Where do math symbols come from? - John David Walters

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

In the 16th century, the mathematician Robert Recorde

16. yüzyılda, matematikçi Robert Recorde

wrote a book called "The Whetstone of Witte"

"The Whetstone of Witte" adında bir kitap yazarak

to teach English students algebra.

İngiliz öğrencilerine cebir öğretti.

But he was getting tired of writing the words "is equal to" over and over.

Fakat "eşittir" kelimesini tekrar tekrar yazmaktan yoruluyordu.

Çözümü ne mi oldu?

His solution?

He replaced those words with two parallel horizontal line segments

Bu kelimeleri iki paralel yatay doğru parçası ile değiştirdi,

because the way he saw it, no two things can be more equal.

çünkü ona göre, başka hiçbir şey bu iki çizgi kadar eşit değildir.

İki yerine dört doğru parçası kullanabilir miydi?

Could he have used four line segments instead of two?

Of course.

Tabii ki.

Dikey doğru parçaları kullanabilir miydi?

Could he have used vertical line segments?

In fact, some people did.

Aslında, bazı insanlar kullandı.

There's no reason why the equals sign had to look the way it does today.

Eşittir işaretinin günümüzdeki şekilde olmasının bir nedeni yok.

At some point, it just caught on, sort of like a meme.

Bir yerde, tıpkı bir mem gibi fenomen olmuş.

More and more mathematicians began to use it,

Daha fazla matematikçi bunu kullanmaya başladı

and eventually, it became a standard symbol for equality.

ve nihayetinde, eşitlik için standart bir sembol oldu.

Math is full of symbols.

Matematik sembollerle doludur.

Lines,

Çizgiler,

dots,

noktalar,

arrows,

oklar,

English letters,

İngiliz harfleri,

Greek letters,

Yunan harfleri,

superscripts,

üst simgeler,

subscripts.

alt simgeler.

It can look like an illegible jumble.

Okunaksız bir karmaşa gibi gözükebilir.

It's normal to find this wealth of symbols a little intimidating

Sembol zenginliğini göz korkutucu bulmak ve bunların nereden geldiğini

and to wonder where they all came from.

merak etmek gayet normal.

Bazen, Recorde'nin kendi eşittir işaretiyle ilgili not ettiği gibi,

Sometimes, as Recorde himself noted about his equals sign,

there's an apt conformity between the symbol and what it represents.

sembol ve temsil ettiği şey arasında münasip bir uygunluk var.

Another example of that is the plus sign for addition,

Bunun başka bir örneği olan toplama işlemindeki artı işaretinin

which originated from a condensing of the Latin word et meaning and.

kökeni "ve" anlamına gelen Latin kelime "et"in kısaltılmış halidir.

Sometimes, however, the choice of symbol is more arbitrary,

Lakin bazen, sembol seçimi daha keyfi olmuştur.

such as when a mathematician named Christian Kramp

Örneğin, matematikçi Christian Kramp'ın

introduced the exclamation mark for factorials

faktöriyeller için ünlem işaretini kullanmasının nedeni,

just because he needed a shorthand for expressions like this.

bu şekilde ifadeler için bir kısaltmaya ihtiyaç duymasıdır.

In fact, all of these symbols were invented or adopted

Aslında, tüm bu semboller, kendilerini tekrar etmekten sakınmak isteyen

by mathematicians who wanted to avoid repeating themselves

veya matematiksel fikirlerini yazmak için çok fazla kelime kullanmak zorunda kalan

or having to use a lot of words to write out mathematical ideas.

matematikçiler tarafından bulundu veya uyarlandı.

Matematikte kullanılan sembollerin çoğu harflerdir,

Many of the symbols used in mathematics are letters,

usually from the Latin alphabet or Greek.

genellikle de Latin veya Yunan alfabesindendir.

Characters are often found representing quantities that are unknown,

Bulunan karakterler daha çok bilinmeyen miktarları

ve değişkenler arasındaki ilişkileri temsil eder.

and the relationships between variables.

They also stand in for specific numbers that show up frequently

Ayrıca çok sık gözüken sayıların yerine de kullanılır,

but would be cumbersome or impossible to fully write out in decimal form.

aksi halde ondalıklı formda tamamen yazılması külfetli veya imkansız olurdu.

Sayı dizileri ve tüm denklemler de harflerle temsil edilebilir.

Sets of numbers and whole equations can be represented with letters, too.

Other symbols are used to represent operations.

Diğer semboller işlemleri temsil etmek için kullanılırdı.

Some of these are especially valuable as shorthand

Bunlardan bazıları kısaltma olarak özellikle değerlidir,

because they condense repeated operations into a single expression.

çünkü bunlar tekrar eden işlemleri tek bir ifadede toplarlar.

The repeated addition of the same number is abbreviated with a multiplication sign

Aynı sayının tekrarlı toplamı çarpım işareti ile kısaltılmıştır

so it doesn't take up more space than it has to.

ki böylece olması gerekenden daha az yer kaplar.

A number multiplied by itself is indicated with an exponent

Kendisiyle çarpılan sayı

işlemin kaç kere tekrarlanacağını belirten üstlü bir ifadede belirtilmiştir.

that tells you how many times to repeat the operation.

And a long string of sequential terms added together

Ve uzun bir ifade olan ardışık ifadelerin toplamı

is collapsed into a capital sigma.

büyük sigmada toplanmıştır.

These symbols shorten lengthy calculations to smaller terms

Bu semboller uzun hesaplamaları kullanımı çok daha kolay olan

that are much easier to manipulate.

küçük terimlerle ifade eder.

Symbols can also provide succinct instructions

Semboller hesaplamanın nasıl yapılacağına dair

about how to perform calculations.

kısa talimatlar verir.

Consider the following set of operations on a number.

Sıradaki işlem dizisini bir sayıda düşünün.

Take some number that you're thinking of,

Aklınızdan bir sayı tutun,

multiply it by two,

bunu iki ile çarpın,

subtract one from the result,

sonuçtan bir çıkartın,

multiply the result of that by itself,

sonucu kendisi ile çarpın,

divide the result of that by three,

sonucu üçe bölün

and then add one to get the final output.

ve sonuca ulaşmak için son olarak bir ekleyin.

Without our symbols and conventions, we'd be faced with this block of text.

Sembollerimiz ve düzenimiz olmasa böyle bir yazı blokuyla yüz yüze gelirdik.

Onlar sayesinde özlü, zarif bir ifademiz oluyor.

With them, we have a compact, elegant expression.

Sometimes, as with equals,

Bazen, eşittirde olduğu gibi,

these symbols communicate meaning through form.

bu semboller biçim yoluyla anlamı iletiyor.

Many, however, are arbitrary.

Lakin bir çoğu keyfidir.

Understanding them is a matter of memorizing what they mean

Onları anlamak, ne ifade ettiklerini ezberlemeyi, herhangi bir dilde

and applying them in different contexts until they stick, as with any language.

olduğu gibi kalıcı olması için farklı bağlamlarda uygulamayı gerektiriyor.

Eğer yabancı bir uygarlıkla karşılaşacak olursak

If we were to encounter an alien civilization,

they'd probably have a totally different set of symbols.

muhtemelen çok farklı bir sembol dizileri vardır.

But if they think anything like us, they'd probably have symbols.

Ama eğer bizim gibi düşünüyorlarsa muhtemelen sembolleri olacaktır.

And their symbols may even correspond directly to ours.

Ve hatta sembolleri bizimkilerle uyuşabilir bile.

They'd have their own multiplication sign,

Kendilerine ait bir çarpı işareti,

symbol for pi,

pi sembolü

and, of course, equals.

ve tabii ki eşittir işareti vardır.