The first secret of great design | Tony Fadell

2,065,306 views ・ 2015-06-03

TED


Lütfən, videonu oynamaq üçün aşağıdakı ingiliscə altyazılara iki dəfə klikləyin.

Translator: Jeyhun Babashov Reviewer: Gulchin Taghiyeva
00:13
In the great 1980s movie "The Blues Brothers,"
0
13136
3253
1980-ci illərin məşhur "Cazmen Qardaşlar" filmində
00:16
there's a scene where John Belushi goes to visit Dan Aykroyd in his apartment
1
16389
4794
belə bir səhnə var ki, John Belushi ilk dəfə olaraq Dan Aykroyd'u
00:21
in Chicago for the very first time.
2
21183
2323
ziyarət etmək üçün onun Çikaqo'dakı mənzilinə gedir.
00:24
It's a cramped, tiny space
3
24106
2531
Bura dar, bambalaca yerdi
00:26
and it's just three feet away from the train tracks.
4
26637
2531
və qatar relslərindən cəmi 90 santimetr aralıdı.
00:30
As John sits on Dan's bed,
5
30628
1838
John Dan'ın yatağında oturan vaxt
00:32
a train goes rushing by,
6
32466
2463
otaqdakı hər şeyi cingildədəcək şəkildə
00:34
rattling everything in the room.
7
34929
2224
qatar sürətlə yandan ötüb keçir.
00:37
John asks, "How often does that train go by?"
8
37153
3829
John soruşur, "O qatar nə qədər vaxtdan bir burdan keçir?"
00:40
Dan replies, "So often, you won't even notice it."
9
40982
4560
Dan cavab verir, "O qədər tez-tez ki, heç bunu hiss də etməyəcəksən".
00:45
And then, something falls off the wall.
10
45542
2906
Və birdən divardan nəsə yerə düşür.
00:49
We all know what he's talking about.
11
49248
1794
Hamımız bilirik ki, o nədən danışır.
00:51
As human beings, we get used to everyday things
12
51042
2841
İnsanoğlu olaraq gündəlik şeylərə
00:53
really fast.
13
53883
1197
çox sürətlə alışırıq.
00:55
As a product designer, it's my job to see those everyday things,
14
55600
3384
Məhsul dizayneri olaraq bu gündəlik şeyləri görmək, onları hiss etmək və
00:58
to feel them, and try to improve upon them.
15
58984
3537
daha da inkişaf etdirməyə çalışmaq mənim vəzifəmdi.
01:03
For example, see this piece of fruit?
16
63365
3496
Məsələn, bu meyvə dənəsini görürsüz?
01:08
See this little sticker?
17
68211
1600
Bu balaca etiketi görürsüz?
01:11
That sticker wasn't there when I was a kid.
18
71211
2455
Mən uşaq olanda o etiket orda deyildi.
01:14
But somewhere as the years passed,
19
74776
1918
Amma illər ötdükcə hardasa,
01:16
someone had the bright idea to put that sticker on the fruit.
20
76694
2881
kiminsə o etiketi meyvənin üstünə qoymaq fikri ağlına gəldi.
01:19
Why?
21
79575
717
Nə üçün?
01:20
So it could be easier for us
22
80292
1529
Beləcə ərzaq dükanındakı kassada
01:21
to check out at the grocery counter.
23
81821
1737
ödəniş etmək bizimçün daha asan olar.
01:23
Well that's great,
24
83558
1093
Bu əladı, deməli
01:24
we can get in and out of the store quickly.
25
84651
2055
mağazaya daha sürətlə girib çıxa bilərik.
01:26
But now, there's a new problem.
26
86706
2078
Amma indi yeni bir problem var.
01:29
When we get home and we're hungry
27
89414
2029
Evə çatanda və ac olanda
01:31
and we see this ripe, juicy piece of fruit on the counter,
28
91443
3431
bu yetişmiş, şirəli meyvə dənəsini görürük,
01:34
we just want to pick it up and eat it.
29
94874
2845
bircə istəyirik ki, onu götürək və yeyək.
01:37
Except now, we have to look for this little sticker.
30
97719
3736
Amma ki indi, bu balaca etiketi axtarmalıyıq.
01:42
And dig at it with our nails, damaging the flesh.
31
102587
4374
Və dırnaqlarımızla bunu deşməliyik, tamını, ləzzətini korlamalıyıq.
01:46
Then rolling up that sticker --
32
106962
1639
Sonra o etiketi yumurlamaq --
01:48
you know what I mean.
33
108601
1035
bilirsiz nəyi deyirəm.
01:49
And then trying to flick it off your fingers.
34
109636
2139
Sonra da bunu barmaqlarından atmağa çalışmaq.
01:51
(Applause)
35
111775
3361
(Alqış)
01:56
It's not fun,
36
116276
1500
Bu zarafat deyil,
01:57
not at all.
37
117776
1021
qətiyyən.
01:59
But something interesting happened.
38
119777
1905
Amma maraqlı nəsə baş verdi.
02:01
See the first time you did it, you probably felt those feelings.
39
121992
3081
Görürsüz ilk dəfə bunu edəndə siz də yəqin həmin şeyləri hiss etmişdiz.
02:05
You just wanted to eat the piece of fruit.
40
125075
2205
İstədiyiniz bircə meyvə dənəsini yemək idi.
02:07
You felt upset.
41
127280
1007
Kefiniz korlandı.
02:08
You just wanted to dive in.
42
128287
1734
Yeməyə girişmək istəyirdiz bircə.
02:10
By the 10th time,
43
130541
1624
10-cu dəfə edəndə artıq
02:12
you started to become less upset
44
132165
2476
daha az dilxor olmağa başladız
02:14
and you just started peeling the label off.
45
134641
3430
və sadəcə olaraq başladız etiketi soymağa.
02:18
By the 100th time, at least for me,
46
138071
2409
100-cü dəfədə, ən azından mənimçün,
02:20
I became numb to it.
47
140480
1132
bunu düşünmədən edirdim.
02:22
I simply picked up the piece of fruit,
48
142212
2891
Eləcə meyvə dənəsini götürdüm,
02:25
dug at it with my nails, tried to flick it off,
49
145103
4112
etiketi dırnaqlarımla deşdim, barmağımdan atmağa çalışdım,
02:29
and then wondered,
50
149215
1556
və sonra baxdım görüm,
02:30
"Was there another sticker?"
51
150771
3499
"Başqa bir etiket də varmı?"
02:35
So why is that?
52
155680
1294
Yaxşı, bəs nəyə görə?
02:36
Why do we get used to everyday things?
53
156974
2152
Nəyə görə gündəlik etdiyimiz şeylərə alışırıq?
02:39
Well as human beings, we have limited brain power.
54
159126
3148
Əslində insanoğlu olaraq məhdud beyin gücümüz var.
02:42
And so our brains encode the everyday things we do into habits
55
162274
4769
Və beynimiz gündəlik etdiyimiz şeyləri vərdişlər halında şifrələyir,
02:47
so we can free up space to learn new things.
56
167043
3577
beləcə də yeni şeylər öyrənmək üçün yer boşaltmış oluruq beynimizdə.
02:50
It's a process called habituation
57
170620
2042
Bu alışqanlıq adlanan prosesdi
02:52
and it's one of the most basic ways, as humans, we learn.
58
172662
3604
və bu insanlar olaraq bizim öyrəndiyimiz ən əsas yollardan biridi.
02:57
Now, habituation isn't always bad.
59
177596
2169
Amma alışqanlıq da həmişə pis deyil.
03:00
Remember learning to drive?
60
180975
1636
Avtomobil sürməyi öyrənməyi xatırlayırsınız?
03:03
I sure do.
61
183101
1178
Mən əlbəttə xatırlayıram.
03:04
Your hands clenched at 10 and 2 on the wheel,
62
184939
3288
Əllərinizlə sükanı sağ və soldan möhkəmcə sıxırsınız,
03:08
looking at every single object out there --
63
188227
2218
bayırdakı hər şeyə bir-bir baxırsınız --
03:10
the cars, the lights, the pedestrians.
64
190445
3250
avtomobillər, işıqlar, piyadalar.
03:13
It's a nerve-wracking experience.
65
193695
2311
Adamı əsəbləşdirən təcrübə idi.
03:16
So much so, that I couldn't even talk to anyone else in the car
66
196936
3584
Mən hətta maşındakı heç kimlə danışa bilmirdim
03:20
and I couldn't even listen to music.
67
200520
1930
və mahnıya da qulaq asa bilmirdim.
03:22
But then something interesting happened.
68
202840
2109
Amma sonra maraqlı nəsə baş verdi.
03:24
As the weeks went by, driving became easier and easier.
69
204949
4170
Həftələr ötüb keçdikcə avtomobili idarə etmək daha da asan oldu.
03:30
You habituated it.
70
210339
1308
Öyrəşdin buna.
03:32
It started to become fun and second nature.
71
212647
2267
Əyləncəli və qeyri-iradi olmağa başladı.
03:35
And then, you could talk to your friends again
72
215324
2207
Ondan sonra yenə dostlarınla danışa və musiqiyə
03:37
and listen to music.
73
217531
959
qulaq asa bilərsən.
03:38
So there's a good reason why our brains habituate things.
74
218490
2699
Deməli beynimizin nələrəsə alışmağının müsbət səbəbi var.
03:41
If we didn't, we'd notice every little detail,
75
221189
3363
Belə olmasaydı hər kiçik detala fikir verərdik
03:44
all the time.
76
224552
1615
həmişə.
03:46
It would be exhausting,
77
226717
1578
Yorucu olardı,
03:48
and we'd have no time to learn about new things.
78
228295
2392
və yeni nələrsə öyrənməyə vaxtımız olmazdı.
03:52
But sometimes, habituation isn't good.
79
232317
3140
Amma bəzən də alışqanlıq yaxşı olmur.
03:56
If it stops us from noticing the problems that are around us,
80
236477
3335
Əgər bu ətrafımızdakı problemləri görməkdən bizi saxlayırsa,
03:59
well, that's bad.
81
239812
1031
deməli pisdi.
04:01
And if it stops us from noticing and fixing those problems,
82
241413
3403
Bu həmin problemləri görməkdən və onları həll etməkdən bizi saxlayırsa,
04:04
well, then that's really bad.
83
244816
2117
deməli, həqiqətən də pisdi.
04:07
Comedians know all about this.
84
247923
1983
Yumor ustaları bu haqda hər şeyi bilirlər.
04:09
Jerry Seinfeld's entire career was built on noticing those little details,
85
249906
4885
Jerry Seinfeld'in bütöv karyerası bu kiçik detalları görməyin üzərində qurulmuşdu,
04:14
those idiotic things we do every day that we don't even remember.
86
254791
3978
o səfeh şeylər ki, hər gün edirik, amma heç xatırlamırıq da.
04:20
He tells us about the time he visited his friends
87
260238
2377
O bizə dostlarını ziyarət etdiyi və
04:22
and he just wanted to take a comfortable shower.
88
262615
2386
rahat bir duş almaq istədiyi vaxtdan danışır.
04:25
He'd reach out and grab the handle and turn it slightly one way,
89
265001
3897
Əlini uzadıb qulpu tutardı və və bir istiqamətdə yüngülcə döndərərdi,
04:28
and it was 100 degrees too hot.
90
268900
2583
və 100 dərəcə çox istiyə keçərdi.
04:31
And then he'd turn it the other way, and it was 100 degrees too cold.
91
271483
3932
Sonra o biri istiqamətdə döndərərdi, onda da 100 dərəcə çox soyuq.
04:35
He just wanted a comfortable shower.
92
275415
2363
Rahat bir duş istəyirdi təkcə.
04:37
Now, we've all been there,
93
277778
2163
Biz hamımız eyni vəziyyətdə olmuşuq,
04:39
we just don't remember it.
94
279941
1785
sadəcə xatırlamırıq.
04:41
But Jerry did,
95
281726
1322
Amma Jerry xatırladı,
04:43
and that's a comedian's job.
96
283048
2014
və bu da komediya ustasının işidir.
04:45
But designers, innovators and entrepreneurs,
97
285062
3120
Amma dizaynerlər, yenilikçi sahibkarlar kimi
04:48
it's our job to not just notice those things,
98
288182
2407
bizim işimiz bu şeyləri təkcə görmək yox,
04:50
but to go one step further and try to fix them.
99
290589
2936
bir addım da qabağa gedib onları düzəltməyə çalışmaqdı.
04:55
See this, this person,
100
295276
1566
Bunu, bu adamı görürsünüz,
04:56
this is Mary Anderson.
101
296842
1469
bu Mary Anderson'du.
04:58
In 1902 in New York City,
102
298581
2197
1902-ci ildə Nyu Yorkda idi,
05:00
she was visiting.
103
300778
1828
qonaq gedirdi.
05:03
It was a cold, wet, snowy day and she was warm inside a streetcar.
104
303016
4818
Soyuq, rütubətli, qarlı gün idi, tramvayın içində isə isti idi.
05:09
As she was going to her destination, she noticed the driver opening the window
105
309226
5097
Mary yolda gedəndə sürücünün avtomobili təhlükəsiz idarə etməsi üçün
05:14
to clean off the excess snow so he could drive safely.
106
314323
4805
pəncərəni açıb artıq qarları təmizlədiyini gördü.
05:20
When he opened the window, though, he let all this cold, wet air inside,
107
320258
3576
Baxmayaraq ki, pəncərərəni açanda bütün soyuq, yağıntılı hava içəri girir,
05:23
making all the passengers miserable.
108
323834
1945
bütün sərnişinləri yazıq halına salırdı.
05:27
Now probably, most of those passengers just thought,
109
327189
2933
Yəqin bütün o sərnişinlərin tək düşündükləri o idi ki,
05:30
"It's a fact of life, he's got to open the window to clean it.
110
330122
3251
"Həyatın qanunu belədi, sürücü şüşəni təmizləmək üçün onu açmalıdı.
05:33
That's just how it is."
111
333373
1393
Başqa yolu yoxdu".
05:35
But Mary didn't.
112
335176
1535
Amma Mary yox.
05:36
Mary thought,
113
336711
1299
O düşündü ki,
05:38
"What if the diver could actually clean the windshield from the inside
114
338010
3834
"Bəs sürücü ön şüşəni içəridən təmizləyə bilsəydi necə olardı?
05:41
so that he could stay safe and drive
115
341844
3278
Beləcə o da maşını təhlükəsiz idarə edə bilərdi
05:45
and the passengers could actually stay warm?"
116
345122
2941
və sərnişinlər də istidə qalardılar."
05:48
So she picked up her sketchbook right then and there,
117
348603
2752
Mary o vaxtdan və ordaca öz çertyoj kitabçasını götürdü
05:51
and began drawing what would become the world's first windshield wiper.
118
351355
4361
və sonradan dünyanın ilk maşın ön güzgü siləni olacaq şeyi cızmağa başladı.
05:56
Now as a product designer, I try to learn from people like Mary
119
356924
4270
Məhsul dizayneri kimi mən də Mary kimi insanlardan dünyanın
06:01
to try to see the world the way it really is,
120
361198
2765
biz düşündüyümüz kimi yox, həqiqətdə
06:03
not the way we think it is.
121
363973
2074
necə olduğunu görməyi öyrənməyə çalışıram.
06:06
Why?
122
366587
947
Nə üçün?
06:07
Because it's easy to solve a problem that almost everyone sees.
123
367534
3347
Çünki, demək olar hər kəsin gördüyü problemi həll etmək asandı.
06:11
But it's hard to solve a problem that almost no one sees.
124
371894
3780
Amma heç kimin görmədiyi problemi həll etmək isə çətindi.
06:16
Now some people think you're born with this ability
125
376441
2728
Bəzi adamlar düşünür ki, sən bu bacarıqla doğulursan,
06:19
or you're not,
126
379169
1581
və ya yox,
06:20
as if Mary Anderson was hardwired at birth to see the world more clearly.
127
380750
4943
sanki Mary Anderson dünyanı daha aydın görə bilməyi irsən qəbul etmişdi.
06:26
That wasn't the case for me.
128
386883
1930
Amma məndə belə deyildi.
06:28
I had to work at it.
129
388813
1643
Bunun üzərində işləməli oldum.
06:31
During my years at Apple,
130
391766
2629
Apple'da olduğum illərdə
06:34
Steve Jobs challenged us to come into work every day,
131
394395
4747
Steve Jobs bizi hər gün işə gəlməklə,
06:39
to see our products through the eyes of the customer,
132
399142
3914
öz məhsullarımızı müştərilərin gözü ilə görməklə sınağa çəkirdi.
06:43
the new customer,
133
403056
1447
Xüsusilə də qorxuları, alt-üst
06:44
the one that has fears and possible frustrations
134
404503
3186
ola biləcək gözləntiləri olan,
06:47
and hopeful exhilaration that their new technology product
135
407689
3141
yeni texnoloji məhsulun ehtiyaclarına birbaşa cavab verəcəyinə
06:50
could work straightaway for them.
136
410830
2021
ümid bəsləyən müştərilər.
06:53
He called it staying beginners,
137
413471
2234
Steve bunu daimi şagird qalmaq adlandırdı,
06:55
and wanted to make sure that we focused on those tiny little details
138
415705
3982
və əmin olmaq istəyirdi ki, biz o balaca detalların üzərində fokuslanmaqla
06:59
to make them faster, easier and seamless for the new customers.
139
419687
4158
onları yeni müştərilər üçün daha sürətli, asan və problemsiz edirik.
07:04
So I remember this clearly in the very earliest days of the iPod.
140
424558
4247
Elə bunu iPod'un lap əvvəlki günlərindən yaxşıca xatırlayıram.
07:09
See, back in the '90s,
141
429028
1670
90-cı illərdə,
07:10
being a gadget freak like I am,
142
430698
2429
cihazlarla çox maraqlanan biri olaraq
07:15
I would rush out to the store for the very, very latest gadget.
143
435107
4895
ən son cihazlar üçün cəld mağazaya qaçardım.
07:21
I'd take all the time to get to the store,
144
441291
2062
Mağazaya getmək üçün çox vaxt sərf edərdim,
07:23
I'd check out, I'd come back home, I'd start to unbox it.
145
443353
3611
cihazın pulunu verərdim, evə qayıdardım, qutusundan çıxarmağa başlayardım.
07:26
And then, there was another little sticker:
146
446964
3926
Və sonra, orda başqa bir balaca etiket olardı,
07:30
the one that said, "Charge before use."
147
450890
3115
yazılmışdı ki, "İstifadədən öncə enerjisini doldurun"
07:34
What!
148
454005
1548
Nə!
07:35
I can't believe it!
149
455553
1005
İnana bilmirəm!
07:36
I just spent all this time buying this product
150
456558
2176
Bütün bu vaxtı bu məhsulu almağa sərf elədim,
07:38
and now I have to charge before use.
151
458734
2034
indi də enerjisini doldurmalıyam.
07:40
I have to wait what felt like an eternity to use that coveted new toy.
152
460768
4390
Hamının gözlədiyi bu yeni oyuncağı istifadə etmək üçün yenə gözləməliyəm.
07:45
It was crazy.
153
465158
1692
Bu dəlilikdi.
07:46
But you know what?
154
466850
905
Amma bilirsiz nə?
07:47
Almost every product back then did that.
155
467755
2083
O vaxtlar demək olar hər məhsul bunu edirdi.
07:49
When it had batteries in it,
156
469838
1775
Batareyaları içində olanda
07:51
you had to charge it before you used it.
157
471613
2277
istifadədən qabaq enerjisini doldurmalı idin.
07:54
Well, Steve noticed that
158
474690
2446
Amma Steve bunun fərqinə vardı
07:57
and he said,
159
477136
831
07:57
"We're not going to let that happen to our product."
160
477967
2598
və dedi,
"Bizim məhsullarımızda bunun olmasına izn verməyəciyik."
08:00
So what did we do?
161
480565
1848
Yaxşı, onda biz neylədik?
08:02
Typically, when you have a product that has a hard drive in it,
162
482413
3086
Adətən, içində sərt disk olan məhsulunuz varsa,
08:05
you run it for about 30 minutes in the factory
163
485499
2663
müştəri onu qutudan çıxarandan sonra sərt diskin illərlə
08:08
to make sure that hard drive's going to be working years later
164
488162
3149
işləyəcəyindən əmin olmaq üçün hələ zavodda ikən
08:11
for the customer after they pull it out of the box.
165
491311
3074
onu 30 dəqiqəlik çalışdırıb yoxlayırsınız.
08:14
What did we do instead?
166
494385
3066
Əvəzində biz neylədik?
08:17
We ran that product for over two hours.
167
497451
2090
Biz həmin məhsulu 2 saatdan çox işlətdik.
08:19
Why?
168
499541
1588
Niyə?
08:21
Well, first off, we could make a higher quality product,
169
501129
3125
Birincisi daha yüksək keyfiyyətli məhsul düzəldə bilərdik,
08:24
be easy to test,
170
504254
2150
yoxlanılması asan olan,
08:26
and make sure it was great for the customer.
171
506404
2942
və alıcı üçün əla olduğundan əmin olardıq.
08:29
But most importantly,
172
509906
1253
Amma ən vacibi
08:31
the battery came fully charged right out of the box,
173
511159
3019
batareya qutudan tam enerji ilə dolu vəziyyətdə gəldi,
08:34
ready to use.
174
514178
946
istifadəyə hazır.
08:35
So that customer, with all that exhilaration,
175
515124
3832
Beləliklə, alıcı bütün o sevinc hissi içində məhsulu eləcə
08:38
could just start using the product.
176
518956
1728
istifadə etməyə başlaya bilərdi.
08:40
It was great, and it worked.
177
520684
2390
Bu dahiyanə idi və alındı da.
08:43
People liked it.
178
523074
1264
İnsanlar bunu bəyəndilər.
08:44
Today, almost every product that you get that's battery powered
179
524338
3107
İndi az qala aldığınız hər batareya ilə işləyən məhsul
08:47
comes out of the box fully charged,
180
527445
2063
qutudan enerji ilə tam dolu vəziyyətdə gəlir,
08:49
even if it doesn't have a hard drive.
181
529508
2053
hətta sərt diski olmasa belə.
08:52
But back then, we noticed that detail and we fixed it,
182
532131
4774
Amma o zamanlar biz bu elementi gördük və onu düzəltdik,
08:56
and now everyone else does that as well.
183
536905
2348
və indi isə hər kəs onu edir.
08:59
No more, "Charge before use."
184
539253
2641
Artıq "İstifadədən öncə enerji ilə doldurun" yoxdu.
09:02
So why am I telling you this?
185
542644
2057
Yaxşı, bəs mən niyə bunu sizə deyirəm?
09:04
Well, it's seeing the invisible problem,
186
544701
2108
Bu görünməz problemi görməkdi,
09:06
not just the obvious problem, that's important,
187
546809
4511
açıq-aşkar problemi də yox, bu önəmlidi,
09:11
not just for product design, but for everything we do.
188
551320
2840
tək məhsul dizaynı üçün də yox, etdiyimiz hər şey üçün.
09:14
You see, there are invisible problems all around us,
189
554682
3524
Görürsünüz, bütün ətrafımızda həll edə biləcəyimiz
09:18
ones we can solve.
190
558206
2256
gözəgörünməz problemlər var.
09:20
But first we need to see them, to feel them.
191
560462
3824
Gərək birinci onları görək, onları duyaq.
09:24
So, I'm hesitant to give you any tips
192
564996
1968
Tərəddüd içindəyəm sizə nevrologiya ya
09:26
about neuroscience or psychology.
193
566964
2731
psixologiya haqda tövsiyələr verimmi deyə.
09:29
There's far too many experienced people in the TED community
194
569695
2994
TED cəmiyyətində həddindən çox təcrübəli insan var ki, bu sahədə
09:32
who would know much more about that than I ever will.
195
572689
3394
mənim bilə biləcəyimdən daha çoxunu bilərlər.
09:36
But let me leave you with a few tips that I do,
196
576083
2627
Amma icazə verin sizə bildiyim bir neçə məsləhəti verim,
09:38
that we all can do, to fight habituation.
197
578710
3673
hamımızın bilə biləcəyi, alışqanlıqlarla mübarizə aparmaq.
09:42
My first tip is to look broader.
198
582383
3394
Birinci məsləhətim daha geniş baxmaqdı.
09:45
You see, when you're tackling a problem,
199
585777
2112
Görürsüz, problemlə üzləşəndə, bəzən
09:47
sometimes, there are a lot of steps that lead up to that problem.
200
587889
3392
həmin problemə aparan çoxlu mərhələlər olur.
09:51
And sometimes, a lot of steps after it.
201
591281
3070
Və bəzən də ondan sonra gələn çoxlu mərhələlər.
09:54
If you can take a step back and look broader,
202
594351
3349
Əgər bir addım geri ata bilib məsələyə daha geniş baxa bilirsinizsə,
09:57
maybe you can change some of those boxes
203
597700
2271
bəlkə problemdən əvvəlki o qutulardan bəzilərini
09:59
before the problem.
204
599971
1006
dəyişə bilərsiniz.
10:00
Maybe you can combine them.
205
600977
1360
Onları birləşdirə bilərsiniz.
10:02
Maybe you can remove them altogether to make that better.
206
602337
3335
Bəlkə onların hamısını birlikdə aradan qaldırmaqla daha yaxşı edə bilərsiniz.
10:06
Take thermostats, for instance.
207
606258
1991
Məsələn, termostatları götürək.
10:08
In the 1900s when they first came out, they were really simple to use.
208
608249
3378
1900-cü illərdə ilk dəfə buraxılanda onları istifadə etmək lap asan idi.
10:11
You could turn them up or turn them down.
209
611627
1952
Yuxarı və aşağı fırlada bilirdin bircə.
10:13
People understood them.
210
613579
1700
İnsanlar başa düşmüşdülər.
10:16
But in the 1970s,
211
616019
1753
Amma 1970-ci illərdə
10:17
the energy crisis struck,
212
617772
2074
enerji böhranı vurdu hər yanı,
10:19
and customers started thinking about how to save energy.
213
619846
3570
və alıcılar necə enerji qənaət etsinlər deyə düşünməyə başladılar.
10:23
So what happened?
214
623416
1287
Yaxşı, nə baş verdi?
10:24
Thermostat designers decided to add a new step.
215
624703
3028
Termostat dizaynerləri yeni pillə əlavə etmək qərarına gəldilər.
10:27
Instead of just turning up and down,
216
627731
1850
Tək yuxarı və aşağı fırlatmaq əvəzinə
10:29
you now had to program it.
217
629581
1991
indi onu proqramlaşdırmalı idin.
10:31
So you could tell it the temperature you wanted at a certain time.
218
631572
3218
Beləcə müəyyən vaxtda istədiyin temperatura qura bilərdin.
10:34
Now that seemed great.
219
634790
1796
Dahiyanə göründü.
10:36
Every thermostat had started adding that feature.
220
636586
3478
Hər termostata bu xüsusiyyəti əlavə etməyə başlamışdılar.
10:40
But it turned out that no one saved any energy.
221
640064
4276
Sonra amma belə anlaşıldı ki, heç kim enerjiyə qənaət etməmişdi.
10:44
Now, why is that?
222
644340
1513
Yaxşı, bəs niyə?
10:45
Well, people couldn't predict the future.
223
645853
2735
İnsanlar gələcəyi proqnozlaşdıra bilmədilər.
10:48
They just didn't know how their weeks would change season to season,
224
648588
3548
Sadəcə bilmədilər ki,onların həftələri fəsili fəsilə, ili ilə
10:52
year to year.
225
652136
1498
necə dəyişəcək.
10:54
So no one was saving energy,
226
654414
2331
Beləcə heç kim enerji qənaəti etmirdi,
10:56
and what happened?
227
656745
982
və nə baş verdi?
10:57
Thermostat designers went back to the drawing board
228
657727
2623
Termostat dizaynerləri çetryoj lövhələrinə geri göndülər
11:00
and they focused on that programming step.
229
660350
2042
və proqramlaşdırma hissəsinə fokuslandılar.
11:02
They made better U.I.s,
230
662942
2467
Daha yaxşı istifadəçi interfeysi qurdular,
11:05
they made better documentation.
231
665409
2166
daha yaxşı istifadəçi təlimatı düzəltdilər.
11:07
But still, years later, people were not saving any energy
232
667575
4730
Amma illər sonra yenə də insanlar heç bir enerji qənaəti etmirdilər,
11:12
because they just couldn't predict the future.
233
672305
2596
çünki gələcəyi proqnozlaşdıra bilmirdilər.
11:15
So what did we do?
234
675431
1478
Yaxşı, bəs biz neylədik?
11:16
We put a machine-learning algorithm in instead of the programming
235
676909
4069
İçinə proqramlaşdırma əvəzinə mexanizmi öyrənmə alqoritmi qoyduq,
11:20
that would simply watch when you turned it up and down,
236
680978
2698
nə vaxt temperaturu yuxarı və aşağı çevirməyinizi,
11:23
when you liked a certain temperature when you got up,
237
683676
2594
ayağa qalxanda, ya harasa gedəndə hansısa müəyyən
11:26
or when you went away.
238
686270
1707
temperaturu bəyənməyinizi izləyən bir alqoritm.
11:27
And you know what?
239
687977
1268
Və bilirsiz nə oldu?
11:29
It worked.
240
689245
927
Alındı.
11:30
People are saving energy without any programming.
241
690422
3217
İnsanlar heç bir proqramlaşdırma olmadan enerji qənaəti edirlər.
11:35
So, it doesn't matter what you're doing.
242
695239
2007
Ona görə fərqi yoxdu nə edirsiniz.
11:37
If you take a step back and look at all the boxes,
243
697246
3266
Əgər bir addım geri atıb bütün qutulara yenidən baxsaz,
11:40
maybe there's a way to remove one or combine them
244
700512
3021
bəlkə orda birini arada qaldırmaq üçün yol var, ya birləşdirməyə
11:43
so that you can make that process much simpler.
245
703533
2514
beləcə həmin prosesi daha asan edə bilərsən.
11:47
So that's my first tip: look broader.
246
707007
3077
Deməli belə,bu mənim birinci məsləhətimdi: daha geniş baxın.
11:50
For my second tip, it's to look closer.
247
710084
3981
İkinci tövsiyəmə gəldikdə, bu daha yaxından baxmaqdı.
11:54
One of my greatest teachers was my grandfather.
248
714065
3031
Mənim ən böyük müəllimlərimdən biri babam idi.
11:59
He taught me all about the world.
249
719006
1901
Dünya haqqında mənə hər şeyi o öyrətdi.
12:01
He taught me how things were built and how they were repaired,
250
721557
3492
Mənə əşyaların necə qurulduğunu və necə təmir olunduğunu,
12:05
the tools and techniques necessary to make a successful project.
251
725049
3722
uğurlu layihə qurmaq üçün vacib olan alətləri və metodları öyrətdi.
12:09
I remember one story he told me about screws,
252
729671
4337
Mənə danışdığı boltlar haqqında bir hekayəni xatırlayıram,
12:14
and about how you need to have the right screw for the right job.
253
734048
3630
və düzgün iş üçün düzgün boltunuzun necə olmalı olduğunu.
12:17
There are many different screws:
254
737678
1939
Müxtəlif cür boltlar var:
12:19
wood screws, metal screws, anchors, concrete screws,
255
739617
4870
taxta boltu, metal boltu, anker boltu, beton boltu,
12:24
the list went on and on.
256
744487
1745
siyahı uzanıb gedir.
12:27
Our job is to make products that are easy to install
257
747212
3273
Bizim işimiz professionallar olmadan bütün müştərilərin
12:30
for all of our customs themselves without professionals.
258
750485
3734
özləri tərəfindən quraşdırılması asan olan məhsullar istehsal etməkdi.
12:34
So what did we do?
259
754789
1421
Onda biz neylədik?
12:36
I remembered that story that my grandfather told me,
260
756720
2935
Babamın mənə danışdığı bu hekayəni xatırlayırdım,
12:39
and so we thought,
261
759655
1273
və biz düşündük ki,
12:40
"How many different screws can we put in the box?
262
760928
2500
"Qutuya neçə dənə müxtəlif bolt qoya bilərik?
12:43
Was it going to be two, three, four, five?
263
763428
2850
İki dənəmi, üç, dörd, ya beş?
12:46
Because there's so many different wall types."
264
766278
2296
Çünki müxtəlif cür divar növləri var."
12:48
So we thought about it, we optimized it,
265
768574
2730
Ona görə bu haqda düşündük, ən uyğun hala gətirdik,
12:51
and we came up with three different screws to put in the box.
266
771304
4091
və sonda üç müxtəlif boltu qutuya qoymaq qərarına gəldik.
12:55
We thought that was going to solve the problem.
267
775845
2277
Düşündük ki, bu problemi həll edəcək.
12:58
But it turned out, it didn't.
268
778122
2695
Amma sonra belə aydın oldu ki, alınmadı.
13:01
So we shipped the product,
269
781527
1631
Məhsulu yükləyib göndərdik,
13:03
and people weren't having a great experience.
270
783158
2390
və insanlar elə də yaxşı bəyənmirdilər.
13:06
So what did we do?
271
786128
1208
Bəs biz neylədik?
13:07
We went back to the drawing board
272
787336
1745
Düzgün etmədiyimizi başa düşən kimi
13:09
just instantly after we figured out we didn't get it right.
273
789081
3464
dərhal çertyoj masamıza geri döndük.
13:12
And we designed a special screw, a custom screw,
274
792545
3724
Və xüsusi bir bolt dizayn etdik, özəl bir bolt,
13:16
much to the chagrin of our investors.
275
796269
2171
investorlarımızın xəyal qırıqlığına qarşı.
13:18
They were like, "Why are you spending so much time on a little screw?
276
798440
3422
Onlar "Balaca bir boltun üstündə niyə bu qədər vaxt çox sərf edirsiz?"
13:21
Get out there and sell more!"
277
801862
1999
gedin və daha çox satın" deyirdilər.
13:23
And we said, "We will sell more if we get this right."
278
803861
3323
Biz isə dedik ki, "Əgər bunu düzgün eləsək, daha çox satacağıq"
13:27
And it turned out, we did.
279
807904
1690
Və elə gətirdi ki, bizdə alındı.
13:29
With that custom little screw, there was just one screw in the box,
280
809594
3294
O xüsusi balaca boltla, qutuda divara vurulması və quraşdırılması asan
13:32
that was easy to mount and put on the wall.
281
812888
3107
olan bircə bolt var idi.
13:37
So if we focus on those tiny details, the ones we may not see
282
817525
6100
Beləliklə, əgər görə bilmədiyimiz o kiçik detalların üzərinə fikrimizi cəmləsək
13:44
and we look at them as we say,
283
824404
1824
və onlara baxıb desək ki,
13:46
"Are those important
284
826228
1408
"Onlar vacibdilərmi, yoxsa
13:47
or is that the way we've always done it?
285
827636
2800
elə həmişə etdiyimiz yoldu? Bəlkə də onlardan
13:50
Maybe there's a way to get rid of those."
286
830436
2884
xilas olmağın bir yolu var"
13:54
So my last piece of advice is to think younger.
287
834220
4619
Deməli mənim axırıncı məsləhətim balacalar kimi düşünməkdi.
14:00
Every day, I'm confronted with interesting questions from my three young kids.
288
840389
4156
Hər gün 3 balaca uşağımın məndən soruşduğu maraqlı suallarla üzləşirəm.
14:04
They come up with questions like,
289
844545
1771
Onlar belə suallarla gəlirlər,
14:06
"Why can't cars fly around traffic?"
290
846316
2908
"Nəyə görə avtomobillər yollarda uça bilmirlər?"
14:09
Or, "Why don't my shoelaces have Velcro instead?"
291
849644
3776
Ya da, "Niyə mənim ayaqqabı iplərimin yapışqanlı lentləri yoxdu?"
14:14
Sometimes, those questions are smart.
292
854490
1899
Bəzən ağıllı suallar da olur.
14:17
My son came to me the other day and I asked him,
293
857409
2538
Bir başqa gün oğlum yanıma gəldi və ondan xahiş
14:19
"Go run out to the mailbox and check it."
294
859947
3176
etdim ki, "Qaçaraq poçt qutusuna get və onu yoxla".
14:23
He looked at me, puzzled, and said,
295
863123
3768
Mənə baxdı, təəccübləndi və dedi,
14:27
"Why doesn't the mailbox just check itself and tell us when it has mail?" (Laughter)
296
867311
4914
Niyə poçt qutusu elə özü özünü yoxlayıb məktub olanda bizə demir ki?" (Gülüş)
14:32
I was like, "That's a pretty good question."
297
872225
3653
"Doğrudan da yaxşı sualdı" deyə elə qaldım.
14:36
So, they can ask tons of questions
298
876878
2614
Deməli,onlar çoxlu suallar verə bilərlər
14:39
and sometimes we find out we just don't have the right answers.
299
879492
4718
və biz də arabir kəşf edirik ki, bizdə sadəcə düzgün cavablar yoxdu.
14:44
We say, "Son, that's just the way the world works."
300
884210
5807
Deyirik ki, "Oğul, bu elə dünyanın işlədiyi tərzdi".
14:50
So the more we're exposed to something,
301
890017
2550
Bir şeyə daha çox məruz qaldıqca,
14:52
the more we get used to it.
302
892567
2197
daha da çox ona alışırıq.
14:54
But kids haven't been around long enough
303
894764
2130
Amma uşaqlar həmin şeylərə öyrəşəcək qədər
14:56
to get used to those things.
304
896894
1900
uzun müddət ətrafda olmayıblar.
14:58
And so when they run into problems,
305
898794
1817
Və problemlərlə üzləşəndə
15:00
they immediately try to solve them,
306
900611
2223
dərhal onları həll etməyə çalışırlar,
15:02
and sometimes they find a better way,
307
902834
2742
və bəzən daha yaxşı yol tapırlar,
15:05
and that way really is better.
308
905576
2704
və həmin yol həqiqətən də daha yaxşı olur.
15:08
So my advice that we take to heart is to have young people on your team,
309
908280
5839
Beləliklə, bizimçün ciddiyə alacağımız məsləhətim həmişə komandanızda cavanların
15:14
or people with young minds.
310
914119
2106
və ya cavan düşüncəlilərin olmasıdır.
15:16
Because if you have those young minds,
311
916225
2351
Çünki elə gənc düşüncəli adamlarınız varsa
15:18
they cause everyone in the room to think younger.
312
918576
3160
onlar otaqdakı hər kəsi gənc düşünməyə vadar edirlər.
15:21
Picasso once said, "Every child is an artist.
313
921736
4364
Picasso bir dəfə demişdi ki, "Hər uşaq bir rəssamdı.
15:27
The problem is when he or she grows up, is how to remain an artist."
314
927090
5316
Problem onun böyüyəndə necə rəssam qalmasıdı".
15:33
We all saw the world more clearly when we saw it for the first time,
315
933785
3949
Biz hamımız dünyanı ilk dəfə görəndə daha aydın görmüşdük,
15:37
before a lifetime of habits got in the way.
316
937734
2574
həyat boyu davam edəcək vərdişlər hələ gəlməmişdən.
15:40
Our challenge is to get back there,
317
940998
2343
Bizim mübarizəmiz ora geri dönməkdi,
15:43
to feel that frustration,
318
943341
2245
o xəyal qırıqlığını hiss etmək,
15:45
to see those little details,
319
945586
2340
o balaca detalları görmək,
15:47
to look broader,
320
947926
1740
daha geniş görmək,
15:49
look closer,
321
949666
1756
daha yaxın baxmaq,
15:51
and to think younger
322
951422
1670
və daha gənc düşünmək,
15:53
so we can stay beginners.
323
953792
1918
beləcə öyrənən şagird kimi qala bilərik.
15:56
It's not easy.
324
956150
1223
Asan deyil.
15:57
It requires us pushing back
325
957373
1535
Bu da bizdən dünyanı anladığımız
15:58
against one of the most basic ways we make sense of the world.
326
958908
3201
ən təməl yollardan birinə qarşı mübarizə aparmağımızı tələb edir.
16:03
But if we do,
327
963689
1043
Bacarsaq amma,
16:04
we could do some pretty amazing things.
328
964732
2511
xeyli heyrətamiz şeylər edə bilərik.
16:07
For me, hopefully, that's better product design.
329
967243
2647
Mənimçün, ümid edirəm ki, bu daha yaxşı məhsul dizaynı deməkdi.
16:10
For you, that could mean something else, something powerful.
330
970940
4577
Sizinçün bu başqa bir şey deməkdi, güclü bir şey.
16:18
Our challenge is to wake up each day and say,
331
978105
3064
Bizim mübarizəmiz hər gün yuxudan durmaq və deməkdi,
16:21
"How can I experience the world better?"
332
981169
3175
"Daha yaxşı necə yaşaya bilərəm?"
16:24
And if we do, maybe, just maybe,
333
984344
4849
Və əgər bacarsaq, bəlkə də, amma bəlkə də
16:29
we can get rid of these dumb little stickers.
334
989193
4195
bu balaca axmaq etiketlərdən canımızı qurtara bilərik.
16:34
Thank you very much.
335
994248
1549
Təşəkkürlər.
16:35
(Applause)
336
995797
2477
(Alqış)
Bu sayt haqqında

Bu sayt sizi ingilis dilini öyrənmək üçün faydalı olan YouTube videoları ilə tanış edəcək. Siz dünyanın hər yerindən yüksək səviyyəli müəllimlər tərəfindən tədris olunan ingilis dili dərslərini görəcəksiniz. Videonu oradan oynamaq üçün hər bir video səhifəsində göstərilən ingiliscə altyazılara iki dəfə klikləyin. Subtitrlər videonun oxudulması ilə sinxron şəkildə sürüşdürülür. Hər hansı bir şərhiniz və ya sorğunuz varsa, bu əlaqə formasından istifadə edərək bizimlə əlaqə saxlayın.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7