How heavy is air? - Dan Quinn

Transcriber: Jessica Ruby Reviewer: Caroline Cristal

Çeviri: Önder Vatan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

You may not realize it,

Farkında olmayabilirsiniz

but from the moment you got out of bed today

ama bugün yataktan kalktığınız andan

to the point where you sat down to watch this video,

bu videoyu izlemek için oturduğunuz yere kadar

you've essentially been swimming.

aslında yüzüyordunuz.

Why? Because air is a fluid just like water.

Nasıl mı? Çünkü hava da tıpkı su gibi akışkandır.

It has waves and eddies.

Dalga ve girdaplar oluşturur.

It flows.

Akıp gider.

And when you push air out of the way,

Havayı ittirdiğinizdeyse etrafınızdan dolaşarak

it rushes around you into a wake.

arkanızda burgaca dönüşür.

So why don't we notice it most of the time?

Öyleyse neden bunu çoğu zaman fark etmiyoruz?

We commonly think of air as empty space.

Genellikle havayı boş bir alan olarak düşünürüz.

But while one cubic centimeter of interstellar space,

Fakat yıldızlararası boşluğun bir santimetreküpü,

the volume in the tip of your pinky finger,

yani serçe parmağınızın ucundaki yoğunluk,

contains roughly one atom,

aşağı yukarı bir atom içerir.

the same volume of air has about 10 quintillion molecules.

Aynı yoğunluktaki hava ise, yaklaşık 10 kentilyon molekül içerir.

If that sounds hard to wrap your head around,

Tam anlaşılamadı mı?

it happens to be about the same

Yani bunu gezegenimizde sürünen,

as the number of insects alive on the planet,

tırmanan ve üst üste uçan tüm canlı böceklerden oluşan

all crawling, climbing, and flying over each other

devasa boyutlardaki sıkıca paketlenmiş

in an enormous, tightly packed swarm.

bir öbek olarak düşünün.

When this swarm of molecules runs into things,

Bu molekül sürüsü bir şeyle karşılaştığında kuvvet uygular.

it exerts a force, pressing against the boundaries of the fluid,

Bu kuvvet, sıvıyı sınırlayan tabakaya karşı oluşan baskı ile meydana gelir.

like water pressing against the glass of a bottle.

Tıpkı suyun bulunduğu şişeye uyguladığı baskı gibi.

This is known as air pressure.

İşte bu, hava basıncı olarak bilinir.

And while air is lighter than water,

Havanın sudan daha hafif olmasından dolayı

all those molecules still get pretty heavy,

tüm bu moleküller hava için ağır sayılır.

with the total air filling a typical school gym,

Sıradan bir okulun spor salonunu dolduran bütün hava,

weighing about as much as an adult elephant.

neredeyse yetişkin bir fil kadar ağırdır.

So when you walk into a gym,

Öyleyse nasıl oluyor da bir spor salonuna girdiğinizde

how come you're not immediately crushed

fil ağırlığındaki havanın

by the elephant of air in the room?

bulunduğu oda altında kalarak ezilmiyorsunuz?

Well, first of all,

Her şeyden önce,

because most of it is pressing on the floor and the walls,

havanın uyguladığı basıncın çoğu zemin ve duvarlara yayılmıştır.

and the part that is pressing on you

Sizin üzerinize uygulanan basınç ise

is pushed back by the pressure inside you!

vücudunuzun içindeki basınç sayesinde geriye doğru itilir.

You see, the air, as well as the water and everything else,

Gördüğünüz gibi, vücudumuzu dolduran su ve diğer her şey gibi hava da

that fills our bodies exerts an amount of pressure

dışarıdan vücudumuza uygulanan havaya eşit olarak

equal to that of the air outside.

bir basınç uygular.

Of course, this is no accident.

Tabii ki bu raslantı değil.

It's precisely what allows us to survive

Normal atmosfer basıncında

hayatta kalmamızı sağlayan şey içimizdeki bu basınç.

in the normal atmosphere,

and what makes it more difficult

Derin sularda ya da yüksek irtifada ise

at high altitudes or deep water.

bunu yapabilmesi çok daha zor.

And we normally don't feel the air pressing on us

Normalde üzerimize uygulanan basıncı hissetmiyoruz

because it's generally uniform.

çünkü genellikle formu aynıdır.

So even though different amounts of air molecules

Yani farklı miktarlarda hava molekülleri

are hitting you at different times,

size farklı zamanlarda çarpıyor olsa bile

the swarm is so thick

etrafınızdaki öbek o kadar kalındır ki

that all those little differences average out.

tüm bu farklılıklar ona göre eşitlenir.

What happens when air pressure isn't uniform?

Peki, hava basıncı aynı formda olmazsa ne olur?

This means that the molecules are pushing harder

Moleküller, bir bölgedeki havayı

diğer bölgedeki havaya göre daha fazla iterek

in one region of air than another,

driving the air flow from the higher pressure region

yüksek basınçlı bölgedeki hava akımını

to the lower.

düşük basınçlı bölgeye götürür.

We feel this flow directly as wind,

Biz bu akımı rüzgar olarak hissederiz

and the pressure systems

ve meteorologların bıkmadan

that meteorologists are always going on about

sürekli konuştuğu şu basınç sistemi

are responsible for other weather changes,

sıradan hava değişikliklerinden tutun

from the mundane to the catastrophic.

felâketle sonuçlanan diğer hava değişikliklerinin de sorumlusu.

But differences in air pressure

Ama hava basıncındaki farklılıklar

do more than just let us complain about the weather;

sadece hava durumundan şikayet etmemizin sebebi olmaktan çok daha fazlası;

they're the very reason we're alive.

hayatta olmamızın asıl sebebi onlar.

We breathe by lowering the pressure in our lungs,

Havanın içimize girmesini sağlayarak ciğerlerimizdeki basıncı azaltıyor

allowing air to rush in.

So the next time you take a deep breath,

ve nefes alıyoruz.

Yani bir sonraki nefes alışınızda

think of the unfathomable number of air molecules

akıl almaz sayıdaki hava moleküllerine

you're commanding to move.

harekete geçme emrini verdiğinizi düşünün.

We look up at the night sky

Sonsuz uzay boşluğu üzerinde kafa yormak için

to ponder the infinity of space,

gece gökyüzüne bakarız.

but unless you're watching this video

Eğer bu videoyu

uzayın derinlerinden izlemiyorsanız

from that deep space,

there are more air molecules

vücudunuzun etrafında ve içinde

in and around your body

than there are grains of sand in all the world's beaches and deserts,

dünyaki tüm plaj ve çölledeki kum tanelerinden,

görünür evrendeki yıldızlarlardan

stars in the visible universe,

veya bu sayıların tamamının toplamından

or both of those numbers combined.

daha fazla hava molekülleri var.

The vastness of the universe

Evrenin uçsuz bucaksız genişliği

is right in front of you

tam olarak önünüzde

and inside you.

ve içinizde.