How to write comedy - Jodie Houlston-Lau

Translator: Thu Thuy Reviewer: Quyen Phan

Một cựu chiến binh Thế chiến II nhớ lại sự tàn phá mà ông đã từng chứng kiến

A World War II veteran processes the devastation he’s witnessed

from the confines of an intergalactic zoo.

từ những hạn chế của vườn thú thiên hà.

As an estranged parent and child meet at a fraught family reunion,

Khi người bố hoặc mẹ gặp lại đứa con đã bỏ mặc bấy lâu

trong một buổi đoàn tụ khủng khiếp,

a little girl mumbles, “How do you do?” from behind a dirty curtain.

một cô bé nấp sau tấm rèm lấm lem và lí nhí: “Bố/ mẹ khỏe chứ?”

After the death of his best friend,

Sau khi người bạn thân nhất qua đời,

a lonely king travels to the end of the world in search for answers and...

một vị vua cô đơn đi đến tận cùng của thế giới

để tìm câu trả lời và...

walks into a bar.

ghé vào một quán bar.

It may seem counterintuitive, but comedy is often key to a serious story.

Có vẻ ngược đời, nhưng yếu tố gây cười thường là điểm mấu chốt

của một câu chuyện nghiêm túc.

As a writer, you need your audience to experience a range of emotions,

Là một nhà văn, bạn cần khiến người đọc trải qua vô vàn cung bậc cảm xúc,

no matter what your genre.

dù là thể loại gì đi nữa.

Whether you want to evoke fear, grief, or excitement,

Dù cho bạn muốn gợi lên cảm xúc sợ hãi, đau buồn, hay phấn khích,

when people are exposed to one emotion for too long,

thì khi mọi người bộc lộ một cảm xúc trong thời gian quá dài,

they become desensitized to it.

chúng sẽ không còn mạnh mẽ như ban đầu.

Comic relief is a tried-and-true way of creating the varied emotional texture

Việc thêm yếu tố gây cười sẽ hiệu quả trong việc đem lại nhiều cung bậc cảm xúc

a compelling story needs.

và tạo nên một câu chuyện lôi cuốn.

So how can you create this effect in your own stories?

Vậy làm thế nào để bạn có thể tạo nên hiệu ứng này trong các câu chuyện của bạn?

Whether you use characters, situations, language, or any combination of the three,

Dù bạn sử dụng nhân vật, tình huống, ngôn ngữ, hay kết hợp cả ba yếu tố trên,

timing and contrast are crucial.

thời gian và sự đối lập là điều quan trọng.

Take the “Epic of Gilgamesh.”

“Sử thi Gilgamesh” là một minh chứng.

This ancient Mesopotamian tale is possibly the oldest known work of literature,

Câu chuyện cổ đại Lưỡng Hà này có lẽ là tác phẩm văn học cổ nhất được biết đến,

and yet the story remains compelling today.

tuy vậy, câu chuyện vẫn lôi cuốn cho đến nay.

As King Gilgamesh approaches the end of the world,

Khi Vua Gilgamesh đi đến tận cùng của thế giới,

he walks into a bar.

ngài đã ghé một quán bar.

We think we’re reaching the climax of his story—

Chúng ta nghĩ đây là cao trào của câu chuyện,

only to have our expectations subverted.

chỉ vì muốn kỳ vọng của chúng ta được đảo lộn.

That brief respite allows the tension to build even higher

Chút giải tỏa đó lại khiến câu chuyện thêm phần kịch tính

to a later, true climax.

và sau đó, lên đến đỉnh điểm thật sự.

It both relieves and creates tension.

Nó vừa giúp làm giảm lại vừa làm gia tăng căng thẳng.

This lesson also applies to modern stories:

Bài học này cũng được vận dụng trong những câu chuyện hiện đại:

by briefly lightening the mood,

bằng cách nhất thời xoa dịu cảm xúc,

you can build tension in your stories exactly when it’s needed.

bạn có thể khiến câu chuyện của mình trở nên kịch tính đúng lúc cần thiết.

The moment at the bar doesn’t just amplify the audience’s emotional response—

Chi tiết quán bar không chỉ giúp đẩy cảm xúc của độc giả lên cao -

it also complicates it.

mà còn làm họ bối rối.

The wise bartender questions the purpose of Gilgamesh’s quest—

Người pha chế rượu thông minh hoài nghi về mục đích câu hỏi của Gilgamesh,

setting the stage for the final, more nuanced resolution.

tạo tiền đề để kết thúc câu chuyện, một cách giải quyết mang nhiều sắc thái.

You can use comic relief not only to create contrast with graver moments,

Bạn không chỉ có thể sử dụng yếu tố gây cười để tạo sự đối lập

bên cạnh những chi tiết nghiêm trọng,

but to comment on them.

mà còn dùng để đưa ra quan điểm cá nhân.

Sidekicks are one of the most common and direct ways to do this:

Nhân vật người cộng sự thường được xây dựng để trực tiếp đóng vai trò này:

they can supply sneakily perceptive commentary on the main action,

họ có thể ngầm đưa ra quan điểm về hành động của nhân vật chính,

often while simultaneously serving as blundering, hapless punchlines.

thường là đưa ra những câu đùa có vẻ ngớ ngẩn, đen đủi.

Kurt Vonnegut’s “Slaughterhouse-Five” takes a different approach:

“Lò sát sinh số 5” của Kurt Vonnegut lại có một cách tiếp cận khác:

the story continuously alternates between horrific war scenes

các cảnh chiến tranh ghê rợn được liên tục xen kẽ với

and wacky science fiction moments.

những cảnh khoa học viễn tưởng hài hước.

These scenes provide comic relief,

Những cảnh phim này đem lại tiếng cười,

but also open a dialogue about what’s usually unspeakable,

nhưng cũng mở ra một cuộc đối thoại về những điều khó nói,

highlighting the arbitrary nature of human suffering

nhấn mạnh bản chất thất thường, khó đoán của nỗi đau con người

in a way that makes it more impactful.

bằng một cách khiến tác động của nó thêm phần mạnh mẽ hơn.

Arundhati Roy’s “The God of Small Things”

”Chúa trời của những điều vụn vặt” của Arundhati Roy

takes yet another approach to comic relief.

có một cách khác để tạo nên yếu tố gây cười:

The narrative style draws upon the perspective of children

Phong cách tự sự dựa vào góc nhìn của trẻ em

to infuse a tragic story with poignant humor.

đã truyền tải một câu chuyện bi thảm đằng sau tiếng cười sâu sắc.

When the adults funnel decades of tensions over race, class, and family dynamics

Khi người lớn trải qua nhiều thập kỷ căng thẳng vì

quan hệ giữa các chủng tộc, tầng lớp và quan hệ gia đình

into their expectations for their children’s behavior,

và mong con cái họ sẽ cư xử tốt hơn,

you can’t help but chuckle with recognition when,

bạn sẽ không nhịn nỗi mà bật cười khúc khích khi nhận ra

at the moment she’s expected to put on a perfect performance of politeness,

vào giây phút được kỳ vọng là phải tỏ ra lịch sự,

7-year-old Rahel “[ravels] herself like a sausage into the dirty airport curtain

cô bé Rahel bảy tuổi lại “cuộn mình như một chiếc xúc xích

trong tấm rèm sân bay cáu bẩn và không muốn bước ra khỏi đó.”

and [won’t] unravel.”

At the same time, you know her failure to behave will only add to the tension.

Đồng thời, bạn biết

việc cô bé không cư xử như kỳ vọng sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng.

Afterward, she thinks, “the play had gone bad.

Sau đó, cô bé nghĩ: “Vở kịch hỏng rồi.

Like Pickle in a monsoon.”

Như dưa muối giữa mùa mưa vậy”.

This punchline underscores the reality of the situation:

Câu đùa này nhấn mạnh bản chất thật của tình huống:

the reunion is so forced and formal,

buổi họp mặt quá gượng gạo và hình thức,

Rahel feels like her family are actors in a play,

Rahel cảm thấy gia đình của mình như các diễn viên trong một vở kịch,

and she feels powerless in the storm of what’s happening.

và cô bé thì bất lực giữa “cơn bão” đang diễn ra.

To make the most of comic relief, think not only about what moment in your story

Để tận dụng tối đa yếu tố gây cười,

đừng chỉ nghĩ đến chi tiết nào trong truyện

would most benefit from a splash of contrasting emotion,

sẽ có lợi nhất trong việc giải quyết một loạt cảm xúc tương phản,

but also: what message you’d like to convey that you can’t say directly?

mà còn về: thông điệp khó nói mà bạn muốn truyền tải là gì?

Which of your readers’ assumptions would you like to call into question?

Bạn muốn xem xét lại giả định nào của độc giả?