Who was Confucius? - Bryan W. Van Norden

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Yunus ASIK

Çoğu insan O'nun adını anımsar

Most people recognize his name

and know that he is famous for having said something,

ve bir şeyler söylemekle meşhur olduğunu bilir.

but considering the long-lasting impact his teachings have had on the world,

Fakat öğretilerinin dünya üzerindeki kalıcı etkilerini dikkate alacak olursak,

very few people know who Confucius really was,

Konfüçyüs'ün gerçekte kim olduğunu, gerçekte ne söylediğini

what he really said,

ve neden söylediğini çok az kişi

and why.

biliyor.

Amid the chaos of 6th Century BCE China,

Milattan önce 6. yüzyılda Çin'de, savaşan devletlerin

where warring states fought endlessly among themselves for supremacy,

kendi aralarında üstünlük için durmaksızın savaştığı ve yöneticilerin sıkça, bazen

and rulers were frequently assassinated,

kendi akrabaları tarafından bile, suikaste uğradıkları

sometimes by their own relatives,

karmaşanın ortasında

Confucius exemplified benevolence and integrity,

Konfüçyüs iyiliği ve bütünlüğü temsil etti

and through his teaching,

ve öğretileri aracılığıyla

became one of China's greatest philosophers.

Çin'in en büyük filozoflarından birisi hâline geldi.

Born to a nobleman but raised in poverty from a very young age

Bir soylu olarak doğup daha sonra çok genç bir yaştan itibaren, babasının

following the untimely death of his father,

zamansız ölümü sonrasında fakirlikle büyümüş olan

Confucius developed what would become

Konfüçyüs, halkın ıstırabı için ömür

a lifelong sympathy for the suffering of the common people.

boyu sürecek olan bir anlayış geliştirdi.

Barely supporting his mother and disabled brother

Bir çoban olarak, ambarda muhasip olarak ve diğer garip

as a herder and account keeper at a granary,

işlerde çalışarak, annesine ve engelli erkek kardeşine

and with other odd jobs,

zar zor destek oluyordu;

it was only with the help of a wealthy friend

ancak Konfüçyüs zengin bir arkadaşının yardımıyla,

that Confucius was able to study at the Royal Archives,

dünya görüşünü oluşturduğu yer olan Kraliyet Arşivi'nde

where his world view would be formed.

çalışabildi.

Though the ancient texts there were regarded by some

Bazı kişiler oradaki antik metinleri geçmişle alakasız

as irrelevant relics of the past,

kalıntılar olarak görseler de,

Confucius was inspired by them.

Konfüçyüs onlardan ilham aldı.

Through study and reflection,

Çalışma ve derin düşünce ile

Confucius came to believe that human character is formed in the family

Konfüçyüs, insan karakterinin ailede; alışkanlıklar, edebiyat ve tarih

and by education in ritual, literature, and history.

aracılığıyla oluştuğuna inandı.

A person cultivated in this way works to help others,

Bu şekilde işlenmiş bir insan, diğer insanlara yardım etmek ve onları

guiding them by moral inspiration rather than brute force.

vahşi güç yerine ahlaki bir ilham aracılığıyla yönlendirmek için çalışır.

To put his philosophy into practice,

Konfüçyüs bu felsefeyi uygulamaya geçirmek için,

Confucius became an advisor to the ruler of his home state of Lu.

kendi yaşadığı yer olan Lu devletinde yöneticinin danışmanı oldu.

But after another state sent Lu's ruler a troop of dancing girls as a present

Fakat başka bir devlet Lu'nun yöneticisine hediye olarak dans eden kızlardan oluşan

and the ruler ignored his duties while enjoying the girls in private,

bir grup gönderince ve yönetici de kızlarla özel vakit geçirirken işlerini

Confucius resigned in disgust.

bırakınca, Konfüçyüs nefretle istifa etti.

He then spent the next few years traveling from state to state,

Sonraki birkaç yılını devletleri gezerek, kendi ilkelerine sadık

trying to find a worthy ruler to serve, while holding fast to his principles.

kalabileceği ve hizmet etmeye değecek bir yönetici bulmayı deneyerek geçirdi.

It wasn't easy.

Bu kolay değildi.

In accordance with his philosophy, and contrary to the practice of the time,

Felsefesine göre ve zamanın uygulamasına karşı olarak Konfüçyüs, yöneticileri

Confucius dissuaded rulers from relying on harsh punishments and military power

topraklarını yönetmek için acımasız cezalar ve askeri güç kullanmaktan

to govern their lands

vazgeçirdi, çünkü

because he believed that a good ruler

iyi bir yöneticinin, kendi ahlaki

inspires others to spontaneously follow him

karizmasından ötürü diğer insanları, kendisini takip etmelerini

by virtue of his ethical charisma.

sağlaması gerektiğine inanıyordu.

Confucius also believed

Konfüçyüs aynı zamanda,

that because the love and respect we learn in the family

ailede öğrendiğimiz sevgi ve saygının, diğer tüm erdemlerin temeli

are fundamental to all other virtues,

olduğu için, aileye karşı kişisel görevlerimizin bazen

personal duties to family sometimes supersede obligations to the state.

devlete karşı yükümlülüklerimizin yerine geçtiğine inanıyordu.

So when one duke bragged that his subjects were so upright

Bir dük, halkının çok dürüst olduğunu ve bir çocuk, babası bir koyun

that a son testified against his own father

çaldığı zaman o çocuğun kendi babasına karşı ifade verdiğini

when his father stole a sheep,

anlatarak övündüğünde, Konfüçyüs

Confucius informed the duke

düke, gerçekten dürüst olan bir baba

that genuinely upright fathers and sons protected one another.

ve oğlun aslında birbirlerini koruduklarını söylemiştir.

During his travels, Confucius almost starved,

Konfüçyüs, seyahatlerinde, neredeyse açlıktan ölüyordu,

he was briefly imprisoned,

kısa süreliğine hapsedildi ve

and his life was threatened at several points.

bazı noktalarda hayatı tehlike altına girdi.

But he was not bitter.

Fakat üzgün değildi.

Confucius had faith that heaven had a plan for the world,

Konfüçyüs'ün, tanrının dünya için bir planı olduğuna dair inancı vardı

and he taught that a virtuous person

ve erdemli bir insanın ilimde ve

could always find joy in learning and music.

müzikte daima neşe bulabileceğini öğretmişti.

Failing to find the ruler he sought,

Aradığı yöneticiyi bulmakta başarısız olan

Confucius returned to Lu

Konfüçyüs, Lu'ya döndü ve çok ilham verici

and became a teacher and philosopher so influential,

bir öğretmen ve filozof oldu; bu sayede Çin kültürünün

that he helped shaped Chinese culture

şekil almasına yardımcı oldu ve bugün bile,

and we recognize his name worldwide, even today.

O'nun adı tüm dünyada bilinmektedir.

For the disciples of Confucius,

Konfüçyüs, öğrencileri için,

he was the living embodiment of a sage who leads others through his virtue,

erdemi aracılığıyla diğer insanlara liderlik eden bir bilgenin vücut bulmuş

and they recorded his sayings,

hâliydi ve sözlerini kaydettiler;

which eventually were edited into a book we know in English as "The Analects."

bu sözler, İngilizce'de "The Analects" (Seçmeler)

adıyla bildiğimiz kitapta toplandı.

Today, millions of people worldwide adhere to the principles of Confucianism,

Bugün, dünya üzerinde milyonlarca insan Konfüçyüsçülük ilkelerine bağlıdır ve

and though the precise meaning of his words has been debated for millennia,

bin yıldır, sözlerinin asıl anlamı tartışılıyor olsa da,

when asked to summarize his teachings in a single phrase,

Konfüçyüs'ten, öğretilerini tek cümle ile özetlemesi istendiğinde

Confucius himself said,

Konfüçyüs şöyle demişti;

"Do not inflict upon others that which you yourself would not want."

"Sizin, kendinizin, istemediği bir şeyi, başkalarına yapmayın."

2,500 years later, it's still sage advice.

2.500 yıl sonra bile, bilgece bir tavsiye.