How heavy is air? - Dan Quinn

Ile waży powietrze? - Dan Quinn

1,126,683 views ・ 2014-07-07

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Transcriber: Jessica Ruby Reviewer: Caroline Cristal
0
0
7000
Tłumaczenie: Karol Cieślik Korekta: Krystian Aparta
00:06
You may not realize it,
1
6550
1446
Może o tym nie wiecie,
00:07
but from the moment you got out of bed today
2
7996
2085
ale od kiedy wstaliście z łóżka,
00:10
to the point where you sat down to watch this video,
3
10081
2616
aż do momentu, gdy zaczęliście oglądać ten filmik,
00:12
you've essentially been swimming.
4
12697
1722
przez cały czas pływaliście.
00:14
Why? Because air is a fluid just like water.
5
14419
3753
Dlaczego? Ponieważ powietrze jest płynem, tak jak woda.
00:18
It has waves and eddies.
6
18172
1794
Występują w nim fale i cofki.
00:19
It flows.
7
19966
1084
Powietrze płynie.
00:21
And when you push air out of the way,
8
21050
1502
A gdy poruszamy się w nim,
00:22
it rushes around you into a wake.
9
22552
2251
zostawiamy ślad torowy.
00:24
So why don't we notice it most of the time?
10
24803
2588
Dlaczego nie zwracamy na nie uwagi?
00:27
We commonly think of air as empty space.
11
27391
3251
Uważamy powietrze za pustą przestrzeń.
00:30
But while one cubic centimeter of interstellar space,
12
30642
3170
Jeden centymetr sześcienny przestrzeni kosmicznej,
00:33
the volume in the tip of your pinky finger,
13
33812
2253
czyli tyle, co czubek małego palca,
00:36
contains roughly one atom,
14
36065
1967
zawiera około jednego atomu.
00:38
the same volume of air has about 10 quintillion molecules.
15
38032
5165
Ta sama objętość powietrza zawiera 10 trylionów molekuł.
00:43
If that sounds hard to wrap your head around,
16
43197
1749
Jeśli trudno to sobie wyobrazić,
00:44
it happens to be about the same
17
44946
1751
to jest to około tyle, co liczba wszystkich owadów żyjących na Ziemi;
00:46
as the number of insects alive on the planet,
18
46697
2501
00:49
all crawling, climbing, and flying over each other
19
49198
2748
pełzających i latających,
00:51
in an enormous, tightly packed swarm.
20
51946
3624
gdyby zbiły się w rój.
00:55
When this swarm of molecules runs into things,
21
55570
2268
Gdy ta chmara molekuł uderza w jakiś przedmiot,
00:57
it exerts a force, pressing against the boundaries of the fluid,
22
57838
3543
wywiera siłę na jego powierzchnię,
01:01
like water pressing against the glass of a bottle.
23
61381
3295
tak jak woda na ściany butelki.
01:04
This is known as air pressure.
24
64676
1836
Zjawisko to nazywamy ciśnieniem.
01:06
And while air is lighter than water,
25
66512
1714
Mimo tego, że powietrze jest lżejsze od wody,
01:08
all those molecules still get pretty heavy,
26
68226
2331
to tryliony molekuł coś ważą.
01:10
with the total air filling a typical school gym,
27
70557
2418
Na przykład powietrze wypełniające halę sportową
01:12
weighing about as much as an adult elephant.
28
72975
2796
waży około tyle, co dorosły słoń.
01:15
So when you walk into a gym,
29
75771
1956
Dlaczego więc, wchodząc do sali,
01:17
how come you're not immediately crushed
30
77727
1667
nie zostajemy zrównani z ziemią
01:19
by the elephant of air in the room?
31
79394
1966
przez takiego "słonia"?
01:21
Well, first of all,
32
81360
1623
Dlatego, że większość powietrza wywiera siłę na ściany,
01:22
because most of it is pressing on the floor and the walls,
33
82983
2661
01:25
and the part that is pressing on you
34
85644
1834
a ta część, która działa na nas
01:27
is pushed back by the pressure inside you!
35
87478
3500
jest niwelowana przez nasze ciśnienie wewnętrzne.
01:30
You see, the air, as well as the water and everything else,
36
90978
3106
Powietrze, woda oraz wszystko inne,
01:34
that fills our bodies exerts an amount of pressure
37
94084
2915
co tworzy nasze ciała, wywiera ciśnienie
01:36
equal to that of the air outside.
38
96999
1836
równe zewnętrznemu.
01:38
Of course, this is no accident.
39
98835
2003
To nie jest przypadek.
01:40
It's precisely what allows us to survive
40
100838
2335
Dzięki temu jesteśmy w stanie przeżyć
01:43
in the normal atmosphere,
41
103173
1709
w normalnej atmosferze,
01:44
and what makes it more difficult
42
104882
1513
ale sprawia nam to problemy,
01:46
at high altitudes or deep water.
43
106395
1950
gdy przebywamy na głębinach, czy wysoko w górach.
01:48
And we normally don't feel the air pressing on us
44
108345
2501
Zwykle nie czujemy nacisku powietrza,
01:50
because it's generally uniform.
45
110846
1802
bo jest on jednorodny.
01:52
So even though different amounts of air molecules
46
112648
2120
Mimo tego, że różna liczba molekuł
01:54
are hitting you at different times,
47
114768
1792
uderza w nas w różnych przedziałach czasu,
01:56
the swarm is so thick
48
116560
1667
to jako że jest ich tak dużo,
01:58
that all those little differences average out.
49
118227
2880
te małe różnice są pomijalne.
02:01
What happens when air pressure isn't uniform?
50
121107
2670
A co gdy nie są pomijalne?
02:03
This means that the molecules are pushing harder
51
123777
2502
Tak jest wtedy, gdy z jednej strony
02:06
in one region of air than another,
52
126279
1781
molekuły uderzają mocniej,
02:08
driving the air flow from the higher pressure region
53
128060
2416
powodując przepływ powietrza z obszaru o wyższym ciśnieniu do tego o niższym.
02:10
to the lower.
54
130476
1668
02:12
We feel this flow directly as wind,
55
132144
2017
Odczuwamy to jako powiew wiatru.
02:14
and the pressure systems
56
134161
1629
A obszary o różnych ciśnieniach,
02:15
that meteorologists are always going on about
57
135790
1709
które widzimy w prognozach pogody,
02:17
are responsible for other weather changes,
58
137499
2461
powodują różne zjawiska,
02:19
from the mundane to the catastrophic.
59
139960
2962
od typowych, aż po katastroficzne.
02:22
But differences in air pressure
60
142922
1668
Różnice w ciśnieniach
02:24
do more than just let us complain about the weather;
61
144590
2411
nie tylko umożliwiają nam narzekać na pogodę,
02:27
they're the very reason we're alive.
62
147001
2427
ale są nam niezbędne do życia.
02:29
We breathe by lowering the pressure in our lungs,
63
149428
2633
Świeże powietrze napływa do płuc,
02:32
allowing air to rush in.
64
152061
1872
dlatego, że obniżamy w nich ciśnienie.
02:33
So the next time you take a deep breath,
65
153933
1834
Z każdym oddechem zmuszamy
02:35
think of the unfathomable number of air molecules
66
155767
2755
niesamowitą liczbę molekuł powietrza
02:38
you're commanding to move.
67
158522
1789
do podróży w płuca.
02:40
We look up at the night sky
68
160311
1999
Spoglądamy w niebo i myślimy,
02:42
to ponder the infinity of space,
69
162310
2168
jak wielki jest kosmos,
02:44
but unless you're watching this video
70
164478
1832
ale jeśli nie oglądacie tego filmiku
02:46
from that deep space,
71
166310
1666
w przestrzeni kosmicznej,
02:47
there are more air molecules
72
167976
1557
to wokół was
02:49
in and around your body
73
169533
1611
jest więcej molekuł powietrza,
02:51
than there are grains of sand in all the world's beaches and deserts,
74
171144
2933
niż ziaren piasku na wszystkich plażach i pustyniach świata
02:54
stars in the visible universe,
75
174077
2377
i gwiazd w widzialnym wszechświecie
02:56
or both of those numbers combined.
76
176454
2293
razem wziętych.
02:58
The vastness of the universe
77
178747
1647
Ogrom wszechświata
03:00
is right in front of you
78
180394
1500
znajduje się wokół nas
03:01
and inside you.
79
181894
2110
i w nas.

Original video on YouTube.com
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7