Should we eat bugs? - Emma Bryce

Czy powinniśmy jeść owady? - Emma Bryce

Tłumaczenie: Paweł Wajlonis Korekta: Rysia Wand

[Why don't we eat bugs?]

For centuries, people have consumed bugs,

Od wieków ludzie jedzą robaki,

everything from beetles

takie jak żuki, gąsienice,

to caterpillars, locusts,

szarańcza, koniki polne,

grasshoppers, termites, and dragonflies.

termity czy ważki.

The practice even has a name:

Ten zwyczaj ma nawet swoją nazwę:

entomophagy.

entomofagia.

Early hunter-gatherers probably learned from animals

Ludy zbieracko-łowieckie zauważyły,

że zwierzęta szukają

that foraged for protein-rich insects and followed suit.

owadów bogatych w proteiny

i podążyli w ich ślady.

As we evolved and bugs became part of our dietary tradition,

W trakcje ewolucji

owady weszły w skład naszej diety,

they fulfilled the role of both staple food and delicacy.

pełniąc rolę zarówno podstawowego pokarmu

jak i przysmaku.

In ancient Greece, cicadas were considered luxury snacks.

W starożytnej Grecji

cykady uważano za luksusową przekąskę.

And even the Romans found beetle larvae to be scrumptious.

Nawet Rzymianie uważali larwy żuka

za przepyszne.

Why have we lost our taste for bugs?

Dlaczego owady już nam nie smakują?

The reason for our rejection is historical,

Odpowiedź znajdziemy w historii,

and the story probably begins

która zaczyna się

around 10,000 BC in the Fertile Crescent,

około 10 000 lat p.n.e. w Żyznym Półksiężycu,

a place in the Middle East

miejscu na Bliskim Wschodzie,

that was a major birthplace of agriculture.

gdzie powstało rolnictwo.

Back then, our once-nomadic ancestors began to settle in the Crescent.

Wtedy nasi niegdyś wędrujący przodkowie

osiedlili się na Półksiężycu.

And as they learned to farm crops and domesticate animals there,

Nauczyli się uprawiać ziemię,

udomowili zwierzęta,

attitudes changed,

zmienili podejście,

rippling outwards towards Europe and the rest of the Western world.

które przeniknęło do Europy

i reszty świata zachodniego.

As farming took off,

Rolnictwo sprawiło,

people might have spurned bugs as mere pests

że zaczęto uważać owady za szkodniki,

that destroyed their crops.

które niszczyły uprawę.

Populations grew, and the West became urbanized,

Populacja rosła,

Zachód urbanizował się

weakening connections with our foraging past.

i osłabiał związki z dawnym zbieractwem.

People simply forgot their bug-rich history.

Ludzie zapomnieli o owadach.

Dziś nie jesteśmy przyzwyczajeni do entomofagii,

Today, for people not accustomed to entomophagy,

bugs are just an irritant.

owady nas irytują.

They sting and bite and infest our food.

Żądlą, gryzą, niszczą żywność.

We feel an "ick factor" associated with them

Budzą w nas odrazę

and are disgusted by the prospect of cooking insects.

i brzydzimy się na myśl o ich gotowaniu.

Almost 2,000 insect species are turned into food,

Prawie 2000 gatunków owadów jest jadalnych

forming a big part of everyday diets

i wchodzi w skład diety

for two billion people around the world.

dwóch miliardów ludzi na świecie.

Countries in the tropics are the keenest consumers,

Kraje tropikalne robią to najchętniej,

because culturally, it's acceptable.

bo jest to akceptowane kulturowo.

Species in those regions are also large, diverse,

Gatunki tego regionu są duże,

zróżnicowane, latają w dużych rojach,

and tend to congregate in groups or swarms

that make them easy to harvest.

więc łatwo je złapać.

W Kambodży w południowej Azji

Take Cambodia in Southeast Asia

where huge tarantulas are gathered,

hoduje się tarantule, smaży je

fried, and sold in the marketplace.

i sprzedaje na targu.

In southern Africa,

W południowej Afryce

the juicy mopane worm is a dietary staple,

soczyste robaki mopane to podstawa diety.

simmered in a spicy sauce

Dusi się je w ostrym sosie

or eaten dried and salted.

albo suszy i soli.

And in Mexico, chopped jumiles are toasted with garlic, lemon, and salt.

Meksykańskie siekane jumiles

opieka się z czosnkiem, cytryną i solą.

Bugs can be eaten whole to make up a meal

Owady można jeść w całości albo mleć je na mąkę,

or ground into flour, powder, and paste to add to food.

proszek czy pastę, dodawaną do posiłku.

But it's not all about taste.

Ale nie chodzi tu tylko o smak.

Owady są zdrowe.

They're also healthy.

In fact, scientists say entomophagy could be a cost-effective solution

Według naukowców entomofagia

jest tanim rozwiązaniem

for developing countries that are food insecure.

żywieniowych problemów krajów rozwijających się.

Insects can contain up to 80% protein,

Owady zawierają do 80% protein,

the body's vital building blocks,

ważnego budulca dla organizmu,

and are also high in energy-rich fat,

mają też bogaty w energię tłuszcz, błonnik

fiber, and micronutrients like vitamins and minerals.

i mikroelementy, jak witaminy i minerały.

Did you know that most edible insects contain the same amount

Czy wiesz, że większość jadalnych owadów

zawiera tyle samo

or even more mineral iron than beef,

albo więcej żelaza niż wołowina,

making them a huge, untapped resource when you consider that iron deficiency

co sprawia, że są ważnym jego źródłem,

biorąc pod uwagę to, że brak żelaza

is currently the most common nutritional problem in the world?

jest najważniejszym problemem

w odżywianiu na świecie?

The mealworm is another nutritious example.

Mącznik to kolejny przykład.

The yellow beetle larvae are native to America and easy to farm.

Larwy tego żuka występują w Ameryce

i łatwo je hodować.

They have a high vitamin content,

Zawierają dużo witamin,

loads of healthy minerals,

zdrowych minerałów,

and can contain up to 50% protein,

i do 50% protein,

almost as much as in an equivalent amount of beef.

czyli prawie tyle, co taka sama ilość wołowiny.

To cook, simply sauté in butter and salt

Wystarczy udusić je z masłem i solą,

or roast and drizzle with chocolate for a crunchy snack.

albo podpiec i obsypać czekoladą,

są wtedy chrupką przekąską.

What you have to overcome in "ick factor,"

Koszty pokonania obrzydzenia

zwracają się w odżywianiu i smaku.

you gain in nutrition and taste.

Indeed, bugs can be delicious.

Owady mogą być bardzo smaczne.

Mealworms taste like roasted nuts.

Mączniki smakują jak pieczone orzechy.

Locusts are similar to shrimp.

Szarańcza przypomina w smaku krewetki.

Crickets, some people say, have an aroma of popcorn.

Świerszcze według niektórych

pachną popcornem.

Farming insects for food also has less environmental impact

Hodowanie owadów na pokarm

ma mniejszy wpływ na środowisko

than livestock farms do

niż farmy zwierząt rzeźnych,

because insects emit far less greenhouse gas

gdyż owady wydzielają mniej gazów cieplarnianych,

and use up less space, water, and food.

zużywają mniej miejsca, wody i jedzenia.

Socioeconomically, bug production

Socjoekonomicznie hodowla owadów

could uplift people in developing countries

może pomóc ludziom w krajach rozwijających się,

since insect farms can be small scale,

gdyż farmy owadów mogą być małe,

highly productive, and yet relatively inexpensive to keep.

bardzo wydajne

i stosunkowo tanie w utrzymaniu.

Insects can also be turned into more sustainable food for livestock

Owady można zmienić

w tanią paszę dla zwierząt,

and can be reared on organic waste,

można je karmić odpadami organicznymi,

like vegetable peelings,

jak obierki z warzyw,

that might otherwise just end up rotting in landfills.

które inaczej zostałyby wyrzucone.

Feeling hungry yet?

Zgłodnieliście?

Faced with a plate of fried crickets, most people today would still recoil,

Na widok talerza smażonych świerszczy

większość osób miałaby odruch wymiotny

imagining all those legs and feelers getting stuck between their teeth.

na myśl o znalezieniu nóżki

czy czułka między zębami.

But think of a lobster.

Ale pomyślmy o homarze.

It's pretty much just a giant insect with legs and feelers galore

Wygląda jak ogromny owad

z nóżkami i czułkami,

that was once regarded as an inferior, repulsive food.

którego uważano kiedyś

za gorsze, odrażające jedzenie.

Now, lobster is a delicacy.

Dziś homar jest przysmakiem.

Can the same paradigm shift happen for bugs?

Czy to samo może spotkać owady?

So, give it a try!

Spróbujcie!

Pop that insect into your mouth,

Przegryźcie owada

and savor the crunch.

i cieszcie się chrupaniem.