Is there any truth to the King Arthur legends? - Alan Lupack

Çeviri: Deniz Akcan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

"Burada Arthur yatıyor, geçmişin kralı, geleceğin kralı."

“Here lies Arthur, king who was, and king who will be.”

So reads the inscription on King Arthur’s gravestone

Thomas Malory'nin Le Morte d'Arthur kitabındaki

in Thomas Malory’s Le Morte d’Arthur.

Kral Arthur'un mezar taşında böyle yazıyor.

Writing in the 15th century,

Malory 15. yüzyılda kitabını yazarken

Malory couldn’t have known how prophetic this inscription would turn out to be.

bu mezar taşı yazısının ne kadar isabetli bir öngörü olduğunu bilemezdi.

King Arthur has risen again and again in our collective imagination,

Kral Arthur toplu imgelemimizde tekrar tekrar ortaya çıktı,

along with his retinue of knights,

maiyetindeki şövalyeler,

Guinevere,

Guinevere,

the Round Table,

Yuvarlak Masa,

Camelot,

Camelot

and of course, Excalibur.

ve tabii ki Excalibur'la birlikte.

But where do these stories come from, and is there any truth to them?

Peki bu hikâyeler nereden geliyor ve gerçekler mi?

King Arthur as we know him is a creation of the later Middle Ages,

Bildiğimiz şekliyle Kral Arthur Orta Çağ'ın geç dönemlerinin bir yaratısı

but his legend actually has its roots in Celtic poetry from an earlier time:

ama aslında efsanesinin kökenleri daha erken zamanlarda,

Saksonların Britanya'yı istilası dönemindeki Kelt şiirinde.

the Saxon invasions of Britain.

After the Romans left Britain in 410 CE,

Romalılar M.S 410'da Britanya'yı terk ettikten sonra

Saxon invaders from what’s now Germany and Denmark

şimdiki Almanya ve Danimarka'dan gelen Sakson istilacılar

quickly capitalized on the vulnerability of the abandoned territory.

terk edilmiş bölgenin savunmasızlığından çabucak faydalandılar.

The inhabitants of Britain fought fiercely against the invaders

Britanyalılar çalkantılı yüzyıllar boyunca

through several centuries of turmoil.

istilacılara karşı şiddetle mücadele etti.

There are hardly any written records from this time,

Bu dönemden kalan neredeyse hiç yazılı kayıt yok,

so it’s difficult to reconstruct an accurate history.

o yüzden tarihi doğru bir şekilde yeniden kurgulamak hiç kolay değil.

However, surviving poetry from the era gives us some clues.

Ama o dönemlerden bugüne kadar gelmiş şiirler bize bazı ipuçları veriyor.

One of the poems, The Gododdin, contains the very first reference to Arthur,

Bu şiirlerden biri olan Gododdin'de ilk kez Arthur'a atıfta bulunuluyor

though Arthur himself doesn’t actually appear in it.

ama Arthur'un kendisi bu şiirde yok.

It says a different warrior, named Gwawrddur,

Şiir Gwawrddur adındaki başka bir savaşçının

was skilled at slaying his enemies, but was no Arthur.

düşmanlarını öldürmede yetenekli olduğunu söylüyor, Arthur kadar olmasa da.

That’s not much to go on,

Bu bize pek fazla bilgi vermiyor

but whoever this Arthur was,

ama bu Arthur her kimse

he must’ve been the gold standard of warriors.

savaşçılığın altın standardı olmalıydı.

Whether he ruled anyone, or even lived at all is, unfortunately, less clear.

Birilerini yönetmiş miydi, hatta hiç yaşamış mıydı,

ne yazık ki daha da belirsiz.

Despite this uncertainty,

Bu belirsizliğe karşın

references to Arthur caught the attention of an aspiring historian

Arthur'a yapılan atıflar yüzyıllar sonra

gelecek vadeden bir tarihçinin dikkatini çekti.

hundreds of years later.

In 1130, Geoffrey of Monmouth was a lowly cleric with grand ambitions.

Monmouth'lu Geoffrey 1130'da büyük amaçları olan düşük mevkili bir rahipti.

Using Celtic and Latin sources,

Yıllarca, Kelt ve Latin kaynaklar kullanarak

he spent years creating a lengthy chronicle

"Britanya Krallarının Tarihi" başlıklı

titled, "The History of the Kings of Britain."

uzun bir kronolojik tarih yazmakla uğraştı.

The centerpiece of this tome was King Arthur.

Bu kitabın en önemli öğesi Kral Arthur'du.

History is a generous term for Geoffrey’s account.

Geoffrey'nin uğraştığı şeyin tarih olduğunu söylemek cömertlik olur.

Writing six hundred years after the Saxon invasions,

Sakson istilasından 600 yıl sonra yazarken

he cobbled together fragments of myth and poetry

resmi kayıtların neredeyse tümden yokluğunu telafi etmek için

to compensate for the almost complete lack of official records.

mit ve şiir parçalarını bir araya getirdi.

A few of his sources contained mentions of Arthur,

Kaynaklarının birkaç tanesi Arthur'a değiniyordu,

and some others were realistic accounts of battles and places.

bazıları da savaş ve mekanları gerçekçi bir şekilde anlatıyordu.

But many featured mythic heroes fighting long odds

Ama birçoğu sihirli kılıçlar ve büyü yardımıyla

with the help of magical swords and sorcery.

kazanılması imkânsız savaşlar veren efsanevi kahramanlarla ilgiliydi.

Geoffrey blended them all:

Geoffrey bunların hepsini birleştirdi:

A magical sword called Caledfwlch

Kullandığı kaynaklarda Caledfwlch adında bir sihirli kılıç

and a Roman fortress called Caerleon appeared in his source material,

ve Caerleon adında bir Roma kalesinden bahsediliyordu,

so Geoffrey’s Arthur ruled from Caerleon and wielded Caliburnus,

Geoffrey'nin Arthur'u da Caerleon'dan hüküm sürüyor

ve savaşlarda, Caledfwlch'in Latincesi olan Caliburnus'u kullanıyordu.

the Latin translation of Caledfwlch.

Geoffrey even added a wise counselor named Merlin,

Geoffrey Arthur'un öyküsüne Kelt ozan Myrrdin'den yola çıkarak

based on the Celtic bard Myrrdin, to Arthur’s story.

Merlin adında bir yol gösterici bilge bile ekledi.

If Arthur did live, he would likely have been a military leader,

Arthur gerçekten yaşadıysa, yüksek olasılıkla askeri bir liderdi,

but a castle-bound king better fit Geoffrey’s regal history.

ama şatoda yaşayan bir kral Geoffrey'nin kraliyet tarihine daha uygundu.

Geoffrey’s chronicle got the attention he’d hoped for,

Geoffrey'nin tarihi umduğu ilgiye ulaştı

and was soon translated from Latin into French

ve kısa zamanda, yaklaşık 1155 yılında,

by the poet Wace around 1155 CE.

şair Wace tarafından Latinceden Fransızcaya çevrildi.

Wace added another centerpiece of Arthurian lore to Geoffrey’s sword,

Wace, Arthur efsanelerinin en önemli öğelerinden Geoffrey'nin kılıcı,

castle,

and wizard:

şatosu

ve büyücüsüne

the Round Table.

Yuvarlak Masa'yı ekledi.

He wrote that Arthur had the table constructed

Arthur'un bu masayı,

sarayındaki tüm misafirlerin eşit seviyede olması ve hiçbirinin

so that all guests in his court would be equally placed,

and none could boast that he had the highest position at the table.

masadaki en yüksek mevkide olmakla böbürlenmemesi için yaptırdığını yazdı.

After reading Wace’s translation, another French poet, Chrétien de Troyes,

Wace'in çevirisini okuduktan sonra başka bir Fransız şair,

Chrétien de Troyes,

wrote a series of romances that catapulted Arthur’s story to fame.

Arthur'un öyküsünü hızla üne kavuşturan bir dizi hikaye yazdı.

He introduced tales of individual knights like Lancelot and Gawain,

Lancelot ve Gawain gibi şövalyelerin bireysel öykülerini yazdı

and mixed elements of romance in with the adventures.

ve maceraların içine romantik öğeler kattı.

He conceived Arthur,

Arthur,

Lancelot,

Lancelot

and Guinevere’s love triangle.

ve Guinevere'in aşk üçgenini tasarladı.

In addition to interpersonal intrigue, he also introduced the Holy Grail.

Karakterler arası entrikaların dışında, Kutsal Kase'yi de hikayeye ekledi.

Chrétien probably based his Grail’s powers on magical objects in Celtic mythology.

Chrétien, Kase'sinin güçlerini muhtemelen

Kelt mitolojisindeki sihirli objelere dayandırdı.

He lived in the middle of the Crusades,

Yaşadığı dönemde Haçlı Seferleri devam ediyordu,

and others imposed the preoccupations of the time on the Grail,

ve Kase'yi çarmıha gerilme olayının önemli bir hatırası olarak öne çıkararak

casting it as a powerful relic from the crucifixion.

zamanın en önemli uğraşılarından biri olarak dayatanlar vardı.

Numerous adaptations in French and other languages

Chrétien'in yazdıklarını hem Fransızca hem de başka dillerde

followed from Chrétien’s work.

pek çok uyarlama takip etti.

In the course of these retellings, Caerleon became Camelot,

Bu yeniden anlatılar sırasında Caerleon Camelot'a dönüştü,

and Caliburnus was rechristened Excalibur.

Caliburnus da Excalibur'a.

In the 15th century,

15. yüzyılda Sör Thomas Malory bu hikayeleri,

Sir Thomas Malory synthesized these stories in Le Morte D’arthur,

günümüzdeki pek çok anlatının kaynağı olan

the basis of many modern accounts of King Arthur.

Le Morte d'Arthur'da birleştirdi.

In the thousand years since Arthur first appeared in a Celtic poem,

Arthur'un ilk kez bir Kelt şiirinde ortaya çıkmasından sonraki bin yıl boyunca,

his story has transformed over and over

hikayesi, yazarlarının ve dinleyicilerinin önemsedikleri konuları yansıtacak şekilde

to reflect the concerns of his chroniclers and their audiences.

tekrar tekrar değişti.

And we’re still rewriting and adapting the legend today.

Bugün bile hâlâ efsaneyi yeniden yazıyor ve uyarlıyoruz.

Whether or not the man ever lived,

Kendisi gerçekte yaşamış, sevmiş,

loved,

reigned,

hükmetmiş, maceraya atılmış olsa da olmasa da

or adventured,

it’s undeniable that the character has achieved immortality.

Arthur karakterinin ölümsüzlüğe ulaştığı kesin.