Romance and revolution: The poetry of Pablo Neruda - Ilan Stavans

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Ozan Uludağ

Pablo Neruda published his first collection of poems at age 19.

Pablo Neruda ilk şiir koleksiyonunu 19 yaşında yayımladı.

He went on to win the Nobel Prize in Literature—

Nobel Edebiyat Ödülü kazandı,

and also rescue 2,000 refugees,

aynı zamanda 2 bin mülteciyi kurtardı,

spend three years in political exile,

üç yılını siyasi sürgünde geçirdi

and run for president of Chile.

ve Şili'nin başkanlığına aday oldu.

A romantic and a revolutionary,

Romantik ve devrimci biri olan Neruda,

Neruda was one of the most celebrated poets of the 20th century,

20. yüzyılın en ünlü, ama aynı zamanda

but also one of the most accessible and controversial.

en çok tartışılan şairlerinden biriydi.

Originally written in Spanish,

İspanyolca yazdığı şiirlerinde, kalıcı etki yaratmak için

his poems often use straightforward language and everyday experience

genellikle anlaşılır bir dil kullanır ve gündelik olaylara yer verir.

to create lasting impact.

Neruda was born Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto

Neruda, 1904'te küçük bir Şili kasabasında

Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto adıyla doğdu.

in a small Chilean town in 1904.

Babası şair olmasını istemiyordu,

His father didn’t want him to be a poet,

so at sixteen he began to write under the pen name “Pablo Neruda.”

bu yüzden 16 yaşında, "Pablo Neruda" takma adıyla yazmaya başladı.

The poems in his early collection "Twenty Love Poems and a Song of Despair"

İlk koleksiyonu olan "Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı"daki şiirleri

were tender and perceptive,

dokunaklı ve kavrayış gücü yüksekti,

illuminating the subtleties of love and enchantment.

aşkın ve cazibenin derinliklerini aydınlatıyordu.

In "Poem VI," for example, he writes:

Örneğin "Şiir 6"da şöyle der:

“Tu recuerdo es de luz, de humo, de estanque en calma!/

"Anıların ışıktır, dumandır, durgun sudur!

Más allá de tus ojos ardían los crepúsculos.”

Alacakaranlıklar yanardı gözlerinde."

Later, he poured this attention to detail into poems of appreciation

Sonraki yıllarda, ayrıntılara olan bu dikkatini

gündelik nesnelere minnetini ifade eden şiirlere hasretti.

for everyday objects.

Many of the 225 short poems in his collection "All the Odes"

''Tüm Övgüler'' koleksiyonundaki 225 kısa şiirin çoğu,

are dedicated to the assortment of small,

ayakkabı bağcıklarından karpuza kadar,

apparently insignificant items that surround us,

etrafımızdaki görünürde önemsiz, küçük nesnelere ithaf edilmiştir.

from a pair of shoelaces to a watermelon.

An onion is más hermosa que un ave/ de plumas cegadoras,

"Bir soğan göz kamaştırıcı tüyleri olan bir kuştan daha güzel."

while a tuna in the market is a bala del profundo/

"Marketteki bir ton balığı ise okyanusun derinliklerinden gelen bir torpido,

océano, proyectil natatorio, te vi, muerto.

yüzen bir kurşun, şimdi ise önümde ölü yatıyor."

Despite this early literary success,

Bu erken edebi başarıya rağmen

Neruda struggled financially,

Neruda maddi sıkıntı yaşıyordu.

and took a series of diplomatic jobs in places such as Burma, Indonesia,

Burma, Endonezya, Singapur ve İspanya gibi yerlerde

Singapore and Spain.

bir dizi diplomatik işlerde çalışıyordu.

In 1936, while Neruda was working at the consulate in Madrid,

1936'da Neruda Madrid'de konsoloslukta çalışırken iç savaş çıktı

civil war broke out

and the government was overthrown by a fascist military dictatorship.

ve bir faşist askeri diktatörlük hükümeti devirdi.

Neruda organized an evacuation of refugees from Spain to Chile,

Neruda, mültecilerin İspanya'dan Şili'ye naklini sağlayarak

saving 2,000 lives.

2 bin kişinin hayatını kurtardı.

Over a period of twenty years,

20 yılı aşkın bir süre boyunca

Neruda captured his experiences abroad in a three volume poetry collection

Neruda yurt dışındaki deneyimlerini

"Yeryüzünde Konaklama" adlı üç ciltlik şiir koleksiyonunda topladı.

titled "Residence on Earth."

Many of these poems were experimental and surreal,

Bu şiirlerin çoğu deneysel ve gerçeküstüydü,

merging epic landscapes, supernatural themes,

destansı manzaraları, doğaüstü temaları, özlem duygularını,

and feelings of longing with discussion of political strife

politik tartışmayla

ve bir şairin adaletsizliğe karşı çıkma sorumluluğuyla harmanlıyordu.

and a poet’s responsibility to speak out against injustice.

In “I Explain a Few Things”

''Bazı Şeyleri Açıklıyorum'' adlı şiirinde,

he lingers on haunting details of the destruction of the Spanish Civil War.

İspanya İç Savaşı'nın yıkımının rahatsız edici detaylarına yer verir.

For the rest of his life,

Hayatının geri kalanında

Neruda remained committed to revolutionary ideals.

Neruda devrim idealine bağlılığını sürdürdü.

His politics led to several years of exile

Politik görüşleri, uzun yıllar sürgünde yaşamasına neden oldu.

before he was able to return to Chile in 1952.

Şili'ye 1952'de dönebildi.

While in exile,

Sürgündeyken etkileyici yapıtı ''Evrensel Şarkı''yı yayımladı.

he published his influential "Canto General."

The book attempts to retell the entire history of Latin America through poetry,

Neruda bu kitapta, Latin Amerika tarihini şiirle yeniden anlatmaya çalışır,

touching on everything from its flora and fauna

hayvanlardan ve bitkilere,

siyasetten savaşlara kadar her şeyden bahseder,

to its politics and wars,

but above all paying homage to the common people

ama en önemlisi,

medeniyetin başarılarının arkasındaki sıradan insanlara saygılarını sunar.

behind its civilizations’ achievements.

Seyahatlerini sürdürse de, sürgünden döndükten sonra

Although he continued to travel,

after returning from exile

Neruda lived in Chile for the rest of his life.

Neruda sonraki yıllarını Şili'de geçirdi.

In 1970, at age 66,

1970'te 66 yaşında, Neruda Şili başkanlığına adaylığını koydu.

Neruda ran for president of Chile before yielding to Salvador Allende

Sonra Salvador Allende lehine çekildi, ve onun yakın danışmanı oldu.

and becoming his close advisor.

But in 1973, Allende was overthrown in a military coup by General Augusto Pinochet.

Ancak 1973'te Allende, General Augusto Pinochet tarafından

askeri darbeyle devrildi.

Neruda died in the hospital a couple of weeks later.

Neruda ise birkaç hafta sonra hastanede öldü.

Because of the timing of his death so soon after the coup,

Darbeden kısa süre sonra öldüğü için

rumors swirled that he had died of sadness or even been assassinated,

üzüntüden öldüğü, hatta öldürüldüğü söylentileri çıktı.

but the hospital recorded his cause of death as cancer.

Ancak hastane ölüm nedenini kanser olarak kayda geçirdi.

Today, Neruda’s lines are recited at protests and marches worldwide.

Günümüzde Neruda'nın dizeleri

tüm dünyada protestolarda ve yürüyüşlerde söyleniyor.

Much like his life,

Tıpkı hayatı gibi Neruda'nın şiirleri de

Neruda’s poems bridged romance and revolution

uğrunda savaşmaya değer gündelik anları vurgulayarak

by emphasizing the everyday moments worth fighting for.

romantizm ve devrim arasında köprü kurdu.