5 tips to improve your critical thinking - Samantha Agoos

10,672,818 views ・ 2016-03-15

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Neslihan Kara Gözden geçirme: Sancak Gülgen
00:11
Every day, a sea of decisions stretches before us.
0
11641
3583
Her gün, bir kararlar denizi önümüze uzanır.
00:15
Some are small and unimportant,
1
15224
1835
Bazıları ufak tefek ve önemsizdir
fakat diğerlerinin hayatımız üzerinde büyük bir etkisi var.
00:17
but others have a larger impact on our lives.
2
17059
2540
00:19
For example, which politician should I vote for?
3
19599
2705
Örneğin, oyumu hangi politikacıya vermeliyim?
00:22
Should I try the latest diet craze?
4
22304
2189
En son çıkan diyet çılgınlığını denemeli miyim?
00:24
Or will email make me a millionaire?
5
24493
2923
Ya da e-posta beni milyoner yapacak mı?
00:27
We're bombarded with so many decisions
6
27416
2711
Her seferinde doğru seçim yapmamızın imkansız olduğu
00:30
that it's impossible to make a perfect choice every time.
7
30127
3578
kararlara boğuluyoruz.
00:33
But there are many ways to improve our chances,
8
33705
3052
Fakat şansımızı yükseltmek için birçok yol var
00:36
and one particularly effective technique is critical thinking.
9
36757
3824
ve özellikle etkili olan bir teknik de eleştirel düşünmek.
00:40
This is a way of approaching a question
10
40581
1930
Bu, sorunlara yaklaşırken, büyük bir dikkatle bir durumun yapısal analizini
00:42
that allows us to carefully deconstruct a situation,
11
42511
3001
yapmamızı, onun aleyhimize etki etmesi ve manipüle olma gibi gizli
00:45
reveal its hidden issues, such as bias and manipulation,
12
45512
3404
sorunlarının ortaya çıkmasını ve
00:48
and make the best decision.
13
48916
2458
bizim en iyi kararı vermemizi sağlayan bir yaklaşımdır.
00:51
If the critical part sounds negative that's because in a way it is.
14
51374
4818
Eleştiri kısmı kulağa negatif geliyorsa bunun sebebi bir bakıma öyle olması.
00:56
Rather than choosing an answer because it feels right,
15
56192
2620
Doğru hissettirdiği için bir cevabı seçmekten daha çok,
00:58
a person who uses critical thinking
16
58812
2149
eleştirel düşünen bir insan ulaşılır olan bütün seçenekleri
01:00
subjects all available options to scrutiny and skepticism.
17
60961
4317
özenli inceleme ve eleştiriye tabi tutar.
01:05
Using the tools at their disposal,
18
65278
1633
Düzenlemelerinde araçlar kullanarak,
01:06
they'll eliminate everything but the most useful and reliable information.
19
66911
4992
en kullanışlı ve güvenilir olanlar dışında tüm bilgileri eler.
01:11
There are many different ways of approaching critical thinking,
20
71903
3350
Eleştirel düşünmeye yaklaşımın farklı birçok yolu var
01:15
but here's one five-step process
21
75253
2093
fakat birçok sorununuzu çözmenizde
01:17
that may help you solve any number of problems.
22
77346
3774
yardımcı olabilecek 5 adımlı bir süreç mevcut.
01:21
One: formulate your question.
23
81120
2786
Bir: sorununuzu formüle dökün.
01:23
In other words, know what you're looking for.
24
83906
2550
Diğer bir deyişle, ne aradığınızı bilin.
01:26
This isn't always as straightforward as it sounds.
25
86456
2921
Bu her zaman sandığımız kadar kolay anlaşılır olmayabilir.
01:29
For example, if you're deciding whether to try out the newest diet craze,
26
89377
3678
Örneğin, yeni çıkan diyet çılgınlığını denemek isteyip istemediğinize
01:33
your reasons for doing so may be obscured by other factors,
27
93055
3953
karar veriyorsanız, sizi eleştiriye iten sebepler diğer faktörlerce engellenebilir,
01:37
like claims that you'll see results in just two weeks.
28
97008
3794
sadece iki haftada sonuç alabileceğiniz iddiaları gibi.
01:40
But if you approach the situation
29
100802
1773
Ama eğer duruma, diyet yapmakla esasen neyi başarmayı amaçladığınızı
01:42
with a clear view of what you're actually trying to accomplish by dieting,
30
102575
4294
netleştirerek yaklaşırsanız,
01:46
whether that's weight loss,
31
106869
1344
amacınız kilo vermek, daha iyi beslenme
01:48
better nutrition,
32
108213
1253
01:49
or having more energy,
33
109466
1509
ya da daha enerjik olmak olsa da
01:50
that'll equip you to sift through this information critically,
34
110975
3609
bu bilgileri elekten geçirip,
ne aradığınızı bulmanızda
01:54
find what you're looking for,
35
114584
1415
01:55
and decide whether the new fad really suits your needs.
36
115999
4578
ve yeni modanın sizin ihtiyaçlarınızı gerçekten karşılayıp karşılamadığına
karar vermenizde size donanım teçhiz edecektir.
02:00
Two: gather your information.
37
120577
3366
İki: Bilgilerinizi toplayın.
02:03
There's lots of it out there,
38
123943
1401
Dışarıda bir sürü bilgi var,
02:05
so having a clear idea of your question will help you determine what's relevant.
39
125344
3755
bu yüzden sorununuz hakkında net bilgiye sahip olmak size neyin uygun
olduğunu seçmekte yardımcı olacaktır. Eğer iyi bir beslenme için
02:09
If you're trying to decide on a diet to improve your nutrition,
40
129099
3189
02:12
you may ask an expert for their advice,
41
132288
2349
diyete girmeyi deniyorsanız ya da diğer insanların ifadelerini merak
02:14
or seek other people's testimonies.
42
134637
2124
ediyorsanız, tavsiye için bir uzmana başvurabilirsiniz.
02:16
Information gathering helps you weigh different options,
43
136761
2934
Bilgi toplamak, sizi hedefinizi tutturacak karara yaklaştırıp,
02:19
moving you closer to a decision that meets your goal.
44
139695
3630
farklı seçenekleri düşünüp taşınmanızda size yardım eder.
02:23
Three: apply the information,
45
143325
2649
Üç: Bilgiyi uygulamaya koyun
02:25
something you do by asking critical questions.
46
145974
3092
ki bu eleştirel sorular sorular sorarak yapacağınız bir şey.
02:29
Facing a decision, ask yourself, "What concepts are at work?"
47
149066
3783
Bir kararla karşılaştığınızda, kendinize şunları sorun,
"Hangi fikirler geçerli?" "Hangi hipotezler mevcut?"
02:32
"What assumptions exist?"
48
152849
1612
02:34
"Is my interpretation of the information logically sound?"
49
154461
4120
"Bilgi hakkındaki değerlendirmem kulağa mantıklı geliyor mu?"
02:38
For example, in an email that promises you millions,
50
158581
3099
Örneğin, size milyonlar vaat eden bir e-postada
02:41
you should consider, "What is shaping my approach to this situation?"
51
161680
4238
şunları göz önünde bulundurmalısınız, "Bu duruma yaklaşımımı şekillendiren ne?"
02:45
"Do I assume the sender is telling the truth?"
52
165918
2293
"Gönderenin doğru söylediğini düşünüyor muyum?"
02:48
"Based on the evidence, is it logical to assume I'll win any money?"
53
168211
5982
"Kanıta dayalı olarak, para kazanacağımı varsaymak mantıklı mı?"
02:54
Four: consider the implications.
54
174193
2518
Dört: Saklı anlamları göz önünde bulundurun.
02:56
Imagine it's election time,
55
176711
1898
Seçim zamanı olduğunu hayal edin
02:58
and you've selected a political candidate based on their promise
56
178609
3217
ve siz onun, sürücüler için, depolarını tamamen doldurmanın
03:01
to make it cheaper for drivers to fill up on gas.
57
181826
3085
maaliyetini düşürme vaadine dayanarak politik adayınızı seçtiniz.
03:04
At first glance, that seems great.
58
184911
1964
İlk bakışta, harika görünür.
03:06
But what about the long-term environmental effects?
59
186875
2900
Fakat peki ya uzun vadeli çevresel etkileri?
03:09
If gasoline use is less restricted by cost,
60
189775
2806
Eğer benzin kullanımı fiyat bakımından daha az sınırlandırılırsa,
03:12
this could also cause a huge surge in air pollution,
61
192581
3705
bu aynı zamanda hava kirliliğinde büyük miktarda artışa sebep olabilir,
03:16
an unintended consequence that's important to think about.
62
196286
4314
üzerinde düşünmenin önemli olduğu, beklenmeyen bir sonuç.
03:20
Five: explore other points of view.
63
200600
3150
Beş: Diğer bakış açılarını keşfedin.
03:23
Ask yourself why so many people are drawn
64
203750
2860
Kendinize, birçok insanın neden karşıt politik adayın yoluna
03:26
to the policies of the opposing political candidate.
65
206610
2893
yöneldiğini sorun.
03:29
Even if you disagree with everything that candidate says,
66
209503
2962
O adayın söylediği hiçbir şeye katılmıyor olsanız bile,
03:32
exploring the full spectrum of viewpoints
67
212465
2444
bütün bakış açıları dizisini keşfetmek, size makul gelmeyen
03:34
might explain why some policies that don't seem valid to you appeal to others.
68
214909
5209
bazı politikacıların, diğerlerine neden çekici geldiğini açıklayabilir.
03:40
This will allow you to explore alternatives,
69
220118
2748
Bu sizin tüm seçenekleri keşfetmenizi sağlayacaktır,
03:42
evaluate your own choices,
70
222866
1507
kendi seçtiklerinizi eler
03:44
and ultimately help you make more informed decisions.
71
224373
4624
ve nihayet sizin daha bilinçli bir karar vermenizi sağlar.
03:48
This five-step process is just one tool,
72
228997
2719
Bu beş adımlı süreç sadece bir araç
03:51
and it certainly won't eradicate difficult decisions from our lives.
73
231716
3705
ve bu kesinlikle zor kararları hayatımızdan silmeyecek.
03:55
But it can help us increase the number of positive choices we make.
74
235421
4759
Fakat bu, verdiğimiz doğru kararların sayısını arttırmamızı sağlayabilir.
04:00
Critical thinking can give us the tools to sift through a sea of information
75
240180
4319
Eleştirel düşünme bize, bilgiler denizini süzgeçten geçirmemizi
ve aradığımız şeyi bulmamızı sağlayacak teçhizatı sağlayabilir.
04:04
and find what we're looking for.
76
244499
1861
04:06
And if enough of us use it,
77
246360
1478
Eğer büyük çoğunluğumuz kullanırsa,
04:07
it has the power to make the world a more reasonable place.
78
247838
3404
o, dünyayı daha mâkul bir yer haline getirecek güce sahiptir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7