Should we eat bugs? - Emma Bryce

Chúng ta có nên ăn sâu bọ? - Emma Bryce

Translator: nguyen hieu Reviewer: Nhu PHAM

[Why don't we eat bugs?]

For centuries, people have consumed bugs,

Hàng thế kỷ qua,

con người đã tiêu thụ các loài côn trùng,

everything from beetles

mọi loài từ bọ cánh cứng

to caterpillars, locusts,

tới sâu bướm,

cào cào,

grasshoppers, termites, and dragonflies.

châu chấu,

mối,

và chuồn chuồn.

The practice even has a name:

Tục lệ này còn có tên là:

entomophagy.

entomoghapy (tục ăn côn trùng).

Early hunter-gatherers probably learned from animals

Những người sắn bắn-hái lượm thủa sơ khai có lẽ đã học được

từ những động vật hay sục sạo

that foraged for protein-rich insects and followed suit.

tìm kiếm côn trùng giàu Prôtêin

và làm theo chúng.

As we evolved and bugs became part of our dietary tradition,

Khi chúng ta tiến hoá

sâu bọ trở thành một phần trong thực đơn truyền thống của con người,

they fulfilled the role of both staple food and delicacy.

chúng đóng vai trò

của cả thức ăn hàng ngày

lẫn các món ăn sang trọng.

In ancient Greece, cicadas were considered luxury snacks.

Thời Hi Lạp cổ đại,

ve sầu được xem là đồ ăn vặt xa xỉ.

And even the Romans found beetle larvae to be scrumptious.

Và cả người La Mã cũng cảm thấy ấu trùng bướm

ngon tuyệt vời.

Why have we lost our taste for bugs?

Tại sao chúng ta lại lãng quên khẩu vị ngon miệng từ sâu bọ?

The reason for our rejection is historical,

Lý do cho sự từ bỏ đó liên quan đến lịch sử,

and the story probably begins

và câu chuyện có lẽ bắt đầu từ

around 10,000 BC in the Fertile Crescent,

khoảng 10,000 năm trước công nguyên ở mảnh đất màu mỡ Crescent,

a place in the Middle East

là một nơi ởTrung Đông

that was a major birthplace of agriculture.

đó là cái nôi của nền nông nghiệp.

Back then, our once-nomadic ancestors began to settle in the Crescent.

Sau đó, những tổ tiến sống du mục của chúng ta

bắt đầu định cư tại Crescent.

And as they learned to farm crops and domesticate animals there,

Và khi họ học cách thu hoạch mùa màng

và thuần hoá động vật tại đó,

attitudes changed,

quan niệm của họ đã thay đổi,

rippling outwards towards Europe and the rest of the Western world.

tạo nên một làn sóng hướng tới châu Âu

và phần còn lại của thế giới phương Tây.

As farming took off,

Khi nông nghiệp phát triển,

people might have spurned bugs as mere pests

con người hắt hủi các loài sâu bọ như là những sinh vật gây hại

that destroyed their crops.

đã phá phách mùa màng của mình.

Populations grew, and the West became urbanized,

Dân số phát triển,

phương Tây được đô thị hoá,

weakening connections with our foraging past.

những mối liên kết tìm kiếm thức ăn trong quá khứ yếu đi.

People simply forgot their bug-rich history.

Con người đơn giản là quên mất lịch sử gắn liền với côn trùng của mình.

Ngày nay, mọi người không quen với tục ăn côn trùng,

Today, for people not accustomed to entomophagy,

bugs are just an irritant.

sâu bọ chỉ là một thứ gây khó chịu.

They sting and bite and infest our food.

Chúng cắn, đốt

và phá hoại thức ăn của chúng ta.

We feel an "ick factor" associated with them

Chúng ta cảm thấy tác nhân gây khó chịu

and are disgusted by the prospect of cooking insects.

gắn liền với chúng và ghét bỏ

những đồ ăn từ côn trùng.

Almost 2,000 insect species are turned into food,

Gần 2000 loài côn trùng được chế biến thành đồ ăn.

forming a big part of everyday diets

tạo nên một phần lớn trong bữa ăn hàng ngày

for two billion people around the world.

cho 2 tỷ người trên khắp thế giới.

Countries in the tropics are the keenest consumers,

Các nước nhiệt đới là những khách hàng tiêu thụ côn trùng nhiều nhất

because culturally, it's acceptable.

bởi văn hoá của họ chấp nhận chúng.

Species in those regions are also large, diverse,

Các loài ở những khu vực này có số lượng,

rất đa dạng,

và hay tâp hợp thành từng nhóm hay từng đàn

and tend to congregate in groups or swarms

that make them easy to harvest.

khiến chúng dễ thu hoạch.

Như Campuchia ở Đông Nam Á

Take Cambodia in Southeast Asia

where huge tarantulas are gathered,

là nơi loài nhện đen khổng lồ được thu lượm

fried, and sold in the marketplace.

để rán,

và đem bán trên thị trường.

In southern Africa,

Ở Nam Phi,

the juicy mopane worm is a dietary staple,

loài sâu bướm béo mọng là một món ăn chính ở đó,

simmered in a spicy sauce

được nấu với nước sốt cay

or eaten dried and salted.

hoặc được phơi khô và ướp muối.

And in Mexico, chopped jumiles are toasted with garlic, lemon, and salt.

Ở Mêxicô, bọ xít băm nhỏ

nướng cùng tỏi, chanh và muối.

Bugs can be eaten whole to make up a meal

Sâu bọ có thể để cả con để trang trí món ăn

or ground into flour, powder, and paste to add to food.

hoặc nghiền thành bột

và trộn thêm vào đồ ăn.

But it's not all about taste.

Nhưng chúng không chỉ ngon.

Chúng còn rất bổ dưỡng.

They're also healthy.

In fact, scientists say entomophagy could be a cost-effective solution

Thực tế, các nhà khoa học nói rằng tục ăn côn trùng

có thể là giải pháp kinh tế hiệu quả

for developing countries that are food insecure.

cho những nước đang phát triển trong tình trạng thiếu thốn lương thực

Insects can contain up to 80% protein,

Côn trùng có thể chứa tới 80% Protein,

the body's vital building blocks,

thành phần cấu tạo chủ yếu của cơ thể,

and are also high in energy-rich fat,

và cũng chứa nhiều chất béo giàu năng lượng,

fiber, and micronutrients like vitamins and minerals.

chất xơ,

và các dinh dưỡng vi lượng như vitamin và khoáng chất.

Did you know that most edible insects contain the same amount

Bạn có biết rằng hầu hết các loài côn trùng ăn được

có chứa cùng hàm lượng sắt

or even more mineral iron than beef,

thậm chí là nhiều hơn so với thịt bò,

making them a huge, untapped resource when you consider that iron deficiency

khiến chúng trở thành nguồn tài nguyên lớn chưa được khai thác

khi để ý rằng chứng thiếu sắt

is currently the most common nutritional problem in the world?

là vấn đề dinh dưỡng phổ biến nhất hiện nay

trên thế giới không?

The mealworm is another nutritious example.

Ấu trùng cũng là một ví dụ về dinh dưỡng khác.

The yellow beetle larvae are native to America and easy to farm.

Ấu trùng vàng là loài quen sinh sôi tự nhiên ở Mỹ

và dễ nuôi trồng.

They have a high vitamin content,

Chúng có hàm lượng vitamin cao,

loads of healthy minerals,

giàu khoáng chất,

and can contain up to 50% protein,

và có thể chứa tới 50% protein,

almost as much as in an equivalent amount of beef.

gần bằng thịt bò với khối lượng tương đương.

To cook, simply sauté in butter and salt

Để nấu, đơn giản chỉ cần xào với bơ và muối

or roast and drizzle with chocolate for a crunchy snack.

hoặc nướng và rắc sôcôla

để có món snack giòn tan.

What you have to overcome in "ick factor,"

Bạn cần phải vượt qua cái "cảm giác khó chịu"

để có được dinh dưỡng

you gain in nutrition and taste.

và khẩu vị.

Indeed, bugs can be delicious.

Thực ra, sâu bọ có thể rất ngon.

Mealworms taste like roasted nuts.

Các món nhộng có vị giống như hạt dẻ nướng.

Locusts are similar to shrimp.

Châu chấu giống như tôm.

Crickets, some people say, have an aroma of popcorn.

Món dế, có người nói rằng,

nó có hương vị của bỏng ngô.

Farming insects for food also has less environmental impact

Nuôi trồng côn trùng làm thực phẩm

gây ít tác động lên môi trường hơn

than livestock farms do

các nông trại gia súc

because insects emit far less greenhouse gas

bởi vì côn trùng thải ra ít khí nhà kính hơn

and use up less space, water, and food.

sử dụng ít diện tích, nước và thức ăn hơn.

Socioeconomically, bug production

Nền kinh tế xã hội, nuôi trồng sâu bọ

could uplift people in developing countries

có thể nâng cao đời sống cho những người ở các đất nước đang phát triển

since insect farms can be small scale,

vì nông trại nuôi côn trùng có thể có quy mô nhỏ,

highly productive, and yet relatively inexpensive to keep.

năng suất cao,

và còn tương đối rẻ để quản lý.

Insects can also be turned into more sustainable food for livestock

Côn trùng cũng có thể trở thành

nguồn cung thức ăn ổn định cho gia súc

and can be reared on organic waste,

và có thể tiêu thụ các bộ phận bỏ đi,

like vegetable peelings,

như phần vỏ các loại rau khoai,

that might otherwise just end up rotting in landfills.

những thứ không dùng sẽ phải chôn trong các bãi phế thải.

Feeling hungry yet?

Bạn đã thấy đói chưa?

Faced with a plate of fried crickets, most people today would still recoil,

Đối diện với một đĩa dế chiên,

hầu hết mọi người ngày nay đều thấy chùn bước,

imagining all those legs and feelers getting stuck between their teeth.

khi hình dung tất cả những cái chân và râu

mắc vào kẽ răng.

But think of a lobster.

Nhưng hãy nghĩ đến món tôm hùm.

It's pretty much just a giant insect with legs and feelers galore

Nó khá giống một con côn trùng khổng lồ

với rất nhiều chân, râu

that was once regarded as an inferior, repulsive food.

nó cũng từng bị xem như

một món ăn gớm guốc, thấp cấp.

Now, lobster is a delicacy.

Giờ, tôm hùm là một món sang trọng.

Can the same paradigm shift happen for bugs?

Liệu có thể có sự chuyển hoá tương tự xảy ra với sâu bọ?

So, give it a try!

Vậy hãy thử nó xem!

Pop that insect into your mouth,

Thả côn trùng vào miệng,

and savor the crunch.

và thưởng thức vị giòn tan.