How to perform brain surgery without making a single cut - Hyunsoo Joshua No

263,474 views ・ 2020-09-28

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Peter Harry_Alexander Nguyen Reviewer: Nhu PHAM
00:06
Every year, tens of thousands of people world-wide have brain surgery
0
6962
4958
Hằng năm, mười ngàn người trên thế giới phải phẫu thuật não
00:11
without a single incision:
1
11920
2280
không xâm lấn:
00:14
there’s no scalpel, no operating table, and the patient loses no blood.
2
14200
5340
không dao mổ, bàn mổ hay mất máu.
00:19
Instead, this procedure takes place in a shielded room
3
19540
4101
Thay vào đó, quá trình được diễn ra trong phòng kín
00:23
with a large machine that emits invisible beams of light
4
23641
4532
với một cái máy phóng các chùm tia sáng vô hình
00:28
at a precise target inside the brain.
5
28173
3320
tới vị trí chính xác trong não.
00:31
This treatment is called stereotactic radiosurgery,
6
31493
4000
Phương pháp này là xạ phẫu
00:35
and those light beams are beams of radiation:
7
35493
3830
và chùm tia sáng là chùm tia phóng xạ
00:39
their task is to destroy tumors by gradually scrubbing away malignant cells.
8
39323
6060
tiêu diệt khối u bằng cách loại bỏ tế bào ác tính.
00:45
For patients, the process begins with a CT-scan,
9
45383
3760
Đầu tiên, bệnh nhân được chụp CT.
00:49
a series of x-rays that produce a three-dimensional map of the head.
10
49143
4870
Chùm X quang sẽ tạo ra hình ảnh 3D của não,
cho biết vị trí, kích thước, và hình dáng của khối u.
00:54
This reveals the precise location, size, and shape of the tumor within.
11
54013
5641
00:59
The CT-scans also help to calculate something called "Hounsfield Units,"
12
59654
5394
Chụp CT sẽ tính theo đơn vị Hounsfield
01:05
which show the densities of different tissues.
13
65048
3270
đo độ dày của các mô.
01:08
This offers information about how radiation
14
68318
2920
Nó thể hiện
01:11
will propagate through the brain, to better optimize its effects.
15
71238
4165
mức độ phóng xạ truyền vào não để kết quả thu được là tốt nhất.
01:15
Doctors might also use magnetic resonance imaging, or MRI’s,
16
75403
4928
Bác sĩ sẽ chụp cộng hưởng từ hay MRI’s
01:20
that produce finer images of soft tissue,
17
80331
3310
cho hình ảnh của phần mềm
01:23
to assist in better outlining a tumor’s shape and location.
18
83641
4607
để thấy kích thước và hình dáng của khối u rõ hơn.
01:28
Mapping its precise position and size is crucial
19
88248
3550
Xác định vị trí và kích thước của khối u là thiết yếu
01:31
because of the high doses of radiation needed to treat tumors.
20
91798
4406
vì lượng phóng xạ lớn.
01:36
Radiosurgery depends on the use of multiple beams.
21
96204
4102
Xạ phẫu phụ thuộc vào chức năng của tia phóng xạ.
01:40
Individually, each delivers a low dose of radiation.
22
100306
3730
Mỗi tia phóng ra lượng phóng xạ nhất định.
01:44
But, like several stage lights converging on the same point
23
104036
4321
Nhưng giống như ánh sáng, chúng sẽ hội tụ
01:48
to create a bright and inescapable spotlight, when combined,
24
108357
4658
để tạo điểm sáng
và năng lực sẽ đủ mạnh để tiêu diệt khối u.
01:53
the rays of radiation collectively produce enough power to destroy tumors.
25
113015
5508
01:58
In addition to enabling doctors to target tumors in the brain
26
118523
3820
Ngoài việc giúp bác sĩ xác định rõ vị trí của khối u
02:02
while leaving the surrounding healthy tissue relatively unharmed,
27
122343
3410
mà không tổn hại đến vùng lân cận,
02:05
the use of multiple beams also gives doctors flexibility.
28
125753
4103
chùm tia phóng xạ cũng giúp họ có được sự linh hoạt.
02:09
They can optimize the best angles and routes through brain tissue
29
129856
4533
Họ có thể tận dụng hướng và góc qua mô não
02:14
to reach the target and adjust the intensity within each beam
30
134389
4052
tới vị trí chính xác và điều chỉnh cường độ tia phóng xạ
02:18
as necessary.
31
138441
1500
khi cần thiết.
02:19
This helps spare critical structures within the brain.
32
139941
3010
Việc này không ảnh hưởng đến cấu trúc của não.
02:22
But what exactly does this ingenious approach do to the tumors in question?
33
142951
5167
Thế nhưng, thật chất phương pháp này đã làm gì với khối u?
02:28
When several beams of radiation intersect to strike a mass of cancerous cells,
34
148118
5678
Khi chùm tia phóng xạ chiếu vào tế bào ung thư,
02:33
their combined force essentially shears the cells’ DNA,
35
153796
4407
nó phã vỡ cấu trúc ADN,
02:38
causing a breakdown in the cells’ structure.
36
158203
3140
khiến cấu trúc của tế bào bị phá vỡ.
02:41
Over time, this process cascades into destroying the whole tumor.
37
161343
4855
Dần dần, khối u sẽ tan biến.
02:46
Indirectly, the rays also damage the area immediately surrounding the DNA,
38
166198
5472
Tia phóng xạ tổn hại đến ADN của tế bào xung quanh,
02:51
creating unstable particles called free radicals.
39
171670
4149
tạo thành các phân tử kém bền gọi là gốc tự do,
02:55
This generates a hazardous microenvironment
40
175819
2540
tạo ra môi trường vi mô khắc nghiệt
02:58
that’s inhospitable to the tumor,
41
178359
2080
cho khối u,
03:00
as well as some healthy cells in the immediate vicinity.
42
180439
3400
và các tế bào khoẻ mạnh lân cận.
03:03
The risk of harming non-cancerous tissue is reduced
43
183839
3440
Để giảm thiểu điều này,
03:07
by keeping the radiation beam coverage
44
187279
2420
tia phóng xạ cần được điều chỉnh
03:09
as close to the exact shape of the tumor as possible.
45
189699
4411
để chiếu vào khối u càng chính xác càng tốt.
03:14
Once radiosurgery treatment has destroyed the tumor’s cells,
46
194110
3890
Khi xạ phẫu tiêu diệt tế bào ung thư,
hệ thống tự lọc thải bắt đầu.
03:18
the body’s natural cleaning mechanism kicks in.
47
198000
3300
03:21
The immune system rapidly sweeps up the husks of dead cells
48
201300
4000
Hệ miễn dịch loại bỏ các tế bào chết khỏi cơ thể
03:25
to flush them out of the body, while other cells transform into scar tissue.
49
205300
5192
trong khi tế bào khác chuyển thành mô sẹo.
03:30
Despite its innovations, radiosurgery isn’t always the primary choice
50
210492
4812
Dù hiện đại, xạ phẫu không phải là phương pháp ưu tiên
03:35
for all brain cancer treatments.
51
215304
2310
để điều trị ung thư não.
03:37
For starters, it’s typically reserved for smaller tumors.
52
217614
4130
Xạ phẫu thường dành cho khối u nhỏ.
03:41
Radiation also has a cumulative effect,
53
221744
2710
Ngoài ra, tia phóng xạ có xu hướng kế hợp
03:44
meaning that earlier doses can overlap with those delivered later on.
54
224454
4556
nên lần xạ phẫu trước sẽ ảnh hướng đến lần sau.
Vì thế, bệnh nhân có khối u tái phát
03:49
So patients with recurrent tumors
55
229010
2370
03:51
may have limitations with future radiosurgery treatments.
56
231380
4224
sẽ gặp bất lợi khi tiếp tục xạ phẫu.
03:55
But these disadvantages weigh up against some much larger benefits.
57
235604
5063
Tuy vậy, lợi ích từ xạ phẫu vẫn vô cùng nhiều.
04:00
For several types of brain tumors,
58
240667
2130
Với vài loại khối u não,
04:02
radiosurgery can be as successful as traditional brain surgery
59
242797
3840
xạ phẫu có khả năng như phẫu thuật truyền thống
04:06
at destroying cancerous cells.
60
246637
1960
tiêu diệt tế bào ung thư.
04:08
In tumors called meningiomas, recurrence is found to be equal, or lower,
61
248597
5232
Với khối u meningiomas, nếu được xạ phẫu,
04:13
when the patient undergoes radiosurgery.
62
253829
2850
khả năng tái phát sẽ giữ nguyên hay thấp hơn.
04:16
And compared to traditional surgery—
63
256679
1960
Nếu phẫu thuật truyền thống gây đau đớn
04:18
often a painful experience with a long recovery period—
64
258639
3340
và thời gian hồi phục kéo dài
04:21
radiosurgery is generally pain-free,
65
261979
2760
thì xạ phẫu lại ngược lại.
04:24
and often requires little to no recovery time.
66
264739
3740
04:28
Brain tumors aren’t the only target for this type of treatment:
67
268479
3570
Xạ phẫu không chỉ riêng cho khối u não
04:32
its concepts have been put to use on tumors of the lungs, liver, and pancreas.
68
272049
5138
mà còn cho khối u ở phổi, gan và tuỵ.
04:37
Meanwhile, doctors are experimenting with using it to treat conditions
69
277187
4000
Bác sĩ đang nghiên cứu xạ phẫu
04:41
such as Parkinson’s disease, epilepsy, and obsessive compulsive disorder.
70
281187
5396
cho Parkinson, động kinh và rối loạn ám ảnh cưỡng chế.
04:46
The pain of a cancer diagnosis can be devastating,
71
286583
3110
Mắc ung thư có thể là tin dữ
04:49
but advancements in these non-invasive procedures
72
289693
3040
nhưng sự phát triển của phẫu thuật không xâm lấn
04:52
are paving a pathway for a more gentle cure.
73
292733
3120
sẽ mở ra con đường điều trị nhẹ nhàng hơn.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7