How small are we in the scale of the universe? - Alex Hofeldt

Chúng ta nhỏ bé như thế nào trong vũ trụ? - Alex Hofeldt

Translator: Khánh Vân Reviewer: Huyen Truong

In the winter of 1995,

Mùa đông năm 1995,

scientists pointed the Hubble Telescope at an area of the sky near the Big Dipper,

các nhà khoa học nhìn vùng trời gần chòm sao Bắc Đẩu qua kính Hubble,

a spot that was dark and out of the way of light pollution from surrounding stars.

nơi mà tối om và không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng của các ngôi sao xung quanh.

The location was apparently empty, and the whole endeavor was risky.

Nơi đó có vẻ trống rỗng, và nỗ lực của chúng tôi có thể thất bại.

What, if anything, was going to show up?

Chúng tôi sẽ tìm ra được gì?

Over ten consecutive days,

Trong 10 ngày tiếp theo,

the telescope took close to 150 hours of exposure of that same area.

kính thiên văn đã ghi lại 150 giờ tại cùng một điểm đó.

And what came back was nothing short of spectacular:

Kết quả thu được còn hơn cả bất ngờ:

an image of over 1,500 distinct galaxies

hình ảnh của hơn 1500 thiên hà khác nhau

glimmering in a tiny sliver of the universe.

đang nhấp nháy trong một phần rất nhỏ của vũ trụ.

Now, let's take a step back to understand the scale of this image.

Bây giờ, hãy tìm hiểu thêm về tỉ lệ của bức ảnh này.

If you were to take a ballpoint pen

Nếu bạn cầm trên tay chiếc bút bi

and hold it at arm's length in front of the night sky,

và đưa tay về bầu trời đêm,

focusing on its very tip,

tập trung vào điểm đầu của chiếc bút,

that is what the Hubble Telescope captured in its first Deep Field image.

đó giống như điểm mà kính Hubble chụp lại hình ảnh vùng sâu (Deep Field) đầu tiên.

In other words,

Nói cách khác,

those 3,000 galaxies were seen in just a tiny speck of the universe,

3000 thiên hà ấy chỉ ở trong một đốm nhỏ của vũ trụ,

approximately one two-millionth of the night sky.

tương đương 1 phần 2 triệu của bầu trời.

To put all this in perspective,

Thử nhìn theo cách khác,

the average human measures about 1.7 meters.

trung bình một người cao khoảng 1,7 mét.

With Earth's diameter at 12,700 kilometers,

Trái Đất với đường kính 12700 km

that's nearly 7.5 million humans lined up head to toe.

cần gần 7,5 triệu người nằm nối tiếp nhau.

The Apollo 8 astronauts flew a distance of 380,000 kilometers to the moon.

Tàu Apollo 8 đã phải bay 380000 km để đến mặt trăng.

And our relatively small Sun has a diameter of about 1.4 million kilometers,

Và mặt trời nhỏ bé của chúng ta có đường kính 1,4 triệu km,

or 110 times the Earth's diameter.

tức gấp 110 lần đường kính Trái Đất.

A step further,

Xa hơn nữa,

the Milky Way holds somewhere between 100 to 400 billion stars,

dải Ngân hà có khoảng 100-400 tỉ ngôi sao,

including our Sun.

bao gồm cả mặt trời của chúng ta.

And each glowing dot of a galaxy captured in the Deep Field image

Và mỗi đốm nhỏ của vũ trụ được chụp lại trong ảnh vùng sâu

contains billions of stars at the very least.

chứa ít nhất hàng tỉ ngôi sao.

Almost a decade after taking the Deep Field image,

Gần một thập kỉ chụp ảnh vùng sâu,

scientists adjusted the optics on the Hubble Telescope

các nhà khoa học điều chỉnh lại thấu kính của kính Hubble

and took another long exposure over a period of about four months.

và chụp hình ảnh trong thời gian lâu hơn, khoảng 4 tháng.

This time, they observed 10,000 galaxies.

Lần này, họ quan sát được 10000 thiên hà.

Half of these galaxies have since been analyzed more clearly

Một nửa trong số đó đang được nghiên cứu kĩ càng hơn

in what's known as the eXtreme Deep Field image,

trong trường ảnh siêu sâu

or XDF.

viết tắt là XDF.

By combining over ten years of photographs,

Phối hợp hình ảnh thu thập hơn 10 năm,

the XDF shows galaxies so distant

XDF chỉ ra những thiên hà rất xa

that they're only one ten-billionth the brightness

chỉ có 1 phần 10 tỉ ánh sáng của chúng

that the human eye can perceive.

mà mắt thường có thể thấy được.

So, what can we learn about the universe from the Deep Field images?

Vậy, chúng ta học được gì từ những bức ảnh vùng sâu?

In a study of the universe, space and time are inextricably linked.

Trong vũ trụ, không gian và thời gian gắn liền chặt chẽ với nha.

That's because of the finite speed of light.

Đó là bởi vì tốc độ ánh sáng có hạn.

So the Deep Field images are like time machines to the ancient universe.

Nên hình ảnh vùng sâu như chiếc máy thời gian về thời xa xưa.

They reach so far into space and time

Vào không gian, thời gian đến có thể quan sát

that we can observe galaxies that existed over 13 billion years ago.

các thiên hà đã tồn tại hơn 13 tỉ năm về trước.

This means we're looking at the universe as it was

Điều này có nghĩa là vũ trụ chúng ta đang nhìn đây

less than a billion years after the Big Bang,

là 1 tỉ năm sau vụ nổ Big Bang,

and it allows scientists to research galaxies in their infancy.

vì thế các nhà khoa học có thể nghiên cứu thuở sơ khai của các thiên hà.

The Deep Field images have also shown that the universe is homogeneous.

Hình ảnh vùng sâu còn cho thấy vũ trụ này là đồng nhất.

That is, images taken at different spots in the sky look similar.

Những bức ảnh đều giống nhau dù được chụp ở những địa điểm khác nhau.

That's incredible when we think about how vast the universe is.

Thật kinh ngạc khi nghĩ vũ trụ rộng lớn đến nhường nào.

Why would we expect it to be the same across such huge distances?

Vì sao nó lại giống nhau dù với khoảng cách khổng lồ ấy?

On the scale of a galaxy, let alone the universe,

Bỏ qua vũ trụ, chỉ xét đến thiên hà thôi,

we're smaller than we can readily comprehend,

chúng ta nhỏ hơn chúng ta nghĩ rất nhiều,

but we do have the capacity to wonder,

nhưng chúng ta có khả năng để tự hỏi,

to question,

nghi ngờ,

to explore,

khám phá,

to investigate,

nghiên cứu,

and to imagine.

và tưởng tượng.

So the next time you stand gazing up at the night sky,

Vậy khi nào bạn ngắm nhìn bầu trời đêm,

take a moment to think about the enormity of what is beyond your vision,

hãy nghĩ về sự bao la của vũ trụ, về những điều ta không thể thấy,

out in the dark spaces between the stars.

ở không gian ngoài kia giữa những vì sao.