History vs. Napoleon Bonaparte - Alex Gendler

Çeviri: Sancak Gülgen

After the French Revolution erupted in 1789,

1789 yılında Fransız Devriminden sonra

Europe was thrown into chaos.

Avrupa kaosa sürüklendi.

Neighboring countries' monarchs feared they would share the fate of Louis XVI,

Komşu ülkelerdeki monarşiler XVI Louis'le

aynı kaderi paylaşacaklarından korktular

and attacked the New Republic,

ve Yeni Cumhuriyet'e saldırdılar,

while at home, extremism and mistrust between factions lead to bloodshed.

İçeride ise gruplar arasındaki aşırılık

ve güvensizlik kan akmasına sebep oldu.

In the midst of all this conflict,

Tüm bu karışıklığın ortasında,

a powerful figure emerged to take charge of France.

Fransa'yı yönetmek için güçlü bir figür ortaya çıktı

But did he save the revolution or destroy it?

Ancak o devrimi kurtardı mı yoksa yıkıma mı uğrattı?

"Order, order, who's the defendant today? I don't see anyone."

"Bugünkü sanık kim? Kimseyi göremiyorum."

"Your Honor, this is Napoléon Bonaparte,

"Sayın yargıç, bu Napoleon Bonaparte,

the tyrant who invaded nearly all of Europe

boyundan kaynaklı güvensizliklerini telafisi için

to compensate for his personal stature-based insecurities."

neredeyse bütün Avrupa'yı ele geçiren tiran."

"Actually, Napoléon was at least average height for his time.

"Aslında, Napoleon zamanına göre en azından

ortalama bir boya sahipti.

The idea that he was short comes only from British wartime propaganda.

Boyunun kısa olduğu düşüncesi yalnızca

İngiliz savaş propagandasında gelir.

And he was no tyrant.

Ve o tiran da değildir.

He was safeguarding the young Republic from being crushed

O, genç cumhuriyetin avrupadaki monarşiler

by the European monarchies."

tarafından parçalanmasını önleyen kişidir.

"By overthrowing its government and seizing power himself?"

"Hükümeti devirerek ve gücü eline geçirerek mi?"

"Your Honor, as a young and successful military officer,

"Sayın yargıç, genç ve başarılı bir subay olarak,

Napoléon fully supported the French Revolution,

Napoleon, Fransız Devrimini ve onun özgürlük, eşitlik

and its ideals of liberty, equality, and fraternity.

ve birlik ülküsünü tamamıyla destekliyordu

But the revolutionaries were incapable of real leadership.

Fakat devrimciler gerçek bir liderlikten

acizdiler.

Robespierre and the Jacobins who first came to power

Robespierre ve Jakobenler ilk iktidara

geçenlerdi.

unleashed a reign of terror on the population,

Anti-katolik aşırılıklarıyla,

with their anti-Catholic extremism

halk üzerinde terör hüküm sürüyordu

and nonstop executions of everyone who disagreed with them.

ve farklı fikirde olan herkesi

infaz ediyorlardı.

And The Directory that replaced them was an unstable and incompetent oligarchy.

Ve yönetim, istikrarsız ve ehil olmayan

bir oligarşiye dönüştü.

They needed a strong leader who could govern wisely and justly."

Onların, akıllıca ve adilce yönetebilecek, güçlü bir lidere ihtiyaçları vardı."

"So, France went through that whole revolution

"Yoksa Fransa, tüm devrimin

başka bir mutlak güç hakimiyeti

just to end up with another all-powerful ruler?"

ile sonuçlanacağı noktaya mı gidiyordu?"

"Not quite.

"Tam olarak öyle değil.

Napoléon's new powers were derived from the constitution

Napoleon'un yeni gücü Hükümet'de

that was approved by a popular vote in the Consulate."

halkın onayladığı anayasadan geliyordu."

"Ha! The constitution was practically dictated at gunpoint in a military coup,

"Ha! Anayasa askeri girişimle

neredeyse zorla kabul ettirildi,

and the public only accepted the tyrant

ve halk sadece tiranı kabul ediyordu

because they were tired of constant civil war."

çünkü onlar bitmeyen iç savaştan yoruldular."

"Be that as it may,

"Öyle bile olsa,

Napoléon introduced a new constitution and a legal code

Napoleon yeni bir anayasa ve

kanunname ortaya koydu

that kept some of the most important achievements of the revolution in tact:

bunlar devrimin en önemli başarılarından

bazılarını içeriyordu:

freedom of religion

inanç özgürlüğü

abolition of hereditary privilege,

mirasla geçen ayrıcalıkların feshi,

and equality before the law for all men."

kanun önünde herkesin eşitliği."

"All men, indeed.

"Tüm erkeklerin, aslında.

He deprived women of the rights that the revolution had given them

O kadınları devrimin getirdiği haklardan mahrum bıraktı

and even reinstated slavery in the French colonies.

ve hatta Fransız kolonilerinde köleliği geri getirdi.

Haiti is still recovering from the consequences centuries later.

yüzyıllar sonra Haiti hala bundan

kurtulmaya çalışıyor.

What kind of equality is that?"

Ne çeşit bir eşitlik bu?"

"The only kind that could be stably maintained at the time,

"O zamanda istikrarlı bir şekilde

sürdürülebilir

and still far ahead of France's neighbors."

ve hala Fransa'nın komşularının çok ilerisinde bir çeşit."

"Speaking of neighbors, what was with all the invasions?"

"Komşulardan bahsetmişken,

tüm bu istilalar nedir?"

"Great question, Your Honor."

"Güzel soru, sayın yargıç."

"Which invasions are we talking about?

"Hangi istiladan bahsediyoruz?

It was the neighboring empires who had invaded France

O, komşu imparatorlukların,

Napoleon idareyi eline alıncaya kadar,

trying to restore the monarchy,

monarşiyi geri getirmeyi ve özgürlüğün

and prevent the spread of liberty across Europe,

tüm Avrupa'ya yayılmasını engellemeyi denedikleri

twice by the time Napoléon took charge.

Fransayı iki kez işgal etmesidir.

Having defended France as a soldier and a general in those wars,

Bu savaşlarda asker ve general olarak ,

Fransa'yı savunmuş biri olarak

he knew that the best defense is a good offense."

o en iyi müdafaanın

saldırmak olduğunu biliyordu. "

"An offense against the entire continent?

"Tüm kıtaya karşı yapılan bir saldırı mı?

Peace was secured by 1802,

Barış 1802 yılında sağlandı,

and other European powers recognized the new French Regime.

ve diğer Avrupalı güçler

yeni Fransız rejimini tanıdılar.

But Bonaparte couldn't rest unless he had control of the whole continent,

Fakat Bonaparte tüm kıtanın kontrolünü

ele geçirene kadar durmadı.

and all he knew was fighting.

ve onun tüm bildiği savaşmaktı.

He tried to enforce a European-wide blockade of Britain,

Avrupa'yı Britanya'yı kuşatması için

zorlamayı denedi,

invaded any country that didn't comply,

kabul etmeyen ülkeleri işgal etti,

and launched more wars to hold onto his gains.

ve kazandıklarını kaybetmemek için

daha fazla savaş çıkardı.

And what was the result?

Ve sonuç ne oldu?

Millions dead all over the continent,

Bütün kıtada milyonlarca ölü,

and the whole international order shattered."

ve tüm uluslararası düzen parçalandı."

"You forgot the other result:

"Diğer sonuçları unuttun:

the spread of democratic and liberal ideals across Europe.

demokrasinin ve özgür düşüncenin

Avrupa'ya yayılması.

It was thanks to Napoléon that the continent was reshaped

Napoleon sayesinde kıta yeniden şekillendi

from a chaotic patchwork of fragmented feudal and religious territories

feodal ve dini bölgelerden bir araya gelen

kaotik bir yamadan

into efficient, modern, and secular nation states

verimli, modern ve laik ulus devletlerine

where the people held more power and rights than ever before."

insanların her zaman olduğundan

daha fazla gücü ve hakkı olduğu yerlere."

"Should we also thank him for the rise of nationalism

"Ona yükselen milliyetçilik ve ordulardaki

and the massive increase in army sizes?

büyük artış içinde teşekkür etmeli miyiz?

You can see how well that turned out a century later."

Bir yüzyıl sonra ne kadar iyi sonuç verdiğini görebilirsin."

"So what would European history have been like if it weren't for Napoléon?"

"Eğer Napoleon olmasaydı,

Avrupa tarihi nasıl olurdu?"

"Unimaginably better/worse."

"Hayal edilemeyecek şekilde daha iyi/kötü"

Napoléon seemingly unstoppable momentum would die in the Russian winter snows,

Napoleon'un durdurulamaz görünen momentumu

along with most of his army.

Rusya'nın kışında ordusunun çoğuyla birlikte ölecekti.

But even after being deposed and exiled,

Fakat azledildikten ve sürgün edildikten sonra bile,

he refused to give up,

pes etmeyi reddetti,

escaping from his prison and launching a bold attempt at restoring his empire

hapisten kaçtı ve imparatorluğunu

yeniden kurmak için cesur bir girişimde bulundu

before being defeated for the second and final time.

ikinci ve son defa mağlup olmadan önce.

Bonaparte was a ruler full of contradictions,

Bonaparte, tam bir çelişkiler hükümdarıydı,

defending a popular revolution by imposing absolute dictatorship,

halk devrimini savunmak için

mutlak bir diktatörlüğü uygulamak,

and spreading liberal ideals through imperial wars,

ve imparatorluk savaşlarıyla

özgür düşünceyi yaymak,

and though he never achieved his dream of conquering Europe,

ve Avrupa'ya hükmetme rüyasını

başaramadığı halde, şüphesiz kendi izini bıraktı,

he undoubtedly left his mark on it, for better or for worse.

iyi ya da kötü başaramadığı halde.