How to perform brain surgery without making a single cut - Hyunsoo Joshua No

Çeviri: Tuğba Çalışır Gözden geçirme: Sara Ozturk

Every year, tens of thousands of people world-wide have brain surgery

Her yıl, dünya çapında on binlerce insan

without a single incision:

tek bir kesik bile olmadan beyin ameliyatı oluyor:

there’s no scalpel, no operating table, and the patient loses no blood.

Neşter yok, ameliyat masası yok ve hasta hiç kan kaybetmiyor.

Instead, this procedure takes place in a shielded room

Bunun yerine bu yöntem korunaklı bir odada

with a large machine that emits invisible beams of light

beyinin belirli yerlerine görünmez ışık ışınları yollayan

at a precise target inside the brain.

büyük bir makinede gerçekleşiyor.

This treatment is called stereotactic radiosurgery,

Bu yöntemin adı: Stereotaktik radyocerrahi

and those light beams are beams of radiation:

ve o ışık ışınları aslında radyasyon ışınları.

their task is to destroy tumors by gradually scrubbing away malignant cells.

Onların görevi, kötü huylu hücreleri gitgide temizleyerek tümörleri yok etmek.

For patients, the process begins with a CT-scan,

Hastalar için bu süreç tomografi ile başlıyor,

a series of x-rays that produce a three-dimensional map of the head.

bir dizi x-ışını beynin üç boyutlu haritasını çıkarıyor.

This reveals the precise location, size, and shape of the tumor within.

Bu, içerideki tümörün tam yerini, büyüklüğünü ve şeklini gösteriyor.

The CT-scans also help to calculate something called "Hounsfield Units,"

Tomografiler aynı zamanda doku yoğunluğunu gösteren

"Hounsfield Skalası"nı ölçüyor.

which show the densities of different tissues.

This offers information about how radiation

Bu, radyasyonun beyinde nasıl yayılacağıyla

will propagate through the brain, to better optimize its effects.

ve etkilerini optimize etmeyle ilgili bilgi veriyor.

Doctors might also use magnetic resonance imaging, or MRI’s,

Doktorlar yumuşak dokuyu daha iyi belirten

manyetik rezonans görüntüleme, yani MR yöntemini,

that produce finer images of soft tissue,

tümörün şeklini ve konumunu daha iyi belirlemek için kullanabilir.

to assist in better outlining a tumor’s shape and location.

Mapping its precise position and size is crucial

Tümörleri tedavi etmek için yüksek dozda radyasyon gerektiğinden dolayı

because of the high doses of radiation needed to treat tumors.

gerçek konumu ve büyüklüğü haritalandırmak çok önemli.

Radiosurgery depends on the use of multiple beams.

Radyocerrahi, birden fazla ışının kullanılmasını esas alıyor.

Individually, each delivers a low dose of radiation.

Ayrı ayrı, her biri düşük dozda radyasyon iletiyor.

But, like several stage lights converging on the same point

Ancak parlak ve kaçınılmaz bir spot ışığı oluşturmak için aynı noktada birleşen

to create a bright and inescapable spotlight, when combined,

birkaç sahne ışığı gibi radyasyon ışınları da birleştiklerinde

the rays of radiation collectively produce enough power to destroy tumors.

tümörleri yok etmek için toplu olarak yeterli güç üretir.

In addition to enabling doctors to target tumors in the brain

Çoklu ışın kullanımı, doktorlara etraftaki sağlıklı dokuya zarar vermeden

while leaving the surrounding healthy tissue relatively unharmed,

beyindeki tümörleri hedeflemelerine olanak sağlamanın yanı sıra

the use of multiple beams also gives doctors flexibility.

onlara esneklik de sağlar.

They can optimize the best angles and routes through brain tissue

Hedefe ulaşmak için beyin dokusundaki en iyi açıları

to reach the target and adjust the intensity within each beam

ve rotaları optimize edebilirler

ve her bir ışın içindeki yoğunluğu gerektiği gibi ayarlayabilirler.

as necessary.

This helps spare critical structures within the brain.

Bu, beyindeki kritik yapıların korunmasına yardımcı olur.

But what exactly does this ingenious approach do to the tumors in question?

Ama bu ustaca yaklaşım söz konusu tümörlere tam olarak ne yapıyor?

When several beams of radiation intersect to strike a mass of cancerous cells,

Birkaç radyasyon ışını kanserli hücrelere çarpmak için kesiştiğinde

their combined force essentially shears the cells’ DNA,

bunların birleşik kuvveti hücrelerin DNA'sını keserek

causing a breakdown in the cells’ structure.

hücrelerin yapısında bir bozulmaya neden olur.

Over time, this process cascades into destroying the whole tumor.

Bu işlem zamanla bütün tümörü yok etmeye başlar.

Indirectly, the rays also damage the area immediately surrounding the DNA,

Dolaylı olarak ışınlar DNA'yı doğrudan çevreleyen alana da zarar vererek

creating unstable particles called free radicals.

serbest radikal adı verilen değişken parçacıklar oluşturur.

This generates a hazardous microenvironment

Bu, tümörün yanı sıra

that’s inhospitable to the tumor,

yakın çevredeki bazı sağlıklı hücreler için elverişli olmayan

as well as some healthy cells in the immediate vicinity.

tehlikeli bir mikro ortam oluşturur.

The risk of harming non-cancerous tissue is reduced

Kanser olmayan dokulara zarar verme riski radyasyon ışınının kapsamını

by keeping the radiation beam coverage

tümörün tam şekline mümkün olduğunca yakın tutarak azaltılır.

as close to the exact shape of the tumor as possible.

Once radiosurgery treatment has destroyed the tumor’s cells,

Radyocerrahi tedavisi, tümör hücrelerini yok ettikten sonra

the body’s natural cleaning mechanism kicks in.

vücudun doğal temizleme mekanizması devreye girer.

The immune system rapidly sweeps up the husks of dead cells

Bağışıklık sistemi, ölü hücrelerin kabuklarını

to flush them out of the body, while other cells transform into scar tissue.

vücuttan atmak için hızla süpürürken diğer hücreler ise yara dokusuna dönüşür.

Despite its innovations, radiosurgery isn’t always the primary choice

Teknolojik gelişmelere rağmen radyocerrahi tüm beyin kanseri tedavileri için

her zaman birincil seçim değil.

for all brain cancer treatments.

For starters, it’s typically reserved for smaller tumors.

Öncelikle bu tedavi daha küçük tümörler için ayrılmış.

Radiation also has a cumulative effect,

Radyasyon kümülatif bir etkiye de sahip,

meaning that earlier doses can overlap with those delivered later on.

bu da daha önceki dozların

daha sonra verilenlerle çakışabileceği anlamına gelir.

So patients with recurrent tumors

Bu nedenle tekrarlayan tümörleri olan hastaların

may have limitations with future radiosurgery treatments.

gelecekteki radyocerrahi tedavilerinde kısıtlamalar olabilir.

But these disadvantages weigh up against some much larger benefits.

Ancak bu dezavantajlar, bazı çok daha büyük avantajlardan fazla.

For several types of brain tumors,

Çeşitli beyin tümörleri için

radiosurgery can be as successful as traditional brain surgery

radyocerrahinin kanserli hücreleri yok etmede

geleneksel beyin ameliyatı kadar başarılı olduğu ifade ediliyor.

at destroying cancerous cells.

In tumors called meningiomas, recurrence is found to be equal, or lower,

Menenjiyom adı verilen tümörlerde hasta radyocerrahi geçirdiğinde

when the patient undergoes radiosurgery.

nüks etmenin eşit veya daha düşük olduğu tespit edildi.

And compared to traditional surgery—

Çoğu zaman acı verici bir deneyim ve uzun bir iyileşme süreci olan

often a painful experience with a long recovery period—

geleneksel cerrahiye kıyasla,

radiosurgery is generally pain-free,

radyocerrahi genellikle ağrısız

and often requires little to no recovery time.

ve çok az iyileşme süresi gerektirir veya hiç gerektirmez.

Brain tumors aren’t the only target for this type of treatment:

Bu tür tedavinin sadece beyin tümörleri için değil,

its concepts have been put to use on tumors of the lungs, liver, and pancreas.

akciğer, karaciğer ve pankreas tümörleri üzerinde kullanılması da söz konusu.

Meanwhile, doctors are experimenting with using it to treat conditions

Bu arada doktorlar bu yöntemi Parkinson hastalığı, epilepsi

ve obsesif kompülsif bozukluk gibi

such as Parkinson’s disease, epilepsy, and obsessive compulsive disorder.

rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanmayı deniyor.

The pain of a cancer diagnosis can be devastating,

Kanser teşhisinin acısı yıkıcı olabilir

but advancements in these non-invasive procedures

ancak bu müdahalesiz yöntemlerdeki gelişmeler

are paving a pathway for a more gentle cure.

daha nazik bir tedavinin yolunu açıyor.