What’s the point(e) of ballet? - Ming Luke

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

A baby cursed at birth. A fierce battle of good and evil.

Bir bebek doğumda lanetlendi. İyi ve kötünün çetin savaşı.

A true love awoken with a kiss.

Bir öpücük ile uyanan gerçek aşk.

Sleeping Beauty is one of the world’s favorite folktales.

Uyayan Güzel dünyada en çok sevilen halk hikayelerinden biridir.

But one of its most famous renditions tells the story without a single word.

Ancak en ünlü yorumlarından biri hikayeyi tek bir kelime ile anlatıyor.

Since premiering in 1890,

1890'daki prömiyerinden bu yana,

"The Sleeping Beauty" has become

"Uyuyan Güzel" tarihin en sık sahnelenen

one of the most frequently staged ballets in history.

bale gösterilerinden biri haline geldi.

So what makes this piece so beloved?

Peki neden bu eser bu kadar seviliyor?

And what exactly does ballet bring to this— or any other story?

Bale buna ya da başka bir hikayeye tam olarak ne katıyor?

At the heart of ballet are dozens of gestures

Balenin kalbinde, dansçıların binlerce saat boyunca

that dancers painstakingly perfect over thousands of hours of practice.

titizlikle mükemmelleştirdiği düzinelerce hareket vardır.

This unique set of gestures has been used for centuries,

Bu benzersiz hareketler serisi yüzyıllardır kullanılmaktadır.

each movement rich with meaning and history.

Her hareket anlam ve tarih açısından zengindir.

But you don’t need to study them to understand ballet,

Ancak baleyi anlamak için onları incelemenize gerek yok,

any more than you need to study music to be moved by a song.

bir şarkının sizi etkilenmesi için müziği incelemeniz gerekmiyor.

And just as composers combine notes and phrases to form pieces of music,

Besteciler müzik oluşturmak için notaları ve cümleleri birleştirirken,

choreographers string these gestures together with new movements

koreograflar bu mimikleri etkileyici kombinasyonlar oluşturmak için

to form expressive combinations.

yeni hareketlerle birleştirir.

Working alongside the orchestra’s live score,

Canlı orkestrayla birlikte çalışan balerinler

ballerinas precisely perform these combinations to convey narrative,

bu kombinasyonları anlatı, duygu ve karakteri iletmek için

emotion, and character.

tam olarak yaparlar.

In "The Sleeping Beauty’s" opening scene,

''Uyuyan Güzel''in açılış sahnesinde,

a flurry of techniques depicts the fairy court

teknik bir çoşku, bebek Prenses Aurora'ya hediyeler veren

bestowing gifts on baby Princess Aurora.

peri meclisini tasvir ediyor.

The Fairy of Generosity delicately walks “en pointe”—

Cömertlik Perisi,

hafifçe kemanların ışıkları yolmasıyla

meaning on the tips of her toes—

in step with the light plucking of violins.

ayak parmaklarının uçları üzerinde “en pointe” şekilde yürür.

The ballerina moves in perfect harmony with the music,

Balerin müzikle mükemmel bir uyum içinde hareket eder,

even mimicing the violins’ trill with an elegant bourrée.

hatta kemanların titremesini zarif bir Fransız dansı ile taklit eder.

The Fairy of Temperance, bestowing the gift of strong will on Aurora,

Aurora'ya güçlü irade armağanını veren İtidal Perisi,

is choreographed as if shooting bolts of electricity from her fingers.

sanki parmaklarından elektrik cıvataları atıyormuş gibi koreograflanmıştır.

She bounds across the stage,

Kararlı bir şekilde

spinning with quick chaînés before decisively jetéing.

jeté hareketi yapmadan önce

hızlı chaîné ile dönerek sahne boyunca sıçrar.

Some movements are even more literal than this.

Bazı hareketler bundan daha yalındır.

The evil fairy Carabosse curses the princess with a lethal “X,”

Kötü peri Carabosse prensesi ölümcül bir "X" ile lanetler

and the benevolent Lilac Fairy counters that curse.

ve hayırsever Lila Peri karşılık verir.

Of course, the relationship between music and movement

Elbette müzik ve hareket arasındaki ilişki

isn’t always this straightforward.

her zaman bu kadar açık değildir.

While classical ballet gestures often respond to musical elements,

Klasik bale hareketleri genellikle müzikal öğelere karşılık gelirken

the degree to which the dancers and orchestra align

dansçıların ve orkestranın hizalanma derecesi

is another choreographic tool.

başka bir koreografik araçtır.

Some characters and scenes move in sync to create rhythmic clarity,

Bazı karakter ve sahneler ritmik netlik yaratmak için senkronize hareket ederken

while others deliberately diverge from the orchestra.

diğerleri kasten orkestradan ayrılır.

Dancers and musicians maintain this delicate balance

Dansçılar ve müzisyenler her performans boyunca

throughout each performance,

bu hassas dengeyi korur,

engaging in a live negotiation of speed and rhythm.

canlı bir hız ve ritim pazarlığı yapar.

But prior to the performance, a ballet’s most important relationship

Ancak performanstan önce, bir bale grubunun en önemli ilişkisi

is between the choreographer and the music.

koreograf ve müzik arasındadır.

Choreographer Marius Petipa and composer Piotr Ilyich Tchaikovsky

Koreograf Marius Petipa ve besteci Piotr Ilyich Çaykovski

worked together on every second of "The Sleeping Beauty."

"Uyuyan Güzel" in her saniyesinde birlikte çalıştılar.

This is particularly noticeable in Princess Aurora’s exuberant entrance

Bu özellikle Prenses Aurora’nın 16. yaş günündeki

on her 16th birthday.

coşkulu girişinde fark edilir.

Tchaikovsky’s enthusiastic music tumbles forward in fits and starts,

Çaykovski’nin coşkulu müziği uyum içinde başlar

even cutting short some musical phrases to capture her impatience.

ve hatta sabırsızlığını göstermek için bazı müzikal ifadeleri kısaltır.

Petipa choreographs Aurora bouncing back and forth with “pas de chat”—

Petipa koreografisinde Aurora Fransızca "kedi adımları" anlamına gelen

French for "cat steps"— as she waits for her party to begin.

"pas de chat" ile ileri geri sıçrar ve partisinin başlamasını bekler.

Once the celebration starts, it’s up to the dancers to deliver

Kutlama başladığında, bu hareketleri zarafetle gerçekleştirmenin

on the physical spectacle of performing these gestures with grace.

fiziksel gösterisini sunmak dansçılara kalır.

Aurora has the hardest part of all: her famous Rose Adagio.

Aurora'nın hareketi en zorudur: ünlü Rose Adagio hareketi.

As four suitors vie for her hand,

Dört talip eli için yarışırken,

the Princess performs a dizzying array of balances, all en pointe.

Prenses baş döndürücü bir dizi denge gerçekleştirir, hepsi de parmak ucundadır.

She briefly takes each suitor’s hand, but then balances unassisted—

Kısaca her talibin elini tutar, ancak yardımsız dengeyi kurar,

a breath-taking display of physical strength and skill.

nefes kesici bir fiziksel güç ve beceri görüntüsüdür.

However, it’s not just technique that carries meaning,

Bununla birlikte, anlam taşıyan sadece teknik değil,

but also style and personality.

aynı zamanda stil ve kişiliktir.

Like an actor delivering their lines,

Ezberini veren bir aktör gibi,

ballerinas can execute their movements to convey a wide range of emotion.

balerinler de çeşitli duyguları iletmek için hareketlerini gerçekleştirebilirler.

Aurora can be elegant and restrained,

Aurora kollarını taliplerinden

throwing her arms in independence from her suitors.

bağımsız olarak atarken zarif ve sakin olabilir.

Or she can be coy and flirtatious, descending from en pointe with grace

Ya da nazik ve çapkın olabilir, parmak ucundan zarafetle iner

and knowing confidence.

ve kendine güveni vardır.

"The Sleeping Beauty" offers a showcase for so much of what ballet can do.

''Uyuyan Güzel" balenin yapabileceği pek çok şey için bir vitrin sunar.

Its graceful spectacle, dramatic physical vocabulary,

Zarif gösteri, dramatik fiziksel kelime hazinesi,

and enchanting coordination of music and movement

büyüleyici müzik ve hareket koordinasyonu

perfectly reflect the themes of this fantastical romance.

bu fantastik romantizmin temasını mükemmel bir şekilde yansıtır.

But ballet isn’t just for epic fairytales.

Ama bale sadece destansı masallar için değildir.

Ballets can be non-narrative emotional journeys,

Bale, anlatı olmayan duygusal yolculuklar,

experimental deconstructions of form,

biçimin deneysel yapı bozmaları

or pure demonstrations of skill.

veya saf beceri gösterileri olabilir.

The artform is always experimenting with a centuries old set of rules,

Sanat formu her zaman yüzlerce yıllık bir kurallar dizisi dener,

making it the perfect medium for stories old and new.

bu da onu eski ve yeni hikayeler için mükemmel bir araç haline getirir.