How small are we in the scale of the universe? - Alex Hofeldt

Jak mali jesteśmy w skali wszechświata? Alex Hofeldt

1,108,330 views

2017-02-13 ・ TED-Ed


New videos

How small are we in the scale of the universe? - Alex Hofeldt

Jak mali jesteśmy w skali wszechświata? Alex Hofeldt

1,108,330 views ・ 2017-02-13

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Marta Grochowalska
00:07
In the winter of 1995,
0
7195
1801
Zimą 1995 roku
00:08
scientists pointed the Hubble Telescope at an area of the sky near the Big Dipper,
1
8996
6085
naukowcy skierowali Teleskop Hubble'a w pobliże Wielkiego Wozu,
00:15
a spot that was dark and out of the way of light pollution from surrounding stars.
2
15081
6065
na ciemny punkt niezanieczyszczony światłem z sąsiednich gwiazd.
00:21
The location was apparently empty, and the whole endeavor was risky.
3
21146
4829
Zdawał się być zupełnie pusty, a przedsięwzięcie było dość ryzykowne.
00:25
What, if anything, was going to show up?
4
25975
3120
Co, jeśli nic się nie pojawi?
00:29
Over ten consecutive days,
5
29095
1721
Po dziesięciu dniach
00:30
the telescope took close to 150 hours of exposure of that same area.
6
30816
6051
teleskop zarejestrował prawie 150 godzin ekspozycji tego obszaru.
00:36
And what came back was nothing short of spectacular:
7
36867
4057
Ukazał się spektakularny obraz.
00:40
an image of over 1,500 distinct galaxies
8
40924
3952
Ponad 1500 różnych galaktyk,
00:44
glimmering in a tiny sliver of the universe.
9
44876
4130
połyskujących w maleńkim wycinku wszechświata.
00:49
Now, let's take a step back to understand the scale of this image.
10
49006
4001
Cofnijmy się trochę, żeby pojąć skalę tego obrazu.
00:53
If you were to take a ballpoint pen
11
53007
1920
Gdybyście wzięli długopis
00:54
and hold it at arm's length in front of the night sky,
12
54927
3649
i trzymali go w wyciągniętej ręce przed rozgwieżdżonym niebem,
00:58
focusing on its very tip,
13
58576
2021
skupiając się na jego końcówce,
01:00
that is what the Hubble Telescope captured in its first Deep Field image.
14
60597
7097
to właśnie byłoby pierwsze Głębokie Pole Teleskopu Hubble'a.
01:07
In other words,
15
67694
893
Innymi słowy,
01:08
those 3,000 galaxies were seen in just a tiny speck of the universe,
16
68587
5251
te 3000 galaktyk ukazało się w maleńkim okruchu wszechświata,
01:13
approximately one two-millionth of the night sky.
17
73838
3509
około jednej dwumilionowej nocnego nieba.
01:17
To put all this in perspective,
18
77347
1600
Przedstawmy to w szerszej perspektywie,
01:18
the average human measures about 1.7 meters.
19
78947
3820
człowiek ma średnio 170 cm wzrostu.
01:22
With Earth's diameter at 12,700 kilometers,
20
82767
4010
Przy średnicy Ziemi wynoszącej 12 700 km,
01:26
that's nearly 7.5 million humans lined up head to toe.
21
86777
5141
to 7,5 miliona ludzi stojących jeden na drugim.
01:31
The Apollo 8 astronauts flew a distance of 380,000 kilometers to the moon.
22
91918
5979
Astronauci z Apollo 8 polecieli 380 000 km do Księżyca.
01:37
And our relatively small Sun has a diameter of about 1.4 million kilometers,
23
97897
5841
A nasze relatywnie małe Słońce ma średnicę około 1,4 miliona kilometrów,
01:43
or 110 times the Earth's diameter.
24
103738
3089
czyli 110 razy większą od Ziemi.
01:46
A step further,
25
106827
1231
Pójdźmy dalej,
01:48
the Milky Way holds somewhere between 100 to 400 billion stars,
26
108058
4661
Droga Mleczna zawiera od 100 do 400 miliardów gwiazd,
01:52
including our Sun.
27
112719
1679
w tym nasze Słońce.
01:54
And each glowing dot of a galaxy captured in the Deep Field image
28
114398
4720
A każda błyszcząca kropka, czyli galaktyka uchwycona w Głębokim Polu,
01:59
contains billions of stars at the very least.
29
119118
4230
zawiera co najmniej miliardy gwiazd.
02:03
Almost a decade after taking the Deep Field image,
30
123348
2800
Niemal dekadę po zrobieniu Głębokiego Pola
02:06
scientists adjusted the optics on the Hubble Telescope
31
126148
3401
naukowcy skorygowali instrumenty optyczne teleskopu
02:09
and took another long exposure over a period of about four months.
32
129549
5320
i zrobili kolejne zdjęcie o długiej ekspozycji
przez okres około czterech miesięcy.
02:14
This time, they observed 10,000 galaxies.
33
134869
3121
Tym razem zaobserwowali 10 000 galaktyk.
02:17
Half of these galaxies have since been analyzed more clearly
34
137990
4140
Połowa z nich została już dokładniej zbadana.
02:22
in what's known as the eXtreme Deep Field image,
35
142130
3319
To zdjęcie nazwano Ekstremalnie Głębokim Polem Hubble'a,
02:25
or XDF.
36
145449
2221
w skrócie XDF.
02:27
By combining over ten years of photographs,
37
147670
2679
Zestawiając fotografie z ponad 10 lat,
02:30
the XDF shows galaxies so distant
38
150349
2531
XDF pokazuje galaktyki tak odległe,
02:32
that they're only one ten-billionth the brightness
39
152880
3450
że mają one zaledwie jedną dziesięciomilionową jasności,
02:36
that the human eye can perceive.
40
156330
2830
którą potrafi uchwycić ludzkie oko.
02:39
So, what can we learn about the universe from the Deep Field images?
41
159160
3980
Czego możemy dowiedzieć się o kosmosie dzięki tym zdjęciom?
02:43
In a study of the universe, space and time are inextricably linked.
42
163140
4412
W badaniu wszechświata czas i przestrzeń są ze sobą nierozerwalnie związane.
02:47
That's because of the finite speed of light.
43
167552
2938
Wszystko przez skończoną prędkość światła.
02:50
So the Deep Field images are like time machines to the ancient universe.
44
170490
5030
Głębokie Pola są niczym wehikuły czasu, zabierające nas w pradawny kosmos.
02:55
They reach so far into space and time
45
175520
2230
Sięgają tak głęboko w przestrzeń i czas,
02:57
that we can observe galaxies that existed over 13 billion years ago.
46
177750
5410
że możemy obserwować galaktyki istniejące 13 miliardów lat temu.
03:03
This means we're looking at the universe as it was
47
183160
2451
To oznacza, że widzimy wszechświat taki,
03:05
less than a billion years after the Big Bang,
48
185611
3530
jaki był niecały miliard lat po Wielkim Wybuchu.
03:09
and it allows scientists to research galaxies in their infancy.
49
189141
4523
Naukowcy mogą dzięki temu badać nowo narodzone galaktyki.
03:13
The Deep Field images have also shown that the universe is homogeneous.
50
193664
4326
Głębokie Pola pokazują także, że wszechświat jest jednorodny,
03:17
That is, images taken at different spots in the sky look similar.
51
197990
4643
bo obrazy z różnych miejsc są podobne.
03:22
That's incredible when we think about how vast the universe is.
52
202633
3208
To niesamowite, biorąc pod uwagę, jak wielki jest wszechświat.
03:25
Why would we expect it to be the same across such huge distances?
53
205841
4310
Dlaczego miałby być taki sam na tak ogromnej przestrzeni?
03:30
On the scale of a galaxy, let alone the universe,
54
210151
3144
W skali galaktyki, nie mówiąc już o kosmosie,
03:33
we're smaller than we can readily comprehend,
55
213295
3097
jesteśmy tak mali, że aż ciężko to zrozumieć.
03:36
but we do have the capacity to wonder,
56
216392
1829
Ale za to mamy zdolność zastanawiania się,
03:38
to question,
57
218221
985
zadawania pytań,
03:39
to explore,
58
219206
1045
badania,
03:40
to investigate,
59
220251
1041
poszukiwania
03:41
and to imagine.
60
221292
1469
i snucia wyobrażeń.
03:42
So the next time you stand gazing up at the night sky,
61
222761
2601
Następnym razem, gdy będziecie wpatrywać się w nocne niebo,
03:45
take a moment to think about the enormity of what is beyond your vision,
62
225362
3890
pomyślcie przez chwilę o ogromie przestrzeni
poza naszym polem widzenia, ukrytym w ciemności pomiędzy gwiazdami.
03:49
out in the dark spaces between the stars.
63
229252
3250
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7