Would you opt for a life with no pain? - Hayley Levitt and Bethany Rickwald

Translator: Lam Thanh Reviewer: Linh Tran

Imagine if you could plug your brain into a machine

Hãy tưởng tượng nếu bạn có thể nối bộ não của mình vào một cái máy

có thể đem đến cho bạn những niềm vui vô tận.

that would bring you ultimate pleasure for the rest of your life.

Nếu bạn có cơ hội để lựa chọn cách tồn tại như vậy, liệu bạn có đồng ý?

If you were given the choice to sign up for that kind of existence, would you?

That's the question philosopher Robert Nozick posed

Đó là câu hỏi nhà triết gia Robert Nozick đặt ra

through a thought experiment he called the Experience Machine.

thông qua một thí nghiệm tưởng tượng gọi là "Chiếc máy Trải nghiệm".

Thí nghiệm yêu cầu ta nghĩ về một thế giới

The experiment asks us to consider a world

in which scientists have developed a machine that would simulate real life

nơi các nhà khoa học phát triển một loại máy có khả năng mô phỏng cuộc sống thật

while guaranteeing experiences of only pleasure and never pain.

trong khi đảm bảo những trải nghiệm đó sẽ chỉ có niềm vui mà không hề có sự đau đớn.

The catch?

Đổi lại là gì?

You have to permanently leave reality behind,

Bạn phải hoàn toàn bỏ lại hiện thực,

but you'll hardly know the difference.

nhưng bạn sẽ khó nhận ra sự khác biệt.

Your experiences will be indistinguishable from reality.

Những trải nghiệm của bạn sẽ không thể phân biệt được với hiện thực.

Life's natural ups and downs

Những thăng trầm trong cuộc sống

will just be replaced with an endless series of ups.

sẽ được thay thế bằng một loạt những kỉ niệm vui vẻ.

Sounds great, right?

Rất tuyệt phải không?

It may seem like a tempting offer, but perhaps it's not as ideal as it sounds.

Đây chắc là một đề nghị hấp dẫn, nhưng có lẽ nó không lý tưởng đến như vậy.

Thí nghiệm này thực chất được đưa ra để phản biện một khái niệm trong triết học

The experiment was actually designed to refute a philosophical notion

called hedonism.

gọi là chủ nghĩa khoái lạc.

According to hedonists,

Những người ủng hộ chủ nghĩa này

maximizing net pleasure is the most important thing in life

cho rằng việc tối đa hóa khoái lạc là việc quan trọng nhất của cuộc đời

because pleasure is the greatest good that life has to offer.

bởi vì khoái lạc là điều tuyệt vời nhất mà cuộc sống có thể mang đến

For hedonists, the best choice that a person could make for himself

Đối với người theo chủ nghĩa khoái lạc, lựa chọn tốt nhất

is one that brings him the greatest possible amount of pleasure

phải mang lại cho ta nhiều khoái lạc nhất có thể

while bringing him no pain.

đồng thời không khiến ta đau khổ.

Limitless pleasure minus zero pain equals maximum net pleasure,

Những khoái lạc vô hạn, và không có buồn đau, chính là khoái lạc cực đại

or in other words, the exact scenario the Experience Machine offers.

hay nói cách khác chính là viễn cảnh mà Chiếc máy Trải nghiệm mang lại.

Therefore, if hedonism is your philosophy of choice,

Vì vậy, nếu như bạn theo chủ nghĩa khoái lạc,

plugging in would be a no-brainer.

kết nối với chiếc máy này chính là lựa chọn rõ ràng.

But what if there's more to life than just pleasure?

Nhưng sẽ ra sao nếu cuộc đời không chỉ là khoái lạc?

That's what Nozick believed he was demonstrating

Đó là điều mà Nozick tin rằng ông đang chứng minh

through his Experience Machine thought experiment.

bằng những thí nghiệm tưởng tượng

Despite the machine's promise of maximum net pleasure,

Mặc dù chiếc máy hứa hẹn mang đến những khoái lạc cực đại

he still found reason not to plug in,

ông vẫn có những lý do để không kết nối với máy,

as do many other experimenters who consider the proposition.

giống như nhiều người tham gia thí nghiệm khác mà được đưa ra lời đề nghị tương tự.

But what could possibly dissuade us from choosing a future of ultimate pleasure?

Nhưng điều gì ngăn cản chúng ta lựa chọn một tương lai trong khoái lạc cực đại?

Consider this scenario.

Hãy suy nghĩ về viễn cảnh này.

Betsy and Xander are in a loving, committed relationship.

Besty và Xander đang có một mối quan hệ lãng mạn và gắn bó

Betsy is head over heels and has never felt happier.

Besty say đắm trong tình yêu và chưa bao giờ thấy hạnh phúc như vậy.

However, unbeknownst to Betsy,

Tuy nhiên, Besty không biết rằng,

Xander has been romancing her sister, Angelica,

Xander đang tán tỉnh em gái của cô, Angelica,

with love letters and secret rendezvous for the duration of their relationship.

bằng những lá thư tình và những cuộc hẹn bí mật trong suốt thời gian họ quen nhau.

If Betsy found out,

Nếu Besty phát hiện ra,

it would destroy her relationships with both Xander and Angelica,

Mối quan hệ giữa cô với cả Xander và Angelica sẽ bị hủy hoại

and the experience would be so traumatic, she would never love again.

và cô sẽ bị tổn thương đến mức không bao giờ dám yêu thêm lần nữa.

Since Betsy is in blissful ignorance about Xander's infidelity,

Nhưng vì quá hạnh phúc, cô không nhận ra sự dối trá của Xander,

hedonists would say she's better off remaining in the dark

những người theo chủ nghĩa khoái lạc sẽ nói tốt nhất là cô không biết

and maintaining her high level of net pleasure.

và tiếp tục sống trong khoái lạc cực độ.

As long as Betsy never finds out about the relationship,

Miễn là Besty không phát hiện ra mối quan hệ bí mật kia,

her life is guaranteed to go on as happily as it is right now.

cuộc đời của cô đảm bảo sẽ tiếp tục ngập tràn hạnh phúc như hiện tại.

Bởi vậy, việc Besty biết sự thật có giúp ích gì không?

So, is there value in Besty knowing the truth of her situation?

Imagine if you were Betsy.

Hãy tưởng tượng nếu bạn là Besty.

Would you prefer to know the truth?

bạn có muốn biết sự thật không?

If the answer is yes,

Nếu như bạn trả lời có,

you'd be choosing an option that sharply decreases your net pleasure.

thì niềm vui hiện tại của bạn sẽ bị giảm nhanh chóng.

Có lẽ, bạn tin rằng có nhiều thứ trong cuộc sống

Perhaps, then, you believe that there are things in life

with greater intrinsic value than pleasure.

mang nhiều giá trị nội tại hơn niềm vui.

Truth, knowledge, authentic connection with other human beings.

Sự thật, trí tuệ, những mối quan hệ thành thực với người khác

These are all things that might make the list.

mới thực sự là những thứ đáng coi trọng.

By never learning the truth,

Do không bao giờ biết sự thật

Betsy is essentially living life in her own personal Experience Machine,

về cơ bản, Besty đang sống trong chiếc máy trải nghiệm của chính mình,

a world of happiness that's not based in reality.

một thế giới với những hạnh phúc vô thực.

This love triangle is an extreme example,

Ví dụ về mối tình tay ba này có thể hơi quá,

but it mirrors many of the decisions we make in day to day life.

nhưng nó phản ánh rất nhiều lựa chọn chúng ta đưa ra trong cuộc sống hàng ngày.

So whether you're making a choice for Betsy or for yourself,

Vì thế, cho dù bạn đang lựa chọn cho Besty hay cho chính bạn,

why might you feel reality should be a factor?

tại sao bạn cho rằng hiện thực là một yếu tố quan trọng?

Liệu trải nghiệm thực tế có thực sự mang một giá trị cố hữu,

Is there inherent value in real experiences,

whether pleasurable or painful?

kể cả khi nó mang lại hạnh phúc hay khổ đau?

Do you yourself have more value

Liệu bạn có thấy mình có giá trị hơn

when you're experiencing real life's pleasures and pains?

khi trải nghiệm những hạnh phúc và khổ đau thực tế?

Nozick's experiment may not provide all the answers,

Thí nghiệm của Nozick có thể không trả lời hết các câu hỏi,

but it forces us to consider whether real life, though imperfect,

nhưng chúng khiến ta phải suy nghĩ: liệu thực tế, dù không hoàn hảo,

holds some intrinsic value beyond the pleasure of plugging in.

có mang những giá trị nội tại hơn cả những hạnh phúc vô thực của máy móc?