What causes headaches? - Dan Kwartler

Translator: Mai Chi Reviewer: Phuong Nguyen Le

In ancient Greece, headaches were considered powerful afflictions.

Thời Hy Lạp cổ đại, đau đầu được xem là những nỗi đau đớn tột cùng.

Victims prayed for relief from Asclepius, the god of medicine.

Những nạn nhân cầu nguyện Asclepius, thần y khoa, mong cơn đau dịu bớt.

And if pain continued,

Và nếu cơn đau tiếp diễn,

a medical practitioner would perform the best-known remedy—

thầy lang sẽ thực hiện phương pháp điều trị nổi tiếng -

drilling a small hole in the skull to drain supposedly infected blood.

khoan một lỗ nhỏ trên hộp sọ để rút lượng máu được cho là gây đau nhức ra.

This dire technique, called trepanation,

Kĩ thuật tai hại này được gọi là "phẫu thuật khoan sọ Trepan",

often replaced the headache with a more permanent condition.

thường làm cơn nhức đầu tạm thời thành mãn tính.

Fortunately, doctors today don’t resort to power tools to cure headaches.

May thay, bác sĩ ngày nay không còn dùng nó để chữa đau đầu.

But we still have a lot to learn about this ancient ailment.

Nhưng vẫn còn nhiều thứ ta có thể học hỏi từ đó.

Today, we’ve classified headaches into two camps—

Ngày nay, chứng đau đầu được chia thành hai loại:

primary headaches

chứng đau đầu chính và chứng đau đầu phụ.

and secondary headaches.

The former are not symptomatic of an underlying disease, injury, or condition;

Loại thứ nhất không phải là triệu chứng

của bệnh tiềm ẩn, chấn thương, hay tình trạng bệnh;

they are the condition.

Bản thân chúng đã là tình trạng bệnh.

But we’ll come back to them in a minute

Ta sẽ quay trở lại với nó sau,

because while primary headaches account for 50% of reported cases,

bởi chứng đau đầu chính chiếm 50% số ca được báo cáo.

we actually know much more about secondary headaches.

Thực tế, ta hiểu nhiều hơn về chứng đau đầu phụ.

These are caused by other health problems,

Chúng được gây ra bởi những vấn đề sức khỏe

with triggers ranging from dehydration and caffeine withdrawal

với cơn đau bắt nguồn từ thiếu nước hay cai caffein

to head and neck injury,

đến những tổn thương ở đầu và cổ và bệnh tim mạch.

and heart disease.

Doctors have classified over 150 diagnosable types,

Bác sĩ đã phân loại hơn 150 loại có thể được chẩn đoán.

all with different potential causes, symptoms, and treatments.

tất cả đều có nguyên do, triệu chứng và cách điều trị khác nhau.

But we’ll take just one common case —a sinus infection—as an example.

Hãy cùng xem qua một ví dụ phổ biến - viêm xoang

The sinuses are a system of cavities

Xoang là hệ thống những hốc rỗng

that spread behind our foreheads, noses, and upper cheeks.

trải dài bên dưới trán, mũi, và gò má.

When our sinuses are infected,

Khi vùng xoang bị viêm,

our immune response heats up the area,

hệ miễn dịch sẽ phản ứng lại làm nóng khu vực đó,

roasting the bacteria and inflaming the cavities well past their usual size.

làm chết vi khuẩn và làm các hốc rỗng sưng to hơn bình thường rất nhiều.

The engorged sinuses put pressure on the cranial arteries and veins,

Viêm xoang gây ra những áp lực lên động mạch và tĩnh mạch,

as well as muscles in the neck and head.

cũng như các cơ vùng cổ và đầu.

Their pain receptors, called nociceptors, trigger in response,

Các thụ quan nhận biết cảm giác đau, truyền tín hiệu tới thụ thể đau,

cueing the brain to release a flood of neuropeptides

ra hiệu cho não giải phóng hormone neuropeptide,

that inflame the cranial blood vessels, swelling and heating up the head.

làm những mạch máu ở hộp sọ, sưng tấy và gây đau đầu.

This discomfort, paired with hyper-sensitive head muscles,

Sự khó chịu này cùng với những cơ ở vùng đầu quá nhạy cảm,

creates the sore, throbbing pain of a headache.

gây đau đầu từ nhẹ đến nặng.

Không phải tất cả nguyên nhân gây đau đầu đều đến từ sưng tấy.

Not all headache pain comes from swelling.

Tense muscles and inflamed, sensitive nerves

Sự căng và sưng cơ ở những dây thần kinh nhạy cảm

cause varying degrees of discomfort in each headache.

tạo ra vô số sự khó chịu trong mỗi cơn đau đầu.

But all cases are reactions to some cranial irritant.

Nhưng tất cả trường hợp đều là sự phản ứng lại tác nhân gây đau.

While the cause is clear in secondary headaches,

Trong khi nguyên do của chứng đau đầu phụ khá rõ ràng,

the origins of primary headaches remain unknown.

nguyên do của chứng đau đầu chính vẫn còn là một ẩn số.

Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu những nguyên do tiềm năng

Scientists are still investigating potential triggers

for the three types of primary headaches:

của ba loại thuộc chứng đau đầu chính

recurring, long-lasting migraines;

chứng đau nửa đầu kéo dài, định kì

intensely painful, rapid-fire cluster headaches;

đau nhức đầu theo cụm

and, most common of all, the tension headache.

và phổ biến nhất là chứng đau căng đầu.

As the name suggests,

Đúng như tên gọi, chứng đau căng đầu tạo ra cảm giác

tension headaches are known for creating the sensation

bị một chiếc đai nẹp quấn chặt lấy đầu.

of a tight band squeezed around the head.

These headaches increase the tenderness of the pericranial muscles,

Cơn đau làm tăng tính nhạy cảm của cơ vùng sọ,

which then painfully pulse with blood and oxygen.

gây đau đớn khi vận chuyển máu và oxy.

Patients report stress, dehydration, and hormone changes as triggers,

Nguyên do được cho là đến từ stress, mất nước và biến đổi hormone,

but these don’t fit the symptoms quite right.

nhưng không hoàn toàn trùng khớp những triệu chứng này.

For example, in dehydration headaches,

Ví dụ, cơn đau nhức do mất nước,

the frontal lobe actually shrinks away from the skull,

thùy trán co vào tạo nên vùng sưng ở trán,

creating forehead swelling

that doesn’t match the location of the pain in tension headaches.

không tương xứng với vị trí của cơn đau của chứng đau căng đầu.

Scientists have theories for what the actual cause is,

Các nhà khoa học đã có những giả thiết về nguyên do thực sự

ranging from spasming blood vessels

từ những mạch máu,

to overly sensitive nociceptors,

đến những thụ thể đau nhạy cảm,

but no one knows for sure.

nhưng không ai biết chắc chắn.

Meanwhile, most headache research is focused on more severe primary headaches.

Trong khi đó, những nghiên cứu về đau đầu tập trung vào chứng đau chính.

Migraines are recurring headaches, which create a vise-like sensation on the skull

Chứng đau nửa đầu tái phát liên tục, tạo nên sức ép cho hộp sọ

that can last from four hours to three days.

có thể kéo dài từ bốn giờ cho tới ba ngày.

In 20% of cases, these attacks are intense enough

Trong 20% các trường hợp, những cơn đau này đủ dữ dội

to overload the brain with electrical energy,

để làm quá tải não bộ bằng những xung điện,

which hyper-excites sensory nerve endings.

kích động những dây thần kinh.

This produces hallucinations called auras,

Quá trình này tạo ra những ảo giác tạm thời,

which can include seeing flashing lights

có thể bao gồm nhìn thấy tia lóe sáng,

and geometric patterns and experiencing tingling sensations.

các mẫu hình học hay tiếng ù ù bên tai.

Cluster headaches, another primary headache type,

Đau đầu kiểu cụm, một loại khác của chứng đau đầu chính,

cause burning, stabbing bursts of pain behind one eye,

gây ra những cơn đau nhói và rát bỏng một bên mắt,

leading to a red eye, constricted pupil, and drooping eyelid.

dẫn đến đỏ mắt, tầm nhìn mờ, và mí mắt sụp.

What can be done about these conditions,

Điều gì có thể xảy ra nếu gặp những triệu chứng này,

which dramatically affect many people’s quality of life?

loại nào ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống?

Tension headaches and most secondary cases

Chứng đau căng đầu và phần lớn chứng đau đầu phụ

can be treated with over-the-counter pain medications,

có thể được điều trị bằng những loại thuốc giảm đau ở tiệm,

such as anti-inflammatory drugs that reduce cranial swelling.

những loại thuốc giảm đau ở phần hộp sọ.

Và rất nhiều nguyên do của chứng đau đầu phụ

And many secondary headache triggers,

like dehydration,

như mất nước, mỏi mắt, và căng thẳng.

eye strain,

and stress,

hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh.

can be proactively avoided.

Migraines and cluster headaches are more complicated,

Chứng đau nửa đầu và đau đầu kiểu cụm phức tạp hơn,

and we haven’t yet discovered reliable treatments that work for everyone.

và vẫn chưa tìm ra phương pháp điều trị chính xác cho mọi người.

But thankfully, pharmacologists and neurologists are hard at work

Nhưng may thay, các nhà dược học và thần kinh học vẫn đang cố gắng

cracking these pressing mysteries that weigh so heavily on our minds.

tìm câu trả lời cho bí ẩn cấp thiết này đang đè nặng tâm trí chúng ta.