What is consciousness? - Michael S. A. Graziano

1,503,210 views ・ 2019-02-11

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Emily Nguyen Reviewer: Vi Phan
00:06
Here are two images of a house.
0
6657
2420
Dưới đây là hai bức ảnh của một ngôi nhà.
00:09
There’s one obvious difference,
1
9077
2270
Có một sự khác biệt rõ ràng,
00:11
but to this patient, P.S.,
2
11347
2460
nhưng với bệnh nhân này - P.S.
00:13
they looked completely identical.
3
13807
2800
chúng giống hệt nhau.
00:16
P.S. had suffered a stroke that damaged the right side of her brain,
4
16607
3760
P.S. đã trải qua một cơn đột quỵ làm tổn thương phần não phải,
00:20
leaving her unaware of everything on her left side.
5
20367
3650
khiến cô không nhận biết được những gì xảy ra bên trái mình.
00:24
But though she could discern no difference between the houses,
6
24017
3540
Dù không thể nhận ra sự khác biệt giữa hai ngôi nhà,
00:27
when researchers asked her which she would prefer to live in,
7
27557
3390
khi các nhà nghiên cứu hỏi cô thích sống trong ngôi nhà nào,
00:30
she chose the house that wasn’t burning—
8
30947
2840
cô đã chọn ngôi nhà không cháy,
00:33
not once, but again and again.
9
33787
3110
không phải một lần, mà hết lần này đến lần khác.
00:36
P.S.’s brain was still processing information
10
36897
3420
Bộ não của P.S vẫn xử lý thông tin
00:40
from her whole field of vision.
11
40317
2120
từ cả hai mắt.
00:42
She could see both images
12
42437
1660
Cô có thể thấy cả hai bức ảnh
00:44
and tell the difference between them,
13
44097
1980
và nhận biết khác biệt giữa chúng,
00:46
she just didn’t know it.
14
46077
1760
chỉ là cô không biết mà thôi.
00:47
If someone threw a ball at her left side,
15
47837
2710
Nếu ai đó ném quả bóng về phía trái của cô,
00:50
she might duck.
16
50547
980
cô có thể tránh.
00:51
But she wouldn’t have any awareness of the ball,
17
51527
3250
Nhưng sẽ không có nhận thức về quả bóng,
00:54
or any idea why she ducked.
18
54777
2680
hay vì sao lại tránh.
00:57
P.S.’s condition,
19
57457
1420
Tình trạng của P.S.
00:58
known as hemispatial neglect,
20
58877
2270
được gọi là tình trạng thờ ơ nửa thân người,
01:01
reveals an important distinction between the brain’s processing of information
21
61147
4840
tiết lộ sự khác biệt trọng yếu giữa cách bộ não xử lý thông tin
01:05
and our experience of that processing.
22
65987
3177
và cảm nhận của chúng ta về nó.
01:09
That experience is what we call consciousness.
23
69164
3870
Cảm nhận đó là thứ ta gọi là ý thức.
01:13
We are conscious of both the external world and our internal selves—
24
73034
5010
Chúng ta có ý thức cả về thế giới bên ngoài lẫn bản thể bên trong,
01:18
we are aware of an image
25
78044
1771
ta nhận thức một hình ảnh tương tự như cách
01:19
in much the same way we are aware of ourselves looking at an image,
26
79815
3870
nhận thức bản thân đang nhìn vào nó,
01:23
or our inner thoughts and emotions.
27
83685
2770
hay những suy nghĩ và cảm xúc bên trong.
01:26
But where does consciousness come from?
28
86455
2510
Nhưng ý thức đến từ đâu?
01:28
Scientists, theologians, and philosophers
29
88965
2850
Các nhà khoa học, thần học và triết gia
01:31
have been trying to get to the bottom of this question for centuries—
30
91815
3810
nhiều thế kỷ qua, đã cố tìm ra lời giải thấu triệt nhất cho câu hỏi này.
01:35
without reaching any consensus.
31
95625
2600
nhưng vẫn không thể thống nhất ý kiến.
01:38
One recent theory is that
32
98225
1710
Một lý thuyết gần đây cho rằng
01:39
consciousness is the brain’s imperfect picture of its own activity.
33
99935
4930
ý thức là hình ảnh không trọn vẹn của bộ não về các hoạt động của nó.
01:44
To understand this theory,
34
104865
1470
Lý thuyết này sẽ dễ hiểu hơn khi ta hiểu rõ
01:46
it helps to have a clear idea
35
106335
1630
01:47
of one important way the brain processes information from our senses.
36
107965
4830
cách bộ não xử lý thông tin từ các giác quan.
01:52
Based on sensory input,
37
112795
1609
Dựa trên cảm giác đầu vào,
01:54
it builds models,
38
114404
1360
não xây dựng các mô hình, được cập nhật liên tục,
01:55
which are continuously updating, simplified descriptions
39
115764
3400
mô tả đơn giản các đối tượng và sự kiện bên ngoài.
01:59
of objects and events in the world.
40
119164
2940
02:02
Everything we know is based on these models.
41
122104
3350
Mọi thứ ta biết đều dựa trên các mô hình này.
02:05
They never capture every detail of the things they describe,
42
125454
3590
Không bao giờ ghi chi tiết mọi thứ,
02:09
just enough for the brain to determine appropriate responses.
43
129044
4053
chúng chỉ ghi lại đủ để não lựa chọn các phản ứng phù hợp.
02:13
For instance, one model built deep into the visual system
44
133397
3480
Ví dụ, một mô hình nằm sâu trong hệ thống thị giác
02:16
codes white light as brightness without color.
45
136877
3260
mã hóa ánh sáng trắng là ánh sáng không màu.
Thực tế, ánh sáng trắng gồm nhiều bước sóng ánh sáng,
02:20
In reality,
46
140137
1060
02:21
white light includes wavelengths
47
141197
1790
02:22
that correspond to all the different colors we can see.
48
142987
3350
ta có thể nhìn thấy
tương ứng với các màu khác nhau,
02:26
Our perception of white light is wrong and oversimplified,
49
146337
3690
Nhận thức về ánh sáng trắng là sai và được đơn giản hóa,
nhưng cũng đã đủ tốt cho các hoạt động của chúng ta.
02:30
but good enough for us to function.
50
150027
2460
02:32
Likewise, the brain’s model of the physical body
51
152487
2640
Tương tự như vậy, mô hình về cơ thể
02:35
keeps track of the configuration of our limbs,
52
155127
2670
theo dõi trạng thái của tay chân,
02:37
but not of individual cells or even muscles,
53
157797
3190
chứ không phải của từng tế bào, hay cơ,
02:40
because that level of information isn’t needed to plan movement.
54
160987
3980
vì cấp độ thông tin như vậy
không cần thiết cho việc lập kế hoạch chuyển động.
02:44
If it didn’t have the model keeping track of the body’s size, shape,
55
164967
3740
Nếu không có mô hình theo dõi
kích thước, hình dạng, và làm thế nào để di chuyển,
02:48
and how it is moving at any moment,
56
168707
1970
02:50
we would quickly injure ourselves.
57
170677
2410
ta sẽ nhanh chóng tự làm tổn thương.
02:53
The brain also needs models of itself.
58
173087
2710
Bộ não cũng cần mô hình của chính nó.
02:55
For example,
59
175797
870
Ví dụ,
02:56
the brain has the ability to pay attention to specific objects and events.
60
176667
4520
bộ não có khả năng chú ý đến các đối tượng và sự kiện cụ thể.
03:01
It also controls that focus,
61
181187
2171
Nó cũng kiểm soát sự chú ý,
03:03
shifting it from one thing to another,
62
183358
1910
chuyển nó từ thứ này sang thứ khác,
03:05
internal and external,
63
185268
1490
bên trong và bên ngoài,
03:06
according to our needs.
64
186758
1610
theo nhu cầu của chúng ta.
03:08
Without the ability to direct our focus,
65
188368
2210
Nếu không có khả năng điều chỉnh sự tập trung,
03:10
we wouldn’t be able to assess threats, finish a meal, or function at all.
66
190578
4740
ta sẽ không thể đánh giá các mối đe dọa,
ăn uống, hay hoạt động bình thường.
03:15
To control focus effectively,
67
195318
2179
Để kiểm soát sự tập trung một cách hiệu quả,
03:17
the brain has to construct a model of its own attention.
68
197497
3410
bộ não phải xây dựng một mô hình cho chính sự chú ý của nó.
03:20
With 86 billion neurons constantly interacting with each other,
69
200907
3960
Với 86 tỷ tế bào thần kinh liên tục tương tác với nhau,
03:24
there’s no way the brain’s model of its own information processing
70
204867
3790
không có cách nào để mô hình xử lý thông tin của não
03:28
can be perfectly self-descriptive.
71
208657
2460
có thể tự mô tả một cách hoàn hảo.
03:31
But like the model of the body,
72
211117
1670
Nhưng giống như mô hình của cơ thể,
03:32
or our conception of white light,
73
212787
2110
hay ý niệm của chúng ta về ánh sáng trắng,
03:34
it doesn’t have to be.
74
214897
1630
nó không cần phải hoàn hảo.
03:36
Our certainty that we have a metaphysical, subjective experience
75
216527
3810
Nhận thức của chúng ta về một thứ trừu tượng, kinh nghiệm chủ quan
03:40
may come from one of the brain’s models,
76
220337
2310
có thể đến từ mô hình của bộ não,
03:42
a cut-corner description of what it means to process information
77
222647
3730
một mô tả vắn tắt về việc làm thế nào để xử lý thông tin
03:46
in a focused and deep manner.
78
226377
2820
một cách tập trung sâu sắc.
03:49
Scientists have already begun trying to figure out
79
229197
2670
Các nhà khoa học đang nỗ lực tìm câu trả lời
03:51
how the brain creates that self model.
80
231867
2920
cho việc làm thế nào bộ não có thể tự tạo ra mô hình đó.
03:54
MRI studies are a promising avenue for pinpointing the networks involved.
81
234787
4730
Nghiên cứu MRI là con đường đầy hứa hẹn để xác định các mạng lưới liên quan.
03:59
These studies compare patterns of neural activation
82
239517
2980
Những nghiên cứu này so sánh các hình mẫu hoạt động thần kinh
04:02
when someone is and isn’t conscious of a sensory stimulus, like an image.
83
242497
5010
khi một người có và không có ý thức về kích thích cảm quan, như hình ảnh.
04:07
The results show that the areas needed for visual processing
84
247507
3440
Kết quả cho thấy các khu vực cần thiết để xử lý trực quan đều được kích hoạt
04:10
are activated whether or not the participant is aware of the image,
85
250947
3969
dù người tham gia có nhận thức về hình ảnh hay không,
04:14
but a whole additional network lights up
86
254916
2761
nhưng toàn thể mạng phụ sáng lên
04:17
only when they are conscious of seeing the image.
87
257677
3710
khi người tham gia có ý thức về việc nhìn thấy hình ảnh.
04:21
Patients with hemispatial neglect, like P.S.,
88
261387
2850
Các bệnh nhân bị thờ ơ nửa thân người, như P.S.,
04:24
typically have damage to one particular part of this network.
89
264237
4230
thường bị tổn thương một phần trong mạng lưới này.
04:28
More extensive damage to the network can sometimes lead to a vegetative state,
90
268467
4322
Đôi khi, tổn thương quá nặng có thể dẫn đến trạng thái thực vật,
04:32
with no sign of consciousness.
91
272789
2930
và sự mất ý thức.
04:35
Evidence like this brings us closer to understanding
92
275719
2780
Bằng chứng như thế này giúp chúng ta hiểu rõ hơn
04:38
how consciousness is built into the brain,
93
278499
2750
ý thức được xây dựng như thế nào trong não
nhưng vẫn còn nhiều điều cần nghiên cứu.
04:41
but there’s still much more to learn.
94
281249
1900
04:43
For instance,
95
283149
860
Ví dụ, các tế bào thần kinh có liên hệ thế nào
04:44
the way neurons in the networks related to consciousness
96
284009
2850
04:46
compute specific pieces of information
97
286859
2540
tới việc ý thức xử lí các thông tin cụ thể
04:49
is outside the scope of our current technology.
98
289399
2970
nằm ngoài khả năng của công nghệ hiện tại.
04:52
As we approach questions of consciousness with science,
99
292369
3080
Khi dùng khoa học để xem xét các câu hỏi về ý thức,
04:55
we’ll open new lines of inquiry into human identity.
100
295449
3530
ta mở ra những hướng nghiên cứu mới về nhân dạng con người.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7