How I went from child refugee to international model | Halima Aden

212,478 views ・ 2018-09-20

TED


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: Razaw S. Bor
.ئەوە منم لە تەمەنی ٧ ساڵی
.ئەوەشیان منم
(چەپڵە و دڵخۆشی)
00:13
This is me at age seven.
0
13592
2217
وەستان لێرە لە کەمپی پەنابەرانی ،کاکومە لە ڕاستی ناچێت
00:17
And this is also me.
1
17839
1698
.و ئێستا پڕم لە هەست
00:21
(Applause and cheering)
2
21160
3661
ئەوانە ئەو زەویانەن کە من لێی لەدایک بووم
00:24
To be standing here in Kakuma refugee camp feels so surreal,
3
24845
4346
.و ٧ ساڵی سەرەتای ژیانم لەوێ بەسەر برد
00:29
and I'm overcome with so much emotion.
4
29215
2461
پێم وایە خەڵک بە بیستنی ئەوە سەریان سوڕماوە
.کە من لێرە لە کاکومە پەروەردە کراوم
00:32
These very grounds are where I was born
5
32255
2003
00:34
and spent the first seven years of my life.
6
34282
2177
,بەڵام دڵ خۆشبووم
و زیرەک بووم، و هاوڕێشم هەبوو
00:37
I think many people are surprised to hear
7
37878
2080
له‌سه‌روی هه‌موشی، هیوام به‌ .ئاینده‌یه‌كی گه‌ش هه‌بوو
00:39
that I had a great upbringing here at Kakuma.
8
39982
2529
.ئەوە ناگەیەنێت کە هیچ کۆسپێکمان نەبووبێ
00:43
But I was happy,
9
43250
1249
00:44
I was smart, I had friends
10
44523
2466
.مه‌به‌ستم، كوڕی تێكۆشه‌ری لێبو
00:47
and above all, I had hope for a brighter future.
11
47013
2895
هه‌ندێك كات به‌ نه‌خۆشی مه‌لاریا نه‌خۆش ده‌كه‌وتم
.و نەشمدەزانی ژەمی داهاتومان لە کوێوە دێت
00:50
That's not to say that we didn't have our obstacles.
12
50842
3079
00:53
I mean, boy were there struggles.
13
53945
1631
بەڵام ئەو ژیریەی کۆمەڵگەی کاکومە هەیەتی
00:55
I would sometimes get sick with malaria
14
55600
2490
و ئەو شانازی بەخۆکردنەیان
00:58
and didn't always know where our next meal would come from.
15
58114
3458
.بێهاوتا بوو
01:01
But the sense of community that is here in Kakuma
16
61596
3426
کاتێک منداڵتر بووم، بیرمە .ئاژاوەکان سەریان هەڵدا
01:05
and the pride that everyone here possesses
17
65046
2445
خەڵک لە باگڕاوندی جیاوازەوە هاتبوون
01:07
is simply unparalleled.
18
67515
1959
.و بە یەک زمان قسەیان نەدەکرد
01:11
When I was younger, I remember conflicts breaking out.
19
71716
3055
لە کۆتایدا، سواهیلی
وه‌ك سه‌ره‌كیترین زمان
.لێره‌ بڵاوبۆوه‌
01:15
That tends to happen when people come from different backgrounds
20
75155
3259
بومە هاوڕێی منداڵەکانی کەمپەکە
01:18
and don't speak the same language.
21
78438
1864
،و تەنانەت کلتوری یەکتریشمان قبوڵ دەکرد
01:20
Eventually, Swahili --
22
80326
1281
01:21
the main language here --
23
81631
1239
وه‌ك ئاهەنگ گێرانی پشوەکانی وەک کریسمس .هەرچەندە ئیسلامیش بووم
01:22
became our common ground.
24
82894
1202
01:24
I made friends with the kids at the camp
25
84867
1928
،و منداڵەکانی دیکەش کلتوری منیان قبوڵ بوو
01:26
and even started embracing some of their cultures,
26
86819
2683
تەنانەت هەندێک کات لە تەنیشت .منەوە نوێژیان دەکرد
01:29
celebrating holidays like Christmas even though I was raised Muslim.
27
89526
3646
،ئاسان بوو، وەک منداڵێک، بەیەکەوە بین
01:33
The other kids would embrace my culture as well,
28
93772
2690
و بیرو باوەڕەکانمان بگونجێنین
بۆ پێک هێنانی ژینگەیەکی .بێهاوتا و فرەکلتور
01:36
sometimes even praying right alongside me.
29
96486
2425
01:39
It was easy, as children, to come together,
30
99943
2718
ناوم هەلیمە ئەدینە
01:42
blend all of our beliefs
31
102685
1452
،موسوڵمانێکی، ڕەش پێستی .سۆماڵی ئەمریکیم لە کینیا
01:44
to form our own unique, multicultural environment.
32
104161
3455
(چەپڵە)
01:49
My name is Halima Aden
33
109258
1718
هەندێک کەس بە نوێكارناوم دەهێنن
01:51
and I'm a black, Muslim, Somali-American from Kenya.
34
111000
3680
،یەکەم شاژنی موسولمان بوم له‌ خوێندنگاكه‌م
و یەکەم نوێنه‌ری خوێندکاری سۆماڵی بووم لە کۆلیچ
01:56
(Applause)
35
116030
2958
،و لە زۆر شوێن یەکەم ئافرەتی باڵاپوش بووم
01:59
Some have called me a trailblazer --
36
119012
2267
02:01
I was the first Muslim homecoming queen at my high school,
37
121303
3019
وەک خانمی مینیسۆتای ولایەتە یەکگرتوەکان ،لە ئاهەنگی جوانی
02:04
the first Somali student senator at my college
38
124346
2763
و ڕێڕه‌وی فڕۆكه‌خانه‌ی میلان و هەفتە مۆدێلی نیو یۆرک
02:07
and the first hijab-wearing woman in many places,
39
127133
2807
و تەنانەت لە بەرگی مێژوی"جلوبه‌رگی تازه‌"ی .به‌ریتانیش
02:09
like the Miss Minnesota USA beauty pageant,
40
129964
2971
،وەک دەیبینن
02:12
the runways of Milan and New York Fashion Weeks
41
132959
3059
من ناترسم ببمە یەکەم و هەنگاوی ،نوێ بنێم بۆخۆم
02:16
and even on the historic cover of British "Vogue."
42
136042
3038
،بۆ گۆڕینی ئەو کێشەو نەهامەتیانە
.چونکە بوون بە کەمینە ئەوەیە
02:19
As you can see,
43
139778
1150
بۆخۆت گۆڕانکاری دروست بکەیت
02:21
I'm not afraid to be the first, to step out on my own,
44
141730
3119
.و وەک مرۆڤێکی توانا جیاواز پیشانبدرێیت
02:24
to take risks and seek change,
45
144873
1596
02:26
because that's what being a minority is about.
46
146493
2501
و ئێستا شەقام بەکاردەهێنم بۆ بڵاوکردنەوەی .پەیامە گرینگە پەسندکراەوکانم
02:29
It's about using yourself as a vessel to create change
47
149018
2921
02:31
and being a human representation for the power of diversity.
48
151963
4513
.بەڵام ئەوەش ئاسان نییە
02:36
And now I use my platform to spread an important message of acceptance.
49
156500
4032
یەکەمجار گەڕاینەوە ویلایەتە یەکگرتوەکان ،لویس، و ماڵی میسۆریمان، دروستكرد
،بیرمە پرسیارم لە دایکم کرد "ئەوە بەڕاستی ئەمریکایە؟"
02:42
But it hasn't always been easy.
50
162472
1620
02:44
When we first arrived to the United States and made St. Louis, Missouri home,
51
164726
3809
،شتی لێبوو کە ئاشنابونی ناخۆش بوو
وەک بیستنی دەنگی تەقە لە شەودا
02:49
I remember asking my mom, "Is this really America?"
52
169464
3963
.و شەقامەکانیان هەژاردیاربوون
.و شتیشی هەبوو کە جیاوازبوون
02:54
There were things that were sadly familiar,
53
174194
2874
،کاتێک چومە پۆلی یەک
02:57
like hearing gunshots at night
54
177092
1522
.تێبینیمکرد منداڵەکان بە گروپ یاریان دەکرد
02:58
and the streets looking impoverished.
55
178638
1828
".کە لە ئەمریکا، پێی دەڵێن "کۆمەڵ
03:01
But there were things that were also very different.
56
181328
2836
.لێرە، هەموو بەیەکەوە یاریمان دەکرد
03:04
Like when I started first grade,
57
184188
1688
،ڕەگەز گرینگ نەبوو
03:05
I noticed how the kids played in groups.
58
185900
2108
.و نەژاد گرینگ نەبوو
03:08
In America, we call them "cliques."
59
188032
2126
،بیرمە پرسیارم لە خۆم کرد
03:10
Back here, we all played together.
60
190182
2235
بۆچی لە سواهیلی تێناگەن؟"
03:13
Gender didn't matter,
61
193024
1571
سواهیلی زمانێکە هەموو خەڵک ".بەیەکەوە کۆدەکاتەوە
03:14
and race most certainly never mattered.
62
194619
2145
03:17
I remember asking myself,
63
197246
2159
،ئەوەی کێشەكی خراپتركرد
03:19
"Why don't they understand Swahili?
64
199429
1912
ئەو خوێندنگایەی لێی ناونوس کرابوم .پڕۆگرامی ئینگلیزی نەبوو
03:21
Swahili is the language that brings people together."
65
201653
2939
،بۆیە هەمو ڕۆژێ لەخەو هەڵدەستام
دەچوومە خوێندنگە و دادەنیشم
03:26
To make matters worse,
66
206605
1182
03:27
the school I was enrolled in didn't have an English immersion program.
67
207811
3702
.و هیچ فێر نەدەبووم
،لێرە دەستم بە هیوا وەنکردن کرد
03:32
So everyday I would get up,
68
212033
2192
،و هیچم نەدەویست جگە لە گەڕانەوە بۆ کاکومە
03:34
go to school, sit in my desk
69
214249
2095
.کەمپی پەنابەران
03:36
and never learn a thing.
70
216368
1217
03:38
This is when I started losing hope,
71
218773
1997
هه‌ر زوو دایکم زانی کە هەندەک سۆماڵی پەناگەیان دۆزیوەتەوە
03:40
and I wanted nothing more than return to Kakuma,
72
220794
3082
.لە شارێکی بچوک لە مینیسۆتا
03:43
a refugee camp.
73
223900
1156
.بۆیە کاتێک ٨ ساڵ بووم چووین بۆ مینۆسیتا
03:47
Soon, my mother learned that many Somalis found refuge
74
227838
2909
ژیانم گۆرا کاتێک خوێندکارەکانم دیت ،بە سۆماڵی قسەدەکەن
03:50
in a small town in Minnesota.
75
230771
1942
و چومە ئەو خوێندنگەیەی پرۆگرامی ئینگلیزی بوو
03:53
So when I was eight, we moved to Minnesota.
76
233113
2770
،و مامۆستاکانی بەرزترو بەتواناتر بوون
03:57
My life changed as I met other students who spoke Somali,
77
237326
4114
،چەند کاتژمێرێک دوای خوێندنگاو نانی نیوەڕۆ
04:01
attended a school that had an English immersion program
78
241464
3255
.یارمەتیان دەدام بۆ سەرکەوتن لە پۆلدا
04:04
and found teachers that would go above and beyond,
79
244743
2739
بوون بە منداڵی پەنابەر فێری کردم یەک کەس :دەتوانێت له‌ هەموو شت بێبه‌ش بێت
04:07
staying there after school hours and lunch breaks,
80
247506
2650
04:10
dedicated to helping me find success in the classroom.
81
250180
3126
،خواردن، و پەناگه‌، و ئاوی خاوێن
،وتەنانەت هاوڕێیەتیش
04:14
Being a child refugee has taught me that one could be stripped of everything:
82
254427
4905
بەڵام یەک شت کەس ناتوانێ لێت دوربخاتەوە
.پەروەردەیە
04:19
food, shelter, clean drinking water,
83
259356
2944
خوێندنەکەم بەرەو لوتکە برد و
04:22
even friendship,
84
262324
1589
04:23
but the one thing that no one could ever take away from you
85
263937
3079
هه‌ر زوو له‌ پۆلدا ده‌ستم .به‌گه‌شانه‌وه‌ كرد
04:27
is your education.
86
267040
1331
کاتێک گەورەتر بووم، زیاتر ئاگاداری ئەوانەی دیکە بووم
04:28
So I made studying my top priority
87
268778
2755
.و چۆن نەژادو باگڕاوندمیان بینیبوو
04:31
and soon started flourishing within the classroom.
88
271557
2548
بەتایبەتی، کاتێک لەچکم لەسەر کرد .کە پێی دەڵێن سەر پۆش
04:36
As I grew older, I became more aware of others
89
276154
3227
.کاتێک سەرەتا لەسەرم کرد، دڵخۆش بووم
04:39
and how they viewed my race and background.
90
279405
2407
بیرمە چاوم لە دایکم دەکرد، .دەمویست وەک ئەو جوان بم
04:42
Specifically, when I started wearing the head scarf known as a hijab.
91
282303
3367
،بەڵام کاتێک دەستم بە خوێندنی ناوەندی کرد
04:46
When I first started wearing it, I was excited.
92
286665
2653
خوێندکارەکان گاڵتەیان ،پێدەکردم کە قژم پێوە نییە
04:49
I remember admiring my mother's, and I wanted to emulate her beauty.
93
289342
4689
،بۆ ئەوەی بۆیان بسەلمێنم کە هەڵەن
قژی خۆمم پیشاندان
04:54
But when I started middle school,
94
294055
2237
،شتێک دژی بیروباوەڕەکەمە .بەڵام هەستم کرد پێویستە بیکەم
04:56
the students teased me about not having hair,
95
296316
2776
04:59
so to prove them wrong,
96
299116
1610
.لەو کاتەدا دەبو زۆر بە خراپی خۆم بگونجێنم
05:00
I started showing them my hair --
97
300750
2443
05:03
something that goes against my beliefs, but something I felt pressured to do.
98
303217
4104
،کاتێک بیرله‌ كێشه‌ی نەژاد و ئاین ،و ناسنامە، دەکەمەوە
05:07
I wanted so badly to fit in at the time.
99
307943
2364
.یادگاری ئازاربه‌خشم بیر دێته‌وه‌
05:12
When I reflect on the issues of race, religion, identity,
100
312620
5039
ئاسانە بۆ من کە کلتوری ئەوانی دیکە تاوانبار بکەم
،به‌وه‌ی وایكرد من ئازار بچێژم
05:17
a lot of painful memories come to mind.
101
317683
2306
،بەڵام کاتێ قوڵتر بیردەکەمەوە
،بۆم دەردەکەوێت کە کاریگەرترین
05:20
It would be easy for me to blame those of another culture
102
320644
3290
و ئیجابیترین، ئەو ڕوداوانەی بەسەرم هات بۆ گۆڕینی ژیانم
05:23
for making me feel the pain I felt,
103
323958
2726
05:26
but when I think deeper,
104
326708
1413
سوپاسی ئەو خەڵکانە دەکەم .کە لە من جیاوازترن
05:28
I also recognize that the most impactful,
105
328145
2904
ئەو چركه‌یه‌ بوو بڕیارم دا بچمە دەرەوەی ئەو هەرێمە ئاسودەیەی خۆم
05:31
positive, life-changing events that have happened to me
106
331073
3508
و بەژداری ئاهەنگی .لەبەرکردنی باڵاپۆشیم کرد
05:34
are thanks to those people who are different than me.
107
334605
2619
ئەوەم وەک هەلێک بینی بۆ گەیاندنی دەنگم بەو ئافرەتانەی
05:38
It was at this moment that I decided to step outside of my comfort zone
108
338600
3659
.وەک منن و هەستیان بەوە کردوە
05:42
and compete in a pageant wearing a hijab and burkini.
109
342283
3154
،و هەروەها دیلی ئەو تاجە گوڵینە نەبویتم
05:46
I saw it as an opportunity to be a voice for women
110
346422
3097
.کە چەندین دەرگەی بۆ کردیتمەوە
05:49
who, like myself, had felt underrepresented.
111
349543
2532
ئیمێڵ و نامەی زۆرم لەلایەن ژنانی .جیهانەوە بەدەست گەیشتوە
05:53
And although I didn't capture the crown,
112
353767
2057
پێم دەڵێن کە من سرووشم پێداون .بە ڕاستی مانەوەم لەگەڵ خۆم
05:55
that experience opened so many doors for me.
113
355848
2451
05:58
I was receiving emails and messages from women all over the world,
114
358952
3991
".بەردەوامبون لە وانەی "پێشتریش
06:02
telling me that I've inspired them by simply staying true to myself.
115
362967
4191
لە لایەن ئایکۆنی مۆدێرن کارینا ڕۆیتفیڵد بانگێشت کرام بۆ نیویۆڕك
.بۆ پێشکەشکردنی یەکەم سەروتارم
06:08
The other "firsts" kept coming.
116
368107
1946
ئەوە دەوروبەری ئەو کاتە بوو کە ،بومە یەکەم کچە مۆدێلی باڵاپۆش
06:10
I was invited to New York City by fashion icon Carine Roitfeld
117
370763
4741
،و لەساڵی یەکەمم
.بەرگی نۆ گۆڤاری جلوبەرگم ڕازاندبووەوە
06:15
to shoot my very first editorial.
118
375528
2223
06:18
It was around this time that I became the first hijab-wearing model,
119
378212
3564
.ئەوە ئەو گەردەلولە بوو، به‌كورتی بڵێبن
06:21
and in my first year,
120
381800
1544
لەگەر هەموو ئەو سەرکەوتنە
06:23
I graced the covers of nine fashion magazines.
121
383368
3278
یه‌ك شت هه‌بوو بە نەگۆڕی مابۆوە
ئەو بیرۆکەی کە دەتوانێ من ،بگەڕێنێتەوە ئێرە کاکومە
06:27
It was a whirlwind, to say the least.
122
387210
2757
06:29
But with all the overnight success,
123
389991
2369
.ئەو شوێنەی پێی دەڵێم ماڵ
06:32
there was one thing that remained constant --
124
392384
2920
چەند مانگێك پێش ئێستە، هەندێک شتی .باوەڕپێنەکراو بەسەرمدا ڕویاندا
06:35
the thought that this could be what brings me back here to Kakuma,
125
395328
3787
06:39
the place that I call home.
126
399139
1634
،لە نیویۆڕک بووم، لە یەکێک لە وێنەگرەکان
کاتێک چاوم بە ئەدوت ئەکیچ ی كچه‌ مۆدێلی ،باکوری سودان کەوت
06:42
And just a few months ago, something incredible happened to me.
127
402780
4197
و واڕویدابوو کە ئەویش لێرە .لە کاکومە لەدایک ببێ
06:47
I was in New York City, on a photo shoot,
128
407767
2643
ئەو ئەزموونە خۆی لە .خۆیدا پێناسەیەکە بۆ هیوا
06:50
when I met South Sudanese model Adut Akech,
129
410434
3049
06:53
who also happened to be born right here in Kakuma.
130
413507
3121
:مەبەستم، تەنها بیهێنە پێش چاوت
دوو کچ کە لە هەمان کەمپی ،پەنابەران لەدایک بوبێتن
06:58
That experience in itself is the definition of hope.
131
418163
3727
و بۆ یەکەم جار لە بەرگی "جلوبەرگی تازە"ی .به‌ریتانی بەیەک گه‌نیشتنه‌وه‌
07:02
I mean, just imagine:
132
422399
1940
07:04
two girls born in the same refugee camp,
133
424363
3642
(چەپڵە و دڵخۆشی)
07:08
reunited for the first time on the cover of British "Vogue."
134
428029
3942
و خۆشیەکی زۆرم پێ بەخشرا لە ،هاوبەشیکردنم لەگەڵ یونسێف
07:12
(Applause and cheering)
135
432557
5532
بەیەکەم ئیش دادەندرێ کە بۆ ،پێویستیەکانی منداڵ بکرێت
07:18
I was given the distinct pleasure of partnering up with UNICEF,
136
438740
3763
دەمەوێ بەبیرتان بینمەوە
،کە منداڵی ئێرەش لەوانەیە پەنابەربن
07:22
knowing firsthand the work that they do for children in need.
137
442527
3623
.ئەوان منداڵن
شایەنی هەمو هەلێکن بۆ گەشانەوەو هیواو خەونەکانیان
07:27
And I want you to remember
138
447286
1660
07:28
that although the children here may be refugees,
139
448970
3006
.و سەرکەوتنیان
07:33
they are children.
140
453016
1897
07:35
They deserve every opportunity to flourish, to hope, to dream --
141
455230
5095
چیرۆکەکەی من لێرەوە دەستی پێکرد ،لە کەمپی پەنابەرانی کاکومە
.شوێنێک لە هیوا
07:41
to be successful.
142
461114
1628
.سوپاس
07:44
My story began right here in Kakuma refugee camp,
143
464522
4711
(چەپڵە)
07:49
a place of hope.
144
469257
1754
07:51
Thank you.
145
471501
1151
07:52
(Applause)
146
472676
4585
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7