Why can't some birds fly? - Gillian Gibb

2,020,457 views ・ 2018-10-18

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Gülsüm Kuzulu Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:06
In the lush rainforests of Australia, birds roost
0
6715
3200
Avustralya'nın yemyeşil yağmur ormanlarında, kuşların tünekleri
00:09
in the low branches and amble across the forest floor,
1
9915
3680
alçak dallarda ve orman zemini arasında
00:13
enjoying the shade and tropical fruits.
2
13595
2800
gölgede ve tropikal meyvelerde.
00:16
But the jungle isn’t theirs alone.
3
16395
2230
Ama orman yalnız onların değil.
00:18
A dingo is prowling in the shadows,
4
18625
2380
Gölgelerde bir dingo dolaşıyor
00:21
and fruit won’t satisfy his appetite.
5
21005
3090
ve meyve, iştahını tatmin etmiyor.
00:24
The birds flee to safety
6
24095
2030
Kuşlar, emniyetli kanatlarına
00:26
all but the cassowary,
7
26125
1860
zemin hazırlayamayan
00:27
who can’t clear the ground on her puny wings.
8
27985
2420
kaskattan başka bir yere kaçarlar.
00:30
Instead, she attacks, sending the dingo running for cover
9
30405
4000
Bunun yerine, saldırmaya çalışan dingoya,
00:34
with one swipe of her razor-sharp toe claws.
10
34405
3630
ustura keskinliğinde ayak pençeleriyle bir hamlede saldırır.
00:38
The cassowary is one of approximately 60
11
38035
2680
Devekuşu, yaklaşık 60 tane
00:40
living species of flightless birds.
12
40715
2390
uçamayan kuş türünden biridir.
00:43
These earthbound avians live all over the world,
13
43105
3190
Bu toprağa bağlı kuşlar Avustralya çıkışından
00:46
from the Australian outback to the
14
46295
2080
Afrika savanalarına
00:48
African savanna to Antarctic shores.
15
48375
2650
ve Antarktika kıyılarına kadar tüm dünyada yaşıyorlar.
00:51
They include some species of duck and all
16
51025
2400
Bazı ördek ve tüm penguen türleri,
00:53
species of penguin, secretive swamp dwellers
17
53425
2770
gizli bataklık sakinleri ve hızlı devekuşları,
00:56
and speedy ostriches, giant emus, and tiny kiwis.
18
56195
4320
dev emus ve küçük kiviyi içerirler.
01:00
Though the common ancestor of all modern birds could fly,
19
60515
3810
Bütün modern kuşların ortak atasının uçabilmesine rağmen,
01:04
many different bird species have independently
20
64325
2630
birçok kuş türü bağımsız olarak
01:06
lost their flight.
21
66955
1870
uçuş kabiliyetini yitirmiştir.
01:08
Flight can have incredible benefits,
22
68825
2010
Uçmak, inanılmaz avantajlara sahiptir.
01:10
especially for escaping predators, hunting,
23
70835
2710
Özellikle avcılardan kaçmak, avlanmak ve
01:13
and traveling long distances.
24
73545
2120
uzun mesafeleri kat etmek için.
01:15
But it also has high costs:
25
75665
2770
Fakat aynı zamanda yüksek maliyetlere de sahiptir:
01:18
it consumes huge amounts of energy
26
78435
2160
Büyük miktarda enerji tüketir
01:20
and limits body size and weight.
27
80595
3250
ve vücudun büyüklüğü ile ağırlığını sınırlar.
01:23
A bird that doesn’t fly conserves energy,
28
83845
2250
Uçmayan bir kuş, enerjiyi korur
01:26
so it may be able to survive on a scarcer
29
86095
2560
bu nedenle hayatta kalabilir
01:28
or less nutrient-rich food source than one that flies.
30
88655
3880
ama uçanlardan daha az bir besin kaynağı elde ederler.
01:32
The Takahe of New Zealand, for example,
31
92535
2691
Örneğin Yeni Zelandalı Takahe,
01:35
lives almost entirely on the
32
95226
1760
neredeyse tamamen alpin otların
01:36
soft base of alpine grasses.
33
96986
3480
yumuşak tabanı üzerinde yaşar.
01:40
For birds that nest or feed on the ground,
34
100466
2470
Yere oturmuş veya topraktan beslenen kuşlar için,
01:42
this predisposition to flightlessness
35
102936
2580
uçmaya yatkınlık
01:45
can be even stronger.
36
105516
2030
daha da zor olabilir.
01:47
When a bird species doesn’t face
37
107546
2430
Bir kuş türü uçmak için belirli
01:49
specific pressures to fly, it can stop flying
38
109976
3380
baskılarla karşılaşmadığında birkaç nesil boyunca
01:53
in as quickly as a few generations.
39
113356
2550
hızlı uçmayı durdurabilir.
01:55
Then, over thousands or millions of years,
40
115906
2630
Daha sonra, binlerce veya milyonlarca yıl boyunca,
01:58
the birds’ bodies change to match this new behavior.
41
118536
3410
kuşların bedenleri bu yeni davranışa uyacak şekilde değişir.
02:01
Their bones, once hollow to minimize weight,
42
121946
2790
Kemikleri, bir kez ağırlığını en aza indirmek için oyuk,
02:04
become dense.
43
124736
1290
yoğun hâle gelir.
02:06
Their sturdy feathers turn to fluff.
44
126026
2500
Sert tüyleri yumuşar.
02:08
Their wings shrink,
45
128526
1350
Kanatları küçülür
02:09
and in some cases disappear entirely.
46
129876
3240
ve bazı durumlarda tamamen kaybolur.
02:13
And the keel-like protrusion on their sternums,
47
133116
2780
Ve uçuş kaslarının takılı olduğu, omurgasındaki
02:15
where the flight muscles attach, shrinks or disappears,
48
135896
3680
omurgaya benzer çıkıntı, penguenler dışında,
02:19
except in penguins, who repurpose their flight muscles
49
139576
3370
uçuş kaslarını ve omurgalarını yüzme için yeniden kullananlar hariç,
02:22
and keels for swimming.
50
142946
2350
küçülür veya kaybolur.
02:25
Most often, flightlessness evolves after
51
145296
2420
Çoğu zaman, bir kuş türü
02:27
a bird species flies to an island
52
147716
2260
yırtıcı olmayan bir adaya uçtuktan sonra
02:29
where there are no predators.
53
149976
1940
uçuşsuzluk gelişir.
02:31
As long as these predator-free circumstances last,
54
151916
3420
Bu yırtıcı olmayan koşullar devam ettiği sürece,
02:35
the birds thrive, but they are vulnerable
55
155336
2330
kuşlar gelişir, fakat çevrelerindeki
02:37
to changes in their environment.
56
157666
1840
değişikliklere karşı savunmasızdırlar.
02:39
For instance, human settlers bring dogs,
57
159506
2240
Örneğin, insan yerleşimcileri adalara
02:41
cats, and stowaway rodents to islands.
58
161746
3360
köpekler, kediler ve kaçak kemirgenler getirir.
02:45
These animals often prey on flightless birds
59
165106
2480
Bu hayvanlar genellikle uçamayan kuşları avlayarak
02:47
and can drive them to extinction.
60
167586
2350
onları yok olmaya sürükleyebilirler.
02:49
In New Zealand, stoats introduced by European settlers
61
169936
3480
Yeni Zelanda'da, Avrupalı ​​yerleşimciler tarafından getirilen kakımlar,
02:53
have threatened many native species of flightless bird.
62
173416
3310
uçamayan kuş türlerini tehdit etti.
02:56
Some have gone extinct while others are endangered.
63
176726
2920
Bazıları nesli tehlike altındayken bazıları yok oldu.
02:59
So in spite of the energy-saving advantages
64
179646
2840
Böylece uçuşsuzluğun enerji tasarrufu avantajlarına
03:02
of flightlessness, many flightless bird species have
65
182486
3080
rağmen, birçok uçamayan kuş türü,
03:05
only a short run before going the way of the dodo.
66
185566
4470
dodo'nun yoluna çıkmadan önce kısa bir süreye sahipti.
03:10
But a few flightless birds have survived on
67
190036
2360
Fakat yırtıcı kuşların yanında anakaralarda
03:12
mainlands alongside predators aplenty.
68
192396
2830
birkaç uçamayan kuş hayatta kalmıştır.
03:15
Unlike most small flightless species that
69
195226
2640
Hızla gelip giden çoğu küçük
03:17
come and go quickly, these giants have been
70
197866
2520
uçamayan türden farklı olarak
03:20
flightless for tens of millions of years.
71
200386
2870
bu devler on milyonlarca yıldır uçuşsuzlar.
03:23
Their ancestors appeared around the same time
72
203256
2730
Ataları, ilk küçük memelilerle
03:25
as the first small mammals, and they were probably
73
205986
2580
aynı zaman zarfında ortaya çıkmıştı
03:28
able to survive because they were evolving—
74
208566
2660
ve muhtemelen evrim geçirdikleri için
03:31
and growing—at the same time
75
211226
2220
-ve büyüyerek- memeli yırtıcıları gibi,
03:33
as their mammalian predators.
76
213446
2590
aynı zamanda hayatta kalmayı başardılar.
03:36
Most of these birds, like emus and ostriches,
77
216036
3100
Bu kuşların çoğu, emül ve devekuşları gibi,
03:39
ballooned in size, weighing hundreds of
78
219136
2700
yüzlerce kilo ağırlığından daha fazlasını
03:41
pounds more than wings can lift.
79
221836
2120
kanatlarıyla kaldırabilir.
03:43
Their legs grew thick, their feet sturdy,
80
223956
2810
Bacakları kalınlaştı, ayakları sağlamlaştı
03:46
and newly developed thigh muscles turned
81
226766
2510
ve yeni geliştirilen uyluk kasları
03:49
them into formidable runners.
82
229276
2760
onları zorlu koşuculara çevirdi.
03:52
Though they no longer use them to fly,
83
232036
2080
Artık onları uçmak için kullanmasalar da
03:54
many of these birds repurpose
84
234116
1870
bu kuşların çoğu, kanatlarını
03:55
their wings for other means.
85
235986
1700
başka yollarla yeniden kullanırlar.
03:57
They can be spotted tucking their heads beneath them
86
237686
2540
Kafalarını altlarında tutacak şekilde onları ısıtmak,
04:00
for warmth, flashing them at prospective mates,
87
240226
2770
onları muhtemel arkadaşlıklarda dikkat çekmek,
04:02
sheltering eggs with them, or even using them
88
242996
2880
onlarla yumurtalarını tutmak ya da hatta ovaların üzerinden
04:05
to steer as they charge across the plains.
89
245876
2770
geçerken onları yönlendirmek için kullanmak mümkündür.
04:08
They may be flightless, but they’re still winging it.
90
248646
4000
Uçamayabilirler ama hâlâ kanat çırpıyorlar.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7