The wicked wit of Jane Austen - Iseult Gillespie

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Whether she’s describing bickering families,

İster aile münakaşalarını, ister aşk ilanlarını

quiet declarations of love,

ister de ağız sulandırıcı

or juicy gossip,

dedikoduları tanımlasın,

Jane Austen’s writing often feels as though it was written just for you.

Jane Austen'ın yazısı genellikle sadece sizin için yazıldığı hissini verir.

Her dry wit and cheeky playfulness informs her heroines,

Güzel konuşmaları okuyucuyu entrikalı bir göz kırpmayla karşılayan

whose conversational tone welcomes readers with a conspiratorial wink.

kadın kahramanlarını, sert zekâsı ve küstah oyunculuğuyla ağırlar.

It’s even been said that some readers feel like the author’s secret confidante,

Hatta bazı okuyucuların, yazarın gizli sırdaşı gibi, hoş bir muzipliğe

trading letters with their delightfully wicked friend Jane.

sahip arkadaşı Jane ile mektuplaşıyor gibi hissettikleri bile söylenir.

But this unique brand of tongue-in-cheek humor

Fakat bu emsalsiz şaka yollu mizah tarzı,

is just one of the many feats found in her sly satires

toplum, nezaket ve coşkulu romantizme yaptığı muzip taşlamalarında bulunan

of society, civility, and sweeping romance.

birçok beceriden sadece birisi.

Written in the early nineteenth century,

On dokuzuncu yüzyılın başlarında yazılan

Austen's novels decode the sheltered lives

Austen'ın romanları, İngiltere kırsalının üst sınıflarının

of the upper classes in rural England.

korunaklı yaşamlarını deşifre eder.

From resentment couched in pleasantries

Şakacılıkta saklanan içerlemelerden,

to arguing that masks attraction,

o maskelerin cazibesi tartışmalarına,

her work explores the bewildering collision of emotions and etiquette.

eserleri duygu ve görgü kurallarının şaşırtıcı çatışmasını keşfediyor.

But while romance is a common thread in her work,

Fakat eserlerinde romantizm ortak bir parça olsa da

Austen dismissed the sentimental style of writing so popular at the time.

Austen o zamanlar popüler yazının duygusal tarzını kapı dışarı etmiştir.

Instead of lofty love stories,

Gururlu aşk hikâyeleri yerine,

her characters act naturally, and often awkwardly.

karakterleri doğal ve genelde acemice davranırlar.

They trade pragmatic advice, friendly jokes

Birbirleriyle pragmatik nasihatler, dostça şakalar

and not-so-friendly barbs about their arrogant peers.

ve kibirli akranları hakkında çok da dostça olmayan hakaretler paylaşırlar.

As they grapple with the endless rules of their society,

Austen'ın karakterleri toplumun sonsuz kurallarıyla boğuştukça

Austen’s characters can usually find humor

riyakarlık, adap ve gevezelikte

in all the hypocrisy, propriety, and small talk.

genelde keyif bulabilirler.

As Mr. Bennet jokes to his favorite daughter,

Bay Bennet en sevdiği kızına şöyle şaka yapar,

“For what do we live, but to make sport for our neighbors

"Komşularımızla dalga geçmek ve sonra sıramız geldiğinde

and laugh at them in our turn?”

onlara gülmek dışında ne için yaşıyoruz ki?"

And though her heroines might ridicule senseless social mores,

Kadın kahramanları mantıksız sosyal geleneklerle alay edebilse de

Austen fully understood the practical importance of maintaining appearances.

Austen görünümü muhafaza etmenin nesnel önemini tamamen anlamıştı.

At the time she was writing,

Yazdığı dönemlerde,

a wealthy marriage was a financial necessity for most young women,

çoğu genç kadın için zengin bir evlilik, maddi bir gereksinimdi

and she often explores the tension between the mythical quest for love,

ve genelde, efsanevi aşk arayışı ile bir eş bulmanın ekonomik faydaları

and the economic benefits of making a match.

arasındaki gerilimi keşfediyor.

The savvy socialite Mary Crawford sums this up in "Mansfield Park;"

Bilgili sosyetik Mary Crawford, Mansfield Park'da bunu şöyle özetliyor;

“I would have everybody marry if they can do it properly:

"Doğru dürüst yapabilselerdi, herkesi evlendirirdim:

I do not like to have people throw themselves away.”

İnsanların kendilerini boşa harcamalarından hoşlanmıyorum."

Unsurprisingly, these themes were also present in Austen’s personal life.

Bu temaların ayrıca Austen'ın kişisel yaşamında da olması şaşırtıcı değil.

Born in 1775,

1775'de doğdu

she lived in the social circles found in her novels.

ve romanlarındaki sosyal çevrelerde yaşadı.

Jane's parents supported her education,

Jane'in ebeveynleri eğitimini destekledi

and provided space for her to write and publish her work anonymously.

ve yazması ve çalışmalarını isimsiz olarak yayınlaması için alan sağladılar.

But writing was hardly lucrative work.

Fakat yazmak, güç bela kazanç getiren bir işti.

And although she had sparks of chemistry,

Ayrıca kimya kıvılcımları yaşasa da

she never married.

hiçbir zaman evlenmedi.

Elements of her circumstances can be found in many of her characters;

Birçok karakterinde, kendi koşullarındaki ögeler bulunabilir;

often intelligent women with witty, pragmatic personalities,

esprili, pragmatik kişiliğe sahip genelde zeki kadınlar

and rich inner lives.

ve zengin içsel yaşamlar.

These headstrong heroines provide an entertaining anchor

Bu dik başlı kadın kahramanlar, çalkantılı romantik anlatıları için

for their tumultuous romantic narratives.

eğlenceli bir destek sağlıyorlar.

Like the irreverent Elizabeth Bennet of "Pride and Prejudice,"

Tıpkı kız kardeşlerinin aşk hayatlarına bağlılığı nedeniyle, görgüsüz talibine

whose devotion to her sisters’ love lives blinds her to a clumsy suitor.

kör gibi inanan, Gurur ve Ön Yargı'daki hürmetsiz Elizabeth Bennet gibi.

Or the iron-willed Anne Elliot of "Persuasion,"

Tıpkı ilk aşkı ortadan kaybolduktan sonra

who chooses to remain unmarried after the disappearance of her first love.

evlenmemeyi tercih eden, İkna eserindeki sağlam iradeli Anne Elliot gibi.

And Elinor Dashwood,

Tıpkı kendi tutkuları uğruna

who fiercely protects her family at the cost of her own desires

ailesini şiddetle koruyan, Akıl ve Tutku'daki

in "Sense and Sensibility."

Elinor Dashwood gibi.

These women all encounter difficult choices

Bu kadınların hepsi romantizm,

about romantic, filial, and financial stability,

evlat ve maddi kararlılık hakkında zor seçimlerle karşılaşıyorlar

and they resolve them without sacrificing their values–

ve bunları, değerlerini - veya mizah anlayışlarını -

or their sense of humor.

kurban etmeden çözümlüyorlar.

Of course, these characters are far from perfect.

Elbette bu karakterler mükemmel olmaktan uzaklar.

They often think they have all the answers.

Genelde tüm cevaplara sahip olduklarını düşünüyorlar.

And by telling the story from their perspective,

Austen, hikâyeleri onların bakış açılarından anlatarak

Austen tricks the viewer into believing their heroine knows best–

okuyucuyu kadın kahramanın en iyisini bildiğine inandırarak kandırıyor -

only to pull the rug out from under the protagonist and the reader.

bunu yalnızca kahramanın ve okuyucunun ayağını kaydırmak için yapıyor.

In "Emma," the titular character feels surrounded by dull neighbors,

Emma'daki gammaz karakter, sıkıcı komşularla ve zekâsına uymayı

and friends who can’t hope to match her wit.

ümit edemeyecek arkadaşlarla çevrelendiğini hissediyor.

As her guests prattle on and on about nothing,

Misafirleri boş konular üzerinde çene çaldıkça

the reader begins to agree–

okuyucu hak vermeye başlıyor -

Emma is the only exciting character in this quiet neighborhood.

bu sessiz bölgede Emma tek heyecan verici karakter.

Yet despite her swelling ego,

Emma, şişkin egosuna rağmen

Emma may not be as in control as she thinks – in life or love.

- yaşamda veya aşkta - düşündüğü kadar kontrollü olmayabilir.

And Austen’s intimate use of perspective

Austen'ın yakın bakış açısı kullanımı

makes these revelations doubly surprising,

bu ifşaları iki kat daha şaşırtıcı yapıyor

blindsiding both Emma and her audience.

ve hem Emma'yı hem de seyircisini gafil avlıyor.

But rather than diminishing her host of heroines,

Fakat bu kusurlar, kadın kahramanlarının sunuculuğunu

these flaws only confirm “the inconsistency of all human characters.”

azaltmak yerine, yalnızca "tüm insan karakterlerin tutarsızlığını" doğruluyor.

Their complexity has kept Austen prominent on stage and screen,

Karmaşıklıkları Austen'ı sahnede ve ekranda öne çıkarıyor

and made her work easily adaptable for modern sensibilities.

ve çalışmalarını modern duyarlılıklara kolayca uyarlanabilir kılıyor.

So hopefully,

Umut ediyoruz ki

new readers will continue to find a friend in Ms. Austen

yeni okuyucular gelecek yıllarda

Bayan Austen'da bir arkadaş bulmaya devam edecekler.

for many years to come.