What’s that ringing in your ears? - Marc Fagelson

7,030,105 views ・ 2020-08-17

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Özlem Önce Yön Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:07
Arriving home after a long day, you settle in for a quiet evening alone.
0
7101
5467
Uzun bir günün ardından eve varınca yalnız sakin bir akşam için yerleşirsiniz.
00:12
But instead of the sound of silence, you hear a constant ringing—
1
12568
4721
Ancak sessizliğin sesi yerine ses çıkaran hiçbir şey olmamasına rağmen
00:17
even though there’s nothing making any noise.
2
17289
3160
sürekli bir ses duyarsınız.
00:20
What you’re experiencing is called tinnitus,
3
20449
3231
Deneyimlediğiniz şeye kulak çınlaması denir,
00:23
the perception of a noise like ringing, buzzing, hissing or clicking
4
23680
5074
hiçbir dış ses kaynağı olmadan meydana gelen çınlama, uğultu, tıslama
00:28
that occurs without any external source of sound.
5
28754
4000
ya da tıklama gibi bir sesin algılanmasıdır.
00:32
Tinnitus has been bothering humanity since Ancient Babylon,
6
32754
4126
Kulak çınlaması, Antik Babil'den beri insanlığı rahatsız etmekte,
00:36
plaguing everyone from Leonardo da Vinci to Charles Darwin.
7
36880
4475
Leonardo da Vinci'den Charles Darwin'e kadar herkese eziyet vermekte.
00:41
Today, roughly one in seven people worldwide
8
41355
3110
Bugün, dünya çapında yaklaşık yedi kişiden biri
00:44
experiences this auditory sensation.
9
44465
3005
bu işitsel hassasiyeti deneyimlemektedir.
00:47
So where does this persistent sound come from?
10
47470
3610
Öyleyse bu ısrarcı ses nereden geliyor?
00:51
When you normally hear something, sound waves hit various areas of your ear,
11
51080
5416
Normalde bir şey duyduğunuzda
ses dalgaları kulağınızın çeşitli bölgelerine çarpar
00:56
creating vibrations that displace fluid inside the cochlea.
12
56496
5618
ve kokleanın içindeki sıvının yerini alan titreşimler yaratır.
01:02
If the vibrations are large enough,
13
62114
2150
Titreşimler yeterince büyükse
01:04
they elicit a chemical response that transforms them
14
64264
3533
onları biyoelektrik sinyallere dönüştüren kimyasal bir tepki ortaya çıkarırlar.
01:07
into bioelectrical signals.
15
67797
2630
01:10
These nerve impulses are then relayed through the hearing pathway to the brain,
16
70427
5087
Bu sinir uyarıları, daha sonra işitme yolu üzerinden beyne iletilir
01:15
where they result in the sounds we perceive.
17
75514
3310
ve burada algıladığımız seslerle sonuçlanır.
01:18
However, in the vast majority of tinnitus cases,
18
78824
3643
Ancak kulak çınlaması vakalarının büyük çoğunluğunda,
01:22
the nerve signals that produce these mysterious sounds
19
82467
3400
bu gizemli sesleri üreten sinir sinyalleri kulağınızdan hiç geçmez.
01:25
don’t travel through your ear at all.
20
85867
2900
01:28
Instead, they’re generated internally, by your own central nervous system.
21
88767
5731
Bunun yerine kendi merkezi sinir sisteminiz tarafından dahilen üretilirler.
01:34
Under usual circumstances, these self-produced signals
22
94498
3930
Olağan koşullar altında,
kendinden üretilen bu sinyaller işitmenin önemli bir parçasıdır.
01:38
are an essential part of hearing.
23
98428
2471
01:40
All mammals demonstrate on-going neural activity
24
100899
3578
Tüm memeliler, işitme yolları boyunca devam eden sinirsel faaliyet gösterirler.
01:44
throughout their hearing pathways.
25
104477
2130
01:46
When there are no sounds present,
26
106607
1885
Hiç ses olmadığında
01:48
this activity is at a baseline that establishes your neural code
27
108492
4840
bu faaliyet, sessizlik için sinirsel kodunuzu oluşturan bir ana çizgidir.
01:53
for silence.
28
113332
1640
01:54
When a sound does appear, this activity changes,
29
114972
3455
Bir ses ortaya çıktığında bu faaliyet değişir,
01:58
allowing the brain to distinguish between silence and sound.
30
118427
4643
beyin, sessizlik ve ses arasında ayrım yapmasına izin verir.
02:03
But the auditory system’s health can affect this background signal.
31
123070
5510
Ancak işitme sisteminin sağlığı, bu arka plan sinyalini etkileyebilir.
02:08
Loud noises, diseases, toxins, and even natural aging
32
128580
5275
Yüksek sesler, hastalıklar, toksinler ve doğal yaşlanma bile
02:13
can damage your cochlear cells.
33
133855
2570
koklea hücrelerinize zarar verebilir.
02:16
Some of these may heal in a matter of hours.
34
136425
2943
Bunlardan bazıları birkaç saat içinde iyileşebilir.
02:19
However, if enough cells die, either over time or all at once,
35
139368
5708
Ancak yeteri kadar hücre ya zamanla ya da birdenbire ölürse
02:25
the auditory system becomes less sensitive.
36
145076
4010
işitme sistemi daha az hassas hale gelir.
02:29
With fewer cochlear cells relaying information,
37
149086
3092
Bilgi ileten daha az koklea hücresiyle
02:32
incoming sounds generate weaker nerve signals.
38
152178
3570
yeni gelen sesler daha güçsüz sinir sinyallerini meydana getirir
02:35
And many environmental sounds can be lost completely.
39
155748
3976
ve birçok çevresel sesler, tamamen kaybedilebilir.
02:39
To compensate, your brain devotes more energy to monitoring the hearing pathway.
40
159724
5917
Bunu telafi etmek için beyniniz,
işitme yolunu izlemeye daha fazla enerji ayırır.
02:45
Just like you might adjust the knobs of a radio,
41
165641
3350
Tıpkı bir radyonun düğmelerini ayarlayabileceğiniz gibi
02:48
the brain modifies neural activity while also tweaking the tuning knob
42
168991
4069
beyin, daha net bir sinyal almak için ayar düğmesini değiştirirken
02:53
to get a clearer signal.
43
173060
3224
sinirsel faaliyeti de değiştirir.
02:56
Increasing this background neural activity is intended to help you process
44
176284
4689
Arka plandaki bu sinirsel faaliyeti artırmak
03:00
weak auditory inputs.
45
180973
3100
zayıf işitsel girdileri işlemenize yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
03:04
But it can also modify your baseline for silence—
46
184073
3557
Ancak sessizlik için ana çizginizi değiştirebilirsiniz.
03:07
such that a lack of sound no longer sounds silent at all.
47
187630
4978
Öyle ki bir sesin eksikliği artık hiç sessiz gelmez.
03:12
This is called subjective tinnitus,
48
192608
2860
Buna subjektif kulak çınlaması denir
03:15
and it accounts for the vast majority of tinnitus cases.
49
195468
3862
ve kulak çınlaması vakalarının büyük çoğunluğundan sorumludur.
03:19
Subjective tinnitus is a symptom associated with
50
199330
3040
Subjektif kulak çınlaması,
bilinen hemen hemen her kulak hastalığıyla ilişkili bir semptomdur,
03:22
practically every known ear disorder,
51
202370
2830
03:25
but it isn’t necessarily a bad thing.
52
205200
2980
ancak ille de kötü bir şey değildir.
03:28
While its appearance can be surprising,
53
208180
2193
Görünüşü şaşırtıcı olabilirken
03:30
subjective tinnitus has no inherently negative consequences.
54
210373
4560
subjektif kulak çınlamasının doğası gereği olumsuz sonuçları yoktur.
03:34
But for some, tinnitus episodes can trigger traumatic memories
55
214933
4624
Ancak bazıları için kulak çınlaması olayları,
03:39
or otherwise distressing feelings,
56
219557
2720
sesin müdahaleciliğini artıran travmatik anıları
03:42
which increase the sound’s intrusiveness.
57
222277
3206
ya da aksi halde rahatsız edici duyguları tetikleyebilir.
03:45
This psychological loop often leads to what’s known as “bothersome tinnitus,"
58
225483
5205
Bu psikolojik döngü, genellikle TSSB, insomnia,
03:50
a condition that can exacerbate the symptoms of PTSD, insomnia,
59
230688
5026
anksiyete ve depresyon semptomlarını şiddetlendirebilen
"rahatsız edici kulak çınlaması" olarak bilinen duruma yol açar.
03:55
anxiety, and depression.
60
235714
2610
03:58
There’s no known cure for subjective tinnitus.
61
238324
2969
Subjektif kulak çınlaması için bilinen bir tedavi yoktur.
04:01
So the most important thing doctors can do
62
241293
2740
Doktorların yapabileceği en önemli şey,
04:04
is help people understand this auditory event,
63
244033
3440
insanların bu işitsel olayı anlamalarına yardımcı olmak
04:07
and develop neutral associations with these often-distressing sounds.
64
247473
5384
ve bu genellikle rahatsız edici seslerle tarafsız ilişkiler kurmaktır.
04:12
For example, sound therapy uses noises like rain, birdsong, or music
65
252857
6310
Örneğin ses terapisi, kulak çınlamasını maskelemek ve stresi azaltmak için
04:19
to mask tinnitus and reduce stress.
66
259167
3380
yağmur, kuş ötüşü ya da müzik gibi gürültüleri kullanır.
04:22
One form, called informational masking, uses soothing, complex auditory signals
67
262547
6247
Bilgilendirici maskeleme adı verilen bir form,
beyni kulak çınlamasından uzaklaştıran
04:28
that distract the brain from the tinnitus sound.
68
268794
3300
yatıştırıcı, karmaşık işitsel sinyaller kullanır.
04:32
Another, called energetic masking,
69
272094
2666
Enerjik maskeleme denilen bir diğeri ise
04:34
uses sounds with the same frequency as the patient’s tinnitus
70
274760
3970
aksi halde kulak çınlaması sinyallerini gönderecek olan nöronları işgal etmek için
04:38
to occupy the neurons that would otherwise deliver the tinnitus signal.
71
278730
4830
hastanın kulak çınlamasıyla aynı frekanstaki sesleri kullanır.
04:43
Practiced alongside counseling,
72
283560
2347
Rehberliğin yanı sıra uygulanan bu müdahaleler,
04:45
these interventions allow people to re-evaluate
73
285907
3225
insanların kulak çınlamasıyla ilişkilerini yeniden değerlendirmelerine olanak tanır.
04:49
their relationship with tinnitus.
74
289132
3260
04:52
Losing the sound of silence can be troubling to say the least.
75
292392
3970
Sessizliğin sesini kaybetmek, en basit tabirle rahatsız edici olabilir.
04:56
Tinnitus reveals that your brain is constantly analyzing the world around you,
76
296362
5037
Kulak çınlaması, beyninizin kendi iç gürültüsünü
filtrelemekte başarısız olsa bile
05:01
even as it fails to filter its own internal noise.
77
301399
4080
etrafınızdaki dünyayı sürekli incelediğini meydana çıkarır.
05:05
In a sense, experiencing tinnitus
78
305479
2662
Bir bakıma kulak çınlamasını deneyimlemek,
05:08
is like eavesdropping on your brain talking to itself—
79
308141
3681
beyninizin kendi kendine konuşmasına kulak misafiri olmak demektir,
05:11
though it may not be a conversation you want to hear.
80
311822
3046
duymak istediğiniz bir konuşma olmayabilir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7