What is consciousness? - Michael S. A. Graziano

1,516,075 views ・ 2019-02-11

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Suleyman Cengiz
00:06
Here are two images of a house.
0
6657
2420
Burada iki ev resmi görüyorsunuz.
00:09
There’s one obvious difference,
1
9077
2270
Aralarında belirgin bir fark var,
00:11
but to this patient, P.S.,
2
11347
2460
fakat bu hastaya, P.S.e göre, tamamen aynı görünüyor.
00:13
they looked completely identical.
3
13807
2800
00:16
P.S. had suffered a stroke that damaged the right side of her brain,
4
16607
3760
P.S. beyninin sağ tarafına zarar veren bir felç geçirdi.
00:20
leaving her unaware of everything on her left side.
5
20367
3650
Bu onu sol tarafındaki her şeyden bihaber bıraktı.
Fakat o evler arasındaki farkı ayırt edememesine rağmen,
00:24
But though she could discern no difference between the houses,
6
24017
3540
00:27
when researchers asked her which she would prefer to live in,
7
27557
3390
araştırmacılar hangi evde yaşamayı tercih ettiğini sorduğunda
00:30
she chose the house that wasn’t burning—
8
30947
2840
yanmayan evi seçti --
00:33
not once, but again and again.
9
33787
3110
bir kere de değil, defalarca.
00:36
P.S.’s brain was still processing information
10
36897
3420
P.S.'in beyni bütün görüş alanından gelen bilgiyi işliyordu.
00:40
from her whole field of vision.
11
40317
2120
00:42
She could see both images
12
42437
1660
İki resmi de görebiliyor
00:44
and tell the difference between them,
13
44097
1980
ve aralarındaki farkı söyleyebiliyordu,
00:46
she just didn’t know it.
14
46077
1760
sadece farkın ne olduğunu bilmiyordu.
00:47
If someone threw a ball at her left side,
15
47837
2710
Eğer biri sol taraftan bir top atarsa başını eğebilir.
00:50
she might duck.
16
50547
980
00:51
But she wouldn’t have any awareness of the ball,
17
51527
3250
Ama topun veya neden eğildiğinin farkına varmazdı.
00:54
or any idea why she ducked.
18
54777
2680
00:57
P.S.’s condition,
19
57457
1420
Yarımekansal ihmal olarak bilinen P.S.in durumu
00:58
known as hemispatial neglect,
20
58877
2270
01:01
reveals an important distinction between the brain’s processing of information
21
61147
4840
beynin bilgiyi işleme ve bizim bu bilgiyi işleme deneyimimiz arasındaki
01:05
and our experience of that processing.
22
65987
3177
önemli bir ayrımı açıklar.
01:09
That experience is what we call consciousness.
23
69164
3870
Bu deneyim ise bilinç dediğimiz şey.
01:13
We are conscious of both the external world and our internal selves—
24
73034
5010
Bizler hem dış dünyanın hem de iç benliğimizin farkındayız.
01:18
we are aware of an image
25
78044
1771
Tıpkı bir resme baktığımızın veya iç düşüncelerimizin ve hislerimizin
01:19
in much the same way we are aware of ourselves looking at an image,
26
79815
3870
farkında olduğumuz gibi bir resmin de bilincindeyiz.
01:23
or our inner thoughts and emotions.
27
83685
2770
01:26
But where does consciousness come from?
28
86455
2510
Fakat bu bilinç nereden geliyor?
01:28
Scientists, theologians, and philosophers
29
88965
2850
Bilim insanları, ilahiyatçılar ve filozoflar yüzyıllardır
01:31
have been trying to get to the bottom of this question for centuries—
30
91815
3810
hiçbir ortak görüşe varmadan bu sorunun temeline inmeye çalışıyorlar.
01:35
without reaching any consensus.
31
95625
2600
01:38
One recent theory is that
32
98225
1710
Son teorilerden birine göre, bilinç beynin kendi aktivitesinin kusurlu resmidir.
01:39
consciousness is the brain’s imperfect picture of its own activity.
33
99935
4930
01:44
To understand this theory,
34
104865
1470
Bunu teoriyi anlamak için beynin, duyularımızdan aldığı bilgiyi işlemesinin
01:46
it helps to have a clear idea
35
106335
1630
01:47
of one important way the brain processes information from our senses.
36
107965
4830
önemli bir yoluyla ilgili net bir fikir edinmek yararlı olur.
01:52
Based on sensory input,
37
112795
1609
Beyin, duyusal verilere dayanarak dünyadaki nesnelerin ve olayların
01:54
it builds models,
38
114404
1360
01:55
which are continuously updating, simplified descriptions
39
115764
3400
basitleştirilmiş tanımlarını sürekli güncelleyen modeller inşa eder.
01:59
of objects and events in the world.
40
119164
2940
Bildiğimiz her şey bu modellere dayanır.
02:02
Everything we know is based on these models.
41
122104
3350
02:05
They never capture every detail of the things they describe,
42
125454
3590
Bunlar hiçbir zaman, tanımladığı şeylerin her detayını yakalamaz,
02:09
just enough for the brain to determine appropriate responses.
43
129044
4053
sadece uygun cevaplar belirlemeye yetecek kadarını alırlar.
02:13
For instance, one model built deep into the visual system
44
133397
3480
Örneğin görsel sistemin derinliklerine kurulmuş bir model
02:16
codes white light as brightness without color.
45
136877
3260
beyaz ışığı renksiz parlaklık diye kodlar.
02:20
In reality,
46
140137
1060
Gerçekte ise beyaz ışık, görebildiğimiz tüm farklı renklere
02:21
white light includes wavelengths
47
141197
1790
02:22
that correspond to all the different colors we can see.
48
142987
3350
karşılık gelen dalga boylarını içerir.
02:26
Our perception of white light is wrong and oversimplified,
49
146337
3690
Bizim beyaz ışık algımız yanlış ve aşırı basitleştirilmiştir,
fakat bizim işlememiz için yeterince iyidir.
02:30
but good enough for us to function.
50
150027
2460
02:32
Likewise, the brain’s model of the physical body
51
152487
2640
Aynı şekilde beynin fiziksel beden modeli, uzuvlarımızın konfigürasyonunu takip eder;
02:35
keeps track of the configuration of our limbs,
52
155127
2670
02:37
but not of individual cells or even muscles,
53
157797
3190
fakat her bir hücremizi ya da kasımızı takip edemez,
02:40
because that level of information isn’t needed to plan movement.
54
160987
3980
çünkü o seviyede bilgi hareket etmeyi planlamak için gerekli değildir.
02:44
If it didn’t have the model keeping track of the body’s size, shape,
55
164967
3740
Eğer bedenin ölçüsünü, şeklini ve o sırada nasıl hareket ettiğini
02:48
and how it is moving at any moment,
56
168707
1970
kontrol eden model olmasaydı kendimizi çabucak incitirdik.
02:50
we would quickly injure ourselves.
57
170677
2410
02:53
The brain also needs models of itself.
58
173087
2710
Beyin kendisi için de modellere ihtiyaç duyar.
02:55
For example,
59
175797
870
Örneğin beyin belirli nesne ve olaylara dikkatini verme yeteneğine sahiptir.
02:56
the brain has the ability to pay attention to specific objects and events.
60
176667
4520
Aynı zamanda ihtiyaçlarımıza göre, dahili ve harici,
03:01
It also controls that focus,
61
181187
2171
03:03
shifting it from one thing to another,
62
183358
1910
odağı bir yerden diğerine değiştirmeyi de kontrol eder.
03:05
internal and external,
63
185268
1490
03:06
according to our needs.
64
186758
1610
03:08
Without the ability to direct our focus,
65
188368
2210
Bizler odağımızı yönetme yeteneği olmadan
03:10
we wouldn’t be able to assess threats, finish a meal, or function at all.
66
190578
4740
tehditleri değerlendiremez, yemeği bitiremez ya da asla iş göremezdik.
03:15
To control focus effectively,
67
195318
2179
Odağımızı etkili bir şekilde kontrol etmek için
03:17
the brain has to construct a model of its own attention.
68
197497
3410
beyin kendi dikkat modelini kurmalıdır.
03:20
With 86 billion neurons constantly interacting with each other,
69
200907
3960
Sürekli birbiriyle etkileşen 86 milyar nöronla
03:24
there’s no way the brain’s model of its own information processing
70
204867
3790
beynin kendi bilgi işleme modelini kusursuzca tanımlaması mümkün değildir.
03:28
can be perfectly self-descriptive.
71
208657
2460
03:31
But like the model of the body,
72
211117
1670
Ancak beden modelindeki ya da beyaz ışık algımızdaki gibi olmak zorunda değil.
03:32
or our conception of white light,
73
212787
2110
03:34
it doesn’t have to be.
74
214897
1630
03:36
Our certainty that we have a metaphysical, subjective experience
75
216527
3810
Metafiziki ve öznel deneyimler yaşadığımıza dair kesinliğimiz,
03:40
may come from one of the brain’s models,
76
220337
2310
bilgiyi odaklanmış ve derin bir şekilde işlemenin ne anlama geldiğine dair
03:42
a cut-corner description of what it means to process information
77
222647
3730
kestirme bir tanım şeklinde beynin modellerinin birinden gelebilir.
03:46
in a focused and deep manner.
78
226377
2820
03:49
Scientists have already begun trying to figure out
79
229197
2670
Bilim insanları, çoktan beynin kendi modelini
03:51
how the brain creates that self model.
80
231867
2920
nasıl oluşturduğunu anlamaya başladılar.
03:54
MRI studies are a promising avenue for pinpointing the networks involved.
81
234787
4730
MRI çalışmaları, ilgili ağı saptamak için umut verici bir yoldur.
03:59
These studies compare patterns of neural activation
82
239517
2980
Bu çalışmalar, bir resim gibi kişi duyusal uyaranlara karşı
04:02
when someone is and isn’t conscious of a sensory stimulus, like an image.
83
242497
5010
bilinçli ve bilinçsiz olduğunda sinirsel aktivasyon kalıplarını karşılaştırıyor.
04:07
The results show that the areas needed for visual processing
84
247507
3440
Sonuçlar gösteriyor ki kişi, görüntünün farkında olsa da olmasa da
04:10
are activated whether or not the participant is aware of the image,
85
250947
3969
görsel işleme için gerekli alanlar aktive olmaktadır.
04:14
but a whole additional network lights up
86
254916
2761
Fakat bütün ekstra bir ağ görüntüyü bilinçli gördüğünde aydınlanır.
04:17
only when they are conscious of seeing the image.
87
257677
3710
04:21
Patients with hemispatial neglect, like P.S.,
88
261387
2850
P.S. gibi yarımekansal ihmal hastaları
04:24
typically have damage to one particular part of this network.
89
264237
4230
genelde bu ağın belirli bir kısmında hasara sahiptirler.
04:28
More extensive damage to the network can sometimes lead to a vegetative state,
90
268467
4322
Bu ağdaki daha geniş çaplı zarar
bazen hiçbir bilinç belirtisi olmayan bitkisel hayata neden olabilir.
04:32
with no sign of consciousness.
91
272789
2930
04:35
Evidence like this brings us closer to understanding
92
275719
2780
Bunun gibi bir delil bizi bilincin beyinde nasıl oluştuğunu anlamaya yakınlaştırıyor.
04:38
how consciousness is built into the brain,
93
278499
2750
04:41
but there’s still much more to learn.
94
281249
1900
Fakat hala öğrenecek çok şey var.
04:43
For instance,
95
283149
860
Örneğin bilinçle ilişkili ağdaki nöronların
04:44
the way neurons in the networks related to consciousness
96
284009
2850
04:46
compute specific pieces of information
97
286859
2540
belli bilgi parçalarını hesaplama yöntemleri,
04:49
is outside the scope of our current technology.
98
289399
2970
mevcut teknolojimizin kapsamı dışındadır.
04:52
As we approach questions of consciousness with science,
99
292369
3080
Bilinçle ilgili soruları bilimle ele aldığımız sürece
04:55
we’ll open new lines of inquiry into human identity.
100
295449
3530
insanlığın kimliğine dair yeni sorular soracağız.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7