How to write comedy - Jodie Houlston-Lau

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Nihal Aksakal

A World War II veteran processes the devastation he’s witnessed

Bir 2. Dünya Savaşı gazisi, şahit olduğu yıkımı

galaksiler arası bir hayvanat bahçesinin sınırlarındayken sindirir.

from the confines of an intergalactic zoo.

As an estranged parent and child meet at a fraught family reunion,

Ayrı yaşayan bir ebeveyn ile çocuk rahatsız bir aile buluşmasında birleşir

a little girl mumbles, “How do you do?” from behind a dirty curtain.

ve küçük kız kirli bir perdenin ardından “Nasılsın?” diye mırıldanır.

After the death of his best friend,

Yalnız bir kral en yakın arkadaşı ölünce

a lonely king travels to the end of the world in search for answers and...

yanıt arayışı içinde dünyanın bir ucuna yolculuk eder

ve bir bara girer.

walks into a bar.

It may seem counterintuitive, but comedy is often key to a serious story.

Mantığa aykırı gelse de ciddi bir hikâyenin anahtarı komedidir.

As a writer, you need your audience to experience a range of emotions,

Bir yazar olarak yazdığınız tür ne olursa olsun

okuyucu kitlenize birçok duyguyu yaşatmalısınız.

no matter what your genre.

Whether you want to evoke fear, grief, or excitement,

İster korku ister keder ya da heyecan hissettirmek isteyin

when people are exposed to one emotion for too long,

insanlar tek bir duyguya uzun süre maruz kaldığında

they become desensitized to it.

bu duyguya karşı duyarsız hâle gelirler.

Comic relief is a tried-and-true way of creating the varied emotional texture

Güldürü öğesi, ilgi çekici bir hikâyenin ihtiyaç duyduğu

alacalı duygusal yapıyı yaratmanın denenmiş ve onaylanmış bir yoludur.

a compelling story needs.

So how can you create this effect in your own stories?

Peki bu etkiyi kendi hikâyelerinizde nasıl yaratabilirsiniz?

Whether you use characters, situations, language, or any combination of the three,

Karakterler, durumlar, dil veya bu üçünden hangisini kullanırsanız kullanın

timing and contrast are crucial.

zamanlama ve tezat oldukça önemlidir.

Take the “Epic of Gilgamesh.”

Gılgamış Destanı’nı ele alalım.

This ancient Mesopotamian tale is possibly the oldest known work of literature,

Bu antik Mezopotamya efsanesi belki de bilinen en eski edebi ürün

and yet the story remains compelling today.

ancak öyküsü hâlen ilgi uyandırıcı.

As King Gilgamesh approaches the end of the world,

Kral Gılgamış dünyanın bir ucuna ulaşırken

he walks into a bar.

bir bara girer.

We think we’re reaching the climax of his story—

Öykünün doruk noktasına ulaştığımızı sandığımız an

only to have our expectations subverted.

beklentilerimiz altüst olur.

That brief respite allows the tension to build even higher

Bu kısa süreli ara gerilimi iyice yükseltir

to a later, true climax.

ve daha sonra esas doruk noktasına ulaşılır.

It both relieves and creates tension.

Gerilimi hem yatıştırır hem de yaratır.

This lesson also applies to modern stories:

Bu ders modern öyküler için de geçerlidir.

by briefly lightening the mood,

Ortamı kısa süreliğine yatıştırarak

you can build tension in your stories exactly when it’s needed.

öykülerinizde gerilimi tam ihtiyaç duyulan anda yaratabilirsiniz.

The moment at the bar doesn’t just amplify the audience’s emotional response—

Bardaki kısım okurun duygusal tepkisini yalnızca arttırmakla kalmaz

it also complicates it.

aynı zamanda karmaşık hâle getirir.

The wise bartender questions the purpose of Gilgamesh’s quest—

Bilge barmenin Gılgamış’ın arayışının maksadını sorgulaması

setting the stage for the final, more nuanced resolution.

nihai ve incelikli sona zemin hazırlar.

You can use comic relief not only to create contrast with graver moments,

Güldürü öğesini hem ciddi anlarla zıtlık yaratmak

but to comment on them.

hem de bu anları yorumlamak için kullanabilirsiniz.

Sidekicks are one of the most common and direct ways to do this:

Yardımcı karakterler bunu yapmanın en yayın ve direkt yollarından biridir:

they can supply sneakily perceptive commentary on the main action,

Acemi, beceriksiz bir şekilde son sözleri söylerken

often while simultaneously serving as blundering, hapless punchlines.

aynı zamanda sinsice esas olay hakkında zekice yorumlar da yapabilirler.

Kurt Vonnegut’s “Slaughterhouse-Five” takes a different approach:

Kurt Vonnegut’un “Mezbaha 5” romanı ise farklı bir yaklaşım ele alır:

the story continuously alternates between horrific war scenes

Hikâye durmaksızın korkunç savaş sahneleri

and wacky science fiction moments.

ve tuhaf bilim kurgu anları arasında gidip gelir.

These scenes provide comic relief,

Bu sahneler, güldürü öğesi sağlarken

but also open a dialogue about what’s usually unspeakable,

aynı zamanda genelde ağza alınmayan şeyler hakkında bir diyalog da başlatır,

highlighting the arbitrary nature of human suffering

daha etkileyici bir şekilde

in a way that makes it more impactful.

insan kederinin zalim doğasını vurgular.

Arundhati Roy’s “The God of Small Things”

Arundhati Roy’un “Küçük Şeylerin Tanrısı”

takes yet another approach to comic relief.

güldürü öğesine başka bir açıdan bakar.

The narrative style draws upon the perspective of children

Anlatı tarzı, trajik bir hikâyeyi etkili mizah ile donatmak için

to infuse a tragic story with poignant humor.

çocukların bakış açısını ele alır.

When the adults funnel decades of tensions over race, class, and family dynamics

Yetişkinler; ırk, sınıf ve aile dinamiklerindeki yıllar süren gerilimleri

into their expectations for their children’s behavior,

çocuklarının davranış beklentilerine yansıttıklarında

you can’t help but chuckle with recognition when,

kendinizi onaylayarak gülmekten alıkoyamazsınız

at the moment she’s expected to put on a perfect performance of politeness,

çünkü mükemmel bir nezaket performansı sergilemesi beklendiği anda

7-year-old Rahel “[ravels] herself like a sausage into the dirty airport curtain

7 yaşındaki Rahel “kirli havalimanı perdesine sosis gibi dolanır

and [won’t] unravel.”

ve içinden çıkmaz.”

At the same time, you know her failure to behave will only add to the tension.

Aynı zamanda uslu duramadığını bilmek gerilimi de arttıracaktır.

Afterward, she thinks, “the play had gone bad.

Sonrasında “oyun kötü gitti” diye düşünür.

Like Pickle in a monsoon.”

“Tıpkı musonda kalan bir turşu gibi.”

This punchline underscores the reality of the situation:

Bu son söz, durumun gerçekliğini vurgular:

the reunion is so forced and formal,

Buluşma o kadar zoraki ve resmidir ki

Rahel feels like her family are actors in a play,

Rahel ailesi bir oyundaki oyuncularmış gibi hisseder

and she feels powerless in the storm of what’s happening.

ve fırtınada neler olduğu konusunda çok güçsüz hisseder.

Güldürü öğesinden en iyi şekilde yararlanmak için

To make the most of comic relief, think not only about what moment in your story

sadece hikâyenizdeki hangi anın

would most benefit from a splash of contrasting emotion,

zıt duygulardan en çok yararlanacağını değil,

but also: what message you’d like to convey that you can’t say directly?

aynı zamanda direkt olarak söyleyemediğiniz

hangi mesajı iletmek istediğinizi düşünün.

Which of your readers’ assumptions would you like to call into question?

Okurlarınızın hangi varsayımının doğrulunu sorgulamak istersiniz?