι οι άνθρωποι που δεν μας μοιάζουν

are just people, like us.

είναι απλώς άνθρωποι, όπως εμείς.

And actually, every time

Και στην πραγματικότητα,

κάθε φορά που αποδεχόμαστε τη φιλία

we hold out the hand of friendship

to somebody not like us,

κάποιου διαφορετικού από εμάς,

whose class or creed or color are different from ours,

που η τάξη, η θρησκεία ή το χρώμα του διαφέρει από το δικό μας,

we heal

γιατρεύουμε

one of the fractures

μια από τις ρωγμές

of our wounded world.

του πληγωμένου κόσμου μας.

That is the us of relationship.

Αυτό είναι το «εμείς» της σχέσης.

Second is the us of identity.

Το δεύτερο είναι το «εμείς» της ταυτότητας.

Let me give you a thought experiment.

Να σας κάνω ένα πείραμα σκέψης.

Have you been to Washington? Have you seen the memorials?

Έχετε πάει ποτέ στην Ουάσινγκτον; Έχετε δει τα μνημεία;

Absolutely fascinating.

Εντελώς συναρπαστικά!

There's the Lincoln Memorial:

Υπάρχει το Μνημείο του Λίνκολν,

Gettysburg Address on one side, Second Inaugural on the other.

με την Ομιλία στο Γκέτισμπεργκ στη μια πλευρά

και τον Δεύτερο Εναρκτήριο Λόγο στην άλλη.

You go to the Jefferson Memorial,

Πας στο Μνημείο του Τζέφερσον,

screeds of text.

κι εκεί έχει κατεβατά ολόκληρα.

Martin Luther King Memorial,

Στο Μνημείο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ,

more than a dozen quotes from his speeches.

δεκάδες ρήσεις από τις ομιλίες του.

I didn't realize, in America you read memorials.

Δεν είχα καταλάβει ότι στην Αμερική διαβάζεις τα μνημεία.

(Γέλια)

Now go to the equivalent in London in Parliament Square

Πηγαίνετε στα αντίστοιχα μνημεία στην πλατεία Κοινοβουλίου του Λονδίνου

and you will see that the monument to David Lloyd George

και θα δείτε ότι στο μνημείο του Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ

contains three words:

υπάρχουν τρεις λέξεις:

David Lloyd George.

Ντέβιντ-Λόιντ-Τζορτζ.

(Laughter)

(Γέλια)

Nelson Mandela gets two.

Ο Νέλσον Μαντέλα έχει δύο.

Churchill gets just one:

Ο Τσώρτσιλ έχει μόνο μια:

Churchill.

Τσώρτσιλ.

(Laughter)

(Γέλια)

Why the difference? I'll tell you why the difference.

Γιατί αυτή η διαφορά; Θα σας πω γιατί.

Because America was from the outset a nation of wave after wave of immigrants,

Γιατί η Αμερική εξαρχής ήταν ένα έθνος από αλλεπάλληλα κύματα μεταναστών,

so it had to create an identity

άρα έπρεπε να διαμορφώσει μια ταυτότητα

which it did by telling a story

την οποία και έφτιαξε λέγοντας μια ιστορία

which you learned at school, you read on memorials

που τη μάθατε στα σχολεία, τη διαβάζετε στα μνημεία,

and you heard repeated in presidential inaugural addresses.

και την ακούσατε επανειλημμένα στους εναρκτήριους λόγους προέδρων.

Britain until recently wasn't a nation of immigrants,

Η Βρετανία, μέχρι πρόσφατα, δεν ήταν έθνος μεταναστών,

so it could take identity for granted.

οπότε θεωρούσε δεδομένη την ταυτότητά της.

The trouble is now

Το πρόβλημα τώρα είναι

that two things have happened which shouldn't have happened together.

ότι έχουν συμβεί δύο πράγματα που δεν θα έπρεπε να συμβούν ταυτόχρονα.

The first thing is in the West we've stopped telling this story

Το πρώτο είναι ότι στη Δύση σταματήσαμε να λέμε την ιστορία

of who we are and why,

του ποιοι είμαστε και γιατί,

even in America.

ακόμα και στην Αμερική.

And at the same time,

Και την ίδια στιγμή,

immigration is higher than it's ever been before.

η μετανάστευση είναι μεγαλύτερη από ποτέ.

So when you tell a story and your identity is strong,

Επομένως, όταν λες μια ιστορία και η ταυτότητά σου είναι ισχυρή,

you can welcome the stranger,

μπορείς να καλωσορίσεις τον ξένο,

but when you stop telling the story,

αλλά όταν σταματάς να λες την ιστορία,

your identity gets weak

η ταυτότητά σου αποδυναμώνεται

and you feel threatened by the stranger.

και νιώθεις να απειλείσαι από τον ξένο.

And that's bad.

Και αυτό είναι κακό.

I tell you, Jews have been scattered and dispersed and exiled for 2,000 years.

Οι Εβραίοι διασκορπίστηκαν, διώχθηκαν και εξορίστηκαν για 2.000 χρόνια.

We never lost our identity.

Δεν χάσαμε ποτέ την ταυτότητά μας.

Why? Because at least once a year,

Γιατί; Επειδή τουλάχιστον μια φορά το χρόνο,

on the festival of Passover,

στο Εβραϊκό Πάσχα,

we told our story and we taught it to our children

λέγαμε την ιστορία μας και την μαθαίναμε στα παιδιά μας

and we ate the unleavened bread of affliction

και τρώγαμε το άζυμο ψωμί της συμφοράς

and tasted the bitter herbs of slavery.

και γευόμασταν τα πικρά χόρτα της σκλαβιάς.

So we never lost our identity.

Έτσι δεν χάσαμε ποτέ την ταυτότητά μας.

I think collectively

Νομίζω ότι συλλογικά

we've got to get back to telling our story,

πρέπει να συνεχίσουμε να λέμε την ιστορία μας.

who we are, where we came from,

Ποιοι είμαστε, από πού ήρθαμε,

what ideals by which we live.

τα ιδανικά με τα οποία ζούμε.

And if that happens,

Αν συμβεί αυτό,

we will become strong enough

θα είμαστε αρκετά δυνατοί

to welcome the stranger and say,

να υποδεχθούμε τον ξένο και να πούμε:

"Come and share our lives,

«Έλα να μιλήσουμε για τις ζωές μας,

share our stories,

να μοιραστούμε τις ιστορίες μας,

share our aspirations and dreams."

τους στόχους και τα όνειρά μας».

That is the us of identity.

Αυτό είναι το «εμείς» της ταυτότητας.

And finally, the us of responsibility.

Και τέλος, το «εμείς» της ευθύνης.

Do you know something?

Ξέρετε κάτι;

My favorite phrase in all of politics,

Η πιο αγαπημένη μου φράση σε ολόκληρη την πολιτική,

very American phrase,

πολύ Αμερικανική φράση,

is: "We the people."

είναι το: «Εμείς ο λαός».

Why "we the people?"

Γιατί «εμείς ο λαός»;

Because it says that we all share collective responsibility

Γιατί λέει ότι όλοι μοιραζόμαστε συλλογική ευθύνη

for our collective future.

για το συλλογικό μας μέλλον.

And that's how things really are and should be.

Έτσι είναι στην πραγματικότητα κι έτσι πρέπει να είναι.

Have you noticed how magical thinking

Έχετε προσέξει πώς η πολιτική μας

has taken over our politics?

έχει κατακλυστεί από ευσεβείς πόθους;

So we say, all you've got to do is elect this strong leader

Λέμε πως το μόνο που έχουμε να κάνουμε

είναι να εκλέξουμε αυτόν τον δυνατό αρχηγό

and he or she will solve all our problems for us.

και αυτός ή αυτή θα λύσει όλα τα προβλήματα για εμάς.

Believe me, that is magical thinking.

Πιστέψτε με, αυτό είναι ευσεβής πόθος.

And then we get the extremes:

Κι έπειτα πιάνουμε τα άκρα:

the far right, the far left,

την ακροδεξιά, την ακροαριστερά,

the extreme religious and the extreme anti-religious,

τους φανατικά θρησκευόμενους και τους φανατικούς κατά της θρησκείας,

the far right dreaming of a golden age that never was,

την ακροδεξιά ονειροπόληση μιας χρυσής εποχής που δεν υπήρξε ποτέ,

the far left dreaming of a utopia that never will be

την ακροαριστερή ονειροπόληση μιας ουτοπίας που δεν θα υπάρξει ποτέ.

and the religious and anti-religious equally convinced

Και οι θρησκευόμενοι να πιστεύουν εξίσου με όσους είναι κατά της θρησκείας,

that all it takes is God or the absence of God

ότι το μόνο που χρειάζεται είναι ο Θεός, ή η απουσία του Θεού,

to save us from ourselves.

για να σωθούμε από τους εαυτούς μας.

That, too, is magical thinking,

Κι αυτό είναι ευσεβής πόθος,

because the only people who will save us from ourselves

γιατί οι μόνοι που θα μας σώσουν από τους εαυτούς μας

is we the people,

είμαστε εμείς, ο λαός,

all of us together.

όλοι εμείς μαζί.

And when we do that,

Και όταν το κάνουμε αυτό,

and when we move from the politics of me

και μετατοπιστούμε από την πολιτική του «εγώ»

to the politics of all of us together,

στην πολιτική του «όλοι εμείς μαζί»

we rediscover those beautiful, counterintuitive truths:

ανακαλύπτουμε αυτές τις όμορφες, αλήθειες που αντιβαίνουν στη λογική:

that a nation is strong

Ότι ένα έθνος είναι δυνατό

when it cares for the weak,

όταν νοιάζεται για τους αδύναμους,

that it becomes rich

ότι γίνεται πλούσιο

when it cares for the poor,

όταν νοιάζεται για τους φτωχούς,

it becomes invulnerable when it cares about the vulnerable.

ότι γίνεται άτρωτο όταν νοιάζεται για τους ευάλωτους.

That is what makes great nations.

Αυτό κάνει τα έθνη μεγάλα.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

So here is my simple suggestion.

Αυτή είναι, λοιπόν, η απλή πρότασή μου.

It might just change your life,

Μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας,

and it might just help to begin to change the world.

και μπορεί να βοηθήσει για να αρχίσουμε να αλλάζουμε τον κόσμο.

Do a search and replace operation

Κάντε μια έρευνα και αντικαταστήστε τη λειτουργία

on the text of your mind,

στο κείμενο του μυαλού σας,

and wherever you encounter the word "self,"

και όποτε συναντάτε τη λέξη «εαυτός»,

substitute the word "other."

αντικαταστήστε την με τη λέξη «άλλος».

So instead of self-help, other-help;

Έτσι, αντί για «αυτοβοήθεια», «αλληλοβοήθεια»,

instead of self-esteem, other-esteem.

αντί για «αυτοσεβασμός», «αλληλοσεβασμός».

And if you do that,

Αν το κάνετε αυτό,

you will begin to feel the power

θα αρχίσετε να νιώθετε τη δύναμη

of what for me is one of the most moving sentences

μιας φράσης που για μένα είναι η πιο συγκινητική

in all of religious literature.

σε όλα τα θρησκευτικά κείμενα.

"Though I walk through the valley of the shadow of death,

«Και μέσα σε κοιλάδα σκιάς θανάτου αν περπατήσω,

I will fear no evil,

δεν θα φοβηθώ κακό,

for you are with me."

επειδή εσύ είσαι μαζί μου».

We can face any future without fear

Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον δίχως φόβο,

so long as we know

εφόσον ξέρουμε ότι δεν θα το αντιμετωπίσουμε μόνοι.

we will not face it alone.

So for the sake of the future "you,"

Για χάρη του μελλοντικού «εσείς»,

together let us strengthen

ας ενισχύσουμε όλοι μαζί το μελλοντικό «εμείς».

the future "us."

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)