Why can't some birds fly? - Gillian Gibb

Translator: Ngoc Nguyen Reviewer: Nhu PHAM

In the lush rainforests of Australia, birds roost

Trong những khu rừng nhiệt đới tươi tốt của Úc,

in the low branches and amble across the forest floor,

chim chóc đậu trên các nhánh thấp và thong thả bước đi trên mặt đất,

enjoying the shade and tropical fruits.

tận hưởng bóng râm và trái cây nhiệt đới.

But the jungle isn’t theirs alone.

Nhưng rừng không phải của riêng chúng.

A dingo is prowling in the shadows,

Một con dingo đang rình rập trong bóng tối,

and fruit won’t satisfy his appetite.

và trái cây không thể thỏa mãn cơn thèm khát của nó.

The birds flee to safety

Những con chim bay đến nơi an toàn.

all but the cassowary,

Tất cả trừ đà điểu đầu mào,

who can’t clear the ground on her puny wings.

không thể bay khỏi mặt đất trên đôi cánh bé nhỏ.

Instead, she attacks, sending the dingo running for cover

Thay vào đó, nó tấn công, làm con dingo phải chạy trốn,

with one swipe of her razor-sharp toe claws.

bằng một cú đá với móng vuốt sắc nhọn.

The cassowary is one of approximately 60

Đà điểu đầu mào là một trong số

living species of flightless birds.

khoảng 60 loài chim không biết bay.

These earthbound avians live all over the world,

Chúng sống ở khắp nơi trên thế giới,

from the Australian outback to the

từ những vùng xa xôi, hẻo lánh của nước Úc

African savanna to Antarctic shores.

đến thảo nguyên châu Phi và bờ biển Nam cực.

They include some species of duck and all

Chúng bao gồm một số loài vịt,

species of penguin, secretive swamp dwellers

các loài cánh cụt, vài loài sống vùng đầm lầy,

and speedy ostriches, giant emus, and tiny kiwis.

đà điểu, chim emus khổng lồ và chim kiwi nhỏ.

Though the common ancestor of all modern birds could fly,

Dù tổ tiên của chúng đều biết bay,

many different bird species have independently

nhiều loài chim ngày nay đã mất đi khả năng này.

lost their flight.

Flight can have incredible benefits,

Bay có thể mang lại những lợi ích tuyệt vời,

especially for escaping predators, hunting,

đặc biệt là để trốn thoát kẻ thù, săn mồi,

and traveling long distances.

và thực hiện những chuyến đi dài.

But it also has high costs:

Nhưng cái giá phải trả cũng khá đắt:

it consumes huge amounts of energy

tiêu tốn một lượng năng lượng lớn,

and limits body size and weight.

hạn chế kích thước và trọng lượng cơ thể.

A bird that doesn’t fly conserves energy,

Một con chim không bay, năng lượng của nó được bảo tồn.

so it may be able to survive on a scarcer

Do đó, nó có thể tồn tại khi lượng thức ăn khan hiếm,

or less nutrient-rich food source than one that flies.

hoặc ít chất dinh dưỡng hơn so với những con bay lượn.

The Takahe of New Zealand, for example,

Ví dụ, Takahe của New Zealand,

lives almost entirely on the

sống gần như hoàn toàn trên vùng đồng cỏ miền núi.

soft base of alpine grasses.

Với những loài làm tổ hoặc tìm thức ăn trên mặt đất,

For birds that nest or feed on the ground,

this predisposition to flightlessness

khuynh hướng này, thậm chí, còn diễn ra mạnh mẽ hơn.

can be even stronger.

When a bird species doesn’t face

Khi không phải đối mặt với các áp lực bên ngoài

specific pressures to fly, it can stop flying

buộc chúng phải bay, chim có thể ngừng bay

in as quickly as a few generations.

chỉ trong một vài thế hệ.

Then, over thousands or millions of years,

Sau đó, qua hàng ngàn hoặc hàng triệu năm,

the birds’ bodies change to match this new behavior.

cơ thể chúng thay đổi để thích nghi với các tập tính mới này.

Their bones, once hollow to minimize weight,

Xương trước đây rỗng giúp giảm trọng lượng,

become dense.

trở nên dày đặc hơn.

Their sturdy feathers turn to fluff.

Lông cứng biến thành lông mềm.

Their wings shrink,

Đôi cánh thu nhỏ lại,

and in some cases disappear entirely.

và trong vài trường hợp hoàn toàn biến mất.

And the keel-like protrusion on their sternums,

Và chỗ nhô ra ở phần mở rộng của xương ức,

where the flight muscles attach, shrinks or disappears,

nơi các cơ dùng để bay bám vào, co lại hoặc biến mất.

except in penguins, who repurpose their flight muscles

Ngoại trừ chim cánh cụt,

dùng cơ bắp và chỗ nhô ra này cho việc bơi lội.

and keels for swimming.

Thông thường, tập tính ngừng bay phát triển

Most often, flightlessness evolves after

a bird species flies to an island

sau khi một loài chim bay đến một hòn đảo không có kẻ săn mồi.

where there are no predators.

As long as these predator-free circumstances last,

Tình trạng này vẫn còn tiếp diễn, chúng sẽ còn phát triển mạnh mẽ,

the birds thrive, but they are vulnerable

nhưng cũng rất nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường.

to changes in their environment.

For instance, human settlers bring dogs,

Ví dụ, khi những người định cư đến

cats, and stowaway rodents to islands.

mang theo chó, mèo, và những loài gặm nhấm bẩn thỉu.

Những con vật này thường săn những con chim không biết bay,

These animals often prey on flightless birds

and can drive them to extinction.

và có thể khiến chúng bị tuyệt chủng.

In New Zealand, stoats introduced by European settlers

Ở New Zealand, chồn ecmin được những người châu Âu đem đến,

have threatened many native species of flightless bird.

đã đe dọa nhiều loài chim không bay bản địa.

Some have gone extinct while others are endangered.

Một số loài đã tuyệt chủng, nhiều loài khác đang bị đe dọa.

So in spite of the energy-saving advantages

Vì vậy, dù có lợi thế là tiết kiệm năng lượng,

of flightlessness, many flightless bird species have

nhiều loài chim không bay

only a short run before going the way of the dodo.

chỉ có một cơ hội rất nhỏ trước khi đi theo con đường của loài dodo.

But a few flightless birds have survived on

Nhưng một số loài chim không bay đã cùng tồn tại

mainlands alongside predators aplenty.

bên cạnh vô số những kẻ săn mồi.

Unlike most small flightless species that

Không giống hầu hết các loài chim không bay nhỏ,

come and go quickly, these giants have been

đến và đi rất nhanh,

những gã khổng lồ này đã tồn tại suốt hàng chục triệu năm.

flightless for tens of millions of years.

Their ancestors appeared around the same time

Tổ tiên của chúng xuất hiện cùng lúc

as the first small mammals, and they were probably

với những động vật có vú nhỏ đầu tiên,

và sống sót nhờ không ngừng tiến hóa

able to survive because they were evolving—

and growing—at the same time

và phát triển cùng lúc với các loài thú săn mồi có vú.

as their mammalian predators.

Hầu hết những loài chim như emus và đà điểu,

Most of these birds, like emus and ostriches,

ballooned in size, weighing hundreds of

có kích thước rất lớn, nặng hơn khả năng nâng của cánh cả vài chục kg.

pounds more than wings can lift.

Their legs grew thick, their feet sturdy,

Chân dày, vững chắc, và cơ đùi phát triển

and newly developed thigh muscles turned

giúp chúng trở thành những vận động viên đáng gờm.

them into formidable runners.

Though they no longer use them to fly,

Dù không còn sử dụng cánh để bay,

many of these birds repurpose

nhiều loài trong số này dùng cánh cho các mục đích khác.

their wings for other means.

They can be spotted tucking their heads beneath them

Rút đầu vào dưới cánh để giữ ấm,

for warmth, flashing them at prospective mates,

phô bày để hấp dẫn bạn tình,

sheltering eggs with them, or even using them

che chở cho trứng,

hoặc thậm chí, dùng để định hướng

to steer as they charge across the plains.

khi chạy trên đồng bằng.

They may be flightless, but they’re still winging it.

Chúng có thể không bay được nữa, nhưng vẫn luôn vỗ cánh.