The terrors of sleep paralysis - Ami Angelowicz

Translator: Thi Minh Phuong Chu Reviewer: Nhu PHAM

Imagine this:

Hãy tưởng tượng bạn đang ngủ say

You're fast asleep

when all of a sudden you're awoken!

rồi đột nhiên thức giấc!

And not by your alarm clock.

Không phải do đồng hồ báo thức.

Your eyes open,

Mắt bạn mở và có một con quỷ đang ngồi lên ngực bạn,

and there's a demon sitting on your chest,

pinning you down.

đè bạn xuống.

You try to open your mouth and scream,

Bạn cố gắng mở miệng, hét lên, nhưng không âm thanh nào phát ra.

but no sound comes out.

You try to get up and run away,

Bạn cố gắng đứng dậy và chạy,

but you realize that you are completely immobilized.

nhưng nhận ra mình đang hoàn toàn bất động.

The demon is trying to suffocate you,

Con quỷ đang cố gắng bóp nghẹt bạn,

but you can't fight back.

nhưng bạn không thể chống cự.

You've awoken into your dream,

Bạn đã bị đánh thức trong giấc mơ của mình,

and it's a nightmare.

và đó là một cơn ác mộng.

It sounds like a Stephen King movie,

Nghe như phim của Stephen King,

but it's actually a medical condition

nhưng đó lại là một tình trạng bệnh lý được gọi là bóng đè,

called sleep paralysis,

and about half of the population

và khoảng một nửa dân số

has experienced this strange phenomenon

đã trải qua hiện tượng kỳ lạ này ít nhất một lần trong đời.

at least once in their life.

This panic-inducing episode

Giai đoạn hoảng loạn cùng cực

of coming face-to-face with the creatures

khi phải đối mặt với các sinh vật từ những cơn ác mộng

from your nightmares

can last anywhere from seconds to minutes

có thể kéo dài vài giây đến vài phút

and may involve visual or auditory hallucinations

và có thể bao gồm cả ảo giác thị giác hoặc thính giác

of an evil spirit

về một linh hồn xấu xa hoặc cảm giác lơ lửng thoát xác.

or an out-of-body feeling like you're floating.

Some have even mistaken sleep paralysis

Một số thậm chí còn nhầm lẫn bóng đè với gặp ma

for an encounter with a ghost

or an alien abduction.

hay bị người ngoài hành tinh bắt cóc.

In 1867, Dr. Silas Weir Mitchell

Năm 1867, bác sĩ Silas Weir Mitchell

was the first medical professional

là chuyên gia y tế đầu tiên nghiên cứu về hiện tượng bóng đè.

to study sleep paralysis.

"The subject awakes to consciousness

"Chủ thể tỉnh dậy, ý thức được xung quanh

of his environment

but is incapable of moving a muscle.

nhưng không thể điều khiển cơ bắp.

Lying to all appearance, still asleep.

Chỉ có thể nằm nhìn những thứ đó hiện ra,

He's really engaged for a struggle for movement,

anh ta cố gắng cử động trong hoảng loạn.

fraught with acute mental distress.

Khi anh ta cử động được

Could he but manage to stir,

the spell would vanish instantly."

cũng là lúc lời nguyền biến mất."

Even though Dr. Mitchell was the first

Dù bác sĩ Mitchell là người đầu tiên quan sát bệnh nhân bị "bóng đè",

to observe patients in a state of sleep paralysis,

it's so common that nearly every culture

tình trạng này phổ biến đến mức mỗi nền văn hóa,

throughout time has had some kind

theo thời gian, hình thành khá nhiều lời giải thích siêu nhiên về nó.

of paranormal explanation for it.

In medieval Europe, you might think that an incubus,

Vào thời trung cổ ở Châu Âu, bạn có thể nghĩ rằng Incubus,

a sex-hungry demon in male form,

một con quỷ dâm đãng trong lốt nam nhân,

visited you in the night.

ghé thăm bạn vào ban đêm.

In Scandinavia, the mare,

Tại Scandinavia, Mare người đàn bà bị nguyền rủa,

a damned woman,

chịu tránh nhiệm ghé thăm những kẻ say ngủ và ngồi lên lồng ngực họ.

is responsible for visiting sleepers

and sitting on their rib cages.

In Turkey, a jinn holds you down

Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Quỷ Jinn đè bạn xuống và cố gắng siết cổ bạn.

and tries to strangle you.

In Thailand, Phi Am bruises you while you sleep.

Tại Thái Lan, Phi Am gây ra những vết thâm tím khi bạn ngủ.

In the southern United States,

Ở miền Nam Hoa Kỳ, mụ phù thủy già Hag tìm đến.

the hag comes for you.

Tại Mexico, bạn đổ lỗi cho người chết ngồi lên mình.

In Mexico, you could blame

subirse el muerto, the dead person, on you.

In Greece, Mora sits upon your chest

Tại Hy Lạp, Mora ngồi lên ngực bạn,

and tries to asphyxiate you.

cố gắng làm bạn ngạt thở.

In Nepal, Khyaak the ghost

Tại Nepal, con ma Khyaak nằm dưới cầu thang.

resides under the staircase.

It may be easier to blame

Thật dễ dàng để đổ lỗi cho ma quỷ về "bóng đè"

sleep paralysis on evil spirits

because what's actually happening in your brain

vì những gì thực sự xảy ra trong não thì khó để giải thích hơn.

is much harder to explain.

Modern scientists believe that sleep paralysis

Các nhà khoa học hiện đại tin rằng

"bóng đè" là do sự chồng chéo bất thường

is caused by an abnormal overlap

of the REM, rapid eye movement,

của REM (giai đoạn mắt chuyển động nhanh) và giai đoạn thức của giấc ngủ.

and waking stages of sleep.

During a normal REM cycle,

Trong một chu kỳ REM bình thường,

you're experiencing a number of sensory stimuli

bạn sẽ gặp một số kích thích giác quan dưới dạng giấc mơ,

in the form of a dream,

và bộ não của bạn ở trạng thái vô thức và ngủ hoàn toàn.

and your brain is unconscious and fully asleep.

During your dream,

Khi mơ, chất dẫn truyền thần kinh đặc biệt được tiết ra

special neurotransmitters are released,

which paralyze almost all of your muscles.

làm tê liệt gần như mọi cơ bắp,

That's called REM atonia.

được gọi là REM atonia.

It's what keeps you from running in your bed

Nó giữ cho bạn không chạy khỏi giường khi bị đuổi trong mơ.

when you're being chased in your dreams.

During an episode of sleep paralysis,

Khi bị "bóng đè", bạn sẽ trải nghiệm các thành phần bình thường của REM.

you're experiencing normal components of REM.

You're dreaming and your muscles are paralyzed,

Bạn mơ và các cơ của bạn bị bất động,

only your brain is conscious and wide awake.

chỉ có não tỉnh giấc và trở nên có ý thức.

This is what causes you to imagine

Đó là lí do bạn tưởng tượng mình trạm chán

that you're having an encounter

with a menacing presence.

với một mối đe dọa khủng khiếp.

So this explains the hallucinations,

Điều này giải thích cho hiện tượng ảo giác,

but what about the feelings of panic,

nhưng còn cảm giác sợ hãi,

strangling,

bị bóp cổ,

choking,

khó thở,

chest pressure

nặng lồng ngực

that so many people describe?

mà rất nhiều người miêu tả thì sao?

Well during REM,

Trong quá trình REM, chức năng giữ bạn không bị mộng du,"REM atonia",

the function that keeps you

from acting out your dreams,

REM atonia,

cũng đồng thời loại bỏ sự tự kiểm soát hơi thở của bạn.

also removes voluntary control

of your breathing.

Bạn sẽ thở nông và nhanh hơn.

Your breath becomes more shallow

and rapid.

You take in more carbon dioxide

Bạn sẽ nhận nhiều khí cacbonic

and experience a small blockage of your airway.

và gặp phải sự tắc nghẽn nhỏ trong đường hô hấp.

During a sleep paralysis episode,

Khi bị "bóng đè", sự kết hợp giữa phản ứng sợ hãi của cơ thể

a combination of your body's fear response

to a perceived attack by an evil creature

trước sự tấn công của một sinh vật xấu xa

and your brain being wide awake

và việc não bị đánh thức

while your body is in an REM sleep state

khi cơ thể ở trạng thái REM

triggers a response for you to take in more oxygen.

sẽ kích hoạt một phản ứng đòi hỏi nhiều oxy hơn.

That makes you gasp

Điều đó làm bạn thở gấp để lấy không khí, nhưng không thể

for air,

but you can't

because REM atonia

vì REM atonia khiến bạn không thể điều khiển hô hấp.

has removed control of your breath.

This struggle for air while your body sleeps

Đấu tranh để thở khi cơ thể đang ngủ tạo cảm giác

creates a perceived sensation

of pressure on the chest

nặng lồng ngực hay bị nghẹt thở.

or suffocation.

While a few people experience

Một vài người bị "bóng đè" thường xuyên có thể bị rối loạn giấc ngủ

sleep paralysis regularly

and it may be linked to sleep disorders

such as narcolepsy,

chẳng hạn như chứng ngủ rũ,

many who experience an episode of sleep paralysis

nhiều người lại bị "bóng đè" cực kì ít

do so infrequently,

có khi chỉ duy nhất một lần trong đời.

perhaps only once in a lifetime.

So you can rest easy,

Giờ thì bạn có thể thở phào

knowing that an evil entity is not trying

khi biết rằng chẳng có ma quỷ nào cố gắng

to haunt,

possess,

ám ảnh, quấy rối, bóp cổ hay đè ngạt bạn cả.

strangle,

or suffocate you.

Save that for the horror films!

Hãy để dành chúng cho những bộ phim kinh dị!