This is Sparta: Fierce warriors of the ancient world - Craig Zimmer

Translator: Vân Phạm Reviewer: Trang Pham

In ancient Greece, violent internal conflict between bordering neighbors

Ở Hy Lạp cổ đại, những xung đột trong nước giữa các vùng láng giềng

and war with foreign invaders was a way of life,

và chiến tranh với quân xâm lược nước ngoài như là lối sống của mình,

and Greeks were considered premier warriors.

và người Hy Lạp được coi là những chiến binh hàng đầu.

Most Greek city-states surrounded themselves with massive defensive walls

Đa số các thành phố-bang của Hy Lạp xây những bức tường phòng ngự bao quanh

for added protection.

để tăng cường sự bảo vệ.

Sparta in its prime was a different story,

Sparta trong thời kì hoàng kim là một câu chuyện khác,

finding walls unnecessary

thấy rằng những bức tường không cần thiết

when it had an army of the most feared warriors in the ancient world.

khi nó có một đội quân với những chiến binh đáng sợ nhất trong thế giới cổ đại.

So what was Sparta doing differently than everyone else

Vậy Sparta đã làm những gì khác với mọi người

to produce such fierce soldiers?

để đào tạo ra những chiến binh hung tợn như vậy?

To answer that question, we turn to the written accounts of that time.

Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta xem lại những sổ sách ghi lại thời đó.

There are no surviving written accounts from Spartans themselves,

Không còn tồn tại sổ sách của người Sparta tự viết,

as it was forbidden for Spartans to keep records,

bởi người Sparta bị cấm ghi lại sổ sách,

so we have to rely on those of non-Spartan ancient historians,

vì vậy chúng ta phải dựa vào những sổ sách của các nhà sử học không phải là người Sparta,

like Herodotus, Thucydides, and Plutarch.

như Herodotus, Thucydides, và Plutarch.

These stories may be embellished

Những câu chuyện này có thể đã được thêm thắt

and depict Sparta at the apex of its power,

và miêu tả Sparta ở đỉnh cao sức mạnh của nó,

so take them with a grain of salt.

vì vậy đừng tin hoàn toàn vào điều đó.

For Spartans, the purpose for their existence was simple:

Đối với những người Sparta, mục đích sự tồn tại của họ rất đơn giản:

to serve Sparta.

để phục vụ Sparta.

On the day of their birth,

Vào ngày sinh của họ,

elder Spartan leaders examined every newborn.

những bô lão Sparta sẽ khám xét những đứa trẻ mới sinh.

The strong healthy babies were considered capable of fulfilling this purpose,

Những đứa bé khỏe mạnh được coi là đủ năng lực để đạt được mục đích này,

and the others may have been left on Mount Taygetus to die.

và những đứa bé còn lại có thể bị bỏ lại cho đến chết ở núi Taygetus.

Every Spartan, boy or girl, was expected to be physically strong,

Mỗi người Sparta, trai hay gái, đều được mong phải khỏe mạnh về thể chất,

mentally sharp,

sắc bén về trí tuệ,

and emotionally resilient.

và luôn kiên trì không nản chí về cảm xúc.

And it was their absolute duty to defend and promote Sparta at all costs.

Và nhiệm vụ tuyệt đối của họ là bảo vệ và đẩy mạnh sự phát triển của Sparta bằng mọi giá.

So in the first years of their lives,

Vì vậy trong những năm đầu trong cuộc sống của họ,

children were raised to understand that their loyalty belonged first to Sparta,

những đứa trẻ được dạy để hiểu rằng lòng trung thành của họ đầu tiên là đối với Sparta,

and then to family.

và sau đó là với gia đình.

This mindset probably made it easier for the Spartan boys,

Cách tư duy này giúp các cậu bé Sparta,

who upon turning seven, were sent to the agoge,

những cậu bé vừa lên 7 tuổi, được gửi vào doanh trại,

a place with one main purpose:

là một nơi với một mục đích chính:

to turn a boy into a Spartan warrior

biến một cậu bé thành một chiến binh Sparta

through thirteen years of relentless, harsh, and often brutal training.

sau 13 năm tập luyện không ngừng nghỉ, khó nhọc và tàn bạo.

The Spartans prized physical perfection above all else,

Người Sparta đặt sự hoàn hảo về thể chất lên trên tất cả,

and so the students spent a great deal of their time learning how to fight.

và vì vậy học sinh dành rất nhiều thời gian học cách chiến đấu.

To ensure resilience in battle,

Để đảm bảo sự bền bỉ trong các trận chiến,

boys were encouraged to fight among themselves,

con trai được khuyến khích đánh với nhau,

and bullying, unlike today, was acceptable.

và việc bắt nạt, khác với ngày nay, là chấp nhận được.

In order to better prepare the boys for the conditions of war,

Để chuẩn bị tốt hơn cho những cậu bé cho những tình thế chiến tranh,

the boys were poorly fed,

những cậu bé bị cho ăn thiếu thốn,

sometimes even going days without eating.

có khi còn nhịn ăn trong nhiều ngày.

They also were given little in the way of clothing

Chúng còn được cho mặc đồ rất thiếu thốn

so that they could learn to deal with different temperatures.

để chúng học cách chống chọi với những nhiệt độ khác nhau.

Spartan boys were encouraged to steal in order to survive,

Con trai Sparta được khuyến khích ăn cắp để tồn tại,

but if they were caught,

nhưng nếu chúng bị bắt,

they would be disciplined,

chúng sẽ bị kỉ luật,

not because they stole, but because they were caught in the act.

không phải vì chúng ăn cắp, mà vì chúng bị bắt tại trận.

During the annual contest of endurance

Trong những cuộc thi sức bền hàng năm

in a religious ritual known as the diamastigosis,

trong một lễ nghi tôn giáo gọi là diamastigosis,

teenage boys were whipped in front of an altar

những thiếu niên nam bị quất trước một bệ thờ

at the Sanctuary of Artemis Orthia.

ở đền thờ nữ thần Artemis Orthia.

It was common for boys to die on the altar of the goddess.

Việc con trai chết ở đền thờ nữ thần là chuyện bình thường.

Fortunately, not everything was as brutal as that.

May mắn thay, không phải mọi thứ đều tàn bạo như vậy.

Young Spartans were also taught how to read,

Những người Sparta khi còn nhỏ cũng được dạy đọc,

write,

viết,

and dance,

và nhảy,

which taught them graceful control of their movements

việc này dạy họ cách điều khiển cơ thể một cách duyên dáng uyển chuyển

and helped them in combat.

và giúp họ trong chiến đấu.

While the responsibilities for the girls of Sparta were different,

Trong khi nhiệm vụ của những người con gái Sparta khác với con trai,

the high standards of excellence

tiêu chuẩn cao

and expectation to serve Sparta with their lives remained the same.

và sự mong chờ phải phục vụ Sparta với cả mạng sống của họ thì vẫn như vậy.

Spartan girls lived at home with their mothers as they attended school.

Những người con gái Sparta sống ở nhà với mẹ của họ giống như khi họ đến trường.

Their curriculum included the arts,

Chương trình học của họ gồm mĩ thuật,

music,

âm nhạc,

dance,

nhảy múa,

reading,

đọc,

and writing.

và viết.

And to stay in peak physical condition, they learned a variety of sports,

Và để sức khỏe luôn tốt nhất, họ học rất nhiều môn thể thao,

such as discus,

như ném đĩa,

javelin,

ném lao,

and horseback riding.

và cưỡi ngựa.

In Sparta, it was believed that only strong and capable women

Ở Sparta, người ta tin rằng chỉ có đàn ông khỏe mạnh và phụ nữ có năng lực

could bear children that would one day become strong and capable warriors.

mới có thể sinh đứa con mà sau này sẽ trở thành những chiến binh khỏe mạnh và có năng lực.

To all Spartans, men and women,

Đối với tất cả người Sparta, đàn ông hay phụ nữ,

perhaps the most important lesson from Spartan school

có lẽ bài học quan trọng nhất trong trường học

was allegiance to Sparta.

là lòng trung thành đối với Sparta.

To die for their city-state was seen as the completion of one's duty to Sparta.

Việc chết cho thành phố-bang của họ được xemnhư là việc hoàn thành nghĩa vụ đối với Sparta.

Upon their death,

Và khi họ chết,

only men who died in battle and women who died in childbirth

chỉ những người đàn ông chết trên chiến trường và phụ nữ chết khi sinh con

were given tombstones.

mới được tặng tấm bia mộ.

In the eyes of their countrymen, both died so that Sparta could live.

Trong mắt của người dân trong nước, những người đó chết để Sparta có thể tiếp tục tồn tại.