Who was Confucius? - Bryan W. Van Norden

ขงจื๊อคือใคร - ไบรอัน ดับเบิลยู วัน นอร์เดน (Bryan W. Van Norden)

Translator: Rawee Ma Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

Most people recognize his name

คนส่วนมากรู้จักชื่อของเขา

and know that he is famous for having said something,

และรู้ว่าเขามีชื่อเสียงจากการพูดอะไรสักอย่าง

but considering the long-lasting impact his teachings have had on the world,

แต่เมื่อคิดดูว่าคำสอนของเขา มีอิทธิพลต่อโลกมาอย่างยาวนาน

very few people know who Confucius really was,

น้อยคนที่จะรู้ว่าจริง ๆ แล้วขงจื๊อคือใคร

what he really said,

เขาพูดว่าอะไร

and why.

และทำไม

Amid the chaos of 6th Century BCE China,

ท่ามกลางความวุ่นวายในประเทศจีน ยุค 6 ศตวรรษก่อนคริสตกาล

where warring states fought endlessly among themselves for supremacy,

รัฐต่าง ๆ ทำสงครามกันอย่างไม่รู้จบ เพื่อรวบอำนาจสูงสุด

and rulers were frequently assassinated,

ผู้ปกครองถูกลอบสังหารบ่อยครั้ง

sometimes by their own relatives,

บางครั้งก็โดยญาติของตัวเอง

Confucius exemplified benevolence and integrity,

ขงจื้อเป็นตัวอย่างของความเมตตาและคุณธรรม

and through his teaching,

และด้วยคำสอนของเขา

became one of China's greatest philosophers.

ทำให้เขาเป็นหนึ่งในนักปรัชญา ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของจีน

Born to a nobleman but raised in poverty from a very young age

ขงจื๊อเกิดในตระกูลผู้ดี แต่เติบโตมากับความยากจนตั้งแต่เด็ก

following the untimely death of his father,

หลังจากพ่อของเขา เสียชีวิตจากไปอย่างกระทันหัน

Confucius developed what would become

ขงจื้อได้พัฒนาสิ่งที่จะกลายเป็น

a lifelong sympathy for the suffering of the common people.

ความสงสารอันยาวนาน ที่มีต่อความยากลำบากของคนยากจนทั่วไป

Barely supporting his mother and disabled brother

แทบจะช่วยเหลือแม่และน้องที่พิการไม่ได้

as a herder and account keeper at a granary,

เคยทำงานเป็นคนเลี้ยงสัตว์ และคนดูแลบัญชีในยุ้งฉาง

and with other odd jobs,

และทำงานชั่วคราวอีกหลายงาน

it was only with the help of a wealthy friend

แต่จากความช่วยเหลือจากเพื่อนที่มั่งคั่งคนหนึ่ง

that Confucius was able to study at the Royal Archives,

จึงทำให้ขงจื้อได้ศึกษาที่หอจดหมายเหตุหลวง

where his world view would be formed.

ที่ซึ่งทัศนวิสัยที่เขามีต่อโลกได้ก่อตัวขึ้น

Though the ancient texts there were regarded by some

แม้ว่าเอกสารโบราณที่นั่น จะถูกตั้งข้อสังเกตโดยบางคนว่า

as irrelevant relics of the past,

เป็นจารึกจากอดีตที่นอกเรื่องนอกราว

Confucius was inspired by them.

ขงจื้อได้รับแรงบันดาลใจจากพวกมัน

Through study and reflection,

ด้วยการศึกษาและวิเคราะห์

Confucius came to believe that human character is formed in the family

ขงจื้อเริ่มเชื่อว่าความเป็นมนุษย์ เกิดขึ้นในครอบครัว

and by education in ritual, literature, and history.

และด้วยการศึกษาด้านประเพณี วรรณคดี และประวัติศาสตร์

A person cultivated in this way works to help others,

คนที่ถูกพัฒนาในวิถีแบบนี้จะช่วยเหลือผู้อื่น

guiding them by moral inspiration rather than brute force.

ด้วยการชี้นำด้วยแรงบันดาลใจทางจริยธรรม มากกว่าการใช้กำลังให้กับพวกเขา

To put his philosophy into practice,

เพื่อนำปรัชญาของเขาไปสู่การปฏิบัติ

Confucius became an advisor to the ruler of his home state of Lu.

ขงจื้อเป็นที่ปรึกษาผู้ครองนครรัฐลู่ ที่บ้านเกิดของเขา

But after another state sent Lu's ruler a troop of dancing girls as a present

แต่หลังจากที่อีกรัฐหนึ่งส่งคณะนักร่ายรำสตรี มาเป็นของกำนัลแด่ผู้ครองนครรัฐลู่

and the ruler ignored his duties while enjoying the girls in private,

และผู้ครองนครรัฐก็ปฏิเสธหน้าที่การงาน ในขณะที่เพลิดเพลินกับสตรีงามในที่รโหฐาน

Confucius resigned in disgust.

ขงจื้อลาออกด้วยความรังเกียจพฤติกรรมนี้

He then spent the next few years traveling from state to state,

เขาได้ใช้เวลาอีกหลายปีต่อมา ในการเดินทางจากรัฐหนึ่งไปอีกรัฐหนึ่ง

trying to find a worthy ruler to serve, while holding fast to his principles.

พยายามค้นหาผู้ปกครองที่ยกย่องน่ารับใช้ ในขณะที่ยึดมั่นต่อคติธรรมของเขา

It wasn't easy.

มันไม่ใช่เรื่องง่าย

In accordance with his philosophy, and contrary to the practice of the time,

ตามปรัชญาของเขา และตรงข้ามกับแบบแผนการปฏิบัติในช่วงเวลานั้น

Confucius dissuaded rulers from relying on harsh punishments and military power

ขงจื้อได้ห้ามปรามผู้ปกครองเรื่องการลงโทษรุนแรง และการใช้กำลังทหาร

to govern their lands

ในการปกครองดินแดน

because he believed that a good ruler

เพราะเขาเชื่อว่าผู้ปกครองที่ดี

inspires others to spontaneously follow him

สร้างแรงบันดาลใจให้ประชาชนทำตาม

by virtue of his ethical charisma.

ด้วยคุณงามความดี จากพลังจริยธรรมที่นำพาของเขา

Confucius also believed

ขงจื่อยังเชื่ออีกว่า

that because the love and respect we learn in the family

เพราะความรักและศรัทธา ที่เราเรียนรู้จากครอบครัว

are fundamental to all other virtues,

คือพื้นฐานของคุณงามความดีทุกอย่าง

personal duties to family sometimes supersede obligations to the state.

หน้าที่บุคคลต่อครอบครัวในบางครั้ง ก็มาแทนที่ภาระหน้าที่ต่อรัฐ

So when one duke bragged that his subjects were so upright

ฉะนั้น เมื่อขุนนางรายหนึ่ง คุยโอ่ว่าลูกน้องของเขามีความซื่อตรง

that a son testified against his own father

เพราะลูกชายคนหนึ่งให้การเป็นพยาน ต่อฝ่ายตรงข้ามกับพ่อตนเอง

when his father stole a sheep,

เพราะพ่อของเขาลักขโมยแกะตัวหนึ่ง

Confucius informed the duke

ขงจื้อได้โต้ตอบว่า

that genuinely upright fathers and sons protected one another.

นั่นคือพ่อที่ซื่อตรงอย่างแท้จริง และบุตรชายที่ได้ปกป้องอีกฝ่ายหนึ่ง

During his travels, Confucius almost starved,

ระหว่างการสัญจร ขงจื้อค่อนข้างขัดสน

he was briefly imprisoned,

บางครั้งเขาก็ถูกจองจำช่วงสั้น ๆ

and his life was threatened at several points.

และชีวิตของเขาก็ถูกทดสอบด้วยหลายเรื่อง

But he was not bitter.

แต่เขาไม่ยอมจำนน

Confucius had faith that heaven had a plan for the world,

ขงจื้อเชื่อว่าสวรรค์มีแผนการให้กับโลก

and he taught that a virtuous person

และเขาได้สอนว่าคนที่มีคุณงามความดี

could always find joy in learning and music.

สามารถค้นพบความสุขจากการเรียน และการเล่นดนตรี

Failing to find the ruler he sought,

เนื่องจากความล้มเหลว ในการหาผู้ปกครองตามแนวคิดของเขา

Confucius returned to Lu

ขงจื้อกลับไปที่รัฐลู่

and became a teacher and philosopher so influential,

แล้วกลายเป็นครูกับนักปรัชญาที่ทรงอิทธิพล

that he helped shaped Chinese culture

ที่ได้ช่วยหล่อหลอมวัฒนธรรมจีน

and we recognize his name worldwide, even today.

และเราจดจำชื่อเขาที่แพร่หลายไปทั่วโลก จนถึงทุกวันนี้

For the disciples of Confucius,

สำหรับคติธรรมของขงจื้อ

he was the living embodiment of a sage who leads others through his virtue,

เขาเป็นปราชญ์ผู้เคยมีชีวิตอยู่ ผู้ซึ่งชี้นำผู้อื่นด้วยคุณงามความดี

and they recorded his sayings,

และพวกเขาต่างก็จดจำคำสอนของเขา

which eventually were edited into a book we know in English as "The Analects."

ซึ่งในที่สุดมีการประมวลเป็นหนังสือ ที่ฉบับมีชื่อว่า"ปกิณกคดี"

Today, millions of people worldwide adhere to the principles of Confucianism,

ทุกวันนี้ ผู้คนหลายล้านคนทั่วโลก ต่างยึดถือคติธรรมของขงจื้อ

and though the precise meaning of his words has been debated for millennia,

และความหมายที่แท้จริงของคำพูดของเขา ก็เป็นที่ถกเถียงอภิปรายมาหลายพันปี

when asked to summarize his teachings in a single phrase,

เมื่อขอให้เขาสรุปคำสอนของไว้ในประโยคเดียว

Confucius himself said,

ขงจื๊อสรุปว่า

"Do not inflict upon others that which you yourself would not want."

"อย่าทำกับผู้อื่นอย่างที่ท่านไม่อยากถูกกระทำ"

2,500 years later, it's still sage advice.

2,500 ปีต่อมา มันก็ยังเป็นคำแนะนำ ที่หลักแหลมเหมือนเดิม