Why are frogs disappearing? - Kerry M. Kriger

390,603 views ・ 2013-09-16

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Miraç Şendil Gözden geçirme: Can Boysan
00:07
Have you ever heard the sound of frogs
0
7058
1642
Hiç gece ses çıkaran kurbağaları
00:08
calling at night?
1
8700
1420
duydunuz mu?
00:10
For hundreds of millions of years,
2
10120
1756
Yüz milyonlarca yıldır,
00:11
this croaking lullaby has filled the nighttime air.
3
11876
3182
bu vıraklayan ninni gecelerimizi şenlendirdi.
00:15
But recent studies suggest
4
15058
1587
Ancak son araştırmalar
00:16
that these frogs are in danger
5
16645
1584
bu kurbağaların son notalarını söyledikleri yönünde.
00:18
of playing their final note.
6
18229
2085
00:20
Over the past few decades,
7
20314
1586
Son on yılda,
00:21
amphibian populations have been rapidly disappearing worldwide.
8
21900
3879
amfibi populasyonu dünya çapında hızlı bir şekilde kayboluyor.
00:25
Nearly one-third of the world's amphibian species
9
25779
2461
Dünyadaki amfibi türlerinin neredeyse üçte biri
00:28
are endanger of extinction,
10
28240
1594
yok olma tehlikesiyle karşı karşıya
00:29
and over 100 species have already disappeared.
11
29834
3040
ve 100'den fazla türün soyu çoktan tükendi.
00:32
But don't worry, there's still hope.
12
32874
2541
Endişe etmeyin, hâlâ bir umut var.
00:35
Before we get into how to save the frogs,
13
35415
1926
Kurbağaları nasıl kurtaracağımızdan önce,
00:37
let's start by taking a look
14
37341
1463
neden yok olduklarına
00:38
at why they're disappearing
15
38804
1364
ve hayatta kalmalarının
00:40
and why it's important to keep them around.
16
40168
2512
neden önemli olduğuna bir bakalım.
00:42
Habitat destruction is the number one problem
17
42680
2240
Habitatlarının yok edilmesi,
00:44
for frog populations around the world.
18
44920
2432
tüm dünyadaki kurbağalar için en büyük problem.
00:47
There are seven billion humans on the planet,
19
47352
2346
Gezegenimizde yedi milyar insan var
00:49
and we compete with frogs for habitat.
20
49698
2331
ve habitat için kurbağalarla yarışıyoruz.
00:52
We build cities, suburbs, and farms
21
52029
2312
Kurbağa habitatlarının üstüne şehirler, kenar mahalleler, çiftlikler kuruyoruz
00:54
on top of frog habitat
22
54341
1417
00:55
and chop forests
23
55758
1358
ve sayısız amfibi popülasyonuna ev sahipliği yapan ormanları yok edip
00:57
and drain the wetlands
24
57116
999
00:58
that serve as home
25
58115
937
00:59
for numerous amphibian populations.
26
59052
2490
sulak arazileri kurutuyoruz.
01:01
Climate change alters precipitation levels,
27
61542
2751
İklim değişiklikleri yağış seviyelerini değiştiriyor,
01:04
drying up ponds, streams, and cloud forests.
28
64293
3365
göletleri, dereleri ve bulut ormanlarını kurutuyor.
01:07
As the Earth's human population continues to grow,
29
67658
2682
Dünya nüfusu artmaya devam ettikçe
amfibi nüfusunun da karşılaştığı tehlike sayısı artıyor.
01:10
so will the threats amphibians face.
30
70340
2828
01:13
There are a variety of other factors
31
73168
1629
Kurbağa sayısındaki azalmaya katkı sağlayan
01:14
contributing to the frogs' decline.
32
74797
2263
diğer etmenler de var.
01:17
Over-harvesting for the pet and food trade
33
77060
2256
Evcil hayvan ve gıda ticaretinin fazlalığı,
01:19
results in millions of frogs
34
79316
1440
her yıl milyonlarca kurbağanın
01:20
being taken out of the wild each year.
35
80756
2554
habitatından alınması demek.
01:23
Invasive species,
36
83310
1115
Yerli olmayan alabalık ve kerevit gibi istilacı türler,
01:24
such as non-native trout and crawfish,
37
84425
2052
01:26
eat native frogs.
38
86477
1532
yerli kurbağaları yiyorlar.
01:28
Humans are facilitating the spread
39
88009
1468
İnsanlar her yıl gıda, evcil hayvan, yem ve deneyler ve hayvanat bahçeleri için
01:29
of infectious diseases
40
89477
1374
01:30
by shipping over 100 million amphibians
41
90851
2074
01:32
around the world each year
42
92925
1776
100 milyondan fazla amfibi sevkiyatı yaparak
01:34
for use as food, pets, bait,
43
94701
2331
bulaşıcı hastalıkların yayılmasını kolaylaştırıyor.
01:37
and in laboratories and zoos,
44
97032
1455
01:38
with few regulations or quarantines.
45
98487
2793
01:41
One of these diseases,
46
101280
1559
Bu hastalıklardan biri de chytridiomycosis
01:42
chytridiomycosis,
47
102839
1453
01:44
has driven stream-dwelling amphibian populations
48
104292
2273
akarsuda yaşayan amfibi popülasyonlarını
01:46
to extinction
49
106565
1309
01:47
in Africa,
50
107874
777
Afrika, Avustralya, Avrupa
01:48
Australia,
51
108651
681
01:49
Europe,
52
109332
593
01:49
and North, Central, and South America.
53
109925
2495
ve Kuzey, Merkez ve Güney Amerika'da yok olmaya itmiştir.
01:52
On top of all these problems,
54
112420
1839
Bu problemlere ek olarak her yıl eko sistemimizi
01:54
we add hundreds of millions of kilograms of pesticides
55
114259
2874
milyonlarca kilo böcek ilacına maruz bırakıyoruz.
01:57
to our ecosystems each year.
56
117133
2010
01:59
And these chemicals are easily absorbed
57
119143
1755
Bu kimyasallar amfibilerin geçirgen derisine
02:00
through amphibians' permeable skin,
58
120898
1991
kolayca nüfuz ediyor
02:02
causing immunosuppression,
59
122889
1745
ve immünosupresyona
02:04
or a weakened immune system,
60
124634
1204
veya güçsüz bağışıklık sistemine
02:05
and developmental deformities.
61
125838
2388
ve gelişim yetersizliklerine sebep oluyor.
02:08
Okay, so why are these little green guys
62
128902
1907
Peki, bu küçük yeşil dostlarımızın etrafta dolaşması niye bizim için değerli?
02:10
worth keeping around?
63
130809
1500
02:12
Frogs are important for a multitude of reasons.
64
132309
2527
Kurbağalar birçok nedenden ötürü önemlidir.
02:14
They're an integral part of the food web,
65
134836
1816
Beslenme ağının ayrılmaz bir parçasıdırlar,
02:16
eating flies, ticks, mosquitoes,
66
136652
2188
sinekleri, keneleri
02:18
and other disease vectors,
67
138840
1368
ve diğer hastalık vektörlerini yerler,
02:20
thus, protecting us against malaria,
68
140208
2406
böylece bizi sıtma,
02:22
dengue fever,
69
142614
1035
dang hastalığı
02:23
and other illnesses.
70
143649
1694
ve diğer hastalıklardan korurlar.
02:25
Tadpoles keep waterways clean
71
145343
1706
Kurbağa larvaları, alglerden beslenerek su yollarını temiz tutar
02:27
by feeding on algae,
72
147049
1213
02:28
reducing the demand
73
148262
1073
02:29
on our community's filtration systems
74
149335
2084
ve filtre ihtiyacımızı azaltıp suya daha fazla para ödemekten bizi kurtarır.
02:31
and keeping our cost of water low.
75
151419
2420
02:33
Frogs serve as a source of food
76
153839
1673
Kuşlar, balıklar, yılanlar, yusufçuklar
02:35
for birds, fish, snakes, dragonflies, and even monkeys.
77
155512
3956
ve hatta maymunlar için bile yemek kaynağıdırlar.
02:39
When frogs disappear,
78
159468
1375
Eğer kurbağalar yok olursa
02:40
the food web is disturbed,
79
160843
1582
besin ağı bozulacak
02:42
and other animals can disappear as well.
80
162425
2634
ve diğer hayvanlar da yok olmaya başlayacak.
02:45
Amphibians are also extremely important
81
165059
2169
Amfibiler ilaç yapımında da fazlasıyla önemlidirler.
02:47
in human medicine.
82
167228
1497
02:48
Over ten percent of the Nobel prizes
83
168725
2031
Fizyoloji ve ilaç alanında
02:50
in physiology and medicine
84
170756
1598
Nobel ödülü alan araştırmacıların
02:52
have gone to researchers
85
172354
1008
yüzde onundan fazlasının çalışması
02:53
whose work depended on amphibians.
86
173362
2807
amfibilere dayanıyordu.
02:56
Some of the antimicrobial peptides
87
176169
1905
Kurbağa cildindeki antimikrobiyal peptitlerin bazıları
02:58
on frog skin can kill HIV,
88
178074
2399
HIV'i öldürebilir,
03:00
some act as pain killers,
89
180473
1481
bazıları ağrı kesici olarak işlev görür
03:01
and others serve as natural mosquito repellents.
90
181954
3109
ve diğerleri doğal sivrisinek kovucu olarak hizmet eder.
03:05
Many discoveries await us
91
185063
1647
Eğer kurbağaları kurtarabilirsek
03:06
if we can save the frogs,
92
186710
1450
birçok keşif bizi bekliyor
03:08
but when a frog species disappears,
93
188160
1957
ancak bir kurbağa yok olduğunda
03:10
so does any promise it holds
94
190117
1439
insanlığın sağlığı için verdiği umut da
03:11
for improving human health.
95
191556
2122
yok olmuş oluyor.
03:13
Fortunately, there are lots of ways you can help,
96
193678
2631
Neyse ki yardım edebileceğin bir sürü yol var
03:16
and the best place to start
97
196309
1332
ve en iyi başlangıcı da
03:17
is by improving your ecological footprint
98
197641
2284
ekolojik ayak izini
03:19
and day-to-day actions.
99
199925
1786
ve günlük hareketlerini düzelterek yapabilirsiniz.
03:21
The next time you listen to that nighttime lullaby,
100
201711
2517
Bir daha o ninniyi duyduğunuzda
03:24
don't think of it as just another background noise,
101
204228
2626
sadece başka bir arka plan sesi olarak değil de
03:26
hear it as a call for help,
102
206854
1536
uyum içinde vıraklayan
03:28
sung in perfect croaking harmony.
103
208390
2127
ahenkli bir yardım çağrısı olarak görün.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7