The incredible collaboration behind the International Space Station - Tien Nguyen

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Have you ever been gazing at a starry sky

Yıldızlı bir gökyüzüne bakarken

when suddenly a bright dot glided into view?

birden parlak bir noktanın gözünüze çarptığı oldu mu?

If it wasn't blinking, then you've had the distinct pleasure

Eğer göz kırpmıyorsa insanlığın en büyük ortak başarılarından

of seeing one of mankind's greatest collaborative feats with your own eyes:

birine bakma şansını yakalamışsınız demektir:

The International Space Station.

Uluslararası Uzay İstasyonu.

Roughly the size of six-bedroom house, and weighing more than 320 cars,

Kabaca 6 yatak odalı bir ev büyüklüğünde ve 320 arabadan daha ağır olan

the International Space Station is so large

Uluslararası Uzay İstasyonu öylesine büyük ki

that no single rocket could have lifted it into orbit.

tek bir roketle yörüngeye çıkarmak mümkün olamazdı.

Instead, it was assembled piece by piece

Bu yüzden uzayda saatte 28.000 km hızla yol alır

while hurtling through space at 28,000 kilometers per hour,

ve dünyanın çevresini her 90 dakikada bir turlarken

lapping the Earth once every 90 minutes.

parça parça inşa edildi.

It all started when sixteen nations signed

Her şey 16 devletin modüllerden bakıma,

the Space Station Intergovernmental Agreement,

bilgi paylaşımından finansmana kadar

laying out each partner's expected contributions to the ISS,

her partnerin istasyona yapması beklenen katkıları ortaya koyarak

from modules and maintenance to sharing information and finances.

Hükûmetlerarası Uzay İstasyonu Anlaşması'nı imzalamasıyla başladı.

At an estimated 100 billion U.S. dollars,

Tahmini 100 milyar dolarlık tutarıyla

the Space Station would be the most expensive object ever built.

Uzay İstasyonu, inşa edilen en pahalı şey olacaktı.

The whole world watched

Bir Rus roketi

as a Russian rocket launched the first module of the ISS into the sky.

istasyonun ilk modülünü gökyüzüne fırlatırken bütün dünya izledi.

Zarya, meaning sunrise, was equipped with two solar panels

Gündoğumu anlamına gelen Zarya'nın iki güneş paneli

and a propulsion system that had the important task

ve 400 km uzaklık mesafesini koruyarak

of keeping the young station from crashing into the Earth

istasyonun Dünya'ya çarpmasını önlemeye yarayan

by staying a safe 400 kilometers away.

bir propülsiyon sistemi vardı.

The U.S. Space Shuttle Endeavour followed two weeks later

ABD Uzay Aracı Hareketi iki hafta sonra

carrying Unity, a node module to which other modules could be connected,

diğer modüllerin birbirine bağlanacağı orta modül Unity

and an international six-person assembly crew.

ve altı kişilik uluslararası montaj ekibini uzaya gönderdi.

Then came Zvezda, which brought communications and living accommodations.

Arkasından iletişim ve yaşam olanaklarıyla Zvezda geldi.

Ever since the International Space Station's first tenants arrived,

Uluslararası Uzay İstasyonu'nun ilk kiracıları vardığından bu yana

it's been continually occupied

sürekli olarak araç içinde

with more than 200 visitors spending an average of six months on board.

ortalama altı ay geçiren 200'den fazla ziyaretçiyle dolu.

Astronaut Samantha Cristoforetti holds the record

Astronot Samantha Cristoforetti istasyonda 199 gün ile

for the longest single space flight by a woman at 199 days on the ISS.

bir kadın tarafından kırılan en uzun uzayda kalma rekoruna sahip.

2001 saw the arrival of Destiny, the first of four research modules,

2001 yılında dört araştırma modülünün ilki olan Destiny ekibe katıldı,

where astronauts spend approximately 36 hours a week

astronotlar mikro yer çekiminde haftada ortalama 36 saat harcayarak

conducting extraordinary experiments in microgravity.

olağanüstü deneyler gerçekleştiriyorlar.

Their schedules are packed with exercise,

Programlarında ayrıca

two hours a day to fend off muscle atrophy,

kas kaybını önlemek için günde 2 saat egzersiz,

station maintenance and repair,

istasyon bakım ve onarımı

and connecting with family or awe-inspired minds around the world.

ve ailelerinin yanısıra dünyanın geri kalanıyla iletişim kurma var.

But they still find time for fun, with regular movie nights

Yine de eğlenmek için zaman buluyorlar, sıradan film akşamları

and even shooting the first music video in space.

ve hatta uzayda ilk müzik videosunun çekimi.

Destiny also controls the seven-jointed robotic Canadarm2.

Destiny ayrıca yedi açılı robot kol Canadarm2'yi de kontrol ediyor.

Capable of moving more than 100,000 kilograms,

Kol, 100.000 kg'dan daha fazlasını taşıyabiliyor

it's perfect for unloading new arrivals from shuttles.

ve geçici araçlardan gelenleri boşaltmak için mükemmel.

2001 was a busy year for the Space Station with the addition of Quest,

Quest'in de katılımıyla 2001 istasyon için yoğun bir yıl oldu,

the main airlock for strolls outside,

dışarıya çıkmak için ana hava kilidi,

and Pirs, a pier for Russian spacecrafts to dock

sonra da Rus uzay araçları için iskele niteleğindeki Pirs,

including the ever-ready emergency escape vehicle, Soyuz.

bir de her zaman hazır acil durum kaçış aracı Soyuz.

Then, on February 1st, 2003,

Sonra 1 Şubat 2003'te

after delivering research modules to the ISS,

istasyona araştırma modüllerinin ulaştırılmasından sonra,

the space shuttle Columbia exploded during reentry

uzay aracı Columbia yeniden giriş yaparken patladı,

tragically killing the seven-member crew on board.

araç içindeki yedi kişilik ekip hayatını kaybetti.

After a four-year hiatus, work quickly picked up pace

Dört yıllık bir beklemeden sonra daha fazla bölme, bağlantı,

with the addition of more hubs, airlocks, docks,

hava kilitleri, bununla birlikte Dünya'mız ve ötesini

and an observation cupola for stunning 360-degree views of our world and beyond.

360 derecelik açıyla görebileceğimiz bir gözlem setiyle faaliyet hız kazandı.

Other critical components included platforms and trusses to support radiators

Diğer önemli bileşenler, istasyonun elektronik araçlarından gelen ısıyı

that direct all the heat generated by the station's electronics into space

uzay boşluğuna yönlendiren radyatörleri destekleyen platform ve kirişler

and solar panels that are efficient enough to power 55 homes.

ve 55 evi aydınlatmaya yetebilecek güneş panelleri var.

It took ten years and over 30 missions,

10 yıl ve 30 özel görev gerekti

but finally, the International Space Station was complete,

ama sonunda Uluslararası Uzay İstasyonu tamamlanmıştı

coinciding with the U.S. Space Shuttle Program's retirement.

ve ABD Uzay Aracı Programı emekli olmuştu.

The Space Station continues to serve as an incredible model

Uzay İstasyonu, uluslararası işbirliğine harika bir örnek teşkil etmeye

for international collaboration.

devam ediyor.

This year, two people began a one-year stay on the ISS,

Bu yıl iki kişi istasyonda bir yıl kalmak için göreve başladı,

allowing scientists to study the long-term physical and psychological effects

bu da bilim insanlarının uzayda kalmanın uzun süreli fizyolojik ve psikolojik

of being in space,

etkilerini araştırmasına olanak sağlıyor,

which would prove useful for increasingly ambitious space travel,

bu da giderek artan uzay seyahati için yararlı olacaktır,

like trips to Mars.

Mars'a seyahat etmek gibi.

Over its lifetime, we've learned an immense amount scientifically,

İstasyonun varlığı boyunca edindiğimiz inanılmaz bilimsel verilerin yanısıra

but also about our capacity to work together

birlikte çalışma kapasitemiz ile

and accomplish truly remarkable acts.

harika işler başarabileceğimizi öğrendik.