The philosophy of Stoicism - Massimo Pigliucci

Stoacılık felsefesi - Massimo Pigliucci

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

You've been stranded thousands of miles from home

Paranız veya mesleğiniz olmaksızın, evinizden binlerce

with no money or possessions.

kilometre uzağa gönderiliyorsunuz.

Such a predicament would make many people despair and curse their awful fate.

Böyle bir durumda çoğu insan çaresiz kalıp kaderini lanetleyebilir.

But for Zeno of Cyprus, it became the foundation of his life's work and legacy.

Fakat Kıbrıslı Zenon için bu, işi ve mirasının temelleri hâline gelmişti.

The once wealthy merchant lost everything when he was shipwrecked in Athens

Bir zamanlar zengin olan tüccar, M.Ö. 300 yılında Atina'da geçirdiği

around 300 BCE.

gemi kazasında, her şeyini kaybetti.

With not much else to do, he wandered into a book shop,

Yapabileceği bir şey yoktu ve bir kitap mağazasına girdi,

became intrigued by reading about Socrates,

orada Sokrates okumaya meraklandı ve şehrin

and proceeded to seek out and study with the city's noted philosophers.

en bilinen filozoflarını aramak ve onlarla çalışmak için yola koyuldu.

As Zeno began educating his own students,

Zenon, kendi öğrencilerine

he originated the philosophy known as Stoicism,

eğitim vermeye başladığında erdem, tolerans ve irade öğretileri

whose teachings of virtue, tolerance, and self-control

yıllar boyunca düşünürlere ve liderlere ilham veren,

have inspired generations of thinkers and leaders.

Stoacılık olarak bilinen felsefesini üretti.

The name Stoicism comes from the Stoa Poikile,

Stoacılık, Zenon ve öğrencilerinin tartışmak üzere toplandığı

the decorated public colonnade

süslü umumi sütunları olan

where Zeno and his disciples gathered for discussion.

Stoa Poikile'den gelmektedir.

Today, we colloquially use the word stoic

Günümüzde stoik kelimesini halk arasında, baskı altında

to mean someone who remains calm under pressure

sakin kalan ve duygusal aşırılıklardan kaçınan

and avoids emotional extremes.

insanlardan bahsetmek için kullanıyoruz.

But while this captures important aspects of Stoicism,

Bu anlam Stoacılık'ın önemli yönlerini yakalıyor olsa da,

the original philosophy was more than just an attitude.

orijinal felsefesi bir tavırdan çok daha fazlasıydı.

The Stoics believed that everything around us

Stoacılar, etrafımızdaki her şeyin

operates according to a web of cause and effect,

bir sebep-sonuç ağına bağlı olarak işlediğine ve sonucunda da

resulting in a rational structure of the universe,

logos adını verdikleri, evrenin rasyonel bir yapısının ortaya

which they called logos.

çıktığına inanıyorlardı.

And while we may not always have control over the events affecting us,

Bizleri etkileyen olayları her zaman kontrol edemesek de,

we can have control over how we approach things.

bazı şeylere yaklaşımımız üzerinde kontrolümüz vardır.

Rather than imagining an ideal society,

Stoacılar, ideal bir toplum hayal etmektense,

the Stoic tries to deal with the world as it is

dünyayı olduğu gibi ele alırlar

while pursuing self-improvement through four cardinal virtues:

ve dört önemli erdem aracılığıyla öz-gelişim amacı güderler:

practical wisdom,

Pratik bilgelik,

the ability to navigate complex situations in a logical, informed, and calm manner;

karmaşık durumları mantıklı, bilinçli ve sakin bir yolla idare etme yeteneği;

temperance,

aşırıya kaçmama,

the exercise of self-restraint and moderation in all aspects of life;

yaşamın tüm yönlerinde öz-hakimiyet ve ılımlılık uygulamak;

justice,

adalet,

treating others with fairness even when they have done wrong;

insanlar yanlış bir şey yapsalar bile onlara insaflı davranmak

and courage,

ve cesaret,

not just in extraordinary circumstances,

yalnızca olağan dışı durumlara değil,

but facing daily challenges with clarity and integrity.

günlük görevlere de netlik ve dürüstlükle göğüs germek.

As Seneca, one of the most famous Roman Stoics wrote,

En ünlü Romalı Stoacılardan olan Seneca'nın da dediği gibi,

"Sometimes, even to live is an act of courage."

"Bazen, yaşamak bile cesurluk sergilemektir."

But while Stoicism focuses on personal improvement,

Stoacılık kişisel gelişime odaklansa bile,

it's not a self-centered philosophy.

ben-merkezci bir felsefe değildir.

At a time when Roman laws considered slaves as property,

Roma kanunları köleleri mülk olarak gördüğü zamanlarda,

Seneca called for their humane treatment

Seneca onlara insancıl davranılmasını istedi

and stressed that we all share the same fundamental humanity.

ve hepimizin aynı insanlık temelini paylaştığımızı vurguladı.

Nor does Stoicism encourage passivity.

Stoacılık, pasifliğe teşvik etmez.

The idea is that only people who have cultivated

Ana fikir, yalnızca erdem ve irade sahibi olan insanların

virtue and self-control in themselves can bring positive change in others.

diğer insanlarda olumlu bir değişiklik sağlayabilecek olmasıdır.

En ünlü Stoacı yazarlarından birisi, Roma'nın en büyük imparatorlarındandı.

One of the most famous Stoic writers was also one of Rome's greatest emperors.

Over the course of his 19-year reign,

19 yıllık egemenliği boyunca Stoacılık,

Stoicism gave Marcus Aurelius the resolve to lead the Empire through two major wars,

Marcus Aurelius'a, çocuklarının çoğunun kaybıyla baş ederken,

while dealing with the loss of many of his children.

iki büyük savaşta imparatorluğu yönetme azmi verdi.

Centuries later, Marcus's journals would guide and comfort Nelson Mandela

Asırlar sonra Marcus'un günlükleri, Güney Afrika'da

through his 27-year imprisonment

ırksal eşitlik için verdiği mücadele esnasındaki

during his struggle for racial equality in South Africa.

27 yıllık tutukluluğunda, Nelson Mandela'ya yol gösterdi ve huzur verdi.

After his release and eventual victory, Mandela stressed peace and reconciliation,

Tahliyesi ve nihai zaferinden sonra Mandela, barış ve uzlaşma vurgusu yaptı

believing that while the injustices of the past couldn't be changed,

ve geçmişteki adaletsizlikler değiştirilemeyecek olsa da,

his people could confront them in the present

insanların şimdiki zamanda onlarla yüzleşebileceğine ve daha iyi,

and seek to build a better, more just future.

daha adil bir gelecek kurmaya çalışacaklarına inandı.

Stoicism was an active school of philosophy for several centuries

Stoacılık, Yunanistan ve Roma'da birkaç asır boyunca

in Greece and Rome.

aktif bir felsefe okuluydu.

As a formal institution, it faded away,

Resmi bir enstitü olarak, yok oldu,

but its influence has continued to this day.

fakat etkisi günümüze dek geldi.

Christian theologians, such as Thomas Aquinas,

Thomas Aquinas gibi Hristiyan teologlar,

have admired and adopted its focus on the virtues,

Stoacılık'ın erdem odağına hayran oldu ve onu benimsedi

and there are parallels between Stoic Ataraxia, or tranquility of mind,

ve Stoik sükûnet veya zihnin dinginliği ve Budizm'deki Nirvana kavramı

and the Buddhist concept of Nirvana.

arasında paralellik vardır.

One particularly influential Stoic was the philosopher Epictetus

Özellikle etkileyici bir Stoacı olan filozof Epiktetos,

who wrote that suffering stems

ıstırabın yaşamdaki olaylardan değil,

not from the events in our lives, but from our judgements about them.

onları değerlendirme biçimimizden ortaya çıktığını söylemiştir.

This has resonated strongly with modern psychology

Bu ifade, modern psikoloji ve kişisel gelişim hareketiyle

and the self-help movement.

yankılanmıştır.

For example, rational emotive behavioral therapy

Örneğin, akılcı duygusal davranışsal terapi,

focuses on changing the self-defeating attitudes

insanların kendi yaşam şartları hakkında oluşturdukları,

people form about their life circumstances.

kendilerini engelleyen tutumları değiştirmeye odaklanır.

There's also Viktor Frankl's logotherapy.

Bir de Viktor Frankl'ın logoterapisi var.

Informed by Frankl's own time as a concentration camp prisoner,

Frankl'ın bir toplama kampı esiri olarak geçen zamanından esinlenen

logotherapy is based on the Stoic principle

logoterapi, en kasvetli anlarda bile yaşamımızı anlamla

that we can harness our will power to fill our lives with meaning,

doldurmak için, kararlılığımızı kontrol edebileceğimizi belirten

even in the bleakest situations.

Stoacılık ilkesine bağlıdır.